
	numer noty	okres	okres
		od 01.01.2022	od 01.01.2021
		do 30.06.2022	do 30.06.2021
Przychody odsetkowe, w tym:	7.1.	85 542,5	39 707,2
obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej	7.1.	85 542,5	39 707,2
Koszty odsetkowe	7.1.	-53 351,7	-14 043,8
Wynik z tytułu odsetek	7.1.	32 190,8	25 663,4
Przychody z tytułu opłat i prowizji	7.2.	87,4	227,5
Koszty prowizji	7.2.	-351,5	-749,4
Wynik z tytułu prowizji	7.2.	-264,1	-521,9
Wynik z pozycji wymiany		-9,7	-5,6
Wynik na pozostałej działalności podstawowej		-459,8	-32,9
Wynik na działalności podstawowej		31 457,2	25 103,0
Koszty działania, w tym:	7.3.	-16 556,6	-16 099,2
koszty operacyjne	7.3.	-13 181,1	-10 979,1
koszty regulacyjne	7.3.	-3 375,5	-5 120,1
Odpis z tytułu strat oczekiwanych	7.4.	-502,8	248,6
Podatek od niektórych instytucji finansowych		0,0	-63,2
Zysk (strata) brutto		14 397,8	9 189,2
Podatek dochodowy	7.5.	-3 278,7	-2 663,0
Zysk (strata) netto		11 119,1	6 526,2

Liczba akcji		380 000	380 000
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - podstawowy (w PLN)		29,26	17,17
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - rozwodniony (w PLN)		29,26	17,17

W okresie zakończonym 30 czerwca 2022 roku ani w analogicznym okresie roku ubiegłego nie wystąpiła w ING Banku Hipotecznym S.A. działalność zaniechana.

Śródroczny skrócony rachunek zysków i strat należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego.

Śródroczne skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów


	Numer noty	okres	okres
		od 01.01.2022	od 01.01.2021
		do 30.06.2022	do 30.06.2021
Zysk (strata) netto za okres sprawozdawczy		11 119,1	6 526,2
Pozostałe całkowite dochody netto		-1 057,3	-119,5
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat		-1 057,3	-119,5
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych HTC&S	7.19	-1 057,3	-119,5
w tym podatek odroczony		248,0	28,0
Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat		0,0	0,0
Zyski / straty aktuarialne	7.19	0,0	0,0
w tym podatek odroczony		0,0	0,0
Całkowity dochód netto za okres sprawozdawczy		10 061,9	6 406,7

Śródroczne skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego.

Śródroczne skrócone sprawozdanie z sytuacji finansowej


	numer noty	stan na	stan na	stan na
	numer noty	30.06.2022	31.12.2021	30.06.2021
Należności od banków	7.6	164 394,7	46 828,4	31 847,6
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	7.7	73 527,3	49 640,8	50 084,3
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	7.7	0,0	14 995,6	32 999,9
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	7.8	3 331 360,3	3 882 999,5	4 173 149,3
Rzeczowe aktywa trwałe	7.9	1 036,6	1 207,1	573,2
Wartości niematerialne	7.10	0,0	0,1	328,9
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego		7,5	0,0	0,0
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego		2 936,1	1 115,5	1 087,8
Inne aktywa	7.11	2 477,1	2 413,7	3 381,5
Aktywa razem		3 575 739,6	3 999 200,7	4 293 452,5

Zobowiązania wobec banków	7.12	2 674 361,1	2 453 682,8	3 262 954,3
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji	7.13	0,0	654 660,0	150 153,0
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych	7.14	404 331,1	399 876,9	399 619,8
Rezerwy	7.15	823,6	823,6	775,8
Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego		1 597,0	444,6	673,1
Inne zobowiązania	7.16	12 933,7	7 725,9	11 086,4
Zobowiązania razem		3 094 046,5	3 517 213,8	3 825 262,3
Kapitał akcyjny	7.n/d	380 000,0	380 000,0	380 000,0
Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej		62 002,2	62 002,2	62 002,2
Skumulowane inne całkowite dochody	7.17	-1 611,4	-554,1	-165,8
Zyski zatrzymane	7.n/d	41 302,3	40 538,8	26 353,7
Kapitał własny razem		481 693,1	481 986,9	468 190,1
Zobowiązania i kapitał własny razem		3 575 739,6	3 999 200,7	4 293 452,4

Wartość księgowa		481 693,1	481 986,9	468 190,1
Liczba akcji		380 000	380 000	380 000
Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN)		1 267,61	1 268,39	1 232,08

Śródroczne skrócone sprawozdanie z sytuacji finansowej należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego.

Śródroczne skrócone sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

okres od 01.01.2022 do 30.06.2022

	Numer noty	Kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej	Skumulowane inne całkowite dochody	Zyski zatrzymane	Kapitały razem
Kapitał własny na początek okresu	7.n/d	380 000,0	62 002,2	-554,1	40 538,8	481 986,9
Wynik netto bieżącego okresu	7.n/d	0,0	0,0	0,0	11 119,1	11 119,1
Wypłata dywidendy	7.18	0,0	0,0	0,0	-10 355,6	-10 355,6
Inne całkowite dochody netto	7.17	0,0	0,0	-1 057,3	0,0	-1 057,3
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody		0,0	0,0	-1 057,3	0,0	-1 057,3
Zyski / straty aktuarialne		0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Kapitał własny na koniec okresu		380 000,0	62 002,2	-1 611,4	41 302,3	481 693,1

okres od 01.01.2021 do 31.12.2021

	Numer noty	Kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej	Skumulowane inne całkowite dochody	Zyski zatrzymane	Kapitały razem
Kapitał własny na początek okresu	7.19	380 000,0	62 002,2	-46,4	19 827,6	461 783,4
Wynik netto bieżącego okresu	7.21	0,0	0,0	0,0	20 711,2	20 711,2
Inne całkowite dochody netto	7.20	0,0	0,0	-507,7	0,0	-507,7
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody		0,0	0,0	-520,5	0,0	-520,5
Zyski / straty aktuarialne		0,0	0,0	12,7	0,0	12,7
Kapitał własny na koniec okresu		380 000,0	62 002,2	-554,1	40 538,8	481 986,9

okres od 01.01.2021 do 30.06.2021
						[tys. PLN]
	Numer noty	Kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej	Skumulowane inne całkowite dochody	Zyski zatrzymane	Kapitał własny razem
Kapitał własny na początek okresu	7.n/d	380 000,0	62 002,2	-46,4	19 827,6	461 783,4
Wynik netto bieżącego okresu	7.n/d	0,0	0,0	0,0	6 526,2	6 526,2
Inne całkowite dochody netto	7.17	0,0	0,0	-119,5	0,0	-119,5
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody		0,0	0,0	-119,5	0,0	-119,5
Kapitał własny na koniec okresu		380 000,0	62 002,2	-165,8	26 353,7	468 190,1

Śródroczne skrócone sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego.

Śródroczne skrócone sprawozdanie z przepływów pieniężnych


	Numer noty	okres	okres
		od 01.01.2022	od 01.01.2021
		do 30.06.2022	do 30.06.2021
Zysk netto		11 119,1	6 526,2
Korekty		495 061,8	-461 517,2
Amortyzacja	7.3	166,9	677,9
Odsetki naliczone (z rachunku zysków i strat)	7.1	-32 190,8	-25 663,4
Odsetki zapłacone		-173,8	-156,8
Odsetki otrzymane		78 661,8	39 851,6
Podatek dochodowy (z rachunku zysków i strat)	7.5	-3 278,7	-2 663,0
Podatek dochodowy zapłacony		2 603,0	3 091,7
Zmiana stanu należności od banków	7.22	174,9	-0,1
Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	7.22	-24 267,3	-93,9
Zmiana stanu należności od klientów	7.22	557 535,6	-482 365,8
Zmiana stanu środków trwałych z tytułu rozpoznania leasingu		165,3	146,7
Zmiana stanu pozostałych aktywów	7.22	-225,0	237,3
Zmiana stanu zobowiązań wobec innych banków	7.22	0,4	363,8
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych	7.22	158,5	154,7
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań	7.22	5 407,7	4 902,1
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej		595 857,7	-454 991,0

Nabycie papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu	7.8	14 995,6	-32 999,9
Odsetki otrzymane od dłużnych papierów wartościowych		133,0	70,0
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej		15 128,6	-32 929,9

Wypłata dywidendy		-10 355,6	0,0
Zaciągnięcie kredytów długoterminowych		1 379 000,0	2 008 996,9
Spłata kredytów długoterminowych		-1 162 000,0	-716 000,0
Spłata odsetek od kredytów długoterminowych		-41 303,0	-11 360,2
Wpływy z emisji obligacji		79 000,0	150 000,0
Wykup obligacji		-733 000,0	-975 000,0
Spłata odsetek od wyemitowanych obligacji		-2 826,2	-950,8
Spłata odsetek od wyemitowanych listów zastawnych		-1 735,2	-1 573,8
Spłata zobowiązań z tytułu leasingu		-200,0	-167,4
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej		-493 420,0	453 944,7

Zwiększenie/zmniejszenie środków pieniężnych netto		117 566,3	-33 976,1
Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego		46 828,4	65 823,7
Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego	7.7, 7.22	164 394,7	31 847,6

Śródroczne skrócone sprawozdanie z przepływów pieniężnych należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego.

Polityka rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające

1. Informacje o Banku

1.1. Podstawowe informacje o Banku

ING Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna („Bank”, „Spółka”) z siedzibą Centrali w Katowicach, przy ul. Chorzowskiej 50, został wpisany w dniu 20 marca 2018 roku do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000723965. Bankowi nadano numer statystyczny REGON 369582281 oraz numer identyfikacji podatkowej NIP 205-000-51-99. Na 30 czerwca 2022 roku nie nastąpiły zmiany w nazwie Banku ani w jego danych identyfikacyjnych w stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego.

1.2. Zakres działania, czas trwania

ING Bank Hipoteczny S.A. na 30 czerwca 2022 roku jest Spółką Akcyjną posiadającą zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych, ustawy z 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, Kodeksu spółek handlowych oraz innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa, zasad dobrej praktyki bankowej oraz Statutu Banku.

Celem strategicznym ING Banku Hipotecznego S.A. jest pozyskanie, a następnie zwiększenie udziału długoterminowego finansowania w bilansie Banku poprzez emisję listów zastawnych oraz zostanie jednym z głównych emitentów tych instrumentów dłużnych na polskim rynku.

1.3. Kapitał akcyjny

Kapitał akcyjny ING Banku Hipotecznego S.A. wynosi 380.000.000,0 złotych i dzieli się na 380.000 sztuk akcji zwykłych imiennych o wartości nominalnej 1.000,0 złotych każda akcja.

Struktura kapitału akcyjnego


Seria	Rodzaj akcji	Liczba akcji	Wartość nominalna 1 akcji (w PLN)	Wartość serii według wartości nominalnej (w PLN)	Data podjęcia uchwały przez WZA	Data emisji	Data rejestracji w KRS
A	zwykłe	120 000	1 000,00	120 000 000	nie dotyczy*	26.02.2018	20.03.2018
B	zwykłe	90 000	1 000,00	90 000 000	03.01.2019	03.01.2019	06.02.2019
C	zwykłe	170 000	1 000,00	170 000 000	11.12.2019	11.12.2019	09.01.2020
* Emisja akcji serii A wynika z aktu założycielskiego z dnia 26 lutego 2018 roku.

Kapitał akcyjny został w całości pokryty wkładami pieniężnymi. Każda akcja zwykła daje swojemu posiadaczowi prawo do dywidendy i jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu.

1.4. Akcjonariat ING Banku Hipotecznego S.A.

ING Bank Hipoteczny S.A. jest spółką zależną ING Banku Śląskiego S.A., który według stanu na 30 czerwca 2022 roku posiadał 100% udziału w kapitale akcyjnym ING Banku Hipotecznego S.A. Bank wchodzi w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego jako Grupa Kapitałowa ING Banku Śląskiego S.A.

1.5. Skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku

Zarząd

W pierwszym półroczu 2022 roku nie doszło do zmian w składzie Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A.

7 czerwca 2022 roku Prezes Zarządu Banku Pan Mirosław Boda złożył rezygnację z członkostwa w Zarządzie Banku oraz z funkcji Prezesa Zarządu, ze skutkiem na koniec 30 września 2022 roku.

Na 30 czerwca 2022 roku skład Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. przedstawiał się następująco:

o p. Mirosław Boda - Prezes Zarządu Banku,

o p. Jacek Frejlich - Wiceprezes Zarządu Banku,

o p. Roman Telepko - Wiceprezes Zarządu Banku.

Rada Nadzorcza

W pierwszym półroczu 2022 roku nie było zmian w składzie Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.

Na 30 czerwca 2022 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A. działała w następującym składzie:

o p. Bożena Graczyk – Przewodnicząca Rady Nadzorczej,

o p. Marcin Giżycki – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,

o p. Jacek Michalski– Sekretarz Rady Nadzorczej (członek niezależny),

o p. Brunon Bartkiewicz – Członek Rady Nadzorczej,

o p. Joanna Erdman – Członek Rady Nadzorczej,

o p. Krzysztof Gmur – Członek Rady Nadzorczej (członek niezależny),

1.6. Firma audytorska uprawniona do badania sprawozdania finansowego

Firmą audytorską uprawnioną do badania ustawowego sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. jest BDO Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. z siedzibą w Warszawie.

1.7. Zatwierdzenie sprawozdania

Niniejsze śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres sześciu miesięcy zakończonych 30 czerwca 2022 roku, podlegające przeglądowi zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Banku 16 sierpnia 2022 roku. Jednocześnie ujawnienia wynikające z Polityki ujawniania informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz innych informacji podlegających ogłaszaniu w ING Banku Hipotecznym S.A. zostały zatwierdzone przez Zarząd Banku 10 sierpnia 2022 roku oraz przez Komitet Audytu i Ryzyka Rady Nadzorczej 11 sierpnia 2022 roku.

Roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku zostało zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A. 7 kwietnia 2022 roku.

2. Istotne zdarzenia w 1 półroczu 2022 roku

Wybuch wojny na Ukrainie

24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła zakrojoną na szeroką skalę wojnę przeciwko Ukrainie. Społeczność międzynarodowa zareagowała wprowadzeniem sankcji przeciwko Rosji i Białorusi.

Bank na bieżąco monitoruje rozwój zdarzeń związany z trwającym konfliktem zbrojnym na Ukrainie oraz analizuje jego wpływ zarówno na otoczenie makroekonomiczne jak również na sam Bank. Bezpośrednie oddziaływanie przedmiotowej sytuacji może przełożyć się w przyszłości na ryzyko kredytowe, rynkowe oraz operacyjne.

Bank posiada małą ekspozycję kredytów hipotecznych udzielonych klientom indywidualnym będącym obywatelami Ukrainy, Rosji oraz Białorusi. Dodatkowo są to w zdecydowanej większości osoby posiadające rezydenturę w Polsce. Portfel kredytowy wobec obywateli Ukrainy, Rosji i Białorusi jest ograniczony i jego udział w portfelu kredytowym nie przekracza 1%. Należy podkreślić, iż portfel ten dotyczy wyłącznie kredytów zabezpieczonych hipotecznie, dla których nieruchomość stanowiąca zabezpieczenie jest zlokalizowana na terenie Polski. Na dzień podpisania niniejszego sprawozdania Bank nie zidentyfikował istotnych opóźnień w spłacie kredytów hipotecznych przez w/w klientów. W ocenie Zarządu Banku nie identyfikuje się istotnego bezpośredniego wpływu konfliktu zbrojnego na Ukrainie na pozycję płynnościową i kapitałową Banku. Z uwagi na prowadzony model działania oparty o outsourcing części prowadzonych czynności Bank dokonał jednocześnie przeglądu swoich dostawców oraz planów ciągłości działania.

Informacja o wpływie epidemii COVID-19 na działalność ING Banku Hipotecznego S.A.

W pierwszym półroczu 2022 roku działalność operacyjna, biznesowa oraz finansowa Banku pozostawała nadal pod wpływem pandemii COVID-19 a także wybuchu konfliktu zbrojnego na Ukrainie. Polska i globalna gospodarka znajdują się w okresie niepewności, a instytucje państwowe podejmują szereg kroków oferując programy pomocowe, które mają na celu ograniczenie recesji. W okresie sprawozdawczym Zarząd Banku na bieżąco analizował rozwój sytuacji związanej z pandemią COVID-19, identyfikując ryzyko związane z potencjalnym wzrostem opóźnienia w spłatach kredytów oraz potencjalnym spadkiem cen nieruchomości. Na przestrzeni całego pierwszego półrocza 2022 roku Bank prowadził m.in. monitoring liczby i wolumenu kredytów, w przypadku których kredytobiorcy zawnioskowali o zawieszenie wykonywania umowy kredytu (tzw. „wakacje ustawowe”) oraz monitoring wpływu oferowanych klientom rozwiązań na kwestie związane z zabezpieczeniem emisji listów zastawnych, koszty ryzyka i wynik Banku. Bank również w sposób ciągły analizuje sytuację rynkową dotyczącą listów zastawnych oraz zmian w otoczeniu regulacyjnym i gospodarczym. Ponadto, na bieżąco monitorowana jest zdolność wykonywania usług przez dostawców.

Bank jest w dobrej sytuacji płynnościowej i kapitałowej, znacznie przewyższając wymagane poziomy regulacyjne. Wskaźnik LCR Banku na 30 czerwca 2022 roku wyniósł 1 864,18%. Współczynnik Tier 1 równy łącznemu współczynnikowi kapitałowemu Banku wyniósł 35,90% na 30 czerwca 2022 roku . Poziom przedmiotowego współczynnika jest na poziomie prawie 3-krotnie wyższym od wymaganego prawem poziomu.

Emisja i wykup obligacji własnych serii INGBH007 oraz wykup obligacji własnych serii INGBH004, INGBH005, INGBH006

25 stycznia 2022 roku nastąpił wykup emisji obligacji własnych serii INGBH004 o łącznej wartości nominalnej 150 000,0 tys. PLN, wyemitowanych przez Bank 25 marca 2021 roku. Natomiast 21 marca 2022 roku nastąpił wykup emisji obligacji własnych serii INGBH005 o łącznej wartości nominalnej 79 000,00 tys. PLN, wyemitowanych przez Bank, 20 września 2021 roku. Ponadto, 9 marca 2022 roku miał miejsce wykup emisji obligacji własnych serii INGBH006 o łącznej wartości nominalnej 425 000,0 tys. PLN wyemitowanych przez Bank, 9 grudnia 2021 roku.

22 marca 2022 roku Bank przeprowadził kolejną emisję obligacji własnych serii INGBH007 o wartości nominalnej 79 000,0 tys. PLN. Cena została ustalona w oparciu o sumę stawki 3M WIBOR i marży. Obligacje zostały objęte w całości przez podmiot z Grupy ING Bank Śląski S.A. 22 czerwca 2022 roku (zgodnie z warunkami kontraktowymi) nastąpił wykup w/w serii obligacji.

Nałożenie przez Komisję Nadzoru Finansowego narzutu kapitałowego zalecanego w ramach filara II (P2G)

11 lutego 2022 roku Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego („KNF”) w sprawie zalecenia ograniczenia ryzyka występującego w działalności Banku poprzez utrzymywanie przez Bank funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego („P2G”) na poziomie 0,98 p.p. w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych. Zalecenie powinno być spełnione ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego (o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 575/2013), powiększonego o dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych („P2R”, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe) oraz o wymóg połączonego bufora (o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym). Narzut kapitałowy P2G powinien składać się w całości z kapitału podstawowego Tier 1. Zgodnie z metodyką KNF wyznaczania narzutu kapitałowego zalecanego w ramach filaru II (P2G) maksymalny poziom narzutu kapitałowego P2G może wynieść 4,5 p.p. Szczegóły w przedmiotowym zakresie zostały opisane w rozdziale Zarządzanie ryzykiem i kapitałem w pozycji 7.25. Informacje jakościowe – Zarządzanie kapitałem. Bank notuje wysoki i bezpieczny poziom adekwatności kapitałowej znacznie przekraczający regulacyjne wymogi z uwzględnieniem również narzutu kapitałowego P2G. Zalecenie P2G obowiązuje Bank od momentu otrzymania informacji od KNF.

Indywidualne zalecenie Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie spełnienia kryteriów do wypłaty dywidendy z zysku netto za 2021 rok

25 lutego 2022 roku Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), w którym KNF wskazała, że Bank spełnia wymogi do wypłaty dywidendy na poziomie do 100% zysku netto za 2021 rok. Jednocześnie, KNF zaleciła ograniczenie ryzyka występującego w działalności Banku poprzez niepodejmowanie, bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru, innych działań, w szczególności pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem funduszy własnych, w tym również ewentualnych wypłat dywidend z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych oraz wykupów akcji własnych.

7 kwietnia 2022 roku Zarząd Banku podjął decyzję o przedłożeniu Walnemu Zgromadzeniu propozycji uchwały o przeznaczeniu z zysku netto wypracowanego przez Bank w roku 2021 kwoty 10 355 608,91 PLN na wypłatę dywidendy, co stanowi 50% jednostkowego zysku netto Banku. 7 kwietnia 2022 roku Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę w sprawie wypłaty dywidendy za 2021 rok, zgodnie z propozycją przedstawiona przez Zarząd Banku. Wypłata dywidendy nastąpiła 8 kwietnia 2022 roku.

Wysokość składki rocznej na fundusz przymusowej restrukturyzacji BFG w 2022 roku

15 kwietnia 2022 roku Zarząd Banku otrzymał informację od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o wysokości rocznej składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków za 2022 rok. Łączny koszt dla Banku wynosi 2,8 mln PLN, łącznie z korektą składek za 2020 i 2021 rok. Cała ta kwota została zaksięgowana w ciężar kosztów pierwszego kwartału 2022 roku.

Informacja w sprawie wypłaty dywidendy za 2021 rok

7 kwietnia 2022 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę w sprawie wypłaty dywidendy za 2021 rok. Na podstawie tej uchwały, Bank wypłacił dywidendę w łącznej wysokości 10 355 608,91 PLN. Dzień dywidendy (czyli dzień, w którym właściciel akcji nabywa prawo do dywidendy) ustalono na 7 kwietnia 2022 roku, a termin wypłaty dywidendy na 8 kwietnia 2022 roku. Dywidendą są objęte wszystkie akcje wyemitowane przez Bank, tj. 380.000 akcji.

Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A.

7 kwietnia 2022 roku odbyło się Walne Zgromadzenie Banku, na którym podjęto uchwały w sprawie:

o rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. za 2021 rok,

o rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania Zarządu z działalności ING Banku Hipotecznego S.A. za 2021 rok obejmujące Oświadczenia Zarządu o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego,

o przyjęcia sprawozdania Rady Nadzorczej z wyników oceny sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. za 2021 rok, sprawozdania Zarządu z działalności ING Banku Hipotecznego S.A za 2021 rok oraz wniosku Zarządu w sprawie podziału zysku osiągniętego przez ING Bank Hipoteczny S.A. w okresie od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku

o przyjęcia sprawozdań Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A. za 2021 rok, obejmujących:

1) ocenę sytuacji Banku z uwzględnieniem oceny systemów zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej, w tym komórki ds. zgodności i audytu wewnętrznego;

2) sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej i jej Komitetu;

3) sprawozdanie z oceny funkcjonowania polityki wynagradzania w Banku;

4) ocenę stosowania przez Bank Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych.

o udzielenia absolutorium z wykonania obowiązków za 2021 rok wszystkim Członkom Zarządu i Członkom Rady Nadzorczej,

o zatwierdzenia wniosku Zarządu w sprawie podziału zysku netto osiągniętego przez ING Bank Hipoteczny S.A. w okresie od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku,

o uchwalenia Polityki powoływania, wprowadzania w obowiązki i odwoływania Członków Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.,

o uchwalenia zmiany do Polityki wynagradzania Członków Rady Nadzorczej ING Hipotecznego S.A.,

o przyjęcia do informacji zmiany do Regulaminu Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.

Redukcja kwot przyznanego przez ING Bank Śląski S.A. finansowania o charakterze przyrzeczonym

W marcu 2022 roku Bank, dostosowując posiadane linie kredytowe do bieżącej i planowanej skali emisji obligacji o charakterze niezabezpieczonym, ograniczono maksymalny limit dostępnego finansowania przyznanego Bankowi w ramach bezwarunkowych linii kredytowych z ING Banku Śląskiego S.A. W wyniku tej operacji na koniec drugiego kwartału 2022 roku łączna kwota przyznanych Bankowi linii kredytowych o charakterze bezwarunkowym wynosiła 4,9 mld PLN.

3. Istotne zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego

Ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom tzw. wakacje kredytowe i jej szacowany wpływ na wyniki Banku w 2022 roku

14 lipca 2022 roku Prezydent RP podpisał ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Wprowadza ona m.in. dla kredytobiorców posiadających kredyt hipoteczny w PLN możliwość zawieszenia spłaty do 8 miesięcznych rat kredytu hipotecznego - po dwie w każdym z kwartałów drugiego półrocza 2022 roku oraz o jednej w każdym z kwartałów 2023 roku.

Na 30 czerwca 2022 roku wartość bilansowa brutto kredytów hipotecznych w PLN wynosiła 3 334,8 mln PLN. Według szacunków własnych Banku, na podstawie informacji KNF o kwocie kredytów hipotecznych denominowanych w PLN, udział rynkowy Emitenta w złotowych kredytach hipotecznych na 31 grudnia 2021 roku wynosił poniżej 1 proc.

Zgodnie z szacunkami dokonanymi przez Bank, poniesie on stratę finansową. Estymowana strata netto nie powinna ograniczyć zdolności Banku do spłaty odsetek i kapitału z tytułu wyemitowanych obligacji. Pogorszenie kondycji finansowej nie powinno również prowadzić do naruszenia przez Bank innych wymogów regulacyjnych i obowiązujących współczynników kapitałowych.

W odniesieniu do zawieszenia spłaty rat, oszacowana, zgodnie z wymogami MSSF 9, aktualnym stanem wiedzy oraz w oparciu o przyjęte założenia, kwota korekty jest w ocenie Banku istotna i spowoduje jednorazowe obniżenie wyniku brutto Banku (jako pomniejszenie przychodów) za lipiec 2022 roku o ok. 103,5 mln PLN. W konsekwencji, na moment sprawozdawczy, Bank spodziewa się straty netto w 2022 roku, która wg szacunków Banku może wynieść ok. 57 mln PLN. Ponadto, szacowana kwota korekty będzie miała negatywny wpływ na łączny współczynnik kapitałowy Banku w wysokości ok. 5,10 p.p. oraz na obniżenie dochodu z tytułu odsetek, o którym mowa w art. 18 ust. 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych o ok. 103,5 mln PLN.

Wstępnie szacowana wartość korekty została ustalona jako różnica wartości bieżącej szacowanych przepływów pieniężnych wynikających z umów kredytowych uwzględniającej zawieszenie płatności rat oraz bieżącej wartości bilansowej brutto portfela kredytowego, przy założeniu odsetka klientów zainteresowanych zawieszaniem spłaty rat na poziomie 70%. Przy założeniu zmiany odsetka klientów, którzy zawieszą spłatę rat o +/- 10 p.p. wartość szacowanej korekty uległaby zmianie o około +/- 14,9 mln PLN. W przypadku gdyby odsetek klientów zainteresowanych zawieszeniem spłaty rat był istotnie wyższy niż przewidywanie Banku istnieje możliwość naruszenia przez Bank wymogu, o którym mowa w art. 18 ust. 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku. o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Przedmiotowa sytuacja nie spowoduje po stronie Banku braku możliwości płynnej regulacji zobowiązań wobec nabywców listów zastawnych. O możliwości wystąpienia powyższej sytuacji sektor banków hipotecznych poinformował Komisję Nadzoru Finansowego w maju 2022 roku. Odpowiadając na rzeczone pismo Komisja Nadzoru Finansowego poinformowała Związek Banków Polskich, że dostrzega wpływ Ustawy szczególnie na banki hipoteczne i zapewniła, że oceniając działalność banków będzie brać pod uwagę okoliczności oraz realne możliwości banków w odniesieniu do zdarzeń, które mogą wymagać środków nadzorczych, dostosowanych do sytuacji banków.

Zarząd Banku zwraca uwagę, że powyższa kwota będzie podlegała aktualizacji biorąc pod uwagę przede wszystkim rzeczywisty poziom zainteresowania zawieszeniem spłat kredytu. Zaktualizowana informacja dotycząca wysokości korekty oraz jej wpływu na wynik finansowy Banku zostanie przedstawiona w sprawozdaniu finansowym za 2022 rok.

Powierzenie stanowisk Prezesa oraz Wiceprezesa Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A.

13 lipca 2022 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A. powierzyła Panu Jackowi Frejlichowi, aktualnemu Wiceprezesowi Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A., stanowisko Prezesa Zarządu Banku, pod warunkiem uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego i z dniem wyrażenia tej zgody, nie wcześniej jednak niż z dniem 1 października 2022 roku. Natomiast, 1 sierpnia 2022 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A. powołała Pana Marka Byczka na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku z dniem 1 października 2022 roku.

Emisja obligacji własnych serii INGBH008

15 lipca 2022 roku ING Bank Hipoteczny S.A. uplasował kolejną serię niezabezpieczonych trzymiesięcznych obligacji własnych. Wartość emisji wyniosła 148 mln PLN, a jej cena została ustalona w oparciu o stałą stopę procentową. Cała emisja została wykupiona przez podmiot z Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. i nie była przedmiotem ubiegania się przez emitenta o dopuszczenie do notowania na rynku regulowanym.

Wpływ reformy stawki referencyjnej WIBOR

W lipcu 2022 roku została powołana Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźnika referencyjnego WIBOR. Celem Grupy jest przygotowanie „mapy drogowej” oraz harmonogramu działań służących sprawnemu i bezpiecznemu wdrożeniu poszczególnych elementów procesu prowadzącego do zastąpienia wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR nowym wskaźnikiem referencyjnym.

Obecnie prace są na bardzo wstępnym etapie realizacji. Zakresem prac Grupy Roboczej zostanie objęty szereg zagadnień w celu sprawnego i bezpiecznego wdrożenia poszczególnych elementów procesu zastąpienia wskaźnika referencyjnego, w szczególności dotyczących opracowania metodologii wyznaczania nowego wskaźnika referencyjnego, przystosowaniem systemów informatycznych oraz opracowaniem krzywej terminowej, która umożliwi wyznaczanie wskaźników referencyjnych w strukturze terminowej oraz wyceny instrumentów finansowych do wartości godziwej.

4. Zgodność z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej

Niniejsze śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowego Standardu Rachunkowości (MSR) 34 Sprawozdawczość Śródroczna w wersji zatwierdzonej przez Komisję Europejską i obowiązującej na dzień sprawozdawczy, tj. 30 czerwca 2022 roku oraz zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. z 2018 roku, poz. 757).

Prezentowane sprawozdanie finansowe zostało przygotowane w wersji skróconej. Śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe nie obejmuje wszystkich informacji oraz ujawnień wymaganych w rocznym sprawozdaniu finansowym i należy je czytać łącznie z rocznym sprawozdaniem finansowym ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku, które zostało zatwierdzone 7 kwietnia 2022 roku przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku.

Śródroczny skrócony rachunek zysków i strat, śródroczne skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów, śródroczne skrócone sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym i śródroczne skrócone sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres od 1 stycznia 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku oraz śródroczne skrócone sprawozdanie z sytuacji finansowej na 30 czerwca 2022 roku wraz z danymi porównywalnymi zostały sporządzone przy zastosowaniu takich samych zasad rachunkowości dla każdego z okresów, z wyjątkiem zmian zasad rachunkowości, opisanych w punkcie 5.5.7.

4.1. Zmiany w standardach rachunkowości

W niniejszym śródrocznym skróconym sprawozdaniu finansowym Bank uwzględnił następujące zmiany do standardów i interpretacji, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską z datą obowiązywania dla okresów rocznych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia 2022 roku lub po tej dacie tj.:

Zmiana

Wpływ na sprawozdanie Banku

Zmiany wynikające z cyklicznego przeglądu MSSF 2018-2020

Zmiany w zakresie:

MSSF 1 – jednostka zależna stosująca po raz pierwszy standardy rachunkowości

MSSF 9 – opłaty w teście „10%” (do ustalenia możliwości wyłączenia zobowiązań finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej) – zgodnie ze zmianą w teście należy uwzględnić wszystkie opłaty zapłacone lub otrzymane również te które zostały rozliczone przez pożyczkobiorcę lub pożyczkodawcę w imieniu innych jednostek

Przykłady ilustrujące do MSSF 16 – zachęty leasingowe

MSR 41 – rolnictwo: opodatkowanie w wycenie do wartości godziwej.

Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSSF 3

Odwołanie do założeń koncepcyjnych

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2022 roku)

Zmiana wprowadzająca do treści standardu odwołania do założeń koncepcyjnych opublikowanych w marcu 2018 roku.

Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSR 37

Umowy rodzące obciążenia – koszty wywiązania się z umowy

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2022 roku)

Zmiana polegająca na doprecyzowaniu pojęcia kosztów wywiązania się z zobowiązań wynikających z umów, w których koszty przewyższają korzyści ekonomiczne z nich wynikające. Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSR 16

Rzeczowe aktywa trwałe – korzyści przed planowanym wykorzystaniem

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2022 roku)

Zmiana polegająca na wykluczeniu możliwości potrącania z kosztów wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych kwot otrzymanych ze sprzedaży produktów wyprodukowanych na etapie testów przedwdrożeniowych. Tego typu przychody ze sprzedaży i odpowiadające im koszty należy bowiem ująć w rachunku wyników. Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku

Zmiana do MSSF 16: Ulgi w czynszach wynikających z COVID-19 po 30 czerwca 2021 roku

Zmiana w zakresie modyfikacji leasingu, której celem jest wydłużenie o 1 rok okresu możliwości odstąpienia od oceny modyfikacji leasingu, w sytuacji, gdy zmiana płatności leasingowych jest bezpośrednią konsekwencją pandemii COVID-19. Zastosowanie zmiany nie będzie wywierało wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

Standardy i interpretacje, które zostały wydane, ale jeszcze nie obowiązują, ponieważ nie zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, lub zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale nie zostały wcześniej zastosowane przez Bank zostały zaprezentowane w rocznym sprawozdaniu finansowym Banku za 2021 rok.

W pierwszym półroczu 2022 roku Unia Europejska zatwierdziła następujące dwie zmiany do standardów:

Zmiana

(w nawiasie oczekiwana data zastosowania )

Wpływ na sprawozdanie Banku

Zmiany do MSR 1 i stanowisko praktyczne do MSSF

Ujawnienia w zakresie Polityki rachunkowości (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2023 roku)

Zmiana dotycząca zakresu ujawnień znaczących zasad rachunkowości w sprawozdaniu finansowym. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami przedmiotem ujawnień będą tylko zasady rachunkowości, które mają istotny wpływ na informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym.

Załączone do zmiany stanowisko praktyczne zawiera szczegółowy przykład ilustrujący. Implementacja zmiany będzie miała istotny wpływ na zakres ujawnień znaczących zasad rachunkowości w sprawozdaniu finansowym Banku.

Zmiana do MSR 8:

definicja wartości szacunkowych (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2023 roku)

Zmiana doprecyzowująca definicję wartości szacunkowych tj.: kwoty pieniężne ujęte w sprawozdaniu finansowym które są przedmiotem niepewności pomiaru. Implementacja zmiany nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania do publikacji, biorąc pod uwagę toczący się w UE proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Bank działalność, w zakresie stosowanych przez Bank zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF, które weszły w życie, a standardami MSSF zatwierdzonymi przez UE.

4.2. Kontynuacja działalności

Niniejsze śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej w dającej się przewidzieć przyszłości, tzn. przez okres co najmniej 12 miesięcy od daty zatwierdzenia, czyli od 16 sierpnia 2022 roku. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania przez Zarząd Banku nie stwierdza się istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty publikacji na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania, bądź istotnego ograniczenia przez Bank dotychczasowej działalności.

4.3. Działalność zaniechana

W pierwszym półroczu 2022 roku podobnie jak w 2021 roku w Banku nie wystąpiło zaniechanie istotnej działalności.

4.4. Zakres podmiotowy i waluta sprawozdania

Bank nie jest jednostką dominującą oraz znaczącym inwestorem dla jednostek stowarzyszonych, współzależnych i zależnych. W związku z tym, ING Bank Hipoteczny S.A. nie sporządza skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej, które obejmowały dane finansowe takich jednostek.

Jednostką dominującą ING Banku Hipotecznego S.A. jest ING Bank Śląski S.A., który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. Natomiast, ING Bank Śląski S.A. jest spółką wchodzącą w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego jako Grupa ING. ING Groep N.V. stanowi jednostkę dominującą najwyższego szczebla w Grupie Kapitałowej.

Niniejsze śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe Banku za okres sześciu miesięcy zakończony 30 czerwca 2022 roku zawiera dane Banku. Zostało sporządzane w złotych polskich („PLN”). Wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są po zaokrągleniu do tysiąca złotych. W związku z tym mogą wystąpić przypadki matematycznej niespójności w sumowaniach lub pomiędzy poszczególnymi notami.

4.5. Okres sprawozdania i dane porównawcze

Śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe Banku obejmuje okres od dnia 1 stycznia 2022 roku do dnia 30 czerwca 2022 roku i zawiera dane porównawcze:

o na 31 grudnia 2021 roku oraz 30 czerwca 2021 roku dla śródrocznego skróconego sprawozdania z sytuacji finansowej.

o za okres od 1 stycznia 2021 roku do 30 czerwca 2021 roku dla śródrocznego skróconego rachunku zysków i strat, śródrocznego skróconego sprawozdania z całkowitych dochodów,

o za okres od 1 stycznia 2021 roku do 30 czerwca 2021 roku dla śródrocznego skróconego sprawozdania z przepływów pieniężnych,

o za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 roku oraz za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2021 roku dla śródrocznego skróconego sprawozdania ze zmian w kapitale własnym.

Śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe za okres od dnia 1 stycznia 2022 roku do dnia 30 czerwca 2022 roku nie podlegało obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta, podobnie jak śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe za okres od dnia 1 stycznia 2021 roku do dnia 30 czerwca 2021 roku.

5. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki

Polityka rachunkowości Banku zgodna z wymaganiami MSSF została zaprezentowana poniżej.

Szczegółowe zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki zastosowane do sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego są spójne z zasadami obowiązującymi w roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2021 roku.

W pierwszym półroczu 2022 roku zasady rachunkowości stosowane przez Bank uległy zmianie w zakresie opisanym w punkcie 5.5.7 Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy.

5.1. Podstawy sporządzania sprawozdania finansowego

Śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe jest sporządzane w złotych polskich w zaokrągleniu do tysiąca złotych z jednym miejscem po przecinku (chyba, że zaznaczono inaczej).

W śródrocznym skróconym sprawozdaniu finansowym zastosowano koncepcję wartości godziwej aktywów finansowych i zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej, oraz aktywów finansowych klasyfikowanych jako wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, za wyjątkiem tych, dla których nie można wiarygodnie ustalić wartości godziwej. Pozostałe składniki aktywów finansowych wykazywane są w wartości zamortyzowanego kosztu pomniejszonego o odpisy z tytułu utraty wartości lub w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości.

Składniki rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych wykazywane są w cenie nabycia pomniejszonej o skumulowaną amortyzację oraz o odpisy z tytułu utraty wartości.

Bank ujmuje wszystkie istotne pozycje kosztów i przychodów zgodnie z zasadami: memoriału, współmierności przychodów i kosztów, ujmowania i wyceny aktywów i zobowiązań, tworzenia odpisów z tytułu utraty wartości.

5.2. Profesjonalny osąd

W procesie stosowania zasad rachunkowości wobec zagadnień wskazanych poniżej, największe znaczenie, oprócz szacunków księgowych, miał profesjonalny osąd kierownictwa.

5.2.1. Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego

Bank rozpoznaje aktywa z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że jest prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

5.2.2. Klasyfikacja aktywów finansowych

Bank klasyfikuje aktywa finansowe na podstawie oceny modelu biznesowego, w ramach którego aktywa są utrzymywane oraz oceny czy z warunków umownych wynikają wyłącznie z płatności kapitału i odsetek od kwoty tego kapitału. Szczegółowe informacje o przyjętych założeniach w tym zakresie zaprezentowane zostały w punkcie 5.5.2. Klasyfikacja aktywów finansowych.

5.3. Zastosowanie szacunków

Sporządzenie śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga dokonania przez Bank pewnych szacunków oraz przyjęcia założeń, które bezpośrednio mają wpływ na kwoty prezentowane w śródrocznym skróconym sprawozdaniu finansowym i w notach objaśniających.

Szacunki i założenia, przyjęte do prezentowania wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów, dokonywane są przy wykorzystaniu dostępnych danych historycznych oraz szeregu innych czynników, które są uważane za właściwe w danych okolicznościach. Przyjęte założenia dotyczące przyszłości i dostępne źródła danych tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i zobowiązań, których nie można jednoznacznie określić przy wykorzystaniu innych źródeł. Szacunki uwzględniają przewidywane na dzień bilansowy przyczyny/źródła niepewności. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.

Szacunki i założenia są poddawane bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego danego okresu. Natomiast, jeżeli korekty wpływają zarówno na okres, w którym dokonano zmiany, jak i na przyszłe okresy, są one ujmowane w okresie, w którym dokonano zmiany oraz w okresach przyszłych.

Odpisy z tytułu strat oczekiwanych

Obserwowany obecnie wzrost stóp procentowych i inflacji oraz fakt, że modele PD dla portfela hipotecznego nie zawierają tych komponentów, skutkował koniecznością przeprowadzenia przez Bank dodatkowych analiz potencjalnego niedoszacowania odpisów z tego tytułu. Silne wzrosty stóp procentowych oraz wydatków przekładają się na istotne wzrosty obciążeń finansowych i bytowych klientów, a w konsekwencji występuje prawdopodobieństwo, że część z nich utraci możliwość regularnej obsługi kredytów. Przeprowadzone analizy wykazały konieczność wprowadzenia dodatkowej korekty odpisów tzw. Post Model Adjustment odzwierciedlającej wpływ wzrostu stóp procentowych i inflacji na poziom ryzyka portfela Banku. Przedmiotowa korekta została wprowadzona począwszy od końca 2 kwartału 2022 roku Dodatkowo wyniki backtestów modelu LGD in default wykazały nadmierną konserwatywność. Aby zachować adekwatność i poprawność odpisów, wyliczony i zaproponowany został scalling factor począwszy od końca drugiego kwartału 2022 roku, co przełożyło się na rozwiązanie odpisów na oczekiwane straty kredytowe. W efekcie końcowym sumaryczny wpływ obu wskazanych powyżej korekt powoduje zwiększenie odpisów o 0,64 mln PLN.

Korekty zarządcze (korekta post-model adjustment i scalling factor w LGD) nie miały wpływu na klasyfikację ekspozycji do etapów prezentowaną w niniejszym sprawozdaniu finansowym. Podział korekt na etapy został zaprezentowany w nocie objaśniającej 7.8 Kredyty i inne należności udzielone klientom.

W pozostałych aspektach Bank kontynuuje metodologię dotyczącą wyliczenia strat oczekiwanych.

Poniżej opisane zostały najistotniejsze szacunki księgowe dokonane przez Bank.

5.3.1. Utrata wartości

Bank ocenia czy na datę bilansową istnieją obiektywne dowody utraty wartości składników aktywów finansowych (pojedynczych lub grupy aktywów finansowych) i składników aktywów trwałych.

5.3.1.1. Utrata wartości aktywów finansowych

Bank stosuje wymogi standardu MSSF 9 w zakresie utraty wartości w celu ujęcia i wyceny odpisu na oczekiwane straty kredytowe z tytułu aktywów finansowych, które są wyceniane:

o według zamortyzowanego kosztu lub

o według wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Strata oczekiwana w portfelu ekspozycji nieistotnych indywidualnie jest kalkulowana kolektywnie jako średnia ważona prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Finalny poziom rezerw na ekspozycjach w Etapie 2 wynika z sumy strat oczekiwanych wyliczanych w każdym roku w przyszłości aż do daty zapadalności z uwzględnieniem dyskontowania.

Z uwagi na specyfikę działalności Bank wyróżnia tylko rezerwy kolektywne.

Zgodnie z MSSF 9 rezerwa kolektywna jest tworzona dla indywidualnie nieznaczących aktywów finansowych (rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej) jeśli zaistnieją dowody utraty wartości dla pojedynczego składnika aktywów finansowych lub dla grupy aktywów finansowych, w wyniku jednego lub więcej określonych przypadków niewykonania zobowiązania. Rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 20, 21, 22 (szczegółowe mapowanie klas ryzyka przedstawiono poniżej). Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości, składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. W tak wyznaczonych grupach wyliczane są rezerwy kolektywne i zgodnie z MSSF 9 są definiowane jako rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości. Rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 1-19.

Rezerwy kolektywne są kalkulowane przy pomocy metody kolektywnej tworzenia rezerw, która wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 (i MSR 37) modele szacowania parametrów ryzyka (PD, LGD, EAD/CCF).

Opis przykładowych dowodów i przesłanek identyfikacji utraty wartości aktywów finansowych, metodologia kalkulacji odpisów oraz stosowane zasady ewidencyjne opisane zostały w dalszej części niniejszego sprawozdania.

Zaangażowanie wobec klientów według klas ryzyka

Klasy ryzyka można podzielić na cztery podstawowe grupy:

 grupę klas odpowiadającą ratingom inwestycyjnym (klasy ryzyka 1-10),

 grupę klas odpowiadającą ratingom spekulacyjnym (klasy ryzyka 11-17),

 grupę klas zaangażowań potencjalnie nieregularnych (klasy ryzyka 18-19),

 grupę klas zaangażowań nieregularnych (klasy ryzyka 20-22).

Przedział klas ryzyka 1-10 odpowiada krótkoterminowym ratingom Moody’s od Aaa do Baa3, przedział klas ryzyka 11-17 odpowiada krótkoterminowym ratingom Moody’s od Ba1 do Caa3 a przedział klas ryzyka 18-19 – od Ca do C. Dla ratingów 20-22 prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania wynosi 100%.

Estymacja strat oczekiwanych przy uwzględnieniu aktualnego otoczenia makroekonomicznego

Metodologia dotycząca wyliczenia strat oczekiwanych została zaprezentowana w rocznym sprawozdaniu finansowym ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku. W pierwszym półroczu 2022 roku Bank kontynuował to podejście, w tym w zakresie scenariuszy makroekonomicznych ważonych prawdopodobieństwem, uzupełniając je korektami zarządczymi tam, gdzie zdaniem kierownictwa nie zostały w pełni uchwycone ostatnie zdarzenia gospodarcze.

Wykonano również rewizję prognoz wskaźników makroekonomicznych. Założenia makroekonomiczne użyte do wyznaczenia oczekiwanych strat kredytowych oparte są o prognozy przygotowane przez Biuro Analiz Makroekonomicznych ING Banku Śląskiego S.A., przy czym dla stóp procentowych przyjęto krzywe forwardowe.

Ponadto, obserwowany obecnie gwałtowny wzrost inflacji i stóp procentowych nie występował w ostatnich kilku latach. Silne wzrosty stóp procentowych oraz wydatków przekładają się na istotne wzrosty obciążeń finansowych i bytowych klientów, a w konsekwencji występuje prawdopodobieństwo, że część z nich utraci możliwość regularnej obsługi kredytów.

Przyjęte wartości prognoz na kolejne lata zostały pokazane w tabelach w następnych rozdziałach.

Analiza wrażliwości strat oczekiwanych na poziom przyjętego progu PD

W celu pokazania wrażliwości strat oczekiwanych na poziom przyjętego progu PD, Bank dokonał oszacowania odpisów na straty oczekiwane w Etapach 1 i 2 przy następujących założeniach:

o wszystkie te aktywa finansowe znajdowałyby się poniżej progu PD i miały przypisane 12-miesięczne straty oczekiwane oraz

o wszystkie te aktywa przekroczyłyby ten próg PD i miały przypisane straty oczekiwane w całym okresie życia.

Oszacowania te pokazują na 30 czerwca 2022 roku odpowiednio hipotetyczne mniejsze straty oczekiwane dla składników aktywów w Etapach 1 i 2 o około 0,42 mln PLN (przy pierwszym założeniu) lub większe o około 8,70 mln PLN (przy drugim założeniu).

Dla porównania oszacowania wykonane na 31 grudnia 2021 roku pokazały odpowiednio hipotetyczne mniejsze straty oczekiwane dla składników aktywów w Etapach 1 i 2 o około 0,37 mln PLN (przy pierwszym założeniu) lub większe o około 13,23 mln PLN (przy drugim założeniu).

Należy podkreślić, że w pierwszym półroczu 2022 roku Bank nie wprowadzał istotnych zmian w klasyfikacji kredytów hipotecznych, w tym do Etapu 2 (tzw. SICR – znaczący wzrost ryzyka kredytowego).

Prognozy czynników makro i wagi przypisane poszczególnym scenariuszom makroekonomicznym

Poniższe tabele przedstawiają przyjęte na 30 czerwca 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku prognozy makroekonomiczne głównych wskaźników oraz odchylenie strat oczekiwanych w scenariuszu pozytywnym, bazowym i negatywnym od raportowanych strat oczekiwanych, zważonych prawdopodobieństwem scenariuszy (przy założeniu utrzymania niezmienionego horyzontu czasowego kalkulacji strat oczekiwanych odpowiednio 12-miesiecznych lub w całym okresie życia ekspozycji w podziale na etapy zgodnie z metodologią MSSF 9).

Na koniec pierwszego półrocza 2022 roku odchylenia od strat raportowanych nie zmieniły się istotnie w porównaniu do końca 2021 roku. Odchylenia te uległy pewnemu zmniejszeniu, głównie ze względu na zmniejszenie prognozowanych fluktuacji wskaźników PKB w scenariuszu pozytywnym i negatywnym w 3 letnim horyzoncie prognozy, które w roku 2021 wynikały z szokowych zmian wywołanych początkiem pandemii.

	2021
		2022	2023	2024	Straty oczekiwane nieważone prawdopodobieństwem - odchylenie od strat raportowanych w %		Waga przypisana scenariuszowi	Raportowane straty oczekiwane (ocena kolektywna w Etapie 1, 2 i 3)
					Razem wg Etapów			Razem	wg Etapów
Scenariusz pozytywny	PKB	6,6%	6,0%	5,5%	-10%	Etap 1 -14% Etap 2 -15% Etap 3 -7%	20%	2 905,6
	Bezrobocie wg BAEL	1,9%	1,9%	1,8%
	Indeks cen nieruchomości	7,8%	6,3%	6,5%
	3-mies. stopa procentowa	3,0%	3,0%	3,0%
Scenariusz bazowy	PKB	5,1%	4,3%	3,5%	-1%	Etap 1 -1% Etap 2 -1% Etap 3 0%	60%		Etap 1 615,0 Etap 2 461,7 Etap 3 1 828,9
	Bezrobocie wg BAEL	2,5%	2,6%	2,8%
	Indeks cen nieruchomości	5,9%	4,7%	4,6%
	3-mies. stopa procentowa	2,6%	2,6%	2,5%
Scenariusz negatywny	PKB	-0,5%	2,7%	1,7%	+12%	Etap 1 +18% Etap 2 +18% Etap 3 +8%	20%
	Bezrobocie wg BAEL	4,2%	5,6%	6,9%
	Indeks cen nieruchomości	0,3%	2,5%	2,5%
	3-mies. stopa procentowa	2,2%	1,8%	1,7%

	2022
			2022	2023	2024	Straty oczekiwane nieważone prawdopodobieństwem - odchylenie od strat raportowanych w %		Waga przypisana scenariuszowi	Raportowane straty oczekiwane (ocena kolektywna w Etapie 1, 2 i 3, bez korekt)
						Razem	wg Etapów		Razem	wg Etapów
Scenariusz pozytywny		PKB	4,3%	5,1%	5,7%	-7%	Etap 1 -7% Etap 2 -14% Etap 3 -4%	20%	2 798,2
		Bezrobocie wg BAEL	2,7%	2,1%	1,8%
		Indeks cen nieruchomości	5,1%	4,1%	3,8%
		3-mies. stopa procentowa	7,9%	7,1%	6,5%
Scenariusz bazowy		PKB	4,0%	3,8%	3,3%	-1%	Etap 1 -1% Etap 2 -1% Etap 3 -1%	60%		Etap 1 572,4 Etap 2 599,8 Etap3 1 626,0
		Bezrobocie wg BAEL	2,9%	2,6%	2,6%
		Indeks cen nieruchomości	4,2%	2,7%	2,4%
		3-mies. stopa procentowa	7,3%	6,7%	5,9%
Scenariusz negatywny		PKB	3,6%	-0,7%	0,2%	+11%	Etap 1 +11% Etap 2 +17% Etap 3 +8%	20%
		Bezrobocie wg BAEL	3,2%	4,3%	5,8%
		Indeks cen nieruchomości	2,0%	-0,9%	0,6%
		3-mies. stopa procentowa	7,6%	5,4%	4,6%

5.3.1.2. Utrata wartości innych aktywów trwałych

Ocena w przedmiotowym zakresie bazuje na oszacowaniu wartości odzyskiwalnej aktywa trwałego, którą stanowi wartość użytkowa lub wartość sprzedaży netto w zależności od tego, która z wyżej wymienionych wartości na moment przeprowadzania przeglądu jest wyższa.

Oszacowanie wartości użytkowej składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne w sytuacji gdy nie można ustalić wartości odzyskiwalnej pojedynczego składnika aktywów zaliczanego do majątku wspólnego) wiąże się, między innymi, z przyjęciem założeń w zakresie szacunków, co do kwot, terminów przyszłych przepływów pieniężnych, które Bank może uzyskać z tytułu danego składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne) oraz innych czynników.

W celu wyznaczenia wartości użytkowej, oszacowane przyszłe przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy użyciu stopy dyskontowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżące oczekiwania rynku co do wartości pieniądza oraz specyficznego ryzyka w odniesieniu do danego aktywa. Szacując wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży Bank opiera się na dostępnych danych rynkowych na ten temat lub wycenach sporządzonych przez niezależnych rzeczoznawców, które co do zasady również opierają się na szacunkach.

5.3.2. Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe

Bank tworzy rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe zgodnie z MSR 19. Rezerwa na odprawy emerytalne i rentowe przyznane w ramach świadczeń z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy wyliczana jest metodą aktuarialną przez niezależnego aktuariusza jako wartość obecna przyszłych, długoterminowych zobowiązań Banku wobec pracowników według stanu zatrudnienia i płac na dzień aktualizacji.

Wyliczenie rezerw jest oparte na szeregu założeń, zarówno co do stóp dyskontowych, prognozowanych podwyżek wynagrodzeń jak i założeń dotyczących rotacji pracowników, ryzyka śmierci i innych. Założenia są weryfikowane na koniec roku obrotowego.

5.3.3. Wycena programów motywacyjnych

5.3.3.1. Wycena wartości świadczeń wynikających z programu zmiennych składników wynagrodzeń

Na dzień bilansowy Bank wykazuje w księgach szacunki dotyczące wartości świadczeń, które będą realizowane w ramach programu zmiennych składników wynagrodzeń. Świadczenia te zostaną przyznane pracownikom objętym programem w oparciu o ocenę ich wyników pracy za dany rok. Program został zainicjowany w 2018 roku.

Podstawą oszacowania wartości świadczeń przyznawanych w formie instrumentów finansowych uprawniających do otrzymania środków pieniężnych jest wartość księgowa aktywów netto ING Banku Hipotecznego S.A. na akcje, skorygowanych o czynniki wpływające na te aktywa, inne niż wynik finansowy.

Wartość odroczonej części świadczenia korygowana jest o współczynnik redukcji, który uwzględnia prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia powodującego konieczność skorygowania wartości przyznanego świadczenia, do którego pracownik na dzień bilansowy nie nabył jeszcze pełnych uprawnień. Katalog zdarzeń ściśle określają założenia programu.

5.3.4. Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych

Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych są weryfikowane na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie uzyskiwania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów niematerialnych są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Bank stosuje ustalone w Grupie ING Banku Śląskiego S.A. limity aktywowania wydatków w zakresie nabycia (440 tys. PLN) lub wytworzenia we własnym zakresie (10 mln PLN) oprogramowania komputerowego. Wydatki w zakresie nabycia składników aktywów niematerialnych poniżej limitu aktywowania, Bank ujmuje bezpośrednio w kosztach w momencie ich poniesienia.

5.4. Waluty obce

5.4.1. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji

Pozycje zawarte w sprawozdaniach finansowych Banku wycenia się w walucie podstawowego środowiska gospodarczego, w którym dana jednostka prowadzi działalność („waluta funkcjonalna”).

Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych polskich, które są walutą funkcjonalną i walutą prezentacji Banku.

5.4.2. Transakcje w walutach obcych

Transakcje w walutach obcych są przeliczane po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne denominowane w walutach obcych, przeliczane są po kursie obowiązującym w danym dniu. Różnice kursowe powstające z rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych rozpoznawane są w rachunku zysków i strat w linii Wynik z pozycji wymiany.

5.5. Aktywa i zobowiązania finansowe

5.5.1. Początkowe ujęcie

Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, gdy staje się związany postanowieniami umowy tego instrumentu.

Transakcje zakupu i sprzedaży aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ujmuje się stosownie z przyjętą dla wszystkich tego typu operacji metodą księgowania w dniu rozliczenia transakcji – dniu, w którym składnik aktywów jest dostarczony jednostce lub dostarczony przez jednostkę.

W momencie początkowego ujęcia składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w wartości godziwej, powiększonej w przypadku składnika aktywów lub zobowiązania finansowego nie klasyfikowanych jako wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat o istotne koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego.

Nabyte wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych rozpoznawane są na dzień dokonania transakcji [1] na podstawie Umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych (dalej: „Umowy przeniesienia”).

5.5.2 Klasyfikacja aktywów finansowych

Bank klasyfikuje aktywa finansowe do jednej z następujących kategorii:

o wyceniane według zamortyzowanego kosztu,

o wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz

o wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Składnik aktywów finansowych wyceniany jest według zamortyzowanego kosztu, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych oraz

o warunki umowy dotyczącej składnika aktywa finansowego uprawniają do otrzymywania w określonych datach przepływów pieniężnych, które są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od kapitału pozostałego do spłaty.

Dłużne aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Składnik dłużnych aktywów finansowych wyceniany jest według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży aktywa finansowego,

Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez wynik finansowy

Wszystkie aktywa finansowe, które nie spełniają warunków klasyfikacji do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu lub dłużnych aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, klasyfikowane są do aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Dodatkowo, na moment początkowego ujęcia Bank może nieodwołalnie desygnować aktywo finansowe do wyceny według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat pomimo, że spełnia warunki klasyfikacji do wyceny według zamortyzowanego kosztu lub wyceny według wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody. Warunkiem koniecznym jest potwierdzenie, że ta desygnacja ma na celu wyeliminowanie lub istotne ograniczenie niedopasowania księgowego, które wystąpiłoby bez takiej desygnacji.

5.5.3. Ocena modelu biznesowego

Bank ocenia cele modelu biznesowego na poziomie jednostki organizacyjnej Banku, która zarządza i jest tzw. opiekunem merytorycznym danego portfela aktywów finansowych.

Wyróżnia się następujące modele biznesowe utrzymywania aktywów finansowych: tj.: w celu

o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych,

o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży,

o pozostałych (np.: w celu maksymalizacji zysków ze sprzedaży)

Modele biznesowe określane są na poziomie, który najlepiej odzwierciedla podejście Banku do zarządzania składnikami aktywów finansowych dla osiągania celów biznesowych oraz generowania przepływów pieniężnych.

W trakcie oceny Bank weryfikuje wszelkie obszary działalności jednostki opiekuna merytorycznego wyodrębnionego portfela aktywów finansowych, które mogą mieć wpływ na decyzje dotyczące utrzymywania aktywów w portfelu Banku, w tym w szczególności:

o założenia konstrukcji oferty produktowej,

o strukturę organizacyjną jednostki,

o założenia w zakresie oceny wyników portfela aktywów (np.: podejścia do planowania, założenia w zakresie informacji zarządczej, kluczowych wskaźników oceny),

o podejście do wynagradzania kluczowej kadry zarządzającej w relacji z wynikami portfela i przepływami pieniężnymi wynikającymi z portfela,

o ryzyka generowanego przez portfel aktywów oraz podejścia do zarządzania tym ryzykiem,

o analizę transakcji sprzedaży z portfela aktywów (częstotliwości, wolumen oraz przesłanek podjętych decyzji),

o analizę przewidywań co do przyszłej aktywności sprzedażowej.

Bank dopuszcza realizację transakcji sprzedaży aktywów finansowych utrzymywanych w celu otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych, która wynika z następujących przesłanek:

o wzrostu ryzyka kredytowego,

o bliskości terminu zapadalności,

o sporadycznej sprzedaży,

o sprzedaży o nieznacznej wartości,

o w odpowiedzi na wymagania regulacyjne/nadzorcze,

o w warunkach kryzysów płynności (sytuacji stresowych).

Bank przyjmuje, że:

o sprzedaż blisko terminu zapadalności oznacza sprzedaż aktywów finansowych:

- z pierwotnym terminem zapadalności dłuższym niż 1 rok, na mniej niż 6 miesięcy przed terminem zapadalności,

- z pierwotnym terminem zapadalności krótszym niż 1 rok, na mniej niż 3 miesiące przed terminem zapadalności.

o sprzedaż sporadyczna oznacza liczbę transakcji sprzedaży w relacji do średniej liczby pozycji w ramach danego modelu biznesowego na poziomie mniejszym niż 10 %,

o sprzedaż o nieznacznej wartości oznacza sprzedaż dla której zarówno wartość sprzedaży w relacji do wartości całego portfela jak i zrealizowany wynik na sprzedaży w relacji do wyniku odsetkowego netto danego modelu biznesowego jest 10%:

5.5.4. Ocena charakterystyki przepływów pieniężnych

Dla celów oceny charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych Bank przyjmuje następujące definicje:

o kapitał – definiowany jest jako wartość godziwa aktywa finansowego na moment początkowego ujęcia w księgach Banku,

o odsetki – definiowane są jako zapłata obejmująca wynagrodzenie:

- za zmianę wartości pieniądza w czasie,

- za ryzyko kredytowe związane z kwotą kapitału pozostającą do spłaty przez określony okres czasu,

- za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzieleniem kredytu (np. ryzyko płynności i koszty administracyjne) oraz

- marżę zysku.

Ocena ma na celu potwierdzenie czy realizowane przepływy pieniężne są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty. Bank weryfikuje postanowienia umowne, które mają wpływ zarówno na moment realizacji przepływów jaki i wysokość kwot przepływów pieniężnych wynikających z określonych aktywów finansowych.

W szczególności weryfikowane są następujące warunki:

o zdarzenia warunkowe mające wpływ na wysokość kwoty przepływów lub terminy ich realizacji,

o dźwignie,

o warunki przedpłaty lub wydłużenia finansowania,

o warunki ograniczające prawo do dochodzenia roszczeń prawnych do realizowanych przepływów,

o warunki modyfikujące wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.

Ocena warunków modyfikujących zmianę wartości pieniądza w czasie jest przeprowadzana w oparciu o analizę jakościową lub ilościową.

W sytuacji, gdy ocena jakościowa nie umożliwia potwierdzenia konkluzji co do charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych, Bank przeprowadza ocenę ilościową. Ocena ilościowa polega na porównaniu:

o niezdyskontowanych przepływów pieniężnych wynikających z analizowanej umowy z

o niezdyskontowanymi przepływami pieniężnymi wynikającymi z referencyjnego aktywa, który nie zawiera warunków modyfikujących wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.

Jeżeli analizowane przepływy znacznie różnią się od siebie, to oceniane aktywo obligatoryjnie klasyfikowane jest do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ponieważ realizowane przepływy pieniężne nie są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty.

5.5.5. Klasyfikacja zobowiązań finansowych

Bank klasyfikuje swoje zobowiązania finansowe do kategorii wycenianych według zamortyzowanego kosztu.

Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu są to zobowiązania finansowe będące wynikającym z umowy obowiązkiem wydania środków pieniężnych lub innego składnika aktywów finansowych innej jednostce niezakwalifikowane do grupy wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat mające charakter depozytu, pożyczki otrzymanej lub zobowiązania finansowego ujętego w wyniku transakcji sprzedaży aktywa finansowego, która nie klasyfikuje się do usunięcia ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku oraz zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych i innych papierów wartościowych.

5.5.6. Usunięcie ze sprawozdania z sytuacji finansowej

Składnik aktywów finansowych jest wyłączany ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku w momencie, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie, gdy Bank przenosi składnik aktywów finansowych a przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania.

Bank przenosi składnik aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy:

o przenosi umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych, lub

o zatrzymuje umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych ale przyjmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania przepływów pieniężnych.

W sytuacji gdy Bank zatrzymuje umowne prawa do przepływów pieniężnych, ale przejmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania stronom trzecim tych przepływów pieniężnych, Bank traktuje taką transakcje jako przeniesienie składnika aktywów finansowych tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie trzy następujące warunki:

o Bank nie ma obowiązku wypłaty kwoty ostatecznym odbiorcom dopóki nie otrzyma odpowiadających im kwot, które wynikają z pierwotnego składnika aktywów,

o na mocy umowy przeniesienia Bank nie może sprzedać ani zastawić pierwotnego składnika aktywów, w inny sposób niż jako ustanowione na rzecz ostatecznych obiorców zabezpieczenie zobowiązania do przekazania przepływów pieniężnych,

o Bank jest zobowiązany do przekazania wszystkich przepływów pieniężnych otrzymanych z pierwotnego aktywa bez istotnej zwłoki.

Przenosząc składnik aktywów finansowych Bank ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W tym przypadku:

o jeżeli Bank przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych to wyłącza składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej,

o jeżeli Bank zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w ze sprawozdaniu z sytuacji finansowej,

o jeżeli Bank nie przenosi ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to Bank ustala, czy zachował kontrolę nad tym składnikiem aktywów finansowych. W przypadku zachowania kontroli składnik aktywów finansowych jest nadal ujmowany w bilansie Banku, odpowiednio w przypadku braku kontroli jest wyłączony ze sprawozdania z sytuacji finansowej do wysokości wynikającej z utrzymania zaangażowania (continuing involvement).

Bank wyłącza ze swojego sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe (lub jego część), gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.

Bank usuwa aktywa finansowe lub ich części ze sprawozdania z sytuacji finansowej, jeżeli prawa wynikające z tego aktywa wygasają, Bank zrzeknie się tych praw, dokona sprzedaży wierzytelności, nastąpiło umorzenie lub w wyniku istotnej modyfikacji warunków umowy kredytu.

Bank obniży wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych w przypadku, gdy nie ma uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części.

Kwoty należności spisanych odzyskane w późniejszych okresach pomniejszają wartość odpisów utworzonych z tytułu utraty wartości w rachunku zysków i strat.

5.5.7. Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy

Zmiany wprowadzone w pierwszym półroczu 2022 roku polegały na doprecyzowaniu kryteriów jakościowych oraz dodaniu kryterium ilościowego w zakresie oceny czy modyfikacja aktywa finansowego prowadzi do jego wygaśnięcia. Zmiany są wprowadzane ze skutkiem prospektywnym z dniem 1 stycznia 2022 roku zgodnie z MSR 8 par. 25, ponieważ retrospektywne zastosowanie nowych zasad jest niewykonalne w praktyce. Bank nie jest w stanie określić łącznego wpływu zastosowania zmienionych zasad rachunkowości w odniesieniu do wszystkich poprzednich okresów, ponieważ Bank nie dysponuje danymi z okresów wcześniejszych, które pozwalałyby na retrospektywne zastosowanie nowych zasad rachunkowości.

Ponieważ dane porównawcze nie zostały przekształcone w związku z wprowadzoną zmianą, znaczące zasady rachunkowości w tym zakresie zostały przedstawione w układzie prezentującym zarówno zasady obowiązujące przed jak i po 1 stycznia 2022 roku.

Zasady obowiązujące przed 1 stycznia 2022 roku

Jeżeli w wyniku renegocjacji warunków umowy kredytu lub pożyczki, przepływy pieniężne związane z danym aktywem finansowym podlegają modyfikacji, Bank przeprowadza ocenę czy przedmiotowa modyfikacja jest istotna i prowadzi do wygaśnięcia tego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku oraz ujęcia nowego aktywa finansowego.

Bank przyjmuje, że istotna modyfikacja warunków umowy ma miejsce w sytuacji, gdy następuje:

o zmiana dłużnika za zgodą Banku, lub

o zmiana formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego, lub

o przewalutowanie kredytu o ile nie zostało to z góry określone w warunkach umowy.

W sytuacji, gdy modyfikacja nie jest istotna i tym samym nie prowadzi do wyłączenia składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku, Bank dokonuje ponownego obliczenia wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych oraz ujmuje w wyniku finansowym zysk lub stratę z tytułu modyfikacji.

Zasady obowiązujące po 1 stycznia 2022 roku

Jeżeli w wyniku renegocjacji warunków umowy kredytu, przepływy pieniężne związane z danym aktywem finansowym polegają modyfikacji, Bank przeprowadza ocenę czy przedmiotowa modyfikacja jest istotna i prowadzi do wyłączenia tego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku oraz ujęcia nowego aktywa finansowego. Aktywo finansowe wygasa, jeżeli którekolwiek z kryteriów jakościowych lub ilościowych jest spełnione.

Kryteria jakościowe

Bank przyjmuje, że istotna modyfikacja warunków umowy ma miejsce w sytuacji, gdy następuje:

o zmiana dłużnika za zgodą Banku lub

o zmiana formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego lub

o przewalutowanie kredytu o ile nie zostało to z góry określone w warunkach umowy lub

o modyfikacja aktywa finansowego, która nie spełnia definicji podstawowej umowy kredytowej tj.: przepływy pieniężne z aktywa finansowego w określonych datach nie stanowią wyłącznie spłaty kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty lub

o zmiana stopy oprocentowania kredytu ze stałej na zmienną lub odwrotnie dla aktywów finansowych dla których nie zidentyfikowano utraty wartości lub

o wydłużenie okresu kredytowania o 50% jeżeli wartość bieżąca przepływów pieniężnych w wyniku modyfikacji warunków umowy zdyskontowana pierwotną efektywną stopą procentową jest co najmniej o 10% różna od wartości bieżącej przepływów pieniężnych z umowy przed modyfikacją zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową.

Kryterium ilościowe

Aktywo finansowe uważa się za wygasłe, jeżeli wartość bieżąca przepływów pieniężnych w wyniku modyfikacji warunków umowy zdyskontowana pierwotną efektywną stopą procentową jest co najmniej o 10% różna od wartości bieżącej przepływów pieniężnych z umowy przed modyfikacją zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową.

Dla modyfikacji, które nie prowadzą do wyłączenia aktywa finansowego, różnica pomiędzy wartością bieżącą przyszłych przepływów pieniężnych (ustaloną z wykorzystaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej) aktywa przed i po modyfikacji jest ujmowana w rachunku zysków i strat.

5.5.8. Wycena

Po początkowym ujęciu, Bank wycenia aktywa finansowe, w wartości godziwej, za wyjątkiem aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.

Po początkowym ujęciu zobowiązania finansowe są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej.

5.5.9. Utrata wartości

Szacowanie odpisów na utratę wartości opiera się na wycenie oczekiwanej straty kredytowej. Podejście takie stosuje się do dłużnych aktywów finansowych wycenianych zamortyzowanym kosztem oraz aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Na każdy dzień sprawozdawczy Bank dokonuje szacunku odpisu na oczekiwane straty kredytowe aktywa finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia. Jeżeli na dzień sprawozdawczy ryzyko kredytowe związane z aktywem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe tego aktywa w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.

Dla celów rachunkowości i regulacyjnych Bank przyjmuje, że pozycje przeterminowane obejmują istotne aktywa finansowe, dla których wystąpiło opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek. Dni zaległości są liczone od dnia uznania jego przeterminowanego zobowiązania kredytowego za istotne. Bank zdefiniował istotność zobowiązania kredytowego jako łączne przekroczenie dwóch progów istotności: 400 PLN oraz 1% kwoty zaangażowania bilansowego.

Bank wycenia oczekiwane straty kredytowe w sposób uwzględniający:

o nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotę, którą ustala się, oceniając szereg możliwych wyników,

o wartość pieniądza w czasie oraz

o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.

Bank klasyfikuje do pozycji o utraconej jakości bilansowe ekspozycje kredytowe, które utraciły wartość, zaś strata z tytułu utraty wartości została poniesiona, gdy spełnione zostały dwa warunki:

o istnieją dowody utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu bilansowej ekspozycji kredytowej w księgach rachunkowych,

o zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające z bilansowej ekspozycji kredytowej lub grupy bilansowych ekspozycji kredytowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.

Zwłoka w wykonaniu przez klienta wszelkich istotnych zobowiązań kredytowych wobec Banku, jednostki dominującej przekraczająca 90 dni stanowi niewykonanie zobowiązania przez klienta (default).

Bank doprecyzował definicję ekspozycji w statusie niewykonania zobowiązania kredytowego (default), ekspozycji z utratą wartości i ekspozycji nieobsługiwanych(non-performing) przez co ujednolicił podejście w tym zakresie do wymagań regulacyjnych. dłużnik lub ekspozycja oceniana, jako będąca w stanie niewykonania zobowiązania jednocześnie jest uznawana za ekspozycję z utratą wartości (impaired) i nieobsługiwaną (non-performing).

Bank stosuje definicję default na poziomie ekspozycji kredytowej oraz dodatkowo stosuje zasady zarażania: wewnątrz segmentową - jeżeli default zostanie rozpoznany na jakiejkolwiek ekspozycji klienta w segmencie MTG (obejmującym portfel Banku oraz portfel ING Banku Śląskiego), to wszystkie pozostałe ekspozycje kredytowe tego klienta w tym segmencie otrzymują status default (zostają „zarażone”).

Podejście oparte na trzech Etapach

W procesie tworzenia odpisów aktualizujących na oczekiwane straty kredytowe zmiana jakości kredytowej ekspozycji od momentu jej początkowego ujęcia jest opisana trzema etapami o różnym sposobie wyceny oczekiwanych strat kredytowych:

o Etap 1 obejmuje ekspozycje pracujące bez rozpoznanego istotnego wzrostu ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Każdy kredyt w momencie udzielenia znajduje się w Etapie 1. Rezerwa jest liczona w oparciu o 12-miesięczną stratę oczekiwaną (lub do daty zapadalności jeśli jest krótsza niż 12 miesięcy).

o Etap 2 obejmuje ekspozycje pracujące z rozpoznanym istotnym wzrostem ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Rezerwa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia ekspozycji (lifetime), tj. od daty sprawozdawczej do daty zapadalności (remaining maturity).

o Etap 3 to ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości, czyli w stanie niewykonania zobowiązania (default) Rezerwa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia aktywa dla wartości PD = 100%.

Bank kwalifikuje ekspozycje do Etapu 1, 2 lub 3 z wykorzystaniem podejścia kaskadowego w następującej kolejności:

1. Identyfikacja ekspozycji z utratą wartości i zakwalifikowanie ich do Etapu 3.

2. Alokacja ekspozycji do Etapu 2 w oparciu o przesłanki istotnego wzrostu ryzyka kredytowego.

3. Przydzielenie pozostałych ekspozycji do Etapu 1.

Definicja znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego

O istotnym wzroście ryzyka kredytowego, skutkującego klasyfikacją do Etapu 2, świadczy wystąpienie co najmniej jednej z poniższych przesłanek, przy czym wiodąca jest pierwsza z nich:

o znaczący wzrost parametru PD w całym okresie życia ekspozycji („lifetime”) określonego na datę sprawozdawczą w stosunku do PD „lifetime” z daty udzielenia ekspozycji w perspektywie okresu pozostałego od daty sprawozdawczej do daty zapadalności,

o fakt nadania udogodnienia (forbearance) klientowi,

o restrukturyzacja bez rozpoznania utraty wartości – ratingi 18/19,

o opóźnienie w spłacie zaangażowania powyżej 30 dni,

o pogorszenie profilu ryzyka portfela danej ekspozycji, z uwagi na typ produktu, branżę lub kanał dystrybucji .

Przesłanki klasyfikacji aktywa wycenianego według zamortyzowanego kosztu do Etapu 3

Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy nastąpiła utrata wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Składnik aktywa finansowego lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość, gdy istnieją dowody utraty wartości, wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów (zdarzenie powodujące stratę), a zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające ze składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe. Bank ujmuje oczekiwane straty kredytowe w oparciu o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.

Przesłanki utraty wartości wymagają indywidualnej eksperckiej oceny sytuacji dłużnika i decyzji, czy klasyfikacja do stanu niewykonania zobowiązania jako ekspozycji z utratą wartości jest uzasadniona.

Przesłanki utraty wartości stosowane dla detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:

o nastąpiły minimum trzy niedotrzymane uzgodnienia spłaty zadłużenia pod rząd w ramach aktualnego Epizodu Długu (Debt Episode),

o osoba fizyczna, która udzieliła poręczenia w grupie kapitałowej ING Banku Śląskiego za istotne zobowiązania swojej firmy, znajduje się w stanie default lub osoba fizyczna jest dłużnikiem Banku, a jej firma znajduje się w stanie default.

o jeżeli klient indywidualny jest w default, jest to przesłanka default dla jego firmy, jeżeli firma znajduje się w default, jest to przesłanka dla defaultu osoby indywidualnej,

o brak zamiaru lub możliwości spłaty (not willing or not able) – Bank ocenia, że dłużnik nie chce spłacić zobowiązania lub nie ma możliwości spłaty. Brak możliwości spłaty zobowiązania występuje wówczas, gdy źródła dochodów dłużnika są niewystarczające by realizować spłaty należnych rat,

Przykładowe przesłanki braku możliwości spłaty w segmencie detalicznym:

- utrata pracy,

- zakończenie wypłat świadczeń socjalnych,

- rozwód,

- poważna choroba,

- śmierć dłużnika,

- uzyskanie przez Bank informacji o nieterminowej obsłudze zadłużenia o znacznej wartości w innym banku (przeterminowanie powyżej 90 DPD) lub rozpoczęcie działań egzekucyjnych/ windykacyjnych przez inny bank.

o udzielenie udogodnienia klientowi, który nie jest stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych wynikających z zawartej z Bankiem umowy kredytowej ze względu na występujące lub spodziewane trudności finansowe,

o oszustwo kredytowe (fraud) – oszustwo kredytowe dłużnika wobec Banku.

W przypadku detalicznych ekspozycji kredytowych uzasadnione podejrzenie wyłudzenia kredytu, tj. zobowiązanie, z którego dokumentacji kredytowej lub z ustalonego stanu faktycznego wynika, że został udzielony w wyniku świadomego wprowadzenia w błąd Banku poprzez przedstawienie dokumentów, zaświadczeń, oświadczeń niezgodnych w treści ze stanem faktycznym. W szczególności mają miejsce następujące zdarzenia:

- rachunek został zarejestrowany przez Bank jako podejrzenie wyłudzenia kredytu,

- po analizie zgłoszenia nastąpiło zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa,

- jest rekomendacja wypowiedzenia kredytu i zawiązanie 100% rezerwy na wierzytelność,

- Bank podjął decyzję o wypowiedzeniu kredytu i zawiązaniu 100% rezerwy na wierzytelność.

o wystąpienie co najmniej 2 udogodnień w okresie 5 lat od zastosowania pierwszego udogodnienia,

o zidentyfikowanie przypadków zaistnienia uprawdopodobnionego czynu zabronionego dotyczącego ekspozycji kredytowej.

Obiektywne dowody utraty wartości

Bank zdefiniował obiektywne dowody utraty wartości, których wystąpienie wpływa bezpośrednio na szacowanie przyszłych przepływów finansowych związanych z daną należnością kredytową.

Obiektywny dowód utraty wartości może być:

o stanem - tzn. działa tak długo jak długo istnieje warunek, który go dotyczy; lub

o zdarzeniem - występuje w konkretnym momencie.

Obiektywne dowody utraty wartości detalicznej ekspozycji kredytowej obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:

o zaprzestanie przez klienta spłat kapitału, odsetek lub prowizji i opóźnienie w spłacie utrzymuje się powyżej 90 dni, pod warunkiem, że kwota zaległości jest wyższa niż oba progi istotności wskazane w punkcie 5.5.9. Utrata wartości

o ekspozycja została uznana za ekspozycję z utratą wartości zgodnie z MSSF 9 (ze względu na ujednolicenie definicji default jest równoważny ekspozycji z utratą wartości),

o dla detalicznych ekspozycji kredytowych – restrukturyzacja non-performing (zdarzenie),

o złożenie wniosku o upadłość przez klienta (stan),

o ekspozycja kredytowa staje się wymagalna na skutek wypowiedzenia przez Bank umowy kredytowej. Dla detalicznych ekspozycji kredytowych – wypowiedzenie: Bank żąda przedterminowej całkowitej spłaty kredytu przez dłużnika, co powoduje zakończenie relacji z Bankiem (zdarzenie),

o umorzenie lub odpisanie przez Bank detalicznych ekspozycji kredytowych:

- umorzenie salda kapitału lub/i odsetek w kwocie przekraczającej w sumie 200 PLN, przy czym zadłużenie wraz z umorzoną kwotą przekraczają próg istotności,

- spisanie do ewidencji pozabilansowej (written-off), a kwota salda powiększona o wartość spisaną wraz z odsetkami przekraczają próg istotności (zdarzenie).

o Bank zbył zobowiązania kredytowe (lub ich część) ze stratą>5% ekspozycji bilansowej a przyczyną sprzedaży była pogarszająca się jakość ekspozycji (zdarzenie),

o wystąpienie przeterminowania przekraczającego 30 dni na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako Forbearance Non-Performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie Forbearance Performing w trakcie okresu próbnego. (zdarzenie),

o udzielenie kolejnego udogodnienia (forbearance) na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako Forbearance Non-Performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie Forbearance Performing w trakcie okresu próbnego (zdarzenie),

o status bezodsetkowy (wstrzymanie naliczania odsetek) dla ekspozycji kredytowej (stan).

W przypadku gdy na ekspozycji danego klienta zidentyfikowany zostanie obiektywny dowód utraty wartości przyjmuje się, że na innych ekspozycjach tego klienta rozpoznawana jest również utrata wartości.

Identyfikacja obiektywnego dowodu utraty wartości wymaga przeklasyfikowania klienta do najniższej klasy ryzyka. Dla portfela kredytowego Banku prowadzony jest monitoring bieżący terminowości spłat zadłużenia wobec Banku w oparciu o dostępne narzędzia i raporty, co umożliwia wczesną identyfikację zagrożenia pojawienia się w przyszłości przesłanek lub obiektywnych dowodów utraty wartości przed ich zmaterializowaniem się.

Kontrolą pod kątem utraty wartości ekspozycji objęty jest cały portfel kredytowy klientów detalicznych.

Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. Odpis aktualizujący w tak wyznaczonych grupach wyliczany jest metodą kolektywną w oparciu o wycenę oczekiwanych strat kredytowych. Jeśli istnieją dowody, że została poniesiona strata z tytułu utraty wartości składnika aktywów wycenianego według zamortyzowanego kosztu, to kwota odpisu aktualizującego równa się różnicy pomiędzy wartością bilansową składnika aktywów a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej danego składnika instrumentu finansowego.

W praktyce oznacza to, że dla portfela w Etapie 3 (aktywa finansowe nieistotne indywidualnie) – strata określana jest przy użyciu metody kolektywnej kalkulacji odpisów z zastosowaniem oczekiwanej straty kredytowej w całym okresie życia aktywa. Podczas szacowania przyszłych przepływów pieniężnych brane są pod uwagę dostępne informacje na temat dłużnika, w szczególności ocenie podlega możliwość spłaty ekspozycji, a w przypadku, gdy ekspozycja kredytowa posiada zabezpieczenie, przy szacowaniu uwzględnia się również oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne z realizacji zabezpieczenia z uwzględnieniem m.in. czasu, kosztów oraz trudności związanych z odzyskaniem płatności w wyniku sprzedaży zabezpieczenia.

Jeżeli istniejące dowody utraty wartości składnika aktywów lub grupy aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu wskazują, że oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające z wyżej wymienionych aktywów finansowych nie wystąpią, wtedy kwota odpisu aktualizującego wartość aktywów równa jest ich wartości bilansowej.

Wycena oczekiwanej straty kredytowej

Do wyceny oczekiwanej straty kredytowej w podejściu kolektywnym Bank wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 regulacyjne modele szacowania parametrów ryzyka PD, LGD i EAD zbudowane dla potrzeb zaawansowanej metody wewnętrznych ratingów (metoda AIRB). Modele parametrów ryzyka dla potrzeb MSSF 9 zachowują tą samą strukturę co modele regulacyjne, natomiast sposób estymacji konkretnych wartości parametrów (PD, LGD, EAD) jest dostosowany do wymagań MSSF 9, a w szczególności obejmuje racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych. Parametry modeli zostały skalibrowane według podejścia PIT („point-in-time”) i zaprognozowane w perspektywie 30 lat. W parametrze EAD uwzględniono harmonogramy spłat zgodnie z umowami kredytowymi.

Wycena oczekiwanej straty kredytowej (ozn. EL) według MSSF 9 wymaga prognozowania zmian parametrów ryzyka PD, LGD i EAD (EL = PD x LGD x EAD) w okresie od daty sprawozdawczej do daty zapadalności, czyli w całym okresie życia ekspozycji. Prognozowanie to opiera się na określonych z danych historycznych funkcyjnych zależnościach zmian parametrów ryzyka od zmian czynników makroekonomicznych. Finalny poziom rezerw na ekspozycjach w Etapie 2 wynika z sumy strat oczekiwanych wyliczanych w każdym roku w przyszłości aż do daty zapadalności z uwzględnieniem dyskontowania.

Kwota odpisu aktualizującego wyliczana kolektywnie oparta jest na historii strat dla portfeli aktywów o podobnych charakterystykach ryzyka kredytowego.

Bank wycenia oczekiwaną stratę kredytową w całym okresie życia pozostałym do zapadalności (ozn. LEL - Lifetime Expected Loss) na ekspozycji bez rozpoznanej utraty wartości (Etap 2), jako zdyskontowaną sumą cząstkowych strat w okresie życia ekspozycji, odnoszących się do zdarzeń niewykonania zobowiązania w każdym 12-miesięcznym oknie czasowym pozostałym do daty zapadalności ekspozycji.

Bank kalkuluje oczekiwaną stratę kredytową jako średnią ważoną prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Strata oczekiwana jest liczona oddzielnie dla każdego scenariusza a średnia ważona prawdopodobieństwem wynika z wag (prawdopodobieństw) przypisanych do każdego scenariusza (suma wag = 100%). Takie podejście wypełnia wymóg standardu, aby odpis na oczekiwane straty kredytowe był nieobciążony i ważony prawdopodobieństwem kwoty ustalonej w oparciu o szereg możliwych wyników.

Prognoza (wycena) straty oczekiwanej jest dokonywana w każdym punkcie czasu w przyszłości w zależności od oczekiwanych w danym punkcie warunków ekonomicznych. W oparciu o dane historyczne Bank określił relacje pomiędzy obserwowanymi parametrami straty oczekiwanej (PD, LGD), a czynnikami makroekonomicznymi jako funkcje, na podstawie których - przy zadanych prognozach czynników makroekonomicznych – oblicza się przewidywane wartości parametrów straty oczekiwanej w danym roku w przyszłości według podejścia PiT (tzw. forward looking PiT).

Dla potrzeb oszacowania straty oczekiwanej Bank określa poziom ekspozycji EAD tylko dla nieodwołalnych zobowiązań kredytowych poprzez zastosowanie współczynników konwersji CCF (procent wykorzystania wolnej części limitu kredytowego w okresie od daty sprawozdawczej do wystąpienia niewykonania zobowiązania) z regulacyjnych modeli EAD (oszacowanych według podejścia TTC – „through the cycle”). EAD spada z czasem zgodnie z harmonogramem spłat danej ekspozycji.

Dla ekspozycji z określoną datą końcowej spłaty czas do zapadalności został ograniczony do 30 lat.

Parametr LGD, będący funkcją stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego i wyrażony jako procent EAD, jest szacowany na poziomie produktu i ekspozycji w oparciu o odpowiednio skalibrowane dla potrzeb MSSF 9 parametry z regulacyjnych modeli LGD (oszacowane według podejścia TTC – „through the cycle”).

Poziom parametru LGD, służący do wyliczania kwoty odpisu aktualizującego metodą kolektywną dla ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości (PD = 100%), jest dodatkowo uzależniony od czasu przebywania ekspozycji kredytowej w stanie niewykonania zobowiązania.

Ujęcie odpisu z tytułu oczekiwanej straty kredytowej aktywów wycenianych według zamortyzowanego kosztu

Utrata wartości wykazywana jest jako zmniejszenie wartości bilansowej składnika aktywów, zaś kwota straty obciąża rachunek zysków i strat okresu.

Jeżeli w kolejnym okresie wysokość straty z tytułu utraty wartości zmniejszy się na skutek zdarzenia, które nastąpiło po wystąpieniu utraty wartości (np. poprawy oceny zdolności kredytowej dłużnika), wówczas uprzednio dokonany odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany przez rachunek zysków i strat.

Bank stosuje te same kryteria dla celów wyjścia klienta ze stanu niewykonania zobowiązania i odwrócenia straty z tytułu utraty wartości. Proces rozpoczęcia okresu próbnego i następnie uzdrowienia, tj. przejścia z portfela niepracującego (non-performing) do portfela performing jest realizowany na poziomie całego portfela, chyba, że dotyczy sytuacji rozpoznawanej na poziomie dłużnika (np. upadłość).

Jeżeli dłużnik znajduje się w portfelu z utratą wartości i nie posiada żadnej ekspozycji w statucie udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing), jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki w poniższej kolejności:

o żaden dowód utraty wartości lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania lub wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo niedokonania płatności – nie są aktywne,

o od daty zakończenia dowodu/ przesłanki utraty wartości upłynęło co najmniej 3 miesiące (okres próbny) i w tym okresie zachowanie (zamiar spłaty) i sytuacja klienta (zdolność spłaty) zostały pozytywnie ocenione,

o klient dokonywał regularnych spłat, tj. brak zaległości >30 dni w okresie próbnym,

o po zakończeniu okresu próbnego klient został uznany za zdolnego do spłaty zobowiązań kredytowych w całości, bez korzystania z zabezpieczenia,

o brak zaległości w spłacie przekraczających kwotę limitu bezwzględnego; jeżeli występują zaległości w kwocie przewyższającej kwotę limitu bezwzględnego, okres próbny zostaje wydłużony do czasu obniżenia kwoty zaległości poniżej kwoty tego limitu.

Klient znajdujący się w portfelu z utratą wartości posiadający ekspozycję ze statusem udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing) jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki:

o od ostatniego z poniższych zdarzeń upłynęło co najmniej 12 miesięcy (okres próbny):

- przyznanie ostatnich środków restrukturyzacji tj. udzielenia udogodnienia w spłacie (forbearance),

- ekspozycji został nadany status niewykonania zobowiązania,

- koniec okresu karencji określonego w umowie restrukturyzacyjnej,

o w okresie próbnym klient dokonał istotnych/ regularnych spłat:

- klient, w ramach swoich regularnych płatności zgodnych z ustalonymi warunkami restrukturyzacji, spłacił materialną kwotę w wysokości stanowiącej wcześniejsze przeterminowanie (jeżeli były kwoty przeterminowane) lub umorzenie (jeżeli nie było żadnych kwot przeterminowania),

- klient dokonywał regularnych spłat, zgodnie z nowym harmonogramem uwzględniającym warunki restrukturyzacji, tj. brak zaległości> 30 dni w okresie próbnym.

o na koniec okresu próbnego klient nie ma żadnych kwot przeterminowanych i nie ma obaw, co do pełnej spłaty ekspozycji zgodnie z warunkami umowy restrukturyzacyjnej.

Bank ustalił następujące dodatkowe warunki odwrócenia utraty wartości / wyjścia ze statusu niewykonania zobowiązania (default) obowiązujące wszystkich klientów:

o jeśli w okresie próbnym zostanie zidentyfikowany dowód lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania/ wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo nie dokonania płatności, data zakończenia okresu próbnego zostanie ponownie ustalona i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu wygaśnięcia działania dowodu/ przesłanki,

o jeżeli w trakcie trwania okresu próbnego i po okresie karencji spłaty wystąpiło zdarzenie DPD > 30, data zakończenia okresu próbnego zostanie zresetowana i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu, kiedy DPD wróciło do poziomu poniżej 31 dni,

o wszystkie warunki odwrócenia utraty wartości/ wyjścia ze stanu niewykonania zobowiązania powinny być spełnione także w odniesieniu do nowych ekspozycji wobec klienta, w szczególności, jeżeli poprzednie ekspozycje kredytowe tego klienta będące wcześniej w restrukturyzacji zostały zbyte lub trwale odpisane,

o wyjątek od zasady braku aktywnych dowodów/ przesłanek utraty wartości będących źródłem niewykonania zobowiązania stanowi dowód „klasyfikacja do Etapu 3/ rezerwa” - jego utrzymywanie się nie wstrzymuje rozpoczęcia okresu próbnego (ponieważ jest on skutkiem a nie przyczyną niewykonania zobowiązania) - klasyfikacja do Etapu 3 i rezerwa utrzymywane są również w okresie próbnym.

Przesłanki klasyfikacji aktywa finansowego wycenianego według wartości godziwej przez inne całkowite dochody do Etapu 3

Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy wystąpiły obiektywne dowody utraty wartości dłużnych aktywów finansowych klasyfikowanych do wyceny według wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Potwierdzenie wystąpienia obiektywnego dowodu utraty wartości jest przesłanką do klasyfikacji aktywa do etapu 3.

Dowody wskazujące, że aktywo finansowe lub grupa aktywów finansowych trwale utraciła wartość mogą wynikać z jednej lub kilku przesłanek, które zaprezentowane zostały poniżej:


	stan na	stan na	stan na
	30.06.2022	31.12.2021	30.06.2021
ROA - wskaźnik zwrotu na aktywach (%)	0,64%	0,50%	0,39%
ROE - wskaźnik zwrotu z kapitału (%)	5,29%	4,41%	3,53%
DR - wskaźnik ogólnego zadłużenia (%)	86,53%	87,95%	89,10%
TCR - łączny współczynnik kapitałowy (%)*	35,90%	30,44%	26,82%
LR - wskaźnik dźwigni (%)*	13,79%	11,93%	10,83%
LCR - wskaźnik pokrycia wypływów netto (%)	1864,18%	131%	11160%

	[tys. PLN]		[tys. EUR]*
	okres	okres	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 30.06.2022	do 30.06.2021	do 30.06.2022	do 30.06.2021
Wynik z tytułu odsetek	32 190,8	25 663,4	6 942,9	5 651,7
Wynik na działalności podstawowej	31 457,2	25 103,0	6 784,7	5 528,3
Koszty działania, w tym:	-16 556,6	-16 099,2	-3 570,9	-3 545,5
koszty operacyjne	-13 181,1	-10 979,1	-2 842,9	-2 417,9
koszty regulacyjne	-3 375,5	-5 120,1	-728,0	-1 127,6
Zysk (strata) brutto	14 397,8	9 189,2	3 105,3	2 023,7
Zysk (strata) netto	11 119,1	6 526,2	2 398,2	1 437,2
Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w PLN)	29,26	17,17	6,31	3,78