
	numer noty	okres	okres
		od 01.01.2023	od 01.01.2022
		do 30.06.2023	do 30.06.2022
Przychody odsetkowe, w tym:	7.1.	150 432,8	85 542,5
obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej	7.1.	150 432,8	85 542,5
Koszty odsetkowe	7.1.	-104 906,1	-53 351,7
Wynik z tytułu odsetek	7.1.	45 526,7	32 190,8
Przychody z tytułu opłat i prowizji	7.2.	0,9	87,4
Koszty prowizji	7.2.	-443,1	-351,5
Wynik z tytułu prowizji	7.2.	-442,2	-264,1
Wynik z pozycji wymiany		11,5	-9,7
Wynik na pozostałej działalności podstawowej	7.3.	-242,5	-459,8
Wynik na działalności podstawowej		44 853,5	31 457,2
Koszty działania, w tym:	7.4.	-16 310,0	-16 556,6
koszty operacyjne	7.4.	-13 621,0	-13 181,1
koszty regulacyjne	7.4.	-2 689,0	-3 375,5
Odpis z tytułu strat oczekiwanych	7.5.	-848,0	-502,8
Zysk (strata) brutto		27 695,5	14 397,8
Podatek dochodowy	7.6.	-5 709,0	-3 278,7
Zysk (strata) netto		21 986,5	11 119,1

Liczba akcji		380 000	380 000
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - podstawowy (w PLN)		57,86	29,26
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - rozwodniony (w PLN)		57,86	29,26

W okresie zakończonym 30 czerwca 2023 roku ani w analogicznym okresie roku ubiegłego nie wystąpiła w ING Banku Hipotecznym S.A. działalność zaniechana.

Śródroczny skrócony rachunek zysków i strat należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródroczne skróconego sprawozdania finansowego.

Śródroczne skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów


	okres	okres
	od 01.01.2023	od 01.01.2022
	do 30.06.2023	do 30.06.2022
Zysk (strata) netto za okres sprawozdawczy	21 986,5	11 119,1
Pozostałe całkowite dochody netto	866,0	-1 057,3
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat	866,0	-1 057,3
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	866,0	-1 057,3
w tym podatek odroczony	-203,1	248,0
Całkowity dochód netto za okres sprawozdawczy	22 852,5	10 061,9

Śródroczne skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego.

Śródroczne skrócone sprawozdanie z sytuacji finansowej


	numer noty	stan na	stan na	stan na
	numer noty	30.06.2023	31.12.2022	30.06.2022
Należności od banków	7.7	2 959,1	13 348,0	164 394,7
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	7.8	85 759,4	84 623,0	73 527,3
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	7.9	3 276 745,0	2 901 111,1	3 331 360,3
Rzeczowe aktywa trwałe	7.10	1 207,0	1 306,0	1 036,6
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego		6 529,5	6 112,7	7,5
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego		5 470,5	11 382,6	2 936,1
Inne aktywa	7.11	1 872,1	2 388,1	2 477,1
Aktywa razem		3 380 542,6	3 020 271,5	3 575 739,6

Zobowiązania wobec banków	7.12	2 411 794,9	2 043 049,2	2 674 361,1
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji	7.13	128 217,1	135 927,4	0,0
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych	7.14	406 218,5	406 711,6	404 331,1
Rezerwy	7.15	561,7	561,7	823,6
Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego		0,0	0,0	1 597,0
Inne zobowiązania	7.16	12 823,7	9 009,2	12 933,7
Zobowiązania razem		2 959 615,9	2 595 259,1	3 094 046,5
Kapitał akcyjny	7.n/d	380 000,0	380 000,0	380 000,0
Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej		15 997,4	62 002,2	62 002,2
Skumulowane inne całkowite dochody	7.17	-302,2	-1 168,2	-1 611,4
Zyski zatrzymane	7.n/d	25 231,5	-15 821,6	41 302,3
Kapitał własny razem		420 926,7	425 012,4	481 693,1
Zobowiązania i kapitał własny razem		3 380 542,6	3 020 271,5	3 575 739,6

Wartość księgowa		420 926,7	425 012,4	481 693,1
Liczba akcji		380 000	380 000	380 000
Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN)		1 107,70	1 118,45	1 267,61

Śródroczne skrócone sprawozdanie z sytuacji finansowej należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego.

Śródroczne skrócone sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

okres od 01.01.2023 do 30.06.2023

	Kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy	Skumulowane inne całkowite dochody	Zyski zatrzymane	Kapitały razem
Kapitał własny na początek okresu	380 000,0	62 002,2	-1 168,2	-15 821,6	425 012,4
Pokrycie straty z lat ubiegłych	0,0	-46 004,8	0,0	46 004,8	0,0
Wynik netto bieżącego okresu	0,0	0,0	0,0	21 986,5	21 986,5
Wypłata dywidendy	0,0	0,0	0,0	-26 938,2	-26 938,2
Inne całkowite dochody netto	0,0	0,0	866,0	0,0	866,0
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	0,0	0,0	866,0	0,0	866,0
Kapitał własny na koniec okresu	380 000,0	15 997,4	-302,2	25 231,5	420 926,7


okres od 01.01.2022 do 30.06.2022

	Kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej	Skumulowane inne całkowite dochody	Zyski zatrzymane	Kapitały razem
Kapitał własny na początek okresu	380 000,0	62 002,2	-554,1	40 538,8	481 986,9
Wynik netto bieżącego okresu	0,0	0,0	0,0	11 119,1	11 119,1
Wypłata dywidendy	0,0	0,0	0,0	-10 355,6	-10 355,6
Inne całkowite dochody netto	0,0	0,0	-1 057,3	0,0	-1 057,3
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	0,0	0,0	-1 057,3	0,0	-1 057,3
Kapitał własny na koniec okresu	380 000,0	62 002,2	-1 611,4	41 302,3	481 693,1

Śródroczne skrócone sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego.

Śródroczne skrócone sprawozdanie z przepływów pieniężnych


	Numer noty	okres	okres
		od 01.01.2023	od 01.01.2022
		do 30.06.2023	do 30.06.2022
Zysk netto		21 986,5	11 119,1
Korekty		-200 338,2	584 738,6
Amortyzacja	7.4, 7.10	199,5	166,9
Odsetki naliczone (z rachunku zysków i strat)	7.1	-45 526,7	-32 190,8
Odsetki zapłacone		-188,6	-173,8
Odsetki otrzymane		150 745,7	78 661,8
Podatek dochodowy (z rachunku zysków i strat)	7.6	-5 709,0	-3 278,7
Podatek dochodowy zapłacony		11 204,2	2 603,0
Zmiana stanu należności od banków	7.18	-6,3	174,9
Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	7.18	-3 515,4	-24 267,3
Zmiana stanu należności od klientów	7.18	-375 843,7	557 535,6
Zmiana stanu środków trwałych z tytułu rozpoznania leasingu		60,5	165,3
Zmiana stanu pozostałych aktywów	7.18	355,1	-225,0
Zmiana stanu zobowiązań wobec innych banków	7.18	63 727,6	0,4
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych	7.18	162,0	158,5
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań	7.18	3 996,9	5 407,7
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej		-178 351,7	595 857,7

Nabycie papierów wartościowych wycenianych zamortyzowanym kosztem	7.9	0,0	14 995,6
Odsetki otrzymane od dłużnych papierów wartościowych		3 148,0	133,0
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej		3 148,0	15 128,6

Wypłata dywidendy		-26 938,2	-10 355,6
Zaciągnięcie kredytów długoterminowych		1 796 000,0	1 379 000,0
Spłata kredytów długoterminowych		-1 492 000,0	-1 162 000,0
Spłata odsetek od kredytów długoterminowych		-84 476,4	-41 303,0
Wpływy z emisji obligacji		251 000,0	79 000,0
Wykup obligacji		-258 000,0	-733 000,0
Spłata odsetek od wyemitowanych obligacji		-4 504,5	-2 826,2
Spłata odsetek od wyemitowanych listów zastawnych		-16 083,9	-1 735,2
Spłata zobowiązań z tytułu leasingu		-182,2	-200,0
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej		164 814,8	-493 420,0

Zwiększenie/zmniejszenie środków pieniężnych netto		-10 388,9	117 566,3
Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego		13 348,0	46 828,4
Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego	7.7, 7.18	2 959,1	164 394,7

Śródroczne skrócone sprawozdanie z przepływów pieniężnych należy analizować łącznie z notami do śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego.

Polityka rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające

1. Informacje o Banku

1.1. Podstawowe informacje o Banku

ING Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna („Bank”, „Spółka”) z siedzibą Centrali w Polsce, w Katowicach, przy ul. Chorzowskiej 50, został wpisany 20 marca 2018 roku do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000723965. Bankowi nadano numer statystyczny REGON 369582281 oraz numer identyfikacji podatkowej NIP 205-000-51-99.

1.2. Zakres działania, czas trwania

ING Bank Hipoteczny S.A. jest bankiem specjalistycznym prowadzącym działalność na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych, ustawy z 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, Kodeksu spółek handlowych oraz innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa, zasad dobrej praktyki bankowej oraz Statutu Banku.

Celem strategicznym ING Banku Hipotecznego S.A. jest pozyskanie, a następnie zwiększenie udziału długoterminowego finansowania w bilansie Banku poprzez emisję długoterminowych listów zastawnych opartych o wierzytelności kredytowe zabezpieczone hipoteką, nabyte od ING Banku Śląskiego S.A. lub innych banków oraz zostanie jednym z głównych emitentów tych instrumentów dłużnych na polskim rynku. Czas trwania Banku jest nieoznaczony. Bank prowadzi działalność wyłącznie na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

1.3. Kapitał akcyjny

Kapitał akcyjny ING Banku Hipotecznego S.A. wynosi 380 000 000 złotych i dzieli się na 380 000 sztuk akcji zwykłych imiennych o wartości nominalnej 1 000,00 złotych każda akcja.

Struktura kapitału akcyjnego


Seria	Rodzaj akcji	Liczba akcji	Wartość nominalna 1 akcji (w PLN)	Wartość serii według wartości nominalnej (w PLN)	Data podjęcia uchwały przez WZ	Data emisji	Data rejestracji w KRS
A	zwykłe	120 000	1 000,00	120 000 000	nie dotyczy*	26.02.2018	20.03.2018
B	zwykłe	90 000	1 000,00	90 000 000	03.01.2019	03.01.2019	06.02.2019
C	zwykłe	170 000	1 000,00	170 000 000	11.12.2019	11.12.2019	09.01.2020
* Emisja akcji serii A wynika z aktu założycielskiego z dnia 26 lutego 2018 roku.

Kapitał akcyjny został w całości pokryty wkładami pieniężnymi. Każda akcja zwykła daje swojemu posiadaczowi prawo do dywidendy i jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu ING Banku Hipotecznego S.A.

1.4. Akcjonariat ING Banku Hipotecznego S.A.

ING Bank Hipoteczny S.A. jest spółką zależną od ING Banku Śląskiego S.A., który według stanu na 30 czerwca 2023 roku posiadał 100% udziału w kapitale akcyjnym ING Banku Hipotecznego S.A. oraz 100% udziałów w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu ING Banku Hipotecznego S.A. Bank wchodzi w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego jako Grupa Kapitałowa ING Banku Śląskiego S.A.

1.5. Skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku

Zarząd

W 1 półroczu 2023 roku miały miejsce następujące zmiany w składzie Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. :

o 8 lutego 2023 roku Pan Paweł Serocki z przyczyn osobistych złożył rezygnację z członkostwa w Zarządzie ING Banku Hipotecznego S.A. oraz pełnionej funkcji z dniem 9 lutego 2023 roku.

o 9 lutego 2023 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A, powołała Pana Romana Telepko na stanowisko Wiceprezesa Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A., na okres do upływu aktualnej wspólnej kadencji Zarządu Spółki.

Na 30 czerwca 2023 roku skład Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. przedstawiał się następująco:

o p. Jacek Frejlich - Prezes Zarządu Banku,

o p. Marek Byczek - Wiceprezes Zarządu Banku,

o p. Roman Telepko - Wiceprezes Zarządu Banku.

Rada Nadzorcza

W 1 półroczu 2023 roku nie było zmian w składzie Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.

Na 30 czerwca 2023 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A. działała w następującym składzie:

o p. Bożena Graczyk – Przewodnicząca Rady Nadzorczej,

o p. Marcin Giżycki – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,

o p. Jacek Michalski– Sekretarz Rady Nadzorczej (członek niezależny),

o p. Brunon Bartkiewicz – Członek Rady Nadzorczej,

o p. Joanna Erdman – Członek Rady Nadzorczej,

o p. Krzysztof Gmur – Członek Rady Nadzorczej (członek niezależny),

1.6. Firma audytorska uprawniona do badania sprawozdania finansowego

Firmą audytorską uprawnioną do badania ustawowego sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. jest BDO Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. z siedzibą w Warszawie.

1.7. Zatwierdzenie sprawozdania

Niniejsze śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres sześciu miesięcy zakończonych 30 czerwca 2023 roku, podlegające przeglądowi zostało przyjęte do publikacji przez Zarząd Banku 18 sierpnia 2023 roku. Jednocześnie ujawnienia wynikające z Polityki ujawniania informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz innych informacji podlegających ogłaszaniu w ING Banku Hipotecznym S.A. zostały zatwierdzone przez Zarząd Banku 16 sierpnia 2023 roku oraz przez Komitet Audytu i Ryzyka Rady Nadzorczej 17 sierpnia 2023 roku.

Roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku zostało zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A. 27 kwietnia 2023 roku.

2. Istotne zdarzenia w 1 półroczu 2023 roku

Informacja o wpływie sytuacji gospodarczej na działalność ING Banku Hipotecznego S.A.

Bank na bieżąco monitoruje rozwój zdarzeń związany z trwającym konfliktem zbrojnym w Ukrainie oraz analizuje jego wpływ zarówno na otoczenie makroekonomiczne, jak również na sam Bank. Bezpośrednie oddziaływanie powyższego może przełożyć się w przyszłości na ryzyko kredytowe, rynkowe, płynności oraz operacyjne. Polska i globalna gospodarka po części dostosowały się do sytuacji rosyjskiej wojny, jednak dalej pozostają pod jej dużym wpływem (wysoka cena żywności, surowców i energii) Na przestrzeni 1 półrocza 2023 roku Bank prowadził monitoring liczby i wolumenu kredytów, w przypadku których kredytobiorcy zawnioskowali o zawieszenie płatności rat (tzw. „wakacje kredytowe”) oraz monitoring wpływu tego rozwiązania, a także rosnących kosztów obsługi kredytów w związku z wysokimi poziomami stóp procentowych na kwestie związane z zabezpieczeniem emisji listów zastawnych, koszty ryzyka i wynik Banku. Bank również w sposób ciągły analizuje sytuację rynkową dotyczącą listów zastawnych oraz zmian w otoczeniu regulacyjnym i gospodarczym. Ponadto, na bieżąco monitorowana jest zdolność wykonywania usług przez dostawców.

Bank jest w dobrej sytuacji płynnościowej i kapitałowej, znacznie przewyższając wymagane poziomy regulacyjne. Wskaźnik LCR Banku na 30 czerwca 2023 roku wyniósł 1 471% Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 równy łącznemu współczynnikowi kapitałowemu Banku wyniósł 28,10% na 30 czerwca 2023 roku. Poziom przedmiotowego współczynnika jest na poziomie 3-krotnie wyższym od wymaganego prawem poziomu.

Indywidualne zalecenie Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie spełnienia kryteriów do wypłaty dywidendy z zysku netto za 2022 rok

16 marca 2023 roku Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), w którym KNF wskazała, że Bank spełnia wymogi do wypłaty dywidendy na poziomie do 100% zysku netto za 2022 rok. Jednocześnie, KNF zaleciła ograniczenie ryzyka występującego w działalności Banku poprzez niepodejmowanie, bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru, innych działań, w szczególności pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem funduszy własnych, w tym również ewentualnych wypłat dywidend z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych oraz odkupów lub wykupów akcji własnych.

Zastosowanie podejścia do zarządzania ryzykiem ESG oraz wypracowanie zgodności z regulacjami dotyczącymi ryzyka ESG

Na początku 2023 roku Rada Nadzorcza Banku zatwierdziła Strategię Zarządzania Ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A., w której wśród kluczowych celów na lata 2023-2025 jest przygotowanie i zastosowanie podejścia do zarządzania ryzykiem ESG oraz wypracowanie zgodności z regulacjami dotyczącymi ryzyka ESG.

Będąc częścią Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A., ING Bank Hipoteczny S.A. wpisuje się w strategię biznesową Grupy Kapitałowej dotyczącą ESG. W Grupie Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. ryzyko ESG zostało uznane za czynnik ryzyka wzmacniający istniejące tradycyjne kategorie ryzyka - ryzyko kredytowe, rynkowe, płynności i finansowania oraz operacyjne - zgodnie z interpretacją zawartą w ECB Guide on climate-related and environmental risks - supervisory expectations relating to risk management and disclosure z listopada 2020 r.

W ramach wpisywania się w kulturę organizacyjną Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A., ING Bank Hipoteczny S.A. podejmuje szereg działań związanych bezpośrednio lub pośrednio z zagadnieniami ESG, np. przeprowadzono warsztaty z oceny istotności typów ryzyka, na których omówiono i opisano wpływ ryzyka ESG na poszczególne kategorie tradycyjnych grup ryzyka. W pierwszym półroczu 2023 r. pracownicy Banku kontynuowali zaangażowanie w wolontariat, realizując warsztaty dla dzieci w wieku 5-6 lat w tematyce oszczędzania w ramach programu Przedszkola Jutra, a także spotkania z Lwem Lucjanem dla dzieci w wieku 3-4 lat.

Emisja i wykup obligacji własnych serii INGBH010, INGBH011

o 26 stycznia 2023 roku ING Bank Hipoteczny S.A. wyemitował kolejną serię INGBH010 niezabezpieczonych trzymiesięcznych obligacji własnych dla podmiotu z Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. Emisja nie była przedmiotem ubiegania się przez emitenta o dopuszczenie do notowania na rynku regulowanym. Wartość emisji wyniosła 124 000,0 tys. PLN (tj. 248 sztuk o wartości nominalnej 500,0 tys. PLN każda). Cena została ustalona w oparciu o stałą stopę procentową. Cała emisja została wykupiona wraz z odsetkami od tej serii w kwocie 2 140,3 zł w dniu 26 kwietnia 2023.

o 09 maja 2023 roku Bank przeprowadził kolejną emisję niezabezpieczonych trzymiesięcznych obligacji własnych serii INGBH011. Wartość emisji wyniosła 127 000,0 tys. PLN (tj. 254 sztuk o wartości nominalnej 500,0 tys. PLN każda).

Wykup obligacji własnych serii INGBH009,

o 18 stycznia 2023 roku nastąpił wykup emisji obligacji własnych serii INGBH009 o łącznej wartości nominalnej 134 000,0 tys. PLN, wraz z odsetkami od tej serii w kwocie 2 364,3 tys. zł. Obligacje własne serii INGBH009 były wyemitowane przez Bank 18 października 2022 roku.

Zmiana częstotliwości monitoringu BHWN

30 stycznia 2023 roku dostosowano tryb i zasady przeprowadzania okresowego monitoringu BHWN do istniejącej praktyki rynkowej oraz wymogów art. 129 Rozporządzenia 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (CRR).

Powyższa zmiana wpłynęła na możliwość preferencyjnego traktowania wyemitowanych przez Bank listów zastawnych (zgodnie z art. 129 CRR). W odniesieniu do zasad i trybu przeprowadzania monitoringu BHWN powyższy przepis wprowadza konieczność przestrzegania rocznego cyklu monitoringu BHWN nieruchomości stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych.

Transakcja nabycia portfela wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych

W ramach podpisanej 3 marca 2023 roku z ING Bankiem Śląskim S.A. Umowy Przeniesienia Wierzytelności w celu emisji Listów Zastawnych nr 13 ING Bank Hipoteczny S.A. nabył kolejny portfel wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie za łączną kwotę 637 276, 2 tys. PLN.

Płatność kuponu odsetkowego od listów zastawnych

W dniu 11 kwietnia 2023 r. nastąpiła siódma płatność kuponu odsetkowego od wyemitowanych przez Bank w październiku 2019 roku hipotecznych listów zastawnych. Kwota zapłaconych odsetek wynosiła 16 083,9 tys. zł.

Wysokość składki rocznej na fundusz przymusowej restrukturyzacji BFG w 2023 roku

24 kwietnia 2023 roku Zarząd Banku otrzymał informację od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o wysokości rocznej składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków za 2023 rok. Łączny koszt dla Banku wynosi 2 138,2 tys. PLN, łącznie z korektą składek za 2022 rok. Cała ta kwota została zaksięgowana w ciężar kosztów 1 kwartału 2023 roku.

Informacja w sprawie pokrycia straty poniesionej za 2022 rok

27 kwietnia 2023 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę w sprawie pokrycia poniesionej przez ING Bank Hipoteczny S.A. w okresie od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku straty netto w wysokości 46 004,8 tys. PLN w całości z kapitału zapasowego.

Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie zgody na wypłatę dywidendy z zysków niepodzielonych za lata 2020 oraz 2021 oraz informacja w sprawie wypłaty dywidendy

19 kwietnia 2023 roku Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), w którym KNF wyraził zgodę na przeznaczenie przez Bank do podziału między akcjonariuszy w formie dywidendy części zysków niepodzielonych za lata 2020 oraz 2021 w łącznej wysokości 26 938 200,00 PLN.

27 kwietnia 2023 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę w sprawie sposobu podziału zysków niepodzielonych za lata 2020 i 2021. Na podstawie tej uchwały, Bank wypłacił dywidendę w łącznej wysokości 26 938 200,00 PLN. Dzień dywidendy (czyli dzień, w którym właściciel akcji nabywa prawo do dywidendy) ustalono na 27 kwietnia 2023 roku, a termin wypłaty dywidendy na 5 maja 2023 roku. Dywidendą były objęte wszystkie akcje wyemitowane przez Bank, tj. 380.000 akcji.

Informacja w sprawie podziału niepodzielonych zysków za lata 2020 oraz 2021

27 kwietnia 2023 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę w sprawie podziału niepodzielonych zysków netto ING Banku Hipotecznego S.A. za lata 2020 oraz 2021. Na podstawie tej uchwały, Bank przeznaczył:

o zysk netto za rok 2020 uprzednio niepodzielony w kwocie 18 241 387,56 PLN na:

- wypłatę dywidendy w kwocie 18 240 000,00 PLN,

- kapitał zapasowy w kwocie 1 387,56 PLN,

o zysk netto za rok 2021 uprzednio niepodzielony w kwocie 8 698 711,48 PLN na:

- wypłatę dywidendy w kwocie 8 698 200,00 PLN,

- przeznacza się na kapitał zapasowy w kwocie 511,48 PLN.

Zwyczajne Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A.

27 kwietnia 2023 roku odbyło się Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku, na którym podjęto uchwały w sprawie:

o rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok,

o rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania Zarządu z działalności ING Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok obejmujące Oświadczenia Zarządu o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego,

o przyjęcia sprawozdań i ocen Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok,

o udzielenia absolutorium z wykonania obowiązków za 2022 rok wszystkim Członkom Zarządu Banku i Członkom Rady Nadzorczej Banku,

o pokrycia straty poniesionej przez ING Bank Hipoteczny S.A. za 2022 rok,

o podziału zysków niepodzielonych za lata 2020 i 2021,

o zmian do Statutu ING Banku Hipotecznego S.A.

Prace nad reformą stawki referencyjnej WIBOR

W lipcu 2022 roku została powołana Narodowa Grupa Robocza (NRG) ds. reformy wskaźnika referencyjnego WIBOR. Celem prac NRG jest przygotowanie procesu skutecznego wdrożenia nowego wskaźnika referencyjnego na polskim rynku finansowym oraz zastąpienia nim stosowanego obecnie wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR. Zasadą funkcjonowania NGR w zakresie ww. celów jest działanie w sposób zgodny z przepisami, uporządkowany, a także unikanie zagrożeń dla stabilności polskiego sektora finansowego i polskiej gospodarki. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego zaprosił do wzięcia udziału w pracach NGR uczestników krajowego rynku finansowego. Prace NGR nadzoruje i koordynuje Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej, w skład którego wchodzą przedstawiciele kluczowych instytucji.

W toku prac NGR dokonano identyfikacji, priorytetyzacji oraz oszacowania czasochłonności zadań, których realizacja przez wszystkich uczestników rynku jest wymagana dla poprawnego i bezpiecznego zastąpienia dotychczas stosowanych wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez nowy wskaźnik referencyjny. Wybrany indeks WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) ma się stać docelowo kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu rozporządzenia BMR.

Opublikowana przez NGR Mapa Drogowa ma na celu zapewnienie zgodności procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych z przepisami rozporządzenia BMR, stworzenia płynnego rynku kasowych i pochodnych instrumentów finansowych stosujących wybrany wskaźnik referencyjny RFR (Risk Free Rate) dla polskiego złotego (PLN), przygotowania operacyjnego i technicznego wszystkich uczestników rynku finansowego (emitentów, inwestorów, instytucji infrastruktury rynku) do zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez WIRON, przeprowadzenia wymaganych zmian w przepisach prawa oraz zbudowania pełnej świadomości przeprowadzanej reformy i jej konsekwencji wśród wszystkich uczestników rynku finansowego, w szczególności konsumentów.

Z uwagi na fakt, że na reformę wskaźników referencyjnych składa się bardzo wiele wzajemnie powiązanych elementów, proces ten będzie rozłożony w czasie. NGR określiła w Mapie Drogowej, że przy efektywnej współpracy wszystkich zaangażowanych stron, reforma wskaźników referencyjnych w Polsce zostanie zrealizowana w całości do końca 2024 roku, przy czym wdrożenie przez uczestników rynku nowej oferty produktów finansowych stosujących indeks WIRON planowane jest na lata 2023 i 2024. Mapa Drogowa wskazuje na gotowość do zaprzestania opracowywania i publikowania wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID od początku 2025 roku.

Zgodnie z rekomendacją Rady Stabilności Finansowej (FSB), regulatorzy zobowiązali się do gruntownego przeglądu i reformy istotnych stawek referencyjnych. Wspomniany przegląd i reforma została już przeprowadzona.

Na 30 czerwca 2023 roku Bank ma ekspozycje względem stawki referencyjnej, co do której przewiduje się zakończenie jej publikacji:

o WIBOR, co do którego oczekuje się zakończenia publikacji po 31 grudnia 2024 roku i zastąpienia przez WIRON.

Wspomniana zmiana w stawce referencyjnej ma wpływ na Bank, jej klientów oraz na cały sektor finansowy i narażają Bank na ryzyka. Wśród tych ryzyk znajdują się ryzyko prawne, operacyjne i finansowe. Ryzyko prawne jest związane z wszystkimi wymaganymi zmianami w dokumentacji dla nowych, jak i istniejących transakcji. Ryzyko operacyjnie jest związane z wymaganymi zmianami w systemach informatycznych, infrastrukturze sprawozdawczej oraz procesach operacyjnych dla nowych stóp referencyjnych. Ryzyko finansowe (w przeważającym zakresie ograniczone do ryzyka stropy procentowej), jako konsekwencja zmian w wycenie instrumentów finansowych odwołujących się do tych stóp referencyjnych a zmniejszająca się płynność rynku może mieć wpływ na transakcje bezpośrednio lub możliwość zabezpieczenia ryzyka wynikającego z tych transakcji. Zmiany w wycenie, metodologii kalkulacji odsetek lub dokumentacji mogą również skutkować reklamacjami klientów oraz sporami sądowymi.

W celu ograniczenia tych ryzyk, przedstawiciele Banku uczestniczą w spotkaniach powołanego przez Grupę Kapitałową ING Bank Śląski S.A. projektu wdrożeniowego reformy IBOR. Ten projekt ma rozbudowaną strukturę a postęp prac jest monitorowany przez komitet sterujący. Projekt analizuje i koordynuje niezbędne działania w celu wprowadzenia wymaganych zmian do wewnętrznych procesów i systemów, z uwzględnieniem wyceny, zarządzania ryzykiem, dokumentacji prawnej oraz wpływu na klientów. Bank kontynuuje monitorowanie opracowań rynkowych oraz rezultaty analizy kilku pozostałych niepewności takich jak dostępność stóp w strukturze terminowej oraz standardy regulacyjne dotyczących transformacji, w celu oszacowania wpływu na projekt, klientów oraz powiązane ryzyka.

3. Istotne zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego

14 sierpnia 2023 roku ING Bank Hipoteczny S.A. wyemitował kolejną serię niezabezpieczonych trzymiesięcznych obligacji własnych. Wartość emisji wyniosła 125 000,0 tys. PLN (tj. 250 sztuk o wartości nominalnej 500,0 tys. PLN każda). Cena została ustalona w oparciu o stałą stopę procentową. Cała emisja została wykupiona przez podmiot z Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. i nie była przedmiotem ubiegania się przez emitenta o dopuszczenie do notowania na rynku regulowanym.

4. Zgodność z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej

Niniejsze śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2023 roku do 30 czerwca 2023 roku zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowego Standardu Rachunkowości (MSR) 34 Sprawozdawczość Śródroczna w wersji zatwierdzonej przez Komisję Europejską i obowiązującej na dzień sprawozdawczy, tj. 30 czerwca 2023 roku oraz zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. z 2018 roku, poz. 757).

Prezentowane sprawozdanie finansowe zostało przygotowane w wersji skróconej. Śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe nie obejmuje wszystkich informacji oraz ujawnień wymaganych w rocznym sprawozdaniu finansowym i należy je czytać łącznie z rocznym sprawozdaniem finansowym ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku, które zostało zatwierdzone 27 kwietnia 2023 roku przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku.

Śródroczny skrócony rachunek zysków i strat, śródroczne skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów, śródroczne skrócone sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym i śródroczne skrócone sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres od 1 stycznia 2023 roku do 30 czerwca 2023 roku oraz śródroczne skrócone sprawozdanie z sytuacji finansowej na 30 czerwca 2023 roku wraz z danymi porównywalnymi zostały sporządzone przy zastosowaniu takich samych zasad rachunkowości dla każdego z okresów.

4.1. Zmiany w standardach rachunkowości

W niniejszym śródrocznym skróconym sprawozdaniu finansowym Bank uwzględnił następujące zmiany do standardów i interpretacji, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską z datą obowiązywania dla okresów rocznych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia 2023 roku lub po tej dacie:


Zmiana	Wpływ na sprawozdanie Banku
MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe z uwzględnieniem wydłużenia okresu czasowego zwolnienia z zastosowania MSSF 9.	Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian nie wywiera istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
MSR 1 i stanowisko praktyczne do MSSF Ujawnienia w zakresie Polityki rachunkowości	Zmiana dotycząca zakresu ujawnień znaczących zasad rachunkowości w sprawozdaniu finansowym. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami przedmiotem ujawnień będą tylko zasady rachunkowości, które mają istotny wpływ na informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym. Załączone do zmiany stanowisko praktyczne zawiera szczegółowy przykład ilustrujący. Implementacja zmiany ma istotny wpływ na zakres ujawnień znaczących zasad rachunkowości w sprawozdaniu finansowym Banku.
MSR 8: definicja wartości szacunkowych	Zmiana doprecyzowująca definicję wartości szacunkowych tj.: kwoty pieniężne ujęte w sprawozdaniu finansowym, które są przedmiotem niepewności pomiaru. Implementacja zmiany nie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
MSR 12 Podatek odroczony dotyczący aktywa oraz zobowiązania ujętego w wyniku pojedynczej transakcji	Zmiana precyzuje zasady ewidencyjne w zakresie podatku dochodowego i możliwego do zastosowanie wyłączenia z ujęcia podatku odroczonego. Wprowadzona zmiana precyzuje, że tego wyłączania nie stosuje się do transakcji leasingowych i ujęcia zobowiązania wynikającego z likwidacji składnika aktywów tj.: transakcji, dla których równocześnie ujmuje się aktywo oraz zobowiązanie. Zastosowanie zmiany nie wywarło wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe: Pierwsze zastosowanie MSSF 17 oraz MSSF 9 – informacje porównawcze.	Implementacja zmian nie wywarła wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

Standardy i interpretacje, które zostały wydane, ale jeszcze nie obowiązują, ponieważ nie zostały zatwierdzone przez Unię Europejską lub zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale nie zostały wcześniej zastosowane przez Bank, zaprezentowane zostały w rocznym sprawozdaniu finansowym ING Banku Hipotecznym S.A. za okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku.

W 1 półroczu 2023 roku opublikowano następujące zmiany do standardów rachunkowości.


Zmiana (w nawiasie oczekiwana data zastosowania )	Wpływ na sprawozdanie Banku
MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych i MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnienia – umowy finansowania dostawców (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2024)	Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian wpłynie na zakres ujawnień, niemniej jednak nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
MSR 12 Podatek dochodowy: Międzynarodowa reforma podatkowa – wzorcowe przepisy filara drugiego (niezwłocznie, z tym że wymagania w zakresie ujawnień są stosowane do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2024)	Zmiana wprowadza możliwość zastosowania tymczasowego wyłączenia od stosowania zasad ogólnych w zakresie ujęcia podatku odroczonego wynikającego z implementacji międzynarodowych zasad podatkowych w poszczególnych jurysdykcjach. Z analiz Banku wynika, że implementacja zmiany może mieć wpływ na zakres ujawnień, niemniej jednak nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

Unia Europejska nie zatwierdziła nowych zmian do standardów i interpretacji.

Na dzień przyjęcia niniejszego sprawozdania do publikacji, biorąc pod uwagę toczący się w Unii Europejskiej proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Bank działalność, w zakresie stosowanych przez Bank zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF, które weszły w życie, a standardami MSSF zatwierdzonymi przez Unię Europejską.

4.2. Kontynuacja działalności

Niniejsze śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Bank w dającej się przewidzieć przyszłości, tj. w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty publikacji czyli od 18 sierpnia 2023 roku. Zarząd Banku nie stwierdza na dzień przyjęcia do publikacji niniejszego sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank w okresie 12 miesięcy od daty publikacji na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania, bądź istotnego ograniczenia przez Bank dotychczasowej działalności.

4.3. Zakres podmiotowy i waluta sprawozdania

Bank nie jest jednostką dominującą oraz znaczącym inwestorem dla jednostek stowarzyszonych, współzależnych i zależnych. W związku z tym, ING Bank Hipoteczny S.A. nie sporządza śródrocznego skróconego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej, które obejmowały dane finansowe takich jednostek.

Jednostką dominującą ING Banku Hipotecznego S.A. jest ING Bank Śląski S.A., który sporządza śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. ING Bank Śląski S.A. jest spółką zależną od ING Bank N.V. wchodzącą w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego jako Grupa ING. Jednostką dominującą najwyższego szczebla w Grupie Kapitałowej jest ING Groep N.V. z siedzibą w Holandii.

Niniejsze śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe Banku za okres sześciu miesięcy zakończony 30 czerwca 2023 roku zostało sporządzane w złotych polskich („PLN”). Wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są po zaokrągleniu do tysiąca złotych z jednym miejscem po przecinku. W związku z tym mogą wystąpić przypadki matematycznej niespójności w sumowaniach lub pomiędzy poszczególnymi notami.

4.4. Okres sprawozdania i dane porównawcze

Śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe Banku obejmuje okres od 1 stycznia 2023 roku do 30 czerwca 2023 roku i zawiera dane porównawcze:

o na 31 grudnia 2022 roku oraz 30 czerwca 2022 roku dla śródrocznego skróconego sprawozdania z sytuacji finansowej.

o za okres od 1 stycznia 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku dla śródrocznego skróconego rachunku zysków i strat,

o za okres od 1 stycznia 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku dla śródrocznego skróconego sprawozdania z całkowitych dochodów,

o za okres od 1 stycznia 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku dla śródrocznego skróconego sprawozdania z przepływów pieniężnych,

o za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku oraz za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 roku dla śródrocznego skróconego sprawozdania ze zmian w kapitale własnym.

Śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe za okres od 1 stycznia 2023 roku do 30 czerwca 2023 roku nie podlegało obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta, podobnie jak śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe za okres od 1 stycznia 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku.

5. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki

Polityka rachunkowości Banku zgodna z wymaganiami MSSF została zaprezentowana poniżej.

W 1 półroczu 2023 roku nie wprowadzono istotnych zmian zasad rachunkowości stosowanych przez Bank.

Podstawy sporządzania sprawozdania finansowego

W śródrocznym skróconym sprawozdaniu finansowym zastosowano koncepcję wartości godziwej aktywów finansowych i zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej, oraz aktywów finansowych klasyfikowanych jako wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Pozostałe składniki aktywów finansowych wykazywane są w wartości zamortyzowanego kosztu pomniejszonego o odpisy z tytułu utraty wartości lub w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości.

Składniki rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych wykazywane są w cenie nabycia pomniejszonej o skumulowaną amortyzację oraz o odpisy z tytułu utraty wartości.

Bank ujmuje wszystkie istotne pozycje kosztów i przychodów zgodnie z zasadami: memoriału, współmierności przychodów i kosztów, ujmowania i wyceny aktywów i zobowiązań, tworzenia odpisów z tytułu utraty wartości.

5.1. Profesjonalny osąd

W procesie stosowania zasad rachunkowości wobec zagadnień wskazanych poniżej, największe znaczenie, oprócz szacunków księgowych, miał profesjonalny osąd kierownictwa.

5.1.1. Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego

Bank rozpoznaje aktywa z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że jest prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

5.1.2. Klasyfikacja aktywów finansowych

Bank klasyfikuje aktywa finansowe na podstawie oceny modelu biznesowego, w ramach którego aktywa są utrzymywane oraz oceny czy z warunków umownych wynikają wyłącznie z płatności kapitału i odsetek od kwoty tego kapitału. Szczegółowe informacje o przyjętych założeniach w tym zakresie zaprezentowane zostały w punkcie 5.4.2. Klasyfikacja aktywów finansowych.

5.2. Zastosowanie szacunków

Sporządzenie śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga dokonania przez Bank pewnych szacunków oraz przyjęcia założeń, które bezpośrednio mają wpływ na kwoty prezentowane w sprawozdaniu finansowym i w notach objaśniających.

Szacunki i założenia, przyjęte do prezentowania wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów, dokonywane są przy wykorzystaniu dostępnych danych historycznych oraz szeregu innych czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach. Przyjęte założenia dotyczące przyszłości i dostępne źródła danych tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i zobowiązań, których nie da się określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł. Szacunki uwzględniają przewidywane na dzień bilansowy przyczyny/źródła niepewności. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.

Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego danego okresu. Natomiast, jeżeli korekty wpływają zarówno na okres, w którym dokonano zmiany, jak i na przyszłe okresy, są one ujmowane w okresie, w którym dokonano zmiany oraz w okresach przyszłych.

Odpisy z tytułu strat oczekiwanych

Obserwowany w poprzednich okresach wzrost stóp procentowych i inflacji oraz fakt, że modele PD dla portfela hipotecznego nie zawierają tych komponentów, skutkował koniecznością przeprowadzenia przez Bank dodatkowych analiz potencjalnego niedoszacowania odpisów z tego tytułu. Silne wzrosty stóp procentowych oraz wydatków przekładają się na istotne wzrosty obciążeń finansowych i bytowych klientów, a w konsekwencji występuje prawdopodobieństwo, że część z nich utraci możliwość regularnej obsługi kredytów. Przeprowadzone analizy wykazały konieczność wprowadzenia dodatkowej korekty odpisów tzw. Post Model Adjustment odzwierciedlającej wpływ wzrostu stóp procentowych i inflacji na poziom ryzyka portfela kredytowego Banku. Przedmiotowa korekta została wprowadzona począwszy od końca 2 kwartału 2022 roku i jest nadal utrzymywana. Ponadto wdrożenie rządowego programu umożliwiającego klientom zawieszenia rat w latach 2022-2023 spowodowało trudności w prawidłowej ocenie ryzyka kredytowego klientów. Z racji powszechności i dowolności skorzystania z tego instrumentu nie jest on traktowany jako udogodnienie (forbearance), jednakże ze względu na specyfikę modeli PD IFRS, parametry ryzyka mogą być zaniżone w stosunku do faktycznej sytuacji klienta. W związku z powyższym począwszy od końca 4 kwartału 2022 roku Bank wprowadził dodatkową korekta PMA. Oprócz tego wyniki backtestów modelu LGD in default wykazały nadmierną konserwatywność. Aby zachować adekwatność i poprawność odpisów, wyliczony i zaproponowany został scalling factor począwszy od końca 2 kwartału 2022 roku, co przekłada się na rozwiązanie odpisów z tego tytułu na oczekiwane straty kredytowe. Sumaryczny efekt wszystkich wskazanych powyżej korekt powoduje wzrost odpisów na 30 czerwca 2023 roku o 2 mln PLN.

W pozostałych aspektach Bank kontynuuje metodologię dotyczącą wyliczenia strat oczekiwanych.

Poniżej opisane zostały najistotniejsze szacunki księgowe dokonane przez Bank.

5.2.1. Szacowanie oczekiwanych strat kredytowych w odniesieniu do aktywów finansowych oraz utrata wartości aktywów niefinansowych

Bank ocenia czy na datę bilansową istnieją obiektywne dowody utraty wartości składników aktywów finansowych (pojedynczych lub grupy aktywów finansowych) i składników aktywów trwałych.

5.2.1.1. Szacowanie oczekiwanych strat kredytowych w odniesieniu do aktywów finansowych

Bank stosuje wymogi standardu MSSF 9 w zakresie utraty wartości w celu ujęcia i wyceny rezerwy (odpisu) na oczekiwane straty kredytowe z tytułu aktywów finansowych, które są wyceniane:

o zamortyzowanym kosztem lub

o w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Strata oczekiwana w portfelu ekspozycji nieistotnych indywidualnie jest kalkulowana kolektywnie jako średnia ważona prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Finalny poziom rezerw na ekspozycjach w Etapie 2 wynika z sumy strat oczekiwanych wyliczanych w każdym roku w przyszłości aż do daty zapadalności z uwzględnieniem dyskontowania.

Z uwagi na specyfikę działalności Bank wyróżnia tylko rezerwy kolektywne.

Zgodnie z MSSF 9 rezerwa kolektywna jest tworzona dla indywidualnie nieznaczących aktywów finansowych (rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej) jeśli zaistnieją dowody utraty wartości dla pojedynczego składnika aktywów finansowych lub dla grupy aktywów finansowych, w wyniku jednego lub więcej określonych przypadków niewykonania zobowiązania. Rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 20, 21, 22 (szczegółowe mapowanie klas ryzyka przedstawiono poniżej). Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości, składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. W tak wyznaczonych grupach wyliczane są rezerwy kolektywne i zgodnie z MSSF 9 są definiowane jako rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości. Rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 1-19.

Rezerwy kolektywne są kalkulowane przy pomocy metody kolektywnej tworzenia rezerw, która wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 modele szacowania parametrów ryzyka (PD, LGD, EAD).

Opis przykładowych dowodów i przesłanek identyfikacji utraty wartości aktywów finansowych, metodologia kalkulacji odpisów oraz stosowane zasady ewidencyjne opisane zostały w dalszej części niniejszego sprawozdania.

Zaangażowanie wobec klientów według klas ryzyka

Klasy ryzyka można podzielić na cztery podstawowe grupy:

o grupę klas odpowiadającą ratingom inwestycyjnym (klasy ryzyka 1-10),

o grupę klas odpowiadającą ratingom spekulacyjnym (klasy ryzyka 11-17),

o grupę klas zaangażowań potencjalnie nieregularnych (klasy ryzyka 18-19),

o grupę klas zaangażowań nieregularnych (klasy ryzyka 20-22).

Przedział klas ryzyka 1-10 odpowiada krótkoterminowym ratingom Moody’s od Aaa do Baa3, przedział klas ryzyka 11-17 odpowiada krótkoterminowym ratingom Moody’s od Ba1 do Caa3 a przedział klas ryzyka 18-19 – od Ca do C. Dla ratingów 20-22 prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania wynosi 100%.

Estymacja strat oczekiwanych przy uwzględnieniu aktualnego otoczenia makroekonomicznego

Metodologia dotycząca wyliczenia strat oczekiwanych została zaprezentowana w rocznym sprawozdaniu finansowym ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku. W 1 półroczu 2023 roku Bank kontynuował to podejście, w tym w zakresie scenariuszy makroekonomicznych ważonych prawdopodobieństwem, uzupełniając je korektami zarządczymi tam, gdzie zdaniem kierownictwa nie zostały w pełni uchwycone ostatnie zdarzenia gospodarcze.

Założenia makroekonomiczne użyte do wyznaczenia oczekiwanych strat kredytowych oparte zostały o prognozy przygotowane przez Biuro Analiz Makroekonomicznych ING Banku Śląskiego S.A., przy czym dla stóp procentowych przyjęto krzywe forwardowe według stanu na koniec 1 półrocza 2023 roku. Przyjęte na koniec 1 półrocza 2023 roku prognozy wskaźników makroekonomicznych uwzględniały skutki gospodarcze rosyjskiej agresji w Ukrainie i związany z nią szok energetyczny nadal wskazujące na znaczne spowolnienie gospodarcze w najbliższych kwartałach, zarówno w kraju, jak i wśród kluczowych partnerów gospodarczych Polski. Możliwość wzrostu stopy bezrobocia została uznana jako bardzo ograniczona, ze względu na to, że polski rynek pracy pozostaje ciasny, częściowo ze względu na starzenie się społeczeństwa. Co więcej, choć uchodźcy ukraińscy (głównie kobiety) nadal znajdują zatrudnienie w Polsce, jest mało prawdopodobne, aby dostosowali się do sektorów najbardziej potrzebujących siły roboczej, takich jak wiele gałęzi przemysłu i transportu. Utrzymująca się wysoka inflacja spowodowała znaczne zacieśnienie monetarne przez NBP. To już zwiększyło popyt na kredyty hipoteczne do poziomów z 2009 roku. Jednak poziom trwających budów utrzymuje się na wysokim poziomie, co powinno zahamować wzrost cen nieruchomości mieszkaniowych w nadchodzących miesiącach.

Przyjęte wartości prognoz na kolejne lata zostały pokazane w tabelach w następnych rozdziałach.

Analiza wrażliwości strat oczekiwanych na poziom przyjętego progu PD

W celu pokazania wrażliwości strat oczekiwanych na poziom przyjętego progu PD, Bank dokonał oszacowania odpisów na straty oczekiwane w Etapach 1 i 2 przy następujących założeniach:

o wszystkie te aktywa finansowe znajdowałyby się poniżej progu PD i miały przypisane 12-miesięczne straty oczekiwane oraz

o wszystkie te aktywa przekroczyłyby ten próg PD i miały przypisane straty oczekiwane w całym okresie życia.

Oszacowania te pokazują na 30 czerwca 2023 roku odpowiednio hipotetyczne mniejsze straty oczekiwane dla składników aktywów w Etapach 1 i 2 o około 0,73 mln PLN (przy pierwszym założeniu) lub większe o około 7,67 mln PLN (przy drugim założeniu).

Dla porównania oszacowania wykonane na 30 czerwca 2022 roku pokazały odpowiednio hipotetyczne mniejsze straty oczekiwane dla składników aktywów w Etapach 1 i 2 o około 0,42 mln PLN (przy pierwszym założeniu) lub większe o około 8,70 mln PLN (przy drugim założeniu).

Prognozy czynników makro i wagi przypisane poszczególnym scenariuszom makroekonomicznym

Poniższe tabele przedstawiają przyjęte na 30 czerwca 2023 roku oraz na 31 grudnia 2022 roku prognozy makroekonomiczne głównych wskaźników oraz odchylenie strat oczekiwanych w scenariuszu pozytywnym, bazowym i negatywnym od raportowanych strat oczekiwanych, zważonych prawdopodobieństwem scenariuszy (przy założeniu utrzymania niezmienionego horyzontu czasowego kalkulacji strat oczekiwanych odpowiednio 12-miesiecznych lub w całym okresie życia ekspozycji w podziale na etapy zgodnie z metodologią MSSF 9).

Selektywne zastosowanie scenariusza negatywnego z wagą 100% powoduje wzrost poziomu odpisów we wszystkich Etapach (1/2/3). Średni wzrost odpisu na całym portfelu, wynosi około 8% w porównaniu do scenariusza uśrednionego, zastosowanego w wyliczeniu odpisów na 30 czerwca 2023 roku. Wzrost odpisów w tym scenariuszu jest powodowany głównie poprzez spadek PKB i cen nieruchomości oraz wzrost stopy bezrobocia. Przewidywany w tym scenariuszu spadek stopy procentowej (o około 2% w horyzoncie 3 lat) powoduje zmniejszanie się obciążeń kredytowych klientów i w rezultacie częściowo mityguje efekt spadku PKB.

Analogicznie, selektywne zastosowanie scenariusza pozytywnego z wagą 100% powoduje spadek poziomu odpisów we wszystkich Etapach (1/2/3). Średni spadek odpisu na całym portfelu, wynosi około -11% (w porównaniu do scenariusza uśrednionego, zastosowanego w wyliczeniu odpisów na 30 czerwca 2023 roku). Spadek odpisów w tym scenariuszu jest powodowany głównie poprzez wzrost PKB i cen nieruchomości.

W przypadku zastosowania 100% wagi dla scenariusza bazowego następuje wzrost odpisów o około 1%.

Opisane efekty na 30 czerwca 2023 roku są bardzo podobne do tych z końca 2022 roku.

	Stan na 31.12.2022
			2023	2024	2025	Straty oczekiwane nieważone prawdopodobieństwem - odchylenie od strat raportowanych w %		Waga przypisana scenariuszowi	Raportowane straty oczekiwane (ocena kolektywna w Etapie 1, 2 i 3, bez korekt)
						Razem	wg Etapów		Razem	wg Etapów
Scenariusz pozytywny		PKB	4,2%	4,3%	5,2%	-12%	Etap 1 -18% Etap 2 -15% Etap 3 - 9%	20%	3 333,8
		Bezrobocie wg BAEL	2,1%	2,2%	1,8%
		Indeks cen nieruchomości	2,1%	3,9%	5,0%
		3-mies. stopa procentowa	10,2%	10,2%	9,9%
Scenariusz bazowy		PKB	1,5%	3,3%	3,5%	+1%	Etap 1 +2% Etap 2 +1% Etap 3 +1%	60%		Etap 1 571,2 Etap 2 917,1 Etap 3 1 865,6
		Bezrobocie wg BAEL	3,1%	2,9%	2,8%
		Indeks cen nieruchomości	0,3%	2,5%	3,2%
		3-mies. stopa procentowa	8,0%	7,3%	7,1%
Scenariusz negatywny		PKB	-2,8%	1,1%	1,5%	+9%	Etap 1 +11% Etap 2 +13% Etap 3 + 6%	20%
		Bezrobocie wg BAEL	4,6%	5,9%	6,9%
		Indeks cen nieruchomości	-5,1%	0,6%	1,2%
		3-mies. stopa procentowa	6,7%	5,4%	4,6%

	Stan na 30.06.2023
		2023	2024	2025	Straty oczekiwane nieważone prawdopodobieństwem - odchylenie od strat raportowanych w %		Waga przypisana scenariuszowi	Raportowane straty oczekiwane (ocena kolektywna w Etapie 1, 2 i 3, bez korekt)
					Razem wg Etapów			Razem	wg Etapów
Scenariusz pozytywny	PKB	1,9%	4,1%	4,9%	-11%	Etap 1 -21% Etap 2 -13% Etap 3 - 7%	20%	3 760,6
	Bezrobocie wg BAEL	2,1%	2,5%	2,2%
	Indeks cen nieruchomości	0,6%	3,9%	5,8%
	3-mies. stopa procentowa	8,4%	8,5%	8,0%
Scenariusz bazowy	PKB	0,5%	2,4%	3,5%	1%	Etap 1 1% Etap 2 1% Etap 3 1%	60%		Etap 1 650,4 Etap 2 1 036,5 Etap 3 2 073,8
	Bezrobocie wg BAEL	3,2%	3,0%	3,2%
	Indeks cen nieruchomości	-0,1%	2,9%	4,0%
	3-mies. stopa procentowa	6,6%	5,8%	4,9%
Scenariusz negatywny	PKB	-0,2%	-0,1%	1,3%	+8%	Etap 1 +19% Etap 2 +10% Etap 3 + 4%	20%
	Bezrobocie wg BAEL	4,6%	5,3%	6,8%
	Indeks cen nieruchomości	-0,6%	1,1%	2,0%
	3-mies. stopa procentowa	5,9%	3,9%	2,8%

5.2.1.2 Utrata wartości aktywów niefinansowych

Na każdy dzień bilansowy Bank dokonuje oceny rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych pod względem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości. W przypadku istnienia takiej przesłanki, Bank dokonuje formalnego oszacowania wartości odzyskiwalnej. W przypadku, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej.

Zasady ewidencyjne w tym zakresie zostały wskazane w rozdziale 5. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki, w punkcie 5.5 Aktywa niefinansowe.

5.2.2. Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe

Bank tworzy rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe zgodnie z MSR 19. Rezerwa na odprawy emerytalne i rentowe przyznane w ramach świadczeń z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy wyliczana jest metodą aktuarialną przez niezależnego aktuariusza jako wartość obecna przyszłych, długoterminowych zobowiązań Banku wobec pracowników według stanu zatrudnienia i płac na dzień aktualizacji.

Wyliczenie rezerw jest oparte na szeregu założeń, zarówno co do stóp dyskontowych, prognozowanych podwyżek wynagrodzeń jak i założeń dotyczących rotacji pracowników, ryzyka śmierci i innych. Założenia są weryfikowane na koniec roku obrotowego.

5.2.3. Wycena wartości świadczeń wynikających z programu zmiennych składników wynagrodzeń

Na dzień bilansowy Bank wykazuje w księgach szacunki dotyczące wartości świadczeń, które będą realizowane w ramach programu zmiennych składników wynagrodzeń. Świadczenia te zostaną przyznane pracownikom objętym programem w oparciu o ocenę ich wyników pracy za dany rok. Program został zainicjowany w 2018 roku.

Podstawą oszacowania wartości świadczeń przyznawanych w formie instrumentów finansowych uprawniających do otrzymania środków pieniężnych jest wartość księgowa aktywów netto ING Banku Hipotecznego S.A. na akcję skorygowaną o czynniki wpływające na te aktywa, inne niż wynik finansowy.

Wartość odroczonej części świadczenia korygowana jest o współczynnik redukcji, który uwzględnia prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia powodującego konieczność skorygowania wartości przyznanego świadczenia, do którego pracownik na dzień bilansowy nie nabył jeszcze pełnych uprawnień. Katalog zdarzeń ściśle określają założenia programu.

5.2.4. Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych

Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych są weryfikowane na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie uzyskiwania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów niematerialnych są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Bank stosuje ustalone w Grupie Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. limity aktywowania wydatków w zakresie nabycia (440 tys. PLN) lub wytworzenia we własnym zakresie (10 mln PLN) oprogramowania komputerowego. Wydatki w zakresie nabycia składników aktywów niematerialnych poniżej limitu aktywowania, Bank ujmuje bezpośrednio w kosztach w momencie ich poniesienia.

5.2.5. Okres leasingu przy umowach bezterminowych

Okres leasingu ustalony został z uwzględnieniem opcji przedłużenia oraz skrócenia dostępnych w zawartych kontraktach, jeżeli prawdopodobne jest skorzystanie z opcji. W przypadku kontraktów zawartych na czas nieokreślony z opcją wypowiedzenia przysługującą obu stronom kontraktu Bank ocenił, czy występują istotne koszty wyjścia z umowy. Posiadane przez Bank kontrakty na czas nieokreślony to przede wszystkim umowy najmu nieruchomości. Jeżeli nie występują istotne koszty, jako okres leasingu ustalony został okres wypowiedzenia przysługujący obu stronom kontraktu. W przypadku gdy koszty wyjścia z kontraktu są istotne, jako okres leasingu Bank przyjął okres 4 lat. Przyjęty okres wynika ze strategii fizycznej obecności w danej lokalizacji, zapewniającej elastyczność i efektywność biznesową.

Przyjęte szacunki nie mają istotnego wpływu na wartość aktywów z tytułu prawa do użytkowania.

5.3. Waluty obce

5.3.1. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji

Pozycje zawarte w niniejszym śródrocznym skróconym sprawozdaniu finansowym Banku wycenia się w walucie podstawowego środowiska gospodarczego, w którym Bank prowadzi działalność („waluta funkcjonalna”).

Śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych polskich, które są walutą funkcjonalną i walutą prezentacji Banku.

5.3.2. Transakcje w walutach obcych

Transakcje w walutach obcych są przeliczane po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne denominowane w walutach obcych, przeliczane są po kursie obowiązującym w danym dniu. Różnice kursowe powstające z rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych rozpoznawane są w rachunku zysków i strat w linii Wynik z pozycji wymiany.

5.4. Aktywa i zobowiązania finansowe

5.4.1. Początkowe ujęcie

Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, gdy staje się związany postanowieniami umowy tego instrumentu.

Transakcje zakupu i sprzedaży aktywów finansowych ujmuje się w dniu rozliczenia transakcji - dniu, w którym składnik aktywów jest dostarczony jednostce lub dostarczony przez jednostkę.W momencie początkowego ujęcia składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w wartości godziwej, powiększonej w przypadku składnika aktywów lub zobowiązania finansowego nie klasyfikowanych jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat o istotne koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego.

Nabyte wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych rozpoznawane są na dzień dokonania transakcji [1] na podstawie Umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych (dalej: „Umowy przeniesienia”).

5.4.2 Klasyfikacja aktywów finansowych

Bank klasyfikuje aktywa finansowe do jednej z następujących kategorii:

o wyceniane zamortyzowanym kosztem,

o wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz

o wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Aktywa finansowe wyceniane zamortyzowanym kosztem

Składnik aktywów finansowych wyceniany jest zamortyzowanym kosztem, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych oraz

o warunki umowy dotyczącej składnika aktywa finansowego uprawniają do otrzymywania w określonych datach przepływów pieniężnych, które są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od kapitału pozostałego do spłaty.

Dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Składnik dłużnych aktywów finansowych wyceniany jest w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży aktywa finansowego,

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

Wszystkie aktywa finansowe, które są wyceniane zamortyzowanym kosztem lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, klasyfikowane są do aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

5.4.3. Ocena modelu biznesowego

Bank ocenia cele modelu biznesowego na poziomie jednostki organizacyjnej Banku, która zarządza i jest tzw. opiekunem merytorycznym danego portfela aktywów finansowych.

Wyróżnia się modele biznesowe utrzymywania aktywów finansowych w celu:

o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych,

o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży,

o pozostałych (np.: w celu maksymalizacji zysków ze sprzedaży).

Modele biznesowe określane są na poziomie, który najlepiej odzwierciedla podejście Banku do zarządzania składnikami aktywów finansowych dla osiągania celów biznesowych oraz generowania przepływów pieniężnych.

Portfele są klasyfikowane do modeli biznesowych na podstawie celów modeli biznesowych na poziomie portfela. Klasyfikacja jest przeprowadzana w oparciu o wszelkie odpowiednie i obiektywne dowody, które są dostępne na datę przeprowadzenie oceny w celu określenia modelu biznesowego określonego aktywa finansowego, w tym w szczególności:

o strukturę organizacyjną jednostki,

o założenia w zakresie oceny wyników portfela aktywów (np.: podejścia do planowania, założenia w zakresie informacji zarządczej, kluczowych wskaźników oceny),

o podejście do wynagradzania kluczowej kadry zarządzającej w relacji z wynikami portfela i przepływami pieniężnymi wynikającymi z portfela,

o ryzyka generowanego przez portfel aktywów oraz podejścia do zarządzania tym ryzykiem,

o analizę transakcji sprzedaży z portfela aktywów (częstotliwości, wolumen oraz przesłanek podjętych decyzji),

o analizę przewidywań co do przyszłej aktywności sprzedażowej.

Co do zasady, realizacja transakcji sprzedaży aktywów finansowych z modelu utrzymywanych w celu otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych jest niezgodna z celami modelu. Niemniej jednak określone przypadki sprzedaży mogą być zgodne z tymi celami. Do tego typu przypadków zalicza się sprzedaż, która wynika z następujących przesłanek:

o wzrost ryzyka kredytowego,

o blisko terminu zapadalności,

o sporadyczna sprzedaż,

o sprzedaż o nieznacznej wartości,

Bank przyjmuje, że:

o sprzedaż blisko terminu zapadalności oznacza sprzedaż aktywów finansowych:

- z pierwotnym terminem zapadalności dłuższym niż 1 rok, na mniej niż 6 miesięcy przed terminem zapadalności,

- z pierwotnym terminem zapadalności krótszym niż 1 rok, na mniej niż 3 miesiące przed terminem zapadalności.

o sprzedaż sporadyczna oznacza sprzedaż na poziomie mniejszym niż 10 % transakcji sprzedaży w relacji do średniej liczby pozycji w ramach danego modelu biznesowego,

o sprzedaż o nieznacznej wartości oznacza sprzedaż na poziomie mniejszym niż wskaźnik ustalony w oparciu o iloraz stawki 10 % i średniego terminu zapadalności portfela w relacji do:

- ilorazu wartości bilansowej sprzedanej pozycji w stosunku do wartości bilansowej całego portfela w ramach danego modelu biznesowego, lub

- ilorazu wartości zrealizowanego wyniku w stosunku do marży odsetkowej netto całego portfela utrzymywanego w ramach danego modelu biznesowego.

5.4.4. Ocena charakterystyki przepływów pieniężnych

Dla celów oceny charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych Bank przyjmuje następujące definicje:

o kapitał – definiowany jest jako wartość godziwa aktywa finansowego na moment początkowego ujęcia w księgach Banku,

o odsetki – definiowane są jako zapłata obejmująca wynagrodzenie:

- za zmianę wartości pieniądza w czasie,

- za ryzyko kredytowe związane z kwotą kapitału pozostającą do spłaty przez określony okres czasu,

- za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzieleniem kredytu (np. ryzyko płynności i koszty administracyjne), oraz

- marżę zysku.

Ocena ma na celu potwierdzenie czy realizowane przepływy pieniężne są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty. Bank weryfikuje postanowienia umowne, które mają wpływ zarówno na moment realizacji przepływów jaki i wysokość kwot przepływów pieniężnych wynikających z określonych aktywów finansowych.

W szczególności weryfikowane są następujące warunki:

o zdarzenia warunkowe mające wpływ na wysokość kwoty przepływów lub terminy ich realizacji,

o dźwignie,

o warunki przedpłaty lub wydłużenia finansowania,

o warunki ograniczające prawo do dochodzenia roszczeń prawnych do realizowanych przepływów,

o warunki modyfikujące wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.

Ocena warunków modyfikujących zmianę wartości pieniądza w czasie jest przeprowadzana w oparciu o analizę jakościową lub ilościową.

W sytuacji, gdy ocena jakościowa nie umożliwia potwierdzenia konkluzji co do charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych, Bank przeprowadza ocenę ilościową. Ocena ilościowa polega na porównaniu:

o niezdyskontowanych przepływów pieniężnych wynikających z analizowanej umowy z

o niezdyskontowanymi przepływami pieniężnymi wynikającymi z referencyjnego aktywa, który nie zawiera warunków modyfikujących wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.

Jeżeli analizowane przepływy znacznie różnią się od siebie, to oceniane aktywo obligatoryjnie klasyfikowane jest do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ponieważ realizowane przepływy pieniężne nie są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty.

5.4.5. Klasyfikacja zobowiązań finansowych

Bank klasyfikuje swoje zobowiązania finansowe do kategorii wycenianych zamortyzowanym kosztem.

Zobowiązania finansowe wyceniane zamortyzowanym kosztem są to zobowiązania finansowe będące wynikającym z umowy obowiązkiem wydania środków pieniężnych lub innego składnika aktywów finansowych innej jednostce niezakwalifikowane do wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

5.4.6. Usunięcie ze sprawozdania z sytuacji finansowej

Składnik aktywów finansowych jest wyłączany ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku w momencie, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie, gdy Bank przenosi składnik aktywów finansowych a przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania.

Bank przenosi składnik aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy:

o przenosi umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych, lub

o zatrzymuje umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych ale przyjmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania przepływów pieniężnych innej jednostce.

W sytuacji gdy Bank zatrzymuje umowne prawa do przepływów pieniężnych, ale przejmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania stronom trzecim tych przepływów pieniężnych, Bank traktuje taką transakcje jako przeniesienie składnika aktywów finansowych tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie trzy następujące warunki:

o Bank nie ma obowiązku wypłaty kwoty ostatecznym odbiorcom dopóki nie otrzyma odpowiadających im kwot, które wynikają z pierwotnego składnika aktywów,

o na mocy umowy przeniesienia Bank nie może sprzedać ani zastawić pierwotnego składnika aktywów, w inny sposób niż jako ustanowione na rzecz ostatecznych obiorców zabezpieczenie zobowiązania do przekazania przepływów pieniężnych,

o Bank jest zobowiązany do przekazania wszystkich przepływów pieniężnych otrzymanych z pierwotnego aktywa bez istotnej zwłoki.

Przenosząc składnik aktywów finansowych Bank ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W tym przypadku:

o jeżeli Bank przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych to wyłącza składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej,

o jeżeli Bank zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w ze sprawozdaniu z sytuacji finansowej,

o jeżeli Bank nie przenosi ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to Bank ustala, czy zachował kontrolę nad tym składnikiem aktywów finansowych. W przypadku zachowania kontroli składnik aktywów finansowych jest nadal ujmowany w bilansie Banku, odpowiednio w przypadku braku kontroli jest wyłączony ze sprawozdania z sytuacji finansowej do wysokości wynikającej z utrzymania zaangażowania (continuing involvement).

Bank wyłącza ze swojego sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe (lub jego część), gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.

Bank usuwa aktywa finansowe lub ich części ze sprawozdania z sytuacji finansowej, jeżeli prawa wynikające z tego aktywa wygasają, Bank zrzeknie się tych praw, dokona sprzedaży wierzytelności, nastąpiło umorzenie lub w wyniku istotnej modyfikacji warunków umowy kredytu.

Bank spisuje całość (lub część) wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych w przypadku, gdy nie ma uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części. Koszty egzekucji należności do których Bank ma prawo do zwrotu od klienta lub koszty odsetek podwyższonych są spisywane w całości ze względu na niewielkie prawdopodobieństwo odzyskania tych kwot od klienta. Kwoty należności spisanych odzyskane w późniejszych okresach pomniejszają wartość odpisów utworzonych z tytułu utraty wartości w rachunku zysków i strat.

5.4.7. Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy

Jeżeli w wyniku renegocjacji warunków, przepływy pieniężne związane z danym aktywem finansowym podlegają modyfikacji, Bank przeprowadza ocenę czy przedmiotowa modyfikacja jest istotna i prowadzi do wygaśnięcia tego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku oraz ujęcia nowego aktywa finansowego. Aktywo finansowe wygasa jeżeli którekolwiek z kryteriów jakościowych lub ilościowych jest spełnione.

Kryteria jakościowe

Bank przyjmuje, że istotna modyfikacja warunków umowy ma miejsce w sytuacji, gdy następuje:

o zmiana dłużnika za zgodą Banku lub

o zmiana formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego lub

o modyfikacja aktywa finansowego, która nie spełnia definicji podstawowej umowy kredytowej tj.: przepływy pieniężne z aktywa finansowego w określonych datach nie stanowią wyłącznie spłaty kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty lub

o zmiana stopy oprocentowania kredytu ze stałej na zmienną lub odwrotnie dla aktywów finansowych dla których nie zidentyfikowano utraty wartości lub

o wydłużenie okresu kredytowania o 50% jeżeli wartość bieżąca przepływów pieniężnych w wyniku modyfikacji warunków umowy zdyskontowana pierwotną efektywną stopą procentową jest co najmniej o 10% różna od wartości bieżącej przepływów pieniężnych z umowy przed modyfikacją zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową.

Kryterium ilościowe

Aktywo finansowe uważa się za wygasłe, jeżeli wartość bieżąca przepływów pieniężnych w wyniku modyfikacji warunków umowy zdyskontowana pierwotną efektywną stopą procentową jest co najmniej o 10% różna od wartości bieżącej przepływów pieniężnych z umowy przed modyfikacją zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową.

Dla modyfikacji, które nie prowadzą do wyłączenia aktywa finansowego, różnica pomiędzy wartością bieżącą przyszłych przepływów pieniężnych (ustaloną z wykorzystaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej) aktywa przed i po modyfikacji jest ujmowana w rachunku zysków i strat. Wartość zysków/strat netto z modyfikacji została zaprezentowana w nocie 7.9. Kredyty i inne należności udzielone klientom.

5.4.8. Wycena

Po początkowym ujęciu, Bank wycenia aktywa finansowe, w wartości godziwej, za wyjątkiem aktywów finansowych wycenianych zamortyzowanym kosztem z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.

Po początkowym ujęciu zobowiązania finansowe są wyceniane zamortyzowanym kosztem z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej.

5.4.9. Oczekiwane straty kredytowe

Szacowanie odpisów (rezerw) na utratę wartości opiera się na wycenie oczekiwanej straty kredytowej. Podejście takie stosuje się do dłużnych aktywów finansowych wycenianych zamortyzowanym kosztem oraz aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Na każdy dzień sprawozdawczy Bank dokonuje szacunku odpisu na oczekiwane straty kredytowe aktywa finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia. Jeżeli na dzień sprawozdawczy ryzyko kredytowe związane z aktywem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe tego aktywa w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.

Dla celów rachunkowości i regulacyjnych Bank przyjmuje, że pozycje przeterminowane obejmują istotne aktywa finansowe, dla których wystąpiło opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek. Dni zaległości są liczone od dnia uznania jego przeterminowanego zobowiązania kredytowego za istotne. Bank zdefiniował istotność zobowiązania kredytowego jako łączne przekroczenie dwóch progów istotności: 400 PLN oraz 1% kwoty zaangażowania bilansowego.

Bank wycenia oczekiwane straty kredytowe w sposób uwzględniający:

o nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotę, którą ustala się, oceniając szereg możliwych wyników,

o wartość pieniądza w czasie oraz

o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.

Bank klasyfikuje do pozycji o utraconej jakości bilansowe ekspozycje kredytowe, które utraciły wartość, zaś strata z tytułu utraty wartości została poniesiona, gdy spełnione zostały dwa warunki:

o istnieją dowody utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu bilansowej ekspozycji kredytowej w księgach rachunkowych,

o zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające z bilansowej ekspozycji kredytowej lub grupy bilansowych ekspozycji kredytowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.

Zwłoka w wykonaniu przez klienta wszelkich istotnych zobowiązań kredytowych wobec Banku, jednostki dominującej przekraczająca 90 dni stanowi niewykonanie zobowiązania przez klienta (default).

Bank stosuje definicję ekspozycji w statusie niewykonania zobowiązania kredytowego (default), ekspozycji z utratą wartości i ekspozycji nieobsługiwanych (non-performing) zgodnie z wymogami regulacyjnymi. Dłużnik lub ekspozycja oceniana, jako będąca w stanie niewykonania zobowiązania jednocześnie jest uznawana za ekspozycję z utratą wartości (impaired) i nieobsługiwaną (non-performing).

Bank stosuje definicję default na poziomie ekspozycji kredytowej oraz dodatkowo stosuje zasady zarażania: wewnątrz segmentową - jeżeli default zostanie rozpoznany na jakiejkolwiek ekspozycji klienta w segmencie MTG (obejmującym portfel Banku oraz portfel ING Banku Śląskiego), to wszystkie pozostałe ekspozycje kredytowe tego klienta w tym segmencie otrzymują status default (zostają „zarażone”).

Podejście oparte na trzech Etapach

W procesie tworzenia oczekiwanych strat kredytowych zmiana jakości kredytowej ekspozycji od momentu jej początkowego ujęcia jest w Banku opisana trzema etapami o różnym sposobie wyceny oczekiwanych strat kredytowych:

o Etap 1 obejmuje ekspozycje pracujące bez rozpoznanego istotnego wzrostu ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Oczekiwana strata kredytowa jest liczona w oparciu o 12-miesięczną stratę oczekiwaną (lub do daty zapadalności jeśli jest krótsza niż 12 miesięcy).

o Etap 2 obejmuje ekspozycje pracujące z rozpoznanym istotnym wzrostem ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Oczekiwana strata kredytowa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia ekspozycji (lifetime), tj. od daty sprawozdawczej do daty zapadalności (remaining maturity).

o Etap 3 to ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości, czyli w stanie niewykonania zobowiązania (default) Oczekiwana strata kredytowa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia aktywa dla wartości prawdopodobieństwa utraty wartości (PD) = 100%.

Bank kwalifikuje ekspozycje do Etapu 1, 2 lub 3 z wykorzystaniem podejścia kaskadowego w następującej kolejności:

1. Identyfikacja ekspozycji z utratą wartości i zakwalifikowanie ich do Etapu 3.

2. Alokacja ekspozycji do Etapu 2 w oparciu o przesłanki istotnego wzrostu ryzyka kredytowego.

3. Przydzielenie pozostałych ekspozycji do Etapu 1.

Definicja znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego

O istotnym wzroście ryzyka kredytowego, skutkującego klasyfikacją do Etapu 2, świadczy wystąpienie co najmniej jednej z poniższych przesłanek, przy czym wiodąca jest pierwsza z nich:

o znaczący wzrost parametru PD w całym okresie życia ekspozycji („lifetime”) określonego na datę sprawozdawczą w stosunku do PD „lifetime” z daty udzielenia ekspozycji w perspektywie okresu pozostałego od daty sprawozdawczej do daty zapadalności,

o trzykrotny wzrost parametru PD od momentu udzielenia ekspozycji,

o fakt nadania udogodnienia (forbearance) klientowi,

o aktywo ma rating 18 lub 19,

o opóźnienie w spłacie zaangażowania powyżej 30 dni,

o pogorszenie profilu ryzyka portfela danej ekspozycji.

W procesie identyfikacji utraty wartości, w pierwszej kolejności Bank ocenia, czy występują obiektywne dowody lub przesłanki utraty wartości dla składników aktywów finansowych.

Kontrolą pod kątem utraty wartości ekspozycji objęty jest cały portfel kredytowy klientów detalicznych. Ocena ekspozycji kredytowej pod kątem utraty wartości wykonywana jest w stosunku do dłużnika automatycznie w cyklu dziennym dla klientów detalicznych. Wystąpienie obiektywnego dowodu utraty wartości wymaga przekwalifikowania klienta do portfela ekspozycji niepracujących (non-performing).

Przesłanki klasyfikacji aktywa wycenianego zamortyzowanym kosztem do Etapu 3

Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy nastąpiła utrata wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Składnik aktywa finansowego lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość, gdy istnieją dowody utraty wartości, wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów (zdarzenie powodujące stratę), a zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające ze składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe. Bank ujmuje oczekiwane straty kredytowe w oparciu o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.

W procesie identyfikacji utraty wartości, w pierwszej kolejności Bank ocenia, czy występują obiektywne dowody lub przesłanki utraty wartości dla składników aktywów finansowych.

Przesłanki utraty wartości wymagają indywidualnej eksperckiej oceny sytuacji dłużnika i decyzji, czy klasyfikacja do stanu niewykonania zobowiązania jako ekspozycji z utratą wartości jest uzasadniona.

Przesłanki utraty wartości stosowane dla detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:

o nastąpiły minimum trzy niedotrzymane uzgodnienia spłaty zadłużenia pod rząd w ramach aktualnego Epizodu Długu (Debt Episode),

o osoba fizyczna, która udzieliła poręczenia w Grupie Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. za istotne zobowiązania swojej firmy, znajduje się w stanie default lub osoba fizyczna jest dłużnikiem Banku, a jej firma znajduje się w stanie default.

o jeżeli klient indywidualny jest w default, jest to przesłanka default dla jego firmy, jeżeli firma znajduje się w default, jest to przesłanka dla defaultu osoby indywidualnej,

o brak zamiaru lub możliwości spłaty (not willing or not able) – w ocenie Banku, że dłużnik nie chce spłacić zobowiązania lub nie ma możliwości spłaty. Brak możliwości spłaty zobowiązania występuje wówczas, gdy źródła dochodów dłużnika są niewystarczające by realizować spłaty należnych rat,

Przykładowe przesłanki braku możliwości spłaty kredytów klientów detalicznych:

- utrata pracy,

- zakończenie wypłat świadczeń socjalnych,

- rozwód,

- poważna choroba,

- śmierć dłużnika,

- uzyskanie przez Bank informacji o nieterminowej obsłudze zadłużenia o znacznej wartości w innym banku (przeterminowanie powyżej 90 DPD) lub rozpoczęcie działań egzekucyjnych/ windykacyjnych przez inny bank.

o udzielenie udogodnienia klientowi, który nie jest stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych wynikających z zawartej z Bankiem umowy kredytowej ze względu na występujące lub spodziewane trudności finansowe,

o oszustwo kredytowe (fraud) – oszustwo kredytowe dłużnika wobec Banku.

W przypadku detalicznych ekspozycji kredytowych uzasadnione podejrzenie wyłudzenia kredytu, tj. zobowiązanie, z którego dokumentacji kredytowej lub z ustalonego stanu faktycznego wynika, że został udzielony w wyniku świadomego wprowadzenia w błąd Banku poprzez przedstawienie dokumentów, zaświadczeń, oświadczeń niezgodnych w treści ze stanem faktycznym. W szczególności mają miejsce następujące zdarzenia:

- rachunek został zarejestrowany przez Bank jako podejrzenie wyłudzenia kredytu,

- po analizie zgłoszenia nastąpiło zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa,

- jest rekomendacja wypowiedzenia kredytu i zawiązanie 100% rezerwy na wierzytelność,

- Bank podjął decyzję o wypowiedzeniu kredytu i zawiązaniu 100% rezerwy na wierzytelność.

o wystąpienie co najmniej 2 udogodnień w okresie 5 lat od zastosowania pierwszego udogodnienia,

o zidentyfikowanie przypadków zaistnienia uprawdopodobnionego czynu zabronionego dotyczącego ekspozycji kredytowej.

Obiektywne dowody utraty wartości

Bank zdefiniował obiektywne dowody utraty wartości, których wystąpienie wpływa bezpośrednio na szacowanie przyszłych przepływów finansowych związanych z daną należnością kredytową. Obiektywne dowody utraty wartości nie wymagają oceny eksperckiej - identyfikacja wystąpienia dowodu powoduje uznanie ekspozycji kredytowej za będącą w stanie niewykonania zobowiązania i jednocześnie ekspozycję z utratą wartości bez dalszej analizy.

Obiektywny dowód utraty wartości może być:

o stanem - tzn. działa tak długo jak długo istnieje warunek, który go dotyczy; lub

o zdarzeniem - występuje w konkretnym momencie.

Obiektywne dowody utraty wartości detalicznej ekspozycji kredytowej obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:

o zaprzestanie przez klienta spłat kapitału, odsetek lub prowizji i opóźnienie w spłacie utrzymuje się powyżej 90 dni, pod warunkiem, że kwota zaległości jest wyższa niż oba progi istotności wskazane w punkcie 5.4.9. Oczekiwane straty kredytowe

o ekspozycja została uznana za ekspozycję z utratą wartości zgodnie z MSSF 9 (ze względu na ujednolicenie definicji default jest równoważny ekspozycji z utratą wartości),

o dla detalicznych ekspozycji kredytowych – restrukturyzacja non-performing (zdarzenie),

o złożenie wniosku o upadłość przez klienta (stan),

o ekspozycja kredytowa staje się wymagalna na skutek wypowiedzenia przez Bank umowy kredytowej. Dla detalicznych ekspozycji kredytowych – wypowiedzenie: Bank żąda przedterminowej całkowitej spłaty kredytu przez dłużnika, co powoduje zakończenie relacji z Bankiem (zdarzenie),

o umorzenie lub odpisanie przez Bank detalicznych ekspozycji kredytowych:

- umorzenie salda kapitału lub/i odsetek w kwocie przekraczającej w sumie 200 PLN, przy czym zadłużenie wraz z umorzoną kwotą przekraczają próg istotności,

- spisanie do ewidencji pozabilansowej (written-off), a kwota salda powiększona o wartość spisaną wraz z odsetkami przekraczają próg istotności (zdarzenie).

o Bank zbył zobowiązania kredytowe (lub ich część) ze stratą > 5% ekspozycji bilansowej a przyczyną sprzedaży była pogarszająca się jakość ekspozycji (zdarzenie),

o wystąpienie przeterminowania przekraczającego 30 dni na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako Forbearance Non-Performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie Forbearance Performing w trakcie okresu próbnego. (zdarzenie),

o udzielenie kolejnego udogodnienia (forbearance) na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako Forbearance Non-Performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie Forbearance Performing w trakcie okresu próbnego (zdarzenie),

o status bezodsetkowy (wstrzymanie naliczania odsetek) dla ekspozycji kredytowej (stan).

W przypadku gdy na ekspozycji danego klienta zidentyfikowany zostanie obiektywny dowód utraty wartości przyjmuje się, że na innych ekspozycjach tego klienta rozpoznawana jest również utrata wartości.

Identyfikacja obiektywnego dowodu utraty wartości wymaga przeklasyfikowania klienta do najniższej klasy ryzyka. Dla portfela kredytowego Banku prowadzony jest monitoring bieżący terminowości spłat zadłużenia wobec Banku w oparciu o dostępne narzędzia i raporty, co umożliwia wczesną identyfikację zagrożenia pojawienia się w przyszłości przesłanek lub obiektywnych dowodów utraty wartości przed ich zmaterializowaniem się.

Kontrolą pod kątem utraty wartości ekspozycji objęty jest cały portfel kredytowy klientów detalicznych.

Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. Odpis aktualizujący w tak wyznaczonych grupach wyliczany jest metodą kolektywną w oparciu o wycenę oczekiwanych strat kredytowych. Jeśli istnieją dowody, że została poniesiona strata z tytułu utraty wartości składnika aktywów wycenianego zamortyzowanym kosztem, to kwota odpisu aktualizującego równa się różnicy pomiędzy wartością bilansową składnika aktywów a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej danego składnika instrumentu finansowego.

W praktyce oznacza to, że dla portfela w Etapie 3 (aktywa finansowe nieistotne indywidualnie) – strata określana jest przy użyciu metody kolektywnej kalkulacji odpisów z zastosowaniem oczekiwanej straty kredytowej w całym okresie życia aktywa. Podczas szacowania przyszłych przepływów pieniężnych brane są pod uwagę dostępne informacje na temat dłużnika, w szczególności ocenie podlega możliwość spłaty ekspozycji, a w przypadku, gdy ekspozycja kredytowa posiada zabezpieczenie, przy szacowaniu uwzględnia się również oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne z realizacji zabezpieczenia z uwzględnieniem m.in. czasu, kosztów oraz trudności związanych z odzyskaniem płatności w wyniku sprzedaży zabezpieczenia.

Jeżeli istniejące dowody utraty wartości składnika aktywów lub grupy aktywów finansowych wycenianych zamortyzowanym kosztem wskazują, że oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające z wyżej wymienionych aktywów finansowych nie wystąpią, wtedy kwota odpisu aktualizującego wartość aktywów równa jest ich wartości bilansowej.

Wycena oczekiwanej straty kredytowej

Do wyceny oczekiwanej straty kredytowej w podejściu kolektywnym Bank wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 regulacyjne modele szacowania parametrów ryzyka (PD, LGD i EAD) zbudowane dla potrzeb zaawansowanej metody wewnętrznych ratingów (dalej: metoda AIRB). Modele parametrów ryzyka dla potrzeb MSSF 9 zachowują tą samą strukturę co modele regulacyjne, natomiast sposób estymacji konkretnych wartości parametrów (PD, LGD, EAD) jest dostosowany do wymagań MSSF 9, a w szczególności obejmuje racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych. Parametry modeli zostały skalibrowane według podejścia PIT („point-in-time”) i zaprognozowane w perspektywie 30 lat. W parametrze EAD uwzględniono harmonogramy spłat zgodnie z umowami kredytowymi.

Kwota odpisu aktualizującego wyliczana kolektywnie oparta jest na historii strat dla portfeli aktywów o podobnych charakterystykach ryzyka kredytowego.

Bank wycenia oczekiwaną stratę kredytową w całym okresie życia pozostałym do zapadalności (ozn. LEL - Lifetime Expected Loss) na ekspozycji bez rozpoznanej utraty wartości (Etap 2), jako zdyskontowaną sumą cząstkowych strat w okresie życia ekspozycji, odnoszących się do zdarzeń niewykonania zobowiązania w każdym 12-miesięcznym oknie czasowym pozostałym do daty zapadalności ekspozycji, z uwzględnieniem wag scenariuszy.

W przypadku ekspozycji zakwalifikowanych do Etapu 1 stosuje się 12-miesięczną stratę oczekiwaną.

Dla ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości z Etapu 3 (w stanie niewykonania zobowiązania - „in default”), dla których liczy się rezerwę kolektywną, Bank wycenia oczekiwaną stratę kredytową w całym okresie życia pozostałym do zapadalności ekspozycji.

Wartość pieniądza w czasie jest odzwierciedlona w stracie oczekiwanej przez dwa czynniki dyskontujące:

o Dyskontowanie pomiędzy momentem wejścia należności w stan niewykonania zobowiązania, a momentem odzysku należności. Jest ono uwzględnione w parametrach regulacyjnych modeli LGD.

o Dyskontowanie pomiędzy datą sprawozdawczą a momentem wejścia ekspozycji w stan niewykonania zobowiązania, które jest dodatkowo wzięte pod uwagę w kalkulacji straty oczekiwanej w całym okresie życia (LEL). Zakłada się, że dla każdego rocznego przedziału czasu zdarzenie niewykonania zobowiązania występuje średnio w połowie okresu 0 – 12 miesięcy.

Bank kalkuluje oczekiwaną stratę kredytową jako średnią ważoną prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Strata oczekiwana jest liczona oddzielnie dla każdego scenariusza a średnia ważona prawdopodobieństwem wynika z wag (prawdopodobieństw) przypisanych do każdego scenariusza (suma wag = 100%). Takie podejście wypełnia wymóg standardu, aby odpis na oczekiwane straty kredytowe był nieobciążony i ważony prawdopodobieństwem kwoty ustalonej w oparciu o szereg możliwych wyników.

Wagi scenariuszy wynikają wprost z przyjętych założeń makroekonomicznych. Bank zdecydował o wykorzystaniu 90-tego percentyla rozkładu zmiennych makroekonomicznych jako scenariusza negatywnego, zgodnie z założeniami innych kalkulacji w Banku związanych z apetytem na ryzyko, które wykorzystują 90% przedział ufności (np. RWA at risk) oraz 10-tego percentyla dla scenariusza pozytywnego jako podejścia symetrycznego. 90-ty oraz 10-ty percentyl wpływają wprost na prawdopodobieństwo realizacji tych scenariuszy – oba posiadają statystycznie po 20% prawdopodobieństwa realizacji. Finalnie, prawdopodobieństwo realizacji scenariusza bazowego jest dopełnieniem prawdopodobieństw realizacji scenariuszy skrajnych i wynosi 60%.

Prognoza (wycena) straty oczekiwanej jest dokonywana w każdym punkcie czasu w przyszłości w zależności od oczekiwanych w danym punkcie warunków ekonomicznych. W oparciu o dane historyczne Bank określił relacje pomiędzy obserwowanymi parametrami straty oczekiwanej (PD, LGD), a czynnikami makroekonomicznymi jako funkcje, na podstawie których - przy zadanych prognozach czynników makroekonomicznych – oblicza się przewidywane wartości parametrów straty oczekiwanej w danym roku w przyszłości według podejścia PiT (tzw. forward looking PiT).

Dla potrzeb oszacowania straty oczekiwanej Bank określa poziom ekspozycji EAD tylko dla nieodwołalnych zobowiązań kredytowych poprzez zastosowanie współczynników konwersji CCF (procent wykorzystania wolnej części limitu kredytowego w okresie od daty sprawozdawczej do wystąpienia niewykonania zobowiązania) z regulacyjnych modeli EAD (oszacowanych według podejścia TTC – „through the cycle”). EAD spada z czasem zgodnie z harmonogramem spłat danej ekspozycji.

Dla ekspozycji z określoną datą końcowej spłaty czas do zapadalności został ograniczony do 30 lat. W przypadku, gdy istotna część portfela ma czas trwania powyżej 30 lat, długość okresu do zapadalności odpowiada przewidywanemu czasowi trwania takich ekspozycji.

Parametr LGD, będący funkcją stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego i wyrażony jako procent EAD, jest szacowany na poziomie produktu i ekspozycji w oparciu o odpowiednio skalibrowane dla potrzeb MSSF 9 parametry z regulacyjnych modeli LGD (oszacowane według podejścia TTC – „through the cycle”). Odzyski z zabezpieczeń są integralną częścią budowy modeli LGD i co do zasady kryteria uznania zabezpieczenia są zgodne z wymaganiami CRR. Do najważniejszych uznanych przez Bank zabezpieczeń należą zabezpieczenia hipoteczne mieszkalne.

Poziom parametru LGD, służący do wyliczania kwoty odpisu aktualizującego metodą kolektywną dla ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości (PD = 100%), jest dodatkowo uzależniony od czasu przebywania ekspozycji kredytowej w stanie niewykonania zobowiązania.

Ujęcie odpisu oczekiwanej straty kredytowej aktywów wycenianych zamortyzowanym kosztem

Utrata wartości wykazywana jest jako zmniejszenie wartości bilansowej składnika aktywów, zaś kwota straty obciąża rachunek zysków i strat okresu.

Jeżeli w kolejnym okresie wysokość straty z tytułu utraty wartości zmniejszy się na skutek zdarzenia, które nastąpiło po wystąpieniu utraty wartości (np. poprawy oceny zdolności kredytowej dłużnika), wówczas uprzednio dokonany odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany przez rachunek zysków i strat. Bank określił zdarzenia skutkujące możliwością odwrócenia utraty wartości ekspozycji kredytowe j– wymagane jest spełnienie wszystkich poniższych warunków łącznie.

Bank stosuje te same kryteria dla celów wyjścia klienta ze stanu niewykonania zobowiązania i odwrócenia straty z tytułu utraty wartości. Proces rozpoczęcia okresu próbnego i następnie uzdrowienia, tj. przejścia z portfela niepracującego (non-performing) do portfela pracującego (performing) jest realizowany na poziomie całego portfela, chyba, że dotyczy sytuacji rozpoznawanej na poziomie dłużnika (np. upadłość).

Jeżeli dłużnik znajduje się w portfelu z utratą wartości i nie posiada żadnej ekspozycji w statucie udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing), jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki w poniższej kolejności:

o żaden dowód utraty wartości lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania lub wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo niedokonania płatności – nie są aktywne,

o od daty zakończenia dowodu/ przesłanki utraty wartości upłynęło co najmniej 3 miesiące (okres próbny) i w tym okresie zachowanie (zamiar spłaty) i sytuacja klienta (zdolność spłaty) zostały pozytywnie ocenione,

o klient dokonywał regularnych spłat, tj. brak zaległości > 30 dni w okresie próbnym,

o po zakończeniu okresu próbnego klient został uznany za zdolnego do spłaty zobowiązań kredytowych w całości, bez korzystania z zabezpieczenia,

o brak zaległości w spłacie przekraczających kwotę limitu bezwzględnego; jeżeli występują zaległości w kwocie przewyższającej kwotę limitu bezwzględnego, okres próbny zostaje wydłużony do czasu obniżenia kwoty zaległości poniżej kwoty tego limitu.

Klient znajdujący się w portfelu z utratą wartości posiadający ekspozycję ze statusem udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing) jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki:

o od ostatniego z poniższych zdarzeń upłynęło co najmniej 12 miesięcy (okres próbny):

- przyznanie ostatnich środków restrukturyzacji tj. udzielenia udogodnienia w spłacie (forbearance),

- ekspozycji został nadany status niewykonania zobowiązania,

- koniec okresu karencji określonego w umowie restrukturyzacyjnej,

o w okresie próbnym klient dokonał istotnych/ regularnych spłat:

- klient, w ramach swoich regularnych płatności zgodnych z ustalonymi warunkami restrukturyzacji, spłacił materialną kwotę w wysokości stanowiącej wcześniejsze przeterminowanie (jeżeli były kwoty przeterminowane) lub umorzenie (jeżeli nie było żadnych kwot przeterminowania),

- klient dokonywał regularnych spłat, zgodnie z nowym harmonogramem uwzględniającym warunki restrukturyzacji, tj. brak zaległości> 30 dni w okresie próbnym.

o na koniec okresu próbnego klient nie ma żadnych kwot przeterminowanych i nie ma obaw, co do pełnej spłaty ekspozycji zgodnie z warunkami umowy restrukturyzacyjnej.

Bank ustalił następujące dodatkowe warunki odwrócenia utraty wartości / wyjścia ze statusu niewykonania zobowiązania (default) obowiązujące wszystkich klientów:

o jeśli w okresie próbnym zostanie zidentyfikowany dowód lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania/ wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo nie dokonania płatności, data zakończenia okresu próbnego zostanie ponownie ustalona i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu wygaśnięcia działania dowodu/ przesłanki,

o jeżeli w trakcie trwania okresu próbnego i po okresie karencji spłaty wystąpiło zdarzenie DPD > 30, data zakończenia okresu próbnego zostanie zresetowana i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu, kiedy DPD wróciło do poziomu poniżej 31 dni,

o wszystkie warunki odwrócenia utraty wartości/ wyjścia ze stanu niewykonania zobowiązania powinny być spełnione także w odniesieniu do nowych ekspozycji wobec klienta, w szczególności, jeżeli poprzednie ekspozycje kredytowe tego klienta będące wcześniej w restrukturyzacji zostały zbyte lub trwale odpisane,

Wyjątek od zasady braku aktywnych dowodów/ przesłanek utraty wartości będących źródłem niewykonania zobowiązania stanowi dowód „klasyfikacja do Etapu 3/ rezerwa” - jego utrzymywanie się nie wstrzymuje rozpoczęcia okresu próbnego (ponieważ jest on skutkiem a nie przyczyną niewykonania zobowiązania) - klasyfikacja do Etapu 3 i rezerwa utrzymywane są również w okresie próbnym.

Przesłanki klasyfikacji aktywa finansowego wycenianego w wartości godziwej przez inne całkowite dochody do Etapu 3

Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy wystąpiły obiektywne dowody utraty wartości dłużnych aktywów finansowych klasyfikowanych do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Potwierdzenie wystąpienia obiektywnego dowodu utraty wartości jest przesłanką do klasyfikacji aktywa do etapu 3.

Dowody wskazujące, że aktywo finansowe lub grupa aktywów finansowych trwale utraciła wartość mogą wynikać z jednej lub kilku przesłanek, które zaprezentowane zostały poniżej:

o znaczące trudności finansowe emitenta (np.: znaczące ujemne kapitały własne, wysokie ponoszone straty w bieżącym roku przekraczające kapitał własny, wypowiedzenie umowy kredytowej o znaczącej wartości w innym banku),

o niedotrzymanie warunków umowy, w tym w szczególności niespłacenie lub zaleganie ze spłatą wymagalnych zobowiązań (np.: odsetek lub nominału), interpretowane jako materializacja ryzyka kredytowego emitenta,

o przyznanie emitentowi przez jego wierzycieli udogodnień w spłacie zobowiązań, których by nie otrzymał w innych okolicznościach,

o wysokie prawdopodobieństwo upadłości lub innej reorganizacji finansowej emitenta,

o identyfikacja utraty wartości aktywa finansowego w poprzednim okresie,

o zanik aktywnego rynku na aktywo finansowe, który może wynikać z trudności finansowych emitenta,

o opublikowane analizy oraz przewidywania agencji ratingowych lub innych jednostek, które potwierdzają określony (wysoki) profil ryzyka aktywa finansowego,

o inne możliwe do zaobserwowania dane wskazujące na możliwy do ustalenia spadek oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych wynikających z grupy aktywów finansowych, które pojawiły się po dacie ich początkowego ujęcia w księgach Banku. Dane o których mowa powyżej mogą dotyczyć niekorzystnych zmian w sytuacji płatniczej grupy emitentów, kraju lub lokalnych warunków ekonomicznych, które są skorelowane z brakiem spłat z grupy aktywów finansowych.

Ujęcie odpisu oczekiwanej straty kredytowej dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Straty z tytułu utraty wartości dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, ujmuje się w rachunku zysków i strat. Straty te wyłącza się z innych całkowitych dochodów.

5.4.10. Zyski i straty wynikające z wyceny w terminie późniejszym

Zyski lub straty wynikające ze zmiany wartości godziwej składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, ujmuje się w następujący sposób:

o zyski lub straty wynikające ze składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, zakwalifikowanego jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ujmuje się w rachunku zysków i strat,

o zyski lub straty wynikające z wyceny do wartości godziwej składnika aktywów finansowych wycenianego przez inne całkowite dochody, ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym, poprzez zestawienie zmian w kapitale własnym.

Rozliczanie odsetek metodą efektywnej stopy procentowej

Przychody z tytułu odsetek oblicza się przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Odpowiednią wartość oblicza się przez zastosowanie efektywnej stopy procentowej do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych, z wyjątkiem:

o zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. W odniesieniu do tych składników aktywów finansowych Bank stosuje efektywną stopę procentową skorygowaną o ryzyko kredytowe do wartości zamortyzowanego kosztu składnika aktywów finansowych od momentu początkowego ujęcia oraz,

o składników aktywów finansowych niebędących zakupionymi lub utworzonymi składnikami aktywów finansowych dotkniętymi utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, które następnie stały się składnikami aktywów finansowych dotkniętymi utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (Etap 3).

W przypadku tych składników aktywów finansowych Bank stosuje efektywną stopę procentową do wartości zamortyzowanego kosztu (netto) składnika aktywów finansowych w późniejszych okresach sprawozdawczych.

Elementy pozaodsetkowe

Różnice kursowe wynikające ze zmian wartości składnika aktywów finansowych wycenianego w wartości godziwej przez inne całkowite dochody wyrażonego w walucie obcej ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym tylko w odniesieniu do aktywów niepieniężnych, natomiast różnice kursowe generowane przez aktywa pieniężne (np. papiery dłużne) zaliczane są do rachunku zysków i strat.

W momencie usunięcia składnika dłużnych aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w kapitale własnym w zakresie dłużnych aktywów finansowych ujmuje się w rachunku zysków i strat.

Jeżeli występują obiektywne dowody, iż nastąpiła utrata wartości składnika dłużnych aktywów finansowych zaliczonego do wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, Bank rozpoznaje odpis aktualizujący w sposób opisany w punkcie dotyczącym utraty wartości składników aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych kwotowanych na aktywnym rynku (w tym papierów wartościowych) ustalana jest w oparciu o cenę kupna (bid price) dla pozycji długiej i sprzedaży (offer price) dla pozycji krótkiej. W przypadku braku aktywnego rynku dla danego instrumentu lub w przypadku papierów wartościowych, które nie są notowane na aktywnym rynku Bank ustala wartość godziwą przy zastosowaniu technik wyceny, do których zalicza się wykorzystanie ostatnich transakcji rynkowych, analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, modele wyceny opcji oraz inne techniki wyceny powszechnie używane przez uczestników rynku. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych ustalana jest w oparciu o zasady ostrożnej wyceny (ang.: prudent valuation). Celem takiego podejścia jest wyznaczenie wartości godziwej na wysokim 90% poziomie ufności, z uwzględnieniem niepewności ceny rynkowej oraz kosztu zamknięcia.

Aktywność rynku ocenia się w oparciu o częstotliwość i wolumen przeprowadzanych transakcji oraz dostępność do informacji o kwotowanych cenach, które co do zasady powinny być dostarczane w sposób ciągły.

Za rynek główny i zarazem najkorzystniejszy uważa się rynek, do którego Bank ma dostęp i na którym w zwykłych warunkach zawarłby transakcje sprzedaży/zakupu składnika aktywów lub przeniesienia zobowiązania.

W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów/ zobowiązań finansowych klasyfikuje się do następujących kategorii:

o poziom 1: aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane bezpośrednio w oparciu o ceny kwotowane na aktywnym rynku,

o poziom 2: aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane w oparciu o techniki wyceny bazujące na założeniach wykorzystujących informacje pochodzące z aktywnego rynku lub obserwacje rynkowe,

o poziom 3: aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane w oparciu o powszechnie stosowane przez uczestników rynku techniki wyceny, których założenia nie bazują na informacji pochodzącej z aktywnego rynku.

W cyklach miesięcznych Bank weryfikuje czy wystąpiły zmiany w jakości danych wejściowych stosowanych do poszczególnych technik wyceny i ustala, jakie były powody tych zmian oraz ich wpływ na kalkulację wartości godziwej składnika aktywów/zobowiązań finansowych. Każdy zidentyfikowany przypadek rozpatrywany jest indywidualnie i w oparciu o szczegółowe analizy Bank podejmuje decyzję, czy jego identyfikacja wiąże się z koniecznością aktualizacji podejścia do ustalania wartości godziwej czy też nie.

W uzasadnionych przypadkach Bank podejmuje decyzję o wprowadzeniu zmian w metodologii ustalania wartości godziwej oraz dacie ich wprowadzenia rozumianej, jako data zmiany okoliczności. Następnie uwzględnia wpływ wprowadzenia zmian na klasyfikację do poszczególnych kategorii hierarchii wyceny w wartości godziwej. Wszelkie zmiany w metodologii wyceny wraz z uzasadnieniem podlegają szczegółowym ujawnieniom w odrębnej nocie do sprawozdania finansowego.

5.4.11. Metoda rozchodu w zakresie dłużnych papierów wartościowych

Dla celów szacowania wartości godziwej oraz wyniku zrealizowanego na sprzedaży papierów wartościowych, konieczne jest zastosowanie określonej metody rozchodu. Zastosowanie metody rozchodu w przedmiotowym zakresie bazuje na interpretacji, której skutkiem jest analogiczne zastosowanie wytycznych wskazanych w MSR 2 Zapasy, jednak w zakresie możliwym do wykorzystania z uwzględnieniem określonej specyfiki tego typu instrumentów finansowych.

Bank stosuje metodę „pierwsze weszło, pierwsze wyszło” FIFO jako obowiązującą metodę rozchodu w zakresie dłużnych papierów wartościowych.

5.5. Aktywa niefinansowe

5.5.1 Rzeczowe aktywa trwałe

5.5.1.1 Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych

Rzeczowe aktywa trwałe stanowią kontrolowane środki trwałe oraz nakłady na ich budowę. Do środków trwałych zaliczane są składniki rzeczowych aktywów trwałych o przewidywanym okresie wykorzystywania dłuższym niż rok, które są utrzymywane z uwagi na ich wykorzystanie na własne potrzeby lub w celu oddania ich do użytkowania innym podmiotom na podstawie umowy najmu lub w celach administracyjnych.

Rzeczowe aktywa trwałe, wykazuje się według modelu opartego na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia tzn. po początkowym ujęciu wykazuje się według kosztu historycznego pomniejszonego o odpisy amortyzacyjne / umorzeniowe oraz z tytułu utraty wartości.

Na koszt historyczny składają się cena nabycia / koszt wytworzenia i koszty bezpośrednio związane z nabyciem danych aktywów.

Każda część składowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych, której cena nabycia lub koszt wytworzenia jest istotny w porównaniu z ceną nabycia lub kosztem wytworzenia całej pozycji jest amortyzowana osobno. Bank alokuje początkową wartość pozycji rzeczowych aktywów trwałych na jej istotne części.

5.5.1.2 Środki trwałe w leasingu

Bank jest stroną umów leasingowych, na podstawie których otrzymuje prawo do kontroli i użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. Bank stosuje postanowienia MSSF 16 do wszystkich umów leasingowych z wyjątkiem kontraktów leasingu aktywów niematerialnych oraz zwolnień przewidzianych w standardzie i opisanych poniżej.

Bank dokonuje identyfikacji komponentów leasingowych i nieleasingowych w zawartych umowach. Opłaty nieleasingowe z tytułu umów ujmowane są jako koszty na podstawie odpowiednich MSSF. Opłaty leasingowe podlegają ewidencji zgodnie z poniżej opisanymi zasadami.

Bank nie zastosował IFRS 16:

o leasingów krótkoterminowych - umowa może być zaklasyfikowana jako umowa krótkoterminowa, jeżeli okres trwania umowy nie przekracza 12 miesięcy, a w stosunku do przedmiotu umowy nie jest przewidziana opcja zakupu,

o leasingów, w których przedmiot umowy ma niską wartość- aktywa mogą być zaklasyfikowane jako aktywa o niskiej wartości, jeżeli cena brutto nabycia nowego składnika nie przekracza kwoty 5 000 EUR, a przedmiot umowy nie jest i nie będzie oddany w subleasing.

W dacie rozpoczęcia leasingu Bank ujmuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania aktywa. Początkową wycenę zobowiązania z tytułu leasingu Bank wyznacza w wysokości bieżącej wartości przyszłych opłat leasingowych. Ponieważ zgodnie z Polskim systemem podatkowym faktura jest podstawą płatności podatku od wartości dodanej, wartość podatku od wartości dodanej jest kosztem na moment otrzymania faktury od leasingodawcy oraz nie jest uwzględnienia w wycenie zobowiązania leasingowego. Identyfikacja przyszłych opłat leasingowych wymaga ustalenia okresu leasingu. Określając okres leasingu Bank bierze pod uwagę nieodwołalny okres leasingu wraz z okresami, na które można przedłużyć leasing oraz okresami, w których można wypowiedzieć leasing. W dacie rozpoczęcia umowy leasingowej Bank ocenia, czy można z wystarczającą pewnością założyć, że skorzysta z opcji przedłużenia leasingu, lub że nie skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu. W celu wykonania oceny Bank uwzględnia wszystkie istotne fakty i okoliczności, które tworzą zachętę ekonomiczną do skorzystania lub nieskorzystania z tych opcji. Bank dokonuje przeglądu okresu leasingu w celu ponownej oceny istotnych zdarzeń lub okoliczności, które mogą wpływać na oszacowaną długość okresu leasingu. Leasing przestaje być egzekwowalny gdy zarówno leasingobiorca, jak i leasingodawca ma prawo wypowiedzenia leasingu bez konieczności uzyskania zezwolenia drugiej strony, czego konsekwencją jest najwyżej nieznaczna kara. Dla kontraktów leasingowych zawartych na czas nieokreślony, w których występuje obustronna opcja wypowiedzenia oraz potencjalnie wysokie koszty związane z rozwiązaniem kontraktu Bank dokonuje oszacowania okresu leasingu. Do wyznaczenia zdyskontowanej wartości opłat leasingowych Bank stosuje stopę procentową leasingu, a jeżeli stopa nie jest łatwo dostępna, Bank stosuje krańcową stopę procentową. Bank określa stopę procentową leasingu jako sumę stopy oprocentowania swap-ów i wewnętrznej ceny transferowej, z uwzględnieniem walut, w jakich denominowane są kontrakty leasingowe oraz okresów zapadalności umów. Po dacie rozpoczęcia leasingu, wartość bilansowa zobowiązania:

o powiększana jest o naliczone odsetki leasingowe, które ujmowane są w rachunku zysków i strat jako koszty odsetkowe,

o pomniejszana jest o zapłacone opłaty leasingowe,

o aktualizowana jest w wyniku ponownej oceny, zmiany leasingu lub zmiany zasadniczo stałych opłat leasingowych.

W dacie rozpoczęcia leasingu Bank ujmuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania według kosztu, którego podstawą jest kwota początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje również:

o opłaty zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed datą rozpoczęcia leasingu, pomniejszone o otrzymane zachęty leasingowe,

o początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę,

o koszty, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z doprowadzeniem aktywa do stanu pierwotnego.

Prawo do użytkowania podlega amortyzacji przez okres trwania leasingu oraz jest pomniejszane o straty z tytułu utraty wartości. Aktualizacja wartości prawa do użytkowania w okresie trwania leasingu następuje w wyniku modyfikacji umowy leasingu.

5.5.1.3 Nakłady ponoszone w terminie późniejszym

Bank ujmuje w wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych koszty wymiany części tych pozycji w momencie ich poniesienia, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że Bank uzyska przyszłe korzyści ekonomiczne związane ze składnikiem aktywów, a cenę nabycia lub koszt wytworzenia można wycenić w wiarygodny sposób. Pozostałe koszty są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia.

5.5.2 Wartości niematerialne

Składnik wartości niematerialnych to możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, który nie posiada postaci fizycznej.

Do wartości niematerialnych klasyfikowane są aktywa spełniające następujące wymagania:

o można je wyodrębnić lub wydzielić z jednostki gospodarczej i sprzedać, przekazać, licencjonować lub oddać do odpłatnego użytkowania osobom trzecim, zarówno indywidualnie, jak też łącznie z powiązanymi z nimi umowami, składnikami aktywów lub zobowiązań,

o wynikają z tytułów umownych lub innych tytułów prawnych, bez względu na to, czy podlegają one przeniesieniu lub wyodrębnieniu z jednostki gospodarczej lub innych praw i obowiązków.

5.5.2.1 Oprogramowanie komputerowe

Nabyte licencje oprogramowania komputerowego są aktywowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania.

Nakłady związane z utrzymywaniem oprogramowania komputerowego są wykazywane jako koszty w momencie ich poniesienia.

5.5.2.2 Późniejsze nakłady

Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości niematerialnych są aktywowane tylko w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

o jest prawdopodobne, że nakłady (z uwzględnieniem nowej wersji oprogramowania) spowodują istotny wzrost funkcjonalności w stosunku do oryginalnie ocenianego standardu wydajności oraz

o nakłady te mogą być wiarygodnie zmierzone i przypisane do wewnętrznie wykorzystywanego istniejącego oprogramowania.

W pozostałych przypadkach nakłady te są ujmowane w rachunku zysków i strat jako koszty w momencie ich poniesienia.

5.5.3 Odpisy amortyzacyjne

Odpisy amortyzacyjne rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych dokonywane są metodą liniową zgodnie z ustalonymi stawkami amortyzacji przez przewidywany okres ich użyteczności ekonomicznej. Przez wartość podlegającą amortyzacji rozumie się cenę nabycia lub koszt wytworzenia danego składnika aktywów po pomniejszeniu o wartość końcową (rezydualną) tego składnika. Okres ekonomicznej użyteczności, stawki amortyzacji, a także wartość końcowa rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych są corocznie weryfikowane. Wnioski z tej weryfikacji stanowią podstawę dla ewentualnej zmiany okresów amortyzacji rozpoznawanej prospektywnie od daty dostosowania (efekt takiej zmiany jest zgodnie z MSR 8 odnoszony do rachunku zysków i strat).

Odpisy amortyzacyjne rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych są ujmowane w rachunku zysków i strat. Szacowane okresy użytkowania są następujące:

o urządzenia: 3 - 7 lat

o wyposażenie: 5 lat

o koszty wytworzenia oprogramowania: 3 lata

o oprogramowanie komputerowe: 3 lata

5.5.4 Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości niefinansowych aktywów

Na każdy dzień bilansowy Bank dokonuje oceny rzeczowych aktywów trwałych pod względem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości. W przypadku istnienia takiej przesłanki, Bank dokonuje formalnego oszacowania wartości odzyskiwalnej. W przypadku, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwaną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej.

5.5.5 Ujęcie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości

Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości jest ujmowany w rachunku zysków i strat w pozycji Koszty działania, jeżeli wartość księgowa aktywa przekracza wartość odzyskiwalną.

5.5.6 Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości

Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w odniesieniu do innych aktywów, podlega odwracaniu, jeżeli nastąpiła zmiana w szacunkach służących do określenia wartości możliwej do odzyskania. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może być odwrócony tylko do poziomu, przy którym wartość księgowa aktywa nie przekracza wartości księgowej, która pomniejszona o kwotę amortyzacji, zostałaby wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości.

5.6. Pozostałe składniki sprawozdania z sytuacji finansowej

5.6.1. Należności handlowe i inne należności

Bank zastosował uproszczone podejście w zakresie szacowania odpisu na oczekiwane straty kredytowe i ujmuje odpis w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia należności.

Należności handlowe obejmowane są odpisami aktualizującymi po osiągnięciu progu przeterminowania w wysokości 60 dni. W uzasadnionych przypadkach, a w szczególności w przypadku należności z tytułu niedoborów i szkód, roszczeń kwestionowanych przez dłużników oraz innych należności, dla których ryzyko nieodzyskania Bank ocenia jako wysokie, odpisów aktualizujących dokonuje się we wcześniejszym terminie.

W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualną wartość pieniądza w czasie. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie należności w związku z upływem czasu jest ujmowane jako przychody finansowe.

Należności budżetowe prezentowane są w ramach innych aktywów finansowych, z wyjątkiem należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, które stanowią w sprawozdaniu z sytuacji finansowej odrębną pozycję.

5.6.2. Środki pieniężne i ekwiwalent środków pieniężnych

Z punktu widzenia rachunku przepływów pieniężnych na stan środków pieniężnych składa się wartość gotówki w Banku oraz jej ekwiwalentów, przy czym ING Bank Hipoteczny S. A. nie utrzymuje gotówki w kasie, tylko salda na rachunkach bieżących i rachunkach lokat terminowych w innych bankach.

5.7. Kapitały własne

Na kapitały własne składają się: kapitał akcyjny, kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej, zyski zatrzymane oraz skumulowane inne całkowite dochody. Kapitały te są tworzone przez Bank zgodnie z obowiązującym prawem oraz ze statutem. Wszystkie kwoty kapitałów wykazywane są w wartości nominalnej.

5.7.1. Kapitał akcyjny

Kapitał akcyjny wykazywany jest w wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

5.7.2. Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej

Tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji, pomniejszonej o poniesione bezpośrednie koszty z nią związane.

5.7.3. Zyski zatrzymane

Zyski zatrzymane tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub innych przepisach prawa. Zyski zatrzymane obejmują wynik finansowy netto. Wynik finansowy netto stanowi wynik brutto z rachunku zysków i strat roku bieżącego skorygowany obciążeniem z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.

5.7.4. Skumulowane inne całkowite dochody netto

Skumulowane inne całkowite dochody tworzone są w wyniku:

o wyceny instrumentów finansowych zakwalifikowanych do wyceny przez inne całkowite dochody,

o zysków / strat aktuarialnych.

Na skumulowane inne całkowite dochody odnosi się zmiany aktywa lub zobowiązania z tytułu podatku odroczonego wynikające z ujęcia powyższych wycen. Skumulowane inne całkowite dochody nie podlegają dystrybucji.

5.8. Rozliczenia międzyokresowe

5.8.1. Koszty rozliczane w czasie

Koszty rozliczane w czasie dotyczą poszczególnych rodzajów wydatków, których rozliczenie w ciężar rachunku zysków i strat nastąpi stosownie do upływu czasu w przyszłych okresach sprawozdawczych. Składnikami kosztów rozliczanych w czasie są przede wszystkim rezerwy na koszty rzeczowe wynikające ze świadczeń wykonanych na rzecz Banku przez kontrahentów, oraz opłacone z góry koszty prenumeraty, ubezpieczeń oraz usług IT, które zostaną rozliczone w następnych okresach. Koszty rozliczane w czasie prezentuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji Inne aktywa.

5.9. Świadczenia pracownicze

5.9.1. Świadczenia wynikające z Ustawy o pracowniczych programach emerytalnych

Wydatki ponoszone w związku z programem określonych składek są ujmowane jako koszty w rachunku zysków i strat.

5.9.2. Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Banku (inne niż świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o pracę) zawierają wynagrodzenia, premie, płatne urlopy oraz składki na ubezpieczenie społeczne.

Bank ujmuje przewidywaną niezdyskontowaną wartość krótkoterminowych świadczeń pracowniczych jako koszty w okresie, w którym pracownicy świadczyli związaną z nimi pracę (bez względu na termin zapłaty) w korespondencji z pozostałymi zobowiązaniami sprawozdania z sytuacji finansowej.

Kwota krótkoterminowych świadczeń pracowniczych z tytułu niewykorzystanych dni urlopowych przysługujących pracownikom Banku jest wyliczana jako suma niewykorzystanych urlopów przysługujących poszczególnym pracownikom Banku.

5.9.3. Długoterminowe świadczenia pracownicze

5.9.3.1. Świadczenia z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy

Rezerwy na odprawy emerytalne przyznane w ramach świadczeń z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy szacowane są na podstawie wyceny aktuarialnej. Rezerwa będąca efektem wyceny aktuarialnej ujmowana i aktualizowana jest w okresach rocznych.

Rezerwy z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych ujmuje się w pozycji Rezerwy sprawozdania z sytuacji finansowej w korespondencji z kosztami wynagrodzeń w rachunku zysków i strat.

Opis założeń metody kalkulacji i prezentacji zysków i strat aktuarialnych zawarty jest w punkcie dotyczącym zastosowanych szacunków w zakresie rezerw na odprawy emerytalne i rentowe.

5.9.3.2. Świadczenia wynikające z programu zmiennych składników wynagrodzeń

Świadczenia przyznawane w ramach programu zmiennych składników wynagrodzeń realizowane są w dwóch częściach:

o co najmniej 50 % w instrumentach uprawniających do otrzymania środków pieniężnych, których wysokość uzależniona jest od wartości księgowej aktywów netto ING Banku Hipotecznego S.A., skorygowanych o czynniki wpływające na te aktywa, inne niż wynik finansowy.

o pozostałość w formie pieniężnej na rachunek bankowy pracownika wskazany dla celów wypłaty wynagrodzenia, nie później niż do 31 marca kolejnego roku w przypadku Członków Zarządu wypłata środków pieniężnych następuje w terminie nie późniejszym niż 30 kwietnia kolejnego roku kalendarzowego.

Część programu płatna w gotówce wykazywana jest zgodnie z metodą prognozowanych uprawnień jednostkowych i jest rozliczana w czasie w okresie oceny pracowników (tj.: w trakcie roku pracy, za który pracownicy otrzymują świadczenie). Wartość świadczenia nieodroczonego ujmowana jest jako zobowiązanie wobec pracowników w korespondencji z rachunkiem wyników. W przypadku świadczeń przyznawanych w formie instrumentów zastosowanie ma roczny termin przetrzymania instrumentów. W 2022 roku Bank stosował zasadę odraczania wynagrodzenia zmiennego, z zastrzeżeniem wartości kwotowej wynagrodzenia zmiennego, które nie podlegało odroczeniu tj. do 10 000 euro ani 10% rocznego łącznego wynagrodzenia pracownika będącego Identified Staff. Okres odroczenia wynosi pięć lat od ustalenia wynagrodzenia zmiennego przez Zarząd lub Radę Nadzorczą. Przyznanie odroczonego wynagrodzenia zmiennego następuje corocznie w okresie pięciu lat, w pięciu równych częściach, o ile nie wystąpiły przesłanki do jego obniżenia lub niewypłacenia. Wartość godziwa świadczenia nieodroczonego w trakcie okresu oceny ujmowana jest, jako zobowiązanie wobec pracowników w korespondencji z rachunkiem zysków i strat, natomiast wartość godziwa świadczenia odroczonego ujmowana jest jako rozliczenia międzyokresowe kosztów w korespondencji z rachunkiem zysków i strat.

Informacje na temat szczegółowych wskaźników efektywności stosowanych do określenia zmiennych składników wynagrodzenia oraz kryteriów stosowanych do określenia równowagi między różnymi rodzajami przyznanych instrumentów, w tym akcjami:

Aktywa netto

	okres	okres	okres
	stan na	stan na	stan na
	30.06.2023	31.12.2022	30.06.2022
Aktywa netto (wartość księgowa) [tys. PLN]	420 926,7	425 012,4	481 693,2
Liczba akcji [szt.]	380 000,0	380 000,0	380 000,0
Wartość księgowa na jedną akcję [PLN]	1 107,70	1 118,45	1 267,61

5.10. Rezerwy

Rezerwy, są ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jeżeli na Banku ciąży obowiązek prawny lub wynikający z ogólnie przyjętych zwyczajów mający swe źródło w zdarzeniach przeszłych i prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków. Jeżeli skutek jest istotny, kwotę rezerwy wyznacza się za pomocą zdyskontowanych oczekiwanych przepływów pieniężnych według stopy przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżącą ocenę rynku odnośnie wartości pieniądza w czasie oraz, tam gdzie to dotyczy, ryzyka związane z danym składnikiem zobowiązań.

5.11. Rachunek zysków i strat

5.11.1. Wynik z tytułu odsetek

Przychody i koszty z tytułu odsetek dla wszystkich instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat z wykorzystaniem metody efektywnej stopy procentowej. Opłaty i prowizje, które są bezpośrednio związane z wytworzeniem aktywów finansowych lub pasywów finansowych są częścią efektywnej stopy procentowej aktywów lub zobowiązań i są dlatego prezentowane w przychodzie odsetkowym netto.

Główne pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Banku, w przypadku których stosowana jest metoda efektywnej stopy procentowej stanowią kredyty i inne należności od klientów, a także zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych. Podstawowe koszty transakcyjne dotyczące kredytów udzielonych klientom stanowią koszty nabycia wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych (m.in. koszty wpisów sądowych dotyczących przeniesienia hipoteki oraz koszty inspekcji poszerzonych), natomiast w odniesieniu do zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych wśród przykładowych kosztów transakcyjnych rozliczanych metodą efektywnej stopy procentowej można wymienić np. koszty wpisów sądowych dotyczących wzmianki o wpisaniu kredytu do rejestru zabezpieczeń listów zastawnych.

W przypadku aktywów finansowych lub grupy podobnych aktywów finansowych, zaklasyfikowanych do Etapu 3, przychody odsetkowe są naliczane od wartości bieżącej należności (to jest wartości pomniejszonej o odpis aktualizujący wartość) przy zastosowaniu stopy procentowej użytej do zdyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych dla celów oszacowania straty z tytułu utraty wartości.

5.11.2. Przychody i koszty z tytułu prowizji

Przychody z tytułu prowizji powstają w wyniku świadczenia usług finansowych oferowanych przez Bank i obejmują m.in. opłaty za zaświadczenia o posiadanym/ spłaconym zobowiązaniu kredytowym, prowizje za wcześniejszą spłatę kredytów hipotecznych, opłaty za zleconą inspekcję nieruchomości w związku ze zmianą przez klienta zabezpieczenia.

Opłaty i prowizje (zarówno przychody, jak i koszty), które bezpośrednio są związane z powstaniem aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych posiadających określone harmonogramy spłat są ujmowane jako część wartości bilansowej brutto. W wyniku tego, te opłaty i prowizje są elementem efektywnej stopy procentowej i są ujmowane w rachunku zysków i strat jako przychody lub koszty odsetkowe. Bank do prowizji korygujących efektywną stopę procentową zalicza na przykład prowizje za zmiany w umowie kredytowej skutkujące zmianą kwoty lub harmonogramu spłat kredytu.

Prowizje integralnie związane z powstaniem aktywów bez określonych harmonogramów rozliczane są liniowo w okresie trwania kontraktu.

Bank do prowizji rozliczanych liniowo zalicza:

o prowizje za wystawienie, potwierdzenie, wydłużenie terminu i podwyższenie kwoty gwarancji i akredytyw.

o Jeżeli w trakcie trwania kontraktu nieistotnie zmienione zostaną warunki zaangażowania kredytowego, cała pozostająca do rozliczenia cześć prowizji rozpoznawana jest w rachunku wyników w dniu aktualizacji jako zysk lub strata z modyfikacji.

Opłaty wynikające z przeterminowanych kredytów są spisywane z uwagi na brak uzasadnionych oczekiwań co do ich pobrania.

Pozostałe opłaty i prowizje związane z usługami finansowymi oferowanymi przez Bank, są rozpoznawane w rachunku zysków i strat z uwzględnieniem zasady pięciu kroków:

1. identyfikacji umowy z klientem,

2. identyfikacji poszczególnych zobowiązań w umowie,

3. określenie ceny transakcji,

4. przypisanie ceny do poszczególnych zobowiązań umownych,

5. rozpoznanie przychodu w momencie spełnienia poszczególnych zobowiązań.

Bank rozpoznaje przychody z tytułu opłat i prowizji:

o jednorazowo, gdy usługa zo


	stan na	stan na	stan na
	30.06.2023	31.12.2022	30.06.2022
ROA - wskaźnik zwrotu na aktywach (%)	-1,03%	-1,32%	0,64%
ROE - wskaźnik zwrotu z kapitału (%)	-8,08%	-10,06%	5,29%
DR - wskaźnik ogólnego zadłużenia (%)	87,55%	85,93%	86,53%
TCR - łączny współczynnik kapitałowy (%)*	28,10%	35,53%	35,90%
LR - wskaźnik dźwigni (%)*	11,77%	14,13%	13,79%
LCR - wskaźnik pokrycia wypływów netto (%)	1 471%	142%	1 864%

	[tys. PLN]		[tys. EUR]*
	okres	okres	okres	okres
	od 01.01.2023	od 01.01.2022	od 01.01.2023	od 01.01.2022
	do 30.06.2023	do 30.06.2022	do 30.06.2023	do 30.06.2022
Wynik z tytułu odsetek	45 526,7	32 190,8	9 844,5	6 942,9
Wynik na działalności podstawowej	44 853,5	31 457,2	9 698,9	6 784,7
Koszty działania, w tym:	-16 310,0	-16 556,6	-3 526,8	-3 570,9
koszty operacyjne	-13 621,0	-13 181,1	-2 945,3	-2 842,9
koszty regulacyjne	-2 689,0	-3 375,5	-581,5	-728,0
Zysk (strata) brutto	27 695,5	14 397,8	5 988,7	3 105,3
Zysk (strata) netto	21 986,5	11 119,1	4 754,2	2 398,2
Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł)	57,86	29,26	12,51	6,31