Wybrane dane finansowe
|
[tys. PLN] |
[tys. EUR]* |
||
|
okres |
okres |
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
|
Wynik z tytułu odsetek |
65 290,5 |
77 527,3 |
15 169,2 |
17 120,4 |
Wynik z tytułu prowizji |
-1 479,5 |
-718,0 |
-343,7 |
-158,6 |
Wynik na działalności podstawowej |
63 479,7 |
76 274,7 |
14 748,5 |
16 843,8 |
Zysk brutto |
39 263,0 |
51 558,1 |
9 122,1 |
11 385,6 |
Zysk netto |
31 506,4 |
41 306,5 |
7 320,0 |
9 121,7 |
Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł / w EUR) |
82,91 |
108,70 |
19,26 |
24,00 |
Przepływy pieniężne netto |
-11 875,3 |
12 795,2 |
-2 759,0 |
2 825,6 |
|
|
|
|
|
|
[tys. PLN] |
[tys. EUR]** |
||
|
stan na |
stan na |
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Aktywa razem |
4 387 391,0 |
3 777 242,4 |
1 026 770,7 |
868 731,0 |
Kapitał akcyjny |
380 000,0 |
380 000,0 |
88 930,5 |
87 396,5 |
Kapitał własny |
440 861,2 |
440 622,4 |
103 173,7 |
101 339,1 |
Liczba akcji (szt.) |
380 000 |
380 000 |
- |
- |
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł/ w EUR) |
1 160,16 |
1 159,53 |
271,50 |
266,68 |
|
|
|
|
|
*) do przeliczenia wybranych danych na EUR dla pozycji rachunku zysków i strat oraz dla przepływów pieniężnych netto zastosowano kurs wyliczony jako średnia z kursów NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca w okresie 12 miesięcy 2024 roku (4,3042 PLN) oraz w okresie 12 miesięcy 2023 roku (4,5284 PLN),
**) do przeliczenia wybranych danych na EUR dla pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej zastosowano kurs średni NBP obowiązujący na 31 grudnia 2024 roku (4,2730 PLN) oraz na 31 grudnia 2023 roku (4,3480 PLN).
Podstawowe wskaźniki
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
ROA - wskaźnik zwrotu na aktywach (%) |
0,82% |
1,20% |
ROE - wskaźnik zwrotu z kapitału (%) |
7,26% |
9,62% |
DR - wskaźnik ogólnego zadłużenia (%) |
89,95% |
88,33% |
TCR - łączny współczynnik kapitałowy (%)* |
20,28% |
23,58% |
LR - wskaźnik dźwigni (%)* |
9,33% |
10,84% |
LCR - wskaźnik pokrycia wypływów netto (%) |
2 392% |
1 348% |
|
|
|
*) Zgodnie z zaleceniami nadzorczymi wskaźniki na 31 grudnia 2023 roku są ponownie przeliczane po zatwierdzeniu podziału zysku przez Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A. a następnie raportowane nadzorcy. Powyżej uwzględniono wartości wskaźników TCR oraz LR na 31 grudnia 2023 roku uwzględniające przedmiotowe ponowne przeliczenie. Przed zatwierdzeniem podziału zysku za rok 2023 przedmiotowe wskaźniki opublikowane w rocznym sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku kształtowały się na poziomie: TCR 23,31% oraz LR 10,57%.
Objaśnienie:
ROA - wskaźnik zwrotu na aktywach (%) – kalkulowany jako stosunek zysku netto z 4 kolejnych kwartałów do średniego stanu aktywów z 5 kolejnych kwartałów
ROE - wskaźnik zwrotu z kapitału (%) – kalkulowany jako stosunek zysku netto z 4 kolejnych kwartałów do średniego stanu kapitałów własnych z 5 kolejnych kwartałów
DR - wskaźnik ogólnego zadłużenia (%) – kalkulowany jako relacja zobowiązań razem do aktywów razem
TCR - łączny współczynnik kapitałowy (%) – kalkulowany zgodnie z zapisami CRR
LR - wskaźnik dźwigni (%) - kalkulowany zgodnie z zapisami CRR
LCR - wskaźnik pokrycia wypływów netto (%) - kalkulowany zgodnie z zapisami CRR
Spis treści
Sprawozdanie z całkowitych dochodów
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych
Polityka rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające
3. Zgodność z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej
4. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki
5. Porównywalność danych finansowych
6. Noty do sprawozdania finansowego
NOTY DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT
6.3. Wynik na pozostałej działalności podstawowej
6.5. Odpis na oczekiwane straty kredytowe
6.7. Zysk oraz wartość księgowa przypadające na jedną akcję
NOTY DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ
6.8. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
6.9. Dłużne papiery wartościowe
6.10. Kredyty i inne należności wobec klientów
6.14. Zobowiązania wobec banków
6.15. Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych
6.19. Skumulowane inne całkowite dochody
6.21. Informacje uzupełniającedodatkowe do sprawozdania zrachunku przepływów pieniężnych
6.24. Informacje o wszczętych postępowaniach administracyjnych i istotnych postępowaniach sądowych
6.25. Transakcje z jednostkami powiązanymi
6.26. Transakcje z personelem zarządzającym i pracownikami
6.28. Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
6.31. Ujawnienia w zakresie adekwatności kapitałowej
|
|
|
|
|
Numer noty |
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
||
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
||
Przychody odsetkowe, w tym: |
6.1. |
277 236,3 |
285 109,6 |
obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej |
6.1. |
277 236,3 |
285 109,6 |
Koszty odsetkowe |
6.1. |
-211 945,8 |
-207 582,3 |
Wynik z tytułu odsetek |
6.1. |
65 290,5 |
77 527,3 |
Przychody z tytułu opłat i prowizji |
6.2. |
1,6 |
1,9 |
Koszty prowizji |
6.2. |
-1 481,1 |
-719,9 |
Wynik z tytułu prowizji |
6.2. |
-1 479,5 |
-718,0 |
Wynik z pozycji wymiany |
|
1,6 |
-2,3 |
Wynik na sprzedaży papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
357,5 |
0,0 |
Wynik na pozostałej działalności podstawowej |
6.3. |
-690,4 |
-532,3 |
Wynik na działalności podstawowej |
|
63 479,7 |
76 274,7 |
Koszty działania, w tym: |
6.4. |
-25 389,0 |
-25 810,0 |
koszty pracownicze i pozostałe |
6.4. |
-23 561,6 |
-23 122,5 |
koszty regulacyjne |
6.4. |
-1 827,4 |
-2 687,5 |
Odpis na oczekiwane straty kredytowe |
6.5. |
1 172,3 |
1 093,4 |
Zysk (strata) brutto |
|
39 263,0 |
51 558,1 |
Podatek dochodowy |
6.6. |
-7 756,6 |
-10 251,6 |
Zysk (strata) netto |
|
31 506,4 |
41 306,5 |
|
|
|
|
Liczba akcji |
|
380 000 |
380 000 |
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - podstawowy (w PLN) |
|
82,91 |
108,70 |
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - rozwodniony (w PLN) |
|
82,91 |
108,70 |
|
|
|
|
Rachunek zysków i strat należy analizować łącznie z notami do rocznego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część rocznego sprawozdania finansowego.
|
|
|
|
|||
|
|
okres |
okres |
|||
Numer noty |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
||||
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
||||
Zysk (strata) netto za okres sprawozdawczy |
|
31 506,4 |
41 306,5 |
|||
Pozostałe całkowite dochody netto, w tym: |
|
-286,2 |
1 241,7 |
|||
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat, w tym: |
|
-325,7 |
1 237,4 |
|||
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
6.19 |
-325,7 |
1 237,4 |
|||
w tym podatek odroczony |
|
76,4 |
-290,2 |
|||
Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat, w tym: |
|
39,5 |
4,3 |
|||
Zyski / straty aktuarialne |
6.19 |
39,5 |
4,3 |
|||
w tym podatek odroczony |
|
-9,3 |
-1,0 |
|||
Całkowity dochód netto za okres sprawozdawczy |
|
31 220,2 |
42 548,2 |
|||
|
|
|
|
|||
Sprawozdanie z całkowitych dochodów należy analizować łącznie z notami do rocznego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część rocznego sprawozdania finansowego.
|
|
|
|
|
Numer noty |
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
||
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty |
6.8 |
14 267,9 |
26 143,2 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
6.9 |
99 664,8 |
86 293,0 |
Kredyty i inne należności wobec klientów |
6.10 |
4 269 917,2 |
3 660 051,8 |
Rzeczowe aktywa trwałe |
6.11 |
1 370,4 |
1 413,5 |
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego |
|
771,6 |
416,8 |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
0,0 |
839,7 |
Inne aktywa |
6.13 |
1 399,1 |
2 084,4 |
Aktywa razem |
|
4 387 391,0 |
3 777 242,4 |
|
|
|
|
Zobowiązania wobec banków |
6.14 |
3 428 726,5 |
2 920 927,6 |
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych |
6.15 |
508 565,9 |
405 303,0 |
Rezerwy |
6.16 |
673,0 |
641,0 |
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
133,9 |
0,0 |
Inne zobowiązania |
6.17 |
8 430,5 |
9 748,4 |
Zobowiązania razem |
|
3 946 529,8 |
3 336 620,0 |
Kapitał akcyjny |
1.3 |
380 000,0 |
380 000,0 |
Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej |
|
15 997,4 |
15 997,4 |
Skumulowane inne całkowite dochody |
6.19 |
-212,7 |
73,5 |
Zyski zatrzymane |
6.20 |
45 076,5 |
44 551,5 |
Kapitał własny razem |
|
440 861,2 |
440 622,4 |
Zobowiązania i kapitał własny razem |
|
4 387 391,0 |
3 777 242,4 |
|
|
|
|
Wartość księgowa |
|
440 861,2 |
440 622,4 |
Liczba akcji |
|
380 000 |
380 000 |
Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN) |
|
1 160,16 |
1 159,53 |
|
|
|
|
Sprawozdanie z sytuacji finansowej należy analizować łącznie z notami do rocznego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część rocznego sprawozdania finansowego.
okres od 01.01.2024 do 31.12.2024 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Numer noty |
Kapitał akcyjny |
Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej |
Skumulowane inne całkowite dochody |
Zyski zatrzymane |
Kapitały razem |
Kapitał własny na początek okresu |
1.3 |
380 000,0 |
15 997,4 |
73,5 |
44 551,5 |
440 622,4 |
Wynik netto bieżącego okresu |
6.20 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
31 506,4 |
31 506,4 |
Wypłata dywidendy |
|
0,0 |
0,0 |
0,0 |
-30 981,4 |
-30 981,4 |
Inne całkowite dochody netto, w tym: |
6.19 |
0,0 |
0,0 |
-286,2 |
0,0 |
-286,2 |
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
0,0 |
0,0 |
-325,7 |
0,0 |
-325,7 |
Zyski / straty aktuarialne |
|
0,0 |
0,0 |
39,5 |
0,0 |
39,5 |
Kapitał własny na koniec okresu |
|
380 000,0 |
15 997,4 |
-212,7 |
45 076,5 |
440 861,2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
okres 01.01.2023 do 31.12.2023 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Numer noty |
Kapitał akcyjny |
Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej |
Skumulowane inne całkowite dochody |
Zyski zatrzymane |
Kapitały razem |
Kapitał własny na początek okresu |
1.3 |
380 000,0 |
62 002,2 |
-1 168,2 |
-15 821,6 |
425 012,4 |
Pokrycie straty z lat ubiegłych |
|
0,0 |
-46 004,8 |
0,0 |
46 004,8 |
0,0 |
Wynik netto bieżącego okresu |
6.20 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
41 306,5 |
41 306,5 |
Wypłata dywidendy |
|
0,0 |
0,0 |
0,0 |
-26 938,2 |
-26 938,2 |
Inne całkowite dochody netto, w tym: |
6.19 |
0,0 |
0,0 |
1 241,6 |
0,0 |
1 241,6 |
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
0,0 |
0,0 |
1 237,4 |
0,0 |
1 237,4 |
Zyski / straty aktuarialne |
|
0,0 |
0,0 |
4,3 |
0,0 |
4,3 |
Kapitał własny na koniec okresu |
|
380 000,0 |
15 997,4 |
73,5 |
44 551,5 |
440 622,4 |
|
|
|
|
|
|
|
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym należy analizować łącznie z notami do rocznego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część rocznego sprawozdania finansowego.
|
|
|
|
|
Numer noty |
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
||
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
||
Zysk netto |
|
31 506,4 |
41 306,5 |
Korekty |
|
-1 412 064,7 |
-540 332,7 |
Amortyzacja |
6.4, 6.11, 6.12 |
412,5 |
400,7 |
Odsetki naliczone (z rachunku zysków i strat) |
6.1 |
-65 290,5 |
-77 527,3 |
Odsetki zapłacone |
|
-463,0 |
-381,6 |
Odsetki otrzymane |
|
276 137,1 |
278 035,9 |
Podatek dochodowy (z rachunku zysków i strat) |
6.6 |
-7 756,6 |
-10 251,6 |
Podatek dochodowy zapłacony |
|
8 375,3 |
26 490,4 |
Zmiana stanu rezerw |
6.12, 6.21 |
71,5 |
83,6 |
Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
6.9, 6.21 |
-6 320,7 |
-6 739,3 |
Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu |
6.22 |
-1 173,4 |
0,0 |
Zmiana stanu kredytów wobec klientów |
6.10, 6.21 |
-607 893,4 |
-751 672,1 |
Zmiana stanu środków trwałych z tytułu rozpoznania leasingu |
6.17 |
-21,0 |
-183,6 |
Zmiana stanu pozostałych aktywów |
6.13, 6.21 |
336,6 |
-20,7 |
Zmiana stanu zobowiązań wobec innych banków |
6.14, 6.21 |
-1 006 572,6 |
-2,4 |
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych |
6.15, 6.21 |
-971,9 |
328,7 |
Zmiana stanu innych zobowiązań |
6.17, 6.21 |
-934,6 |
1 106,6 |
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej |
|
-1 380 558,3 |
-499 026,2 |
|
|
|
|
Zbycie rzeczowych aktywów trwałych |
|
0,4 |
0,0 |
Nabycie papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
-138 602,3 |
0,0 |
Zbycie papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
124 115,9 |
0,0 |
Nabycie papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu |
|
-1 048 826,6 |
0,0 |
Zbycie papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu |
|
1 050 000,0 |
0,0 |
Odsetki otrzymane od dłużnych papierów wartościowych |
|
6 236,7 |
6 111,8 |
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej |
|
-7 075,9 |
6 111,8 |
|
|
|
|
Wypłata dywidendy |
|
-30 981,4 |
-26 938,2 |
Zaciągnięcie kredytów długoterminowych |
|
4 247 469,0 |
3 304 525,4 |
Spłata kredytów długoterminowych |
|
-2 735 476,3 |
-2 429 000,0 |
Spłata odsetek od kredytów długoterminowych |
|
-179 854,0 |
-168 889,2 |
Wpływy z emisji obligacji |
|
0,0 |
376 000,0 |
Wykup obligacji |
|
0,0 |
-510 000,0 |
Spłata odsetek od wyemitowanych obligacji |
|
0,0 |
-8 618,0 |
Wpływy z emisji listów zastawnych |
|
500 000,0 |
0,0 |
Wykup wyemitowanych listów zastawnych |
|
-400 000,0 |
0,0 |
Spłata odsetek od wyemitowanych listów zastawnych |
|
-25 015,1 |
-31 002,9 |
Spłata zobowiązań z tytułu leasingu |
|
-383,3 |
-367,5 |
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej |
|
1 375 758,9 |
505 709,6 |
|
|
|
|
Zwiększenie/zmniejszenie środków pieniężnych netto |
|
-11 875,3 |
12 795,2 |
Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego |
|
26 143,2 |
13 348,0 |
Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego |
6.8, 6.21 |
14 267,9 |
26 143,2 |
|
|
|
|
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych należy analizować łącznie z notami do rocznego sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część rocznego sprawozdania finansowego.
1.1. Podstawowe informacje o Banku
ING Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna („Bank”, „Spółka”) z siedzibą Centrali w Polsce, w Katowicach, przy ul. Chorzowskiej 50, kod pocztowy 40-101, został wpisany 20 marca 2018 roku do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000723965. Bankowi nadano numer statystyczny REGON 369582281 oraz numer identyfikacji podatkowej NIP 205-000-51-99.
1.2. Zakres działania, czas trwania
ING Bank Hipoteczny S.A. jest bankiem specjalistycznym prowadzącym działalność na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych, ustawy z 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, Kodeksu spółek handlowych oraz innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa, zasad dobrej praktyki bankowej oraz Statutu Banku.
Celem strategicznym ING Banku Hipotecznego S.A. jest pozyskanie, a następnie zwiększenie udziału długoterminowego finansowania w bilansie Banku poprzez emisję długoterminowych listów zastawnych opartych o wierzytelności kredytowe zabezpieczone hipoteką, nabyte od ING Banku Śląskiego S.A. lub innych banków oraz zostanie jednym z głównych emitentów tych instrumentów dłużnych na polskim rynku. Czas trwania Banku jest nieoznaczony. Bank prowadzi działalność wyłącznie na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.
1.3. Kapitał akcyjny
Kapitał akcyjny ING Banku Hipotecznego S.A. wynosi 380 000 000 złotych i dzieli się na 380 000 sztuk akcji zwykłych imiennych o wartości nominalnej 1 000,00 złotych każda akcja.
Struktura kapitału akcyjnego
|
|||||||
Seria |
Rodzaj akcji |
Liczba akcji |
Wartość nominalna |
Wartość serii według wartości nominalnej |
Data podjęcia uchwały |
Data emisji |
Data rejestracji |
A |
zwykłe |
120 000 |
1 000,00 |
120 000 000 |
Nie dotyczy* |
26.02.2018 |
20.03.2018 |
B |
zwykłe |
90 000 |
1 000,00 |
90 000 000 |
03.01.2019 |
03.01.2019 |
06.02.2019 |
C |
zwykłe |
170 000 |
1 000,00 |
170 000 000 |
11.12.2019 |
11.12.2019 |
09.01.2020 |
|
|||||||
* Emisja akcji serii A wynika z aktu założycielskiego z dnia 26.02.2018 roku. |
Kapitał akcyjny został w całości pokryty wkładami pieniężnymi. Każda akcja zwykła daje swojemu posiadaczowi prawo do dywidendy i jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu ING Banku Hipotecznego S.A.
1.4. Akcjonariat ING Banku Hipotecznego S.A.
ING Bank Hipoteczny S.A. jest spółką zależną od ING Banku Śląskiego S.A., który według stanu na 31 grudnia 2024 roku posiadał 100% udziału w kapitale akcyjnym ING Banku Hipotecznego S.A. oraz 100% udziałów w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu ING Banku Hipotecznego S.A. Bank wchodzi w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego jako Grupa Kapitałowa ING Banku Śląskiego S.A.
1.5. Skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku
Zarząd
W 2024 roku nie było zmian w składzie Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. z zastrzeżeniem, iż 9 maja 2024 roku Rada Nadzorcza powołała dotychczasowych Członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. na nową trzyletnią kadencję.
Na 31 grudnia 2024 roku skład Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. przedstawiał się następująco:
o p. Jacek Frejlich - Prezes Zarządu Banku,
o p. Marek Byczek - Wiceprezes Zarządu Banku,
o p. Katarzyna Majchrzak - Wiceprezes Zarządu Banku.
Rada Nadzorcza
W 2024 roku nie było zmian w składzie Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A. z zastrzeżeniem, iż 9 maja 2024 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A. powołało dotychczasowych Członków Rady Nadzorczej na nową trzyletnią kadencję.
Na 31 grudnia 2024 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A. działała w następującym składzie:
o p. Bożena Graczyk – Przewodnicząca Rady Nadzorczej,
o p. Marcin Giżycki – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
o p. Jacek Michalski – Członek Rady Nadzorczej (członek niezależny),
o p. Brunon Bartkiewicz – Członek Rady Nadzorczej,
o p. Joanna Erdman – Członek Rady Nadzorczej,
o p. Krzysztof Gmur – Członek Rady Nadzorczej (członek niezależny),
1.6. Firma audytorska uprawniona do badania sprawozdania finansowego
Firmą audytorską uprawnioną do badania jest Forvis Mazars Audyt Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie.
1.7. Zatwierdzenie sprawozdania
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2024 do 31 grudnia 2024 roku zostało przyjęte do publikacji przez Zarząd Banku 31 marca 2025 roku.
Roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku zostało zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A. 9 maja 2024 roku.
1.8. Informacja o wpływie sytuacji gospodarczej na działalność ING Banku Hipotecznego S.A.
Bank na bieżąco monitoruje otoczenie makroekonomiczne oraz analizuje jego wpływ na sam Bank. W sposób ciągły analizuje sytuację rynkową dotyczącą listów zastawnych oraz zmian w otoczeniu regulacyjnym i gospodarczym. Ponadto, na bieżąco monitorowana jest zdolność wykonywania usług przez dostawców.
Bank jest w dobrej sytuacji płynnościowej i kapitałowej, znacznie przewyższając wymagane poziomy regulacyjne. Wskaźnik LCR Banku na 31 grudnia 2024 roku wyniósł 2 392%. Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 równy łącznemu współczynnikowi kapitałowemu Banku (TCR) wyniósł 20,28% na 31 grudnia 2024 roku. Poziom przedmiotowego współczynnika jest na poziomie 2-krotnie wyższym od wymaganego prawem poziomu.
2.1. W 2024 roku
Podpisanie umowy kredytowej przyrzeczonej z ING Bankiem Śląskim S.A.
12 lutego 2024 roku Bank podpisał z ING Bankiem Śląskim umowę kredytową przyrzeczoną umożliwiającą zaciągnięcie zobowiązania do wysokości 1,0 mld PLN w ramach bezwarunkowej linii kredytowej. Termin dostępności linii jest do 14 grudnia 2026 roku, a maksymalny okres wykorzystania środków 2 lata.
3 kwietnia 2024 roku Bank uzyskał zgodę KNF na zaliczenie niewykorzystanych środków z tytułu umowy kredytowej do wpływów płynności w pomiarze LCR.
23 maja 2024 roku Bank uzyskał zezwolenie KNF na zaliczenie niewykorzystanych środków z tytułu linii kredytowej przyrzeczonej do dostępnego stabilnego finansowania w pomiarze NSFR.
5 grudnia 2024 roku Bank podpisał z ING Bankiem Śląskim kolejny aneks (nr 10) do Umowy Kredytowej 1 z dnia 31 stycznia 2019 roku.
Rekomendacja dotycząca Wskaźnika Finansowania Długoterminowego (Rekomendacja WFD)
15 lipca 2024 roku Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) przyjęła uchwałę w sprawie wydania rekomendacji dotyczącej Wskaźnika Finansowania Długoterminowego (Rekomendacja WFD). Celem wprowadzenia Rekomendacji WFD jest ograniczenie ryzyka związanego z aktualną strukturą finansowania kredytów hipotecznych i zmiana tej struktury poprzez zwiększenie udziału długoterminowych instrumentów dłużnych w pasywach banków w tym listów zastawnych w stosunku do wartości udzielonych kredytów hipotecznych. Rekomendacja WFD wpisuje się w szersze działania KNF, których celem jest ograniczenie ryzyka płynności i ryzyka stopy procentowej ponoszonych przez banki, a także uatrakcyjnienie bankowej oferty kredytów hipotecznych opartych o stałą stopę procentową, które zwalniają kredytobiorców z ponoszenia ryzyka stopy procentowej zobowiązań kredytowych. Zgodnie z p.3.1. Rekomendacji WFD, oczekiwany poziom co najmniej 40 % utrzymywania WFD ma obowiązywać począwszy od 31 grudnia 2026 roku.
Rekomendacja WFD weszła w życie z dniem 18 lipca 2024 roku.
Wykup 1 serii oraz Emisja 2 serii listów zastawnych
W 3 kwartale 2024 roku, w ramach Międzynarodowego Programu Emisji Listów Zastawnych, Bank wyemitował 2 serię listów zastawnych o łącznej wartości nominalnej 500 000,0 tys. PLN (tj. 1 000 sztuk o wartości nominalnej 500,0 tys. PLN każda). Oprocentowanie jest oparte na zmiennym kuponie odsetkowym w wysokości WIBOR 6M + 0,55%, płatnym co pół roku. Termin zapadalności 2 serii listów zastawnych został ustalony na 11 września 2028 roku, przy czym może on ulec wydłużeniu zgodnie z postanowieniami ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych. 11 września 2024 roku listy zastawne zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym w Luksemburgu a później również w Warszawie.
2.2. Zdarzenia po dniu bilansowym
Indywidualne zalecenie Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie spełnienia kryteriów do wypłaty dywidendy z zysku netto za 2024 rok
13 marca 2025 roku Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), w którym KNF wskazała, że Bank spełnia wymogi do wypłaty dywidendy na poziomie do 75% zysku netto za 2024 rok przy czym maksymalna kwota wypłaty nie może przekraczać kwoty zysku rocznego pomniejszonego o zysk wypracowany w 2024 roku zaliczony już do funduszy własnych. Bank nie zaliczał zysków w trakcie 2024 roku do funduszy własnych, w związku z czym maksymalna kwota dywidendy z zysku 2024 roku dla Banku wynosi 75%. Jednocześnie, KNF zaleciła ograniczenie ryzyka występującego w działalności Banku poprzez niepodejmowanie, bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru, innych działań, w szczególności pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem funduszy własnych, w tym również ewentualnych wypłat dywidend z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych oraz odkupów lub wykupów akcji własnych.
Wejście w życie przepisów zmieniających Rozporządzenie UE nr 575/2013 oraz Dyrektywę 2013/36/UE (pakiet CRR 3 i CRD 6)
1 stycznia 2025 roku weszły w życie przepisy zmieniające Rozporządzenie UE nr 575/2013 oraz Dyrektywę 2013/36/UE (pakiet CRR 3 i CRD 6). Zgodnie z analizą Banku przedmiotowe zmiany będą miały pozytywny wpływ na wielkość raportowanych przez Bank wskaźników adekwatności kapitałowej.
Jednocześnie należy wskazać, iż dla potrzeb monitorowania regulacyjnego wymogu kapitałowego wpływ będzie miała podjęta w roku 2024 Uchwała Komitetu Stabilności Finansowej ws. rekomendacji dotyczącej ustalenia wysokości wskaźnika bufora antycyklicznego dla banków (ang. countercyclical capital buffer, CCyB).
Przedmiotowa Rekomendacja Komitetu zostanie zrealizowana dwuetapowo. Pierwszy etap stanowi wprowadzone Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 września 2024 roku w sprawie wskaźnika bufora antycyklicznego, zgodnie z którym poziom tego wskaźnika wynosi 1% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko instytucji, które posiadają ekspozycje kredytowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych. Przedmiotowy wskaźnik stosuje się od pierwszego dnia po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia rozporządzenia czyli od 25 września 2025 roku. Następnie, po 12 miesiącach, zostanie zrealizowany drugi etap polegający na podniesieniu wskaźnika bufora antycyklicznego do docelowej wartości 2 proc. Bufor antycykliczny jest instrumentem makroostrożnościowym, który ma na celu złagodzenie cyklicznych wahań poziomu kredytu w gospodarce i ich konsekwencji.
Bank raportuje wysokie poziomy wskaźników adekwatności kapitałowej stąd przedmiotowe zmiany nie wpłyną w sposób istotny na Bank, który cechuje stabilna i bezpieczna baza kapitałowa przekraczająca znacznie regulacyjne wymogi potrzebne do pokrycia ryzyka.
3. Zgodność z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2024 roku do 31 grudnia 2024 roku zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”) zatwierdzonymi przez Unię Europejską. Sprawozdanie finansowe uwzględnia wymogi zatwierdzonych przez Unię Europejską standardów oraz interpretacji.
3.1. Zmiany w standardach rachunkowości
W niniejszym rocznym sprawozdaniu finansowym Bank uwzględnił następujące zmiany do standardów i interpretacji, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską z datą obowiązywania dla okresów rocznych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia 2024 roku lub po tej dacie:
Zmiana
|
Wpływ na sprawozdanie Banku |
MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych: • klasyfikacja zobowiązań finansowych jako krótkoterminowe lub długoterminowe • odroczenie daty zastosowania oraz • zobowiązania długoterminowe z kowenantami |
Klasyfikacja zobowiązań finansowych jako długoterminowe jest uzależniona od istnienia praw do dokonania prolongaty zobowiązania na okres dłuższy niż 12 miesięcy oraz od spełnienia warunków (kowenantów) realizacji takiej prolongaty na dzień bilansowy. Wymagane jest również ujawnienie informacji o tych kowenantach w notach do sprawozdania finansowego. Implementacja zmiany nie wywarła wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSSF 16 Leasing: Zobowiązanie leasingowe w transakcjach sprzedaży i leasingu zwrotnego. |
Implementacja zmian nie wywarła wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych i MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnienia – umowy finansowania dostawców |
Implementacja zmian nie wywarła wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
Opublikowane standardy i interpretacje, które zostały wydane do 31 grudnia 2024 roku i zatwierdzone przez Unię Europejską, ale nie zostały wcześniej zastosowane przez Bank:
|
|
Zmiana (w nawiasie data zastosowania w Unii Europejskiej)
|
Wpływ na sprawozdanie Banku |
MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany waluty: utrata wymienialności walutowej (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2025) |
Z analiz Banku wynika, że implementacja zmiany nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
Opublikowane standardy i interpretacje, które zostały wydane do 31 grudnia 2024 roku, ale nie zostały zatwierdzone przez Unię Europejską na 31 grudnia 2024 roku i nie zostały wcześniej zastosowane przez Bank:
|
|
Zmiana (w nawiasie oczekiwana data zastosowania)
|
Wpływ na sprawozdanie Banku |
MSSF 18 Prezentacja i ujawnienia w sprawozdaniach finansowych (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2027) |
Nowy standard opublikowany w kwietniu 2024 roku, który zastąpi MSR 1. Implementacja nowych wytycznych ma na celu poprawę porównywalności i przejrzystości sprawozdań finansowych jednostek. Z analiz Banku wynika, że zastosowanie standardu nie będzie miało wpływu na prezentację i zakres ujawnień w sprawozdaniu finansowym Banku. |
MSSF 19 Jednostki zależne bez odpowiedzialności publicznej: ujawnienia (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2027) |
Nowy standard opublikowany w maju 2024 roku będzie dobrowolnie stosowany przez jednostki, które nie mają statusu jednostki posiadającej odpowiedzialność publiczną, a które są zależne od jednostek przygotowujących publicznie dostępne skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Z analiz Banku wynika, że zastosowanie standardu nie będzie miało wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSSF 9 Instrumenty finansowe i MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnienia - Klasyfikacja i wycena instrumentów finansowych (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2026) |
Wprowadzone zmiany są rezultatem wniosków z powdrożeniowego przeglądu wytycznych obu standardów. Zmiany mają charakter doprecyzowujący w zakresie klasyfikacji aktywów finansowych (tj.: wynikających z umów zawierających klauzule ESG lub podobne) oraz usunięcia z bilansu instrumentów finansowych, które są przedmiotem rozliczenia za pośrednictwem systemów płatności elektronicznych. Implementacja zmian nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
Zmiany wynikające z corocznej aktualizacji treści standardów (tom 11) (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2026) |
Wprowadzone zmiany do MSSF1, MSSF 7, MSSF 9, MSSF10 i MSR7 mają charakter redakcyjny. Z analiz Banku wynika, że zastosowanie zmian nie będzie miało wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSSF 9 Instrumenty finansowe i MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnienia Umowy dotyczące energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2026) |
Zmiany mają na celu lepsze odzwierciedlenie w sprawozdaniu finansowym umów odnoszących się do energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych z fizyczną lub wirtualną dostawą. Wprowadzone zmiany koncentrują się na wymaganiach w zakresie kupna energii na własny użytek, rachunkowości zabezpieczeń i ujawnień. Z analiz Banku wynika, że zastosowanie zmian, z perspektywy aktualnej sytuacji ekonomicznej, nie będzie miało wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
Na dzień przyjęcia niniejszego sprawozdania do publikacji, biorąc pod uwagę toczący się w Unii Europejskiej proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Bank działalność, w zakresie stosowanych przez Bank zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF, które weszły w życie, a standardami MSSF zatwierdzonymi przez Unię Europejską.
3.2. Kontynuacja działalności
Roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2024 roku do 31 grudnia 2024 roku zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Bank w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty przyjęcia do publikacji. Zarząd Banku nie stwierdza na dzień przyjęcia do publikacji niniejszego rocznego sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank w okresie 12 miesięcy od daty publikacji na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania, bądź istotnego ograniczenia przez Bank dotychczasowej działalności.
3.3. Zakres podmiotowy i waluta sprawozdania
Bank nie jest jednostką dominującą oraz znaczącym inwestorem dla jednostek stowarzyszonych, współzależnych i zależnych. W związku z tym ING Bank Hipoteczny S.A. nie sporządza skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej.
Jednostką dominującą ING Banku Hipotecznego S.A. jest ING Bank Śląski S.A., który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. ING Bank Śląski S.A. jest spółką zależną od ING Bank N.V. wchodzącą w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego jako Grupa ING. Jednostką dominującą najwyższego szczebla w Grupie Kapitałowej jest ING Groep N.V. z siedzibą w Holandii.
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzane w złotych polskich („PLN”). Wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są po zaokrągleniu do tysiąca złotych z jednym miejscem po przecinku. W związku z tym mogą wystąpić przypadki matematycznej niespójności w sumowaniach lub pomiędzy poszczególnymi notami.
3.4. Okres sprawozdania i dane porównawcze
Roczne sprawozdanie finansowe Banku obejmuje okres od 1 stycznia 2024 roku do 31 grudnia 2024 roku i zawiera dane porównawcze:
o dla pozycji ze sprawozdania z sytuacji finansowej na 31 grudnia 2023 roku,
o dla pozycji z rachunku zysków i strat, sprawozdania z całkowitych dochodów, sprawozdania z przepływów pieniężnych oraz sprawozdania ze zmian w kapitale własnym za okres od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku.
4. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki
Polityka rachunkowości Banku zgodna z wymaganiami MSSF została zaprezentowana poniżej.
W 2024 roku nie wprowadzono istotnych zmian zasad rachunkowości stosowanych przez Bank.
Najistotniejsze szacunki, które uległy zmianie w 2024 roku w stosunku do zaprezentowanych w rocznym sprawozdaniu finansowym ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku zostały opisane w punkcie 4.2. Zastosowanie szacunków.
Podstawy sporządzania sprawozdania finansowego
Roczne sprawozdanie finansowe jest sporządzane w złotych polskich w zaokrągleniu do tysiąca złotych z jednym miejscem po przecinku (chyba, że zaznaczono inaczej).
W sprawozdaniu stosuje się koncepcję wartości godziwej aktywów finansowych i zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej oraz aktywów finansowych klasyfikowanych jako wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Pozostałe składniki aktywów finansowych wykazywane są w wartości zamortyzowanego kosztu pomniejszonego o odpisy na oczekiwane straty kredytowe lub w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości.
Składniki rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych wykazywane są w cenie nabycia pomniejszonej o skumulowaną amortyzację oraz o odpisy z tytułu utraty wartości.
4.1. Profesjonalny osąd
W procesie stosowania zasad rachunkowości wobec zagadnień wskazanych poniżej, największe znaczenie, oprócz szacunków księgowych, miał profesjonalny osąd kierownictwa.
4.1.1. Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego
Bank rozpoznaje aktywa z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że jest prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
4.1.2. Klasyfikacja aktywów finansowych
Bank klasyfikuje aktywa finansowe na podstawie oceny modelu biznesowego, w ramach którego aktywa są utrzymywane oraz oceny czy z warunków umownych wynikają wyłącznie z płatności kapitału i odsetek od kwoty tego kapitału. Szczegółowe informacje o przyjętych założeniach w tym zakresie zaprezentowane zostały w punkcie 4.4.2. Klasyfikacja aktywów finansowych.
4.2. Zastosowanie szacunków
Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga dokonania przez Bank pewnych szacunków oraz przyjęcia założeń, które mają wpływ na kwoty prezentowane w sprawozdaniu finansowym i w notach objaśniających.
Szacunki i założenia, przyjęte do prezentowania wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów, dokonywane są w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach. Przyjęte założenia dotyczące przyszłości i dostępne źródła danych tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i zobowiązań, których nie da się określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł. Szacunki uwzględniają przewidywane na dzień bilansowy przyczyny/źródła niepewności. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.
Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego okresu lub w okresie, w którym dokonano zmiany i okresach przyszłych, jeśli korekta wpływa zarówno na bieżący jak i przyszłe okresy.
Poniżej opisane zostały najistotniejsze szacunki księgowe dokonane przez Bank.
4.2.1. Szacowanie oczekiwanych strat kredytowych w odniesieniu do aktywów finansowych
Bank stosuje wymogi standardu MSSF 9 w zakresie utraty wartości w celu ujęcia i wyceny odpisu na oczekiwane straty kredytowe z tytułu dłużnych aktywów finansowych, które są wyceniane:
o według zamortyzowanego kosztu lub
o według wartości godziwej przez inne całkowite dochody.
Strata oczekiwana w portfelu ekspozycji nieistotnych indywidualnie jest kalkulowana kolektywnie jako średnia ważona prawdopodobieństwem z trzech scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Finalny poziom rezerw wynika z sumy strat oczekiwanych wyliczanych w każdym roku w przyszłości aż do daty zapadalności dla Etapu 2 i 3 oraz w horyzoncie 12-miesięcznym dla Etapu 1 z uwzględnieniem dyskontowania.
Metodologia i założenia wykorzystywane przy szacowaniu zarówno wysokości jak i momentów przyszłych przepływów pieniężnych są regularnie przeglądane i uaktualniane w razie potrzeby.
Opis przykładowych dowodów i przesłanek identyfikacji utraty wartości aktywów finansowych, metodologia kalkulacji odpisów oraz stosowane zasady ewidencyjne opisane zostały w dalszej części niniejszego sprawozdania.
Estymacja strat oczekiwanych przy uwzględnieniu aktualnego otoczenia makroekonomicznego
Modele ryzyka kredytowego na potrzeby MSSF 9 były budowane w oparciu o historyczne relacje pomiędzy zmianą parametrów ekonomicznych (tj. PKB, stopą bezrobocia, indeksem cen nieruchomości czy stóp procentowych) i ich późniejszym skutkiem w realizacji zmian w poziomie ryzyka kredytowego (PD/LGD). Bank, co kwartał weryfikuje prognozy czynników makroekonomicznych wykorzystywanych w modelach MSSF dopasowując je do bieżącej sytuacji. W 2024 roku Bank kontynuował to podejście, w tym w zakresie scenariuszy makroekonomicznych ważonych prawdopodobieństwem, uzupełniając je korektami zarządczymi tam, gdzie zdaniem kierownictwa nie zostały w pełni uchwycone ostatnie zdarzenia gospodarcze.
Rekalibracja parametrów modeli i korekty odpisów na oczekiwane straty kredytowe (Post Model Adjustment)
[PMA dot. DSTI] Obserwowany w poprzednich okresach wzrost stóp procentowych i inflacji oraz fakt, że model PD dla portfela hipotecznego nie zawiera tych komponentów, skutkował koniecznością przeprowadzenia przez Bank dodatkowych analiz potencjalnego niedoszacowania odpisów z tego tytułu. Przeprowadzone analizy wykazały konieczność wprowadzenia w 2022 roku korekty odpisów tzw. Post Model Adjustment („PMA”), odzwierciedlającej wpływ wzrostu stóp procentowych i inflacji na poziom ryzyka portfela kredytowego Banku, określana jako „korekta DSTI”. Utrzymanie tej korekty było kontynuowane w 2024 roku do momentu przeprowadzenia ponowane analizy biorącej pod uwagę wyniki back testów modeli rezerwowych oraz analizy jakości portfela. W zwiąku z powyższym, z końcem września 2024 roku korekta w kwocie 768,0 tys. PLN została rozwiązana i wyksięgowana.
[PMA dot. wakacji kredytowych] Aktualizacja rządowego programu umożliwiającego klientom zawieszenie rat pociągnęła za sobą zmianę podejścia – wycofanie stosowanej do tej pory dedykowanej korekty PMA (w konsekwencji rozwiązanie odpisów w kwocie 759,1 tys. PLN) i wprowadzenie w jej miejsce kolektywnego przekwalifikowania kredytów objętych tym udogodnieniem do Etapu 2 (wpływ: dodatkowe zawiązanie odpisów w kwocie 894,3 tys. PLN- łacznie z korektą z tytułu powodzi opisaną poniżej) – na skutek przekwalifikowania do etapu drugiego ekspozycji o wartości bilansowej brutto wynoszącej 495 014,0 tys. PLN.
[PMA dot. klientów zagrozonych powodzią] We wrześniu 2024 roku w ramach procesu kalkulacji odpisów zastosowano nową korektę z tytułu uwzględnienia wzrostu ryzyka w związku z ogłoszonym stanem klęski żywiołowej na terenach objętych powodzią. Korekta została początkowo wprowadzona jako zbiorcza, po czym na koniec roku 2024 została przypisana indywidualnie do poszczególnych ekspozycji.
W 4 kwartale 2024 roku, Bank, zgodnie z zapisami Rekomendacji R, dokonał okresowej rekalibracji modeli ryzyka kredytowego. Rekalibracja dotyczyła ujęcia nowszych okresów danych w wyliczeniach parametrów ryzyka modeli. Zmianie uległy m.in. wartość korelacji parametrów makroekonomicznych z parametrami ryzyka. Dokonane zmiany w parametryzacji modeli skutkowały wzrostem odpisów na kwotę około 120,0 tys. PLN.
W pozostałych aspektach Bank kontynuuje metodologię dotyczącą wyliczenia strat oczekiwanych.
Progi stosowane w identyfikacji istotnego wzrostu ryzyka kredytowego
Ustalenie progu istotnego wzrostu ryzyka kredytowego wymaga osądu i jest istotnym źródłem niepewności szacunków dotyczących strat oczekiwanych.
Progi wzrostu parametru PD w całym okresie życia ekspozycji w stosunku do PD z daty początkowego ujęcia, stanowiące o istotnym wzroście ryzyka kredytowego, wyznaczane są zgodnie z przyjętą metodyką.
Na koniec 2024 roku ich wartości kształtowały się następująco:
|
|
|
|
|
Portfel Mortgages (model MTG) |
Próg względny |
|
0,98 |
Próg bezwzględny |
|
75pb |
|
|
|
o Próg bezwzględny – wskazuje maksymalną różnicę między PD na datę raportową a PD z początkowego ujęcia ekspozycji, po której przekroczeniu aktywo jest klasyfikowane do Etapu 2.
o Próg względny – wskazuje maksymalną miarę relacji między PD na datę raportową a PD z początkowego ujęcia ekspozycji z uwzględnieniem współczynnika skalującego określonego na poziomie poszczególnej ekspozycji, bazującego na PD z początkowego ujęcia, po przekroczeniu którego aktywo jest klasyfikowane do Etapu 2.
Przekroczenie przynajmniej jednego z powyższych progów, powoduje klasyfikację aktywa finansowego do Etapu 2. Dodatkowo, niezależnie od opisanych wyżej progów względnego i bezwzględnego, w Banku funkcjonuje dodatkowy warunek identyfikacji istotnego wzrostu ryzyka kredytowego - trzykrotny wzrost parametru PD od momentu udzielenia ekspozycji.
Analiza wrażliwości strat oczekiwanych na poziom przyjętego progu PD
W celu pokazania wrażliwości strat oczekiwanych na poziom przyjętego progu PD, Bank dokonał oszacowania odpisów na straty oczekiwane w Etapach 1 i 2 przy następujących założeniach:
o wszystkie te aktywa finansowe znajdowałyby się poniżej progu PD i miały przypisane 12-miesięczne straty oczekiwane oraz
o wszystkie te aktywa przekroczyłyby ten próg PD i miały przypisane straty oczekiwane w całym okresie życia.
Oszacowania te pokazują na 31 grudnia 2024 roku odpowiednio hipotetyczne mniejsze straty oczekiwane dla składników aktywów w Etapach 1 i 2 o około 1,3 mln PLN (przy pierwszym założeniu) lub większe o około 4,7 mln PLN (przy drugim założeniu).
Dla porównania oszacowania wykonane na 31 grudnia 2023 roku pokazały odpowiednio hipotetyczne mniejsze straty oczekiwane dla składników aktywów w Etapach 1 i 2 o około 0,4 mln PLN (przy pierwszym założeniu) lub większe o około 4,4 mln PLN (przy drugim założeniu).
Szczegółowy opis dotyczący istotnego wzrostu ryzyka kredytowego został zaprezentowany w punkcie 4.4.8 Oczekiwane straty kredytowe
Prognozy czynników makro i wagi przypisane poszczególnym scenariuszom makroekonomicznym
Poniżej przedstawiono przyjęte na 31 grudnia 2024 roku oraz na 31 grudnia 2023 roku prognozy makroekonomiczne głównych wskaźników oraz odchylenie strat oczekiwanych w scenariuszu pozytywnym, bazowym i negatywnym od raportowanych strat oczekiwanych, zważonych prawdopodobieństwem scenariuszy (przy założeniu utrzymania niezmienionego horyzontu czasowego kalkulacji strat oczekiwanych odpowiednio 12-miesiecznych lub w całym okresie życia ekspozycji w podziale na etapy zgodnie z metodologią MSSF 9). Założenia makroekonomiczne użyte do wyznaczenia oczekiwanych strat kredytowych oparte zostały o prognozy przygotowane przez Biuro Analiz Makroekonomicznych ING Banku Śląskiego S.A., przy czym dla stóp procentowych przyjęto krzywe forwardowe na koniec 2024 roku.
W tabelach przedstawiono wyniki analizy zmiany ekspozycji w Etapach oraz zmiany pokrycia odpisami łącznie dla całego portfela kredytowego.
Selektywne zastosowanie scenariusza negatywnego z wagą 100% powoduje wzrost poziomu odpisów we wszystkich Etapach (1/2/3). Średni wzrost odpisu na całym portfelu, wynosi około 12% w porównaniu do scenariusza uśrednionego, zastosowanego w wyliczeniu odpisów na koniec 2024 roku. Wzrost odpisów w tym scenariuszu jest powodowany głównie poprzez mniejsze wartości PKB i spadek cen nieruchomości oraz umiarkowanie większe wartości stopy bezrobocia (w porównaniu do scenariusza bazowego).
Analogicznie, selektywne zastosowanie scenariusza pozytywnego z wagą 100% powoduje spadek poziomu odpisów we wszystkich Etapach (1/2/3). Średni spadek odpisu na całym portfelu, wynosi około 9% (w porównaniu do scenariusza uśrednionego, zastosowanego w wyliczeniu odpisów za rok 2024). Spadek odpisów w tym scenariuszu jest powodowany głównie poprzez wieksze wartości PKB i zwiększenie cen nieruchomości (w porównaniu do scenariusza bazowego).
W przypadku zastosowania 100% wagi dla scenariusza bazowego wartość odpisów pozostaje prawie bez zmian (spadek odpisów o niecały 1%).
|
2024 |
|
|||||||
|
|
2025 |
2026 |
2027 |
Straty oczekiwane nieważone prawdopodobieństwem - odchylenie od strat raportowanych w % |
Waga przypisana scenariuszowi |
Raportowane straty oczekiwane |
||
|
|
|
|
|
Razem wg Etapów |
|
Razem |
wg Etapów |
|
Scenariusz pozytywny |
PKB |
4,7% |
6.3% |
4,7% |
-9% |
Etap 1 -5% Etap 2 -13% Etap 3 -2% |
20% |
2 639,7 |
|
Bezrobocie wg BAEL |
2,4% |
2,2% |
2,0% |
||||||
Indeks cen nieruchomości |
9,6% |
6,0% |
6,3% |
||||||
3-mies. stopa procentowa |
7,6% |
7,7% |
7,7% |
||||||
Scenariusz bazowy |
PKB |
3,5% |
3,8% |
2,8% |
-1% |
Etap 1 0% Etap 2 -1% Etap 3 0% |
60% |
Etap 1 447,3 Etap 2 1 576,2 Etap 3 616,3 |
|
Bezrobocie wg BAEL |
3,0% |
3,0% |
2,9% |
||||||
Indeks cen nieruchomości |
6,5% |
4,7% |
3,9% |
||||||
3-mies. stopa procentowa |
4,4% |
4,2% |
4,4% |
||||||
Scenariusz negatywny |
PKB |
1,7% |
-0,3% |
0,2% |
+12% |
Etap 1 +5% Etap 2 +17% Etap 3 +2% |
20% |
|
|
Bezrobocie wg BAEL |
4,3% |
5,9% |
7,1% |
||||||
Indeks cen nieruchomości |
2,0% |
2,7% |
2,6% |
||||||
3-mies. stopa procentowa |
3,6% |
2,7% |
2,3% |
|
2023 |
|
|||||||
|
|
2024 |
2025 |
2026 |
Straty oczekiwane nieważone prawdopodobieństwem - odchylenie od strat raportowanych w % |
Waga przypisana scenariuszowi |
Raportowane straty oczekiwane |
||
|
|
|
|
|
Razem wg Etapów |
|
Razem |
wg Etapów |
|
Scenariusz pozytywny |
PKB |
5,4% |
4,6% |
4,6% |
-6% |
Etap 1 -10% Etap 2 -11% Etap 3 - 4% |
20% |
2 905,6 |
|
Bezrobocie wg BAEL |
2,2% |
2,2% |
2,0% |
||||||
Indeks cen nieruchomości |
5,6% |
5,4% |
7,8% |
||||||
3-mies. stopa procentowa |
7,0% |
7,9% |
8,1% |
||||||
Scenariusz bazowy |
PKB |
2,5% |
3,5% |
3,0% |
0% |
Etap 1 0% Etap 2 -1% Etap 3 +1% |
60% |
Etap 1 311,2 Etap 2 516,2 Etap 3 1 485,4 |
|
Bezrobocie wg BAEL |
3,0% |
3,0% |
3,0% |
||||||
Indeks cen nieruchomości |
3,7% |
4,1% |
6,0% |
||||||
3-mies. stopa procentowa |
4,4% |
4,4% |
4,6% |
||||||
Scenariusz negatywny |
PKB |
-0,2% |
1,5% |
0,0% |
+6% |
Etap 1 +9% Etap 2 +15% Etap 3 + 2% |
20% |
|
|
Bezrobocie wg BAEL |
4,2% |
6,0% |
7,1% |
||||||
Indeks cen nieruchomości |
-0,2% |
2,2% |
3,9% |
||||||
3-mies. stopa procentowa |
2,8% |
2,3% |
2,2% |
4.2.2. Aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego z tyt. nierozliczonej straty podatkowej
Bank ujmuje składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego z tytułu ujemnych różnic przejściowych oraz nierozliczonej straty podatkowej w zakresie, w którym jest prawdopodobne, że osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic i rozliczenie strat podatkowych. Na bazie prognozy wyników podatkowych Banku na lata 2025-2026 oszacowano, że Bank osiągnie wystarczający dochód do opodatkowania, pozwalający na zmniejszenie podstawy opodatkowania o pełną kwotę straty podatkowej.
W związku z tym Bank ujął w aktywie z tytułu odroczonego podatku dochodowego stratę podatkową w pełnej wysokości. Na koniec 2024 roku składnik aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczący nierozliczonych strat podatkowych wynosił 1 307,3 tys. PLN (3 043,5 tys. PLN na koniec 2023 roku).
4.3. Waluty obce
4.3.1. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji
Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych polskich, które są walutą funkcjonalną i walutą prezentacji Banku.
4.3.2. Transakcje w walutach obcych
Transakcje w walutach obcych są przeliczane po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne denominowane w walutach obcych, przeliczane są po kursie obowiązującym na dzień bilansowy. Różnice kursowe powstające z rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych rozpoznawane są w rachunku zysków i strat w linii Wynik z pozycji wymiany.
4.4. Aktywa i zobowiązania finansowe
4.4.1. Początkowe ujęcie
Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, gdy staje się związany postanowieniami umowy tego instrumentu.
Transakcje zakupu i sprzedaży aktywów finansowych ujmuje się w dniu rozliczenia transakcji - dniu, w którym składnik aktywów jest dostarczony jednostce lub dostarczony przez jednostkę. W momencie początkowego ujęcia składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w wartości godziwej, powiększonej w przypadku składnika aktywów lub zobowiązania finansowego nie klasyfikowanych jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat o istotne koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego.
Nabyte wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych rozpoznawane są na dzień dokonania transakcji na podstawie umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych (dalej: „umowy przeniesienia”). Dzień transakcji stanowi przypadający w dniu zawarcia danej umowy przeniesienia lub po zawarciu tejże umowy dzień złożenia pierwszego w kolejności, w odniesieniu do portfela przenoszonego na podstawie tej umowy przeniesienia, wniosku o wpis ING Banku Hipotecznego S.A. jako wierzyciela hipotecznego w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości obciążonej hipoteką zabezpieczającą wierzytelność wchodzącą w skład tego portfela, lub dzień następujący po tym dniu.
4.4.2. Klasyfikacja aktywów finansowych
Bank klasyfikuje aktywa finansowe do jednej z następujących kategorii:
o wyceniane zamortyzowanym kosztem,
o wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.
Aktywa finansowe wyceniane zamortyzowanym kosztem
Składnik aktywów finansowych wyceniany jest zamortyzowanym kosztem, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:
o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych oraz
o warunki umowy dotyczącej składnika aktywa finansowego uprawniają do otrzymywania w określonych datach przepływów pieniężnych, które są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od kapitału pozostałego do spłaty.
Dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
Składnik dłużnych aktywów finansowych wyceniany jest w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:
o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży aktywa finansowego,
o warunki umowy dotyczącej składnika aktywa finansowego uprawniają do otrzymywania w określonych datach przepływów pieniężnych, które są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od kapitału pozostałego do spłaty.
Ocena modelu biznesowego
Bank ocenia cele modelu biznesowego na poziomie jednostki organizacyjnej Banku, którą zarządza i jest tzw. opiekunem merytorycznym danego portfela aktywów finansowych.
Wyróżnia się modele biznesowe utrzymywania aktywów finansowych w celu:
o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych,
o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży,
o pozostałych (np.: w celu maksymalizacji zysków ze sprzedaży).
Modele biznesowe określane są na poziomie, który najlepiej odzwierciedla podejście Banku do zarządzania składnikami aktywów finansowych dla osiągania celów biznesowych oraz generowania przepływów pieniężnych.
W trakcie oceny Bank weryfikuje wszelkie obszary działalności jednostki opiekuna merytorycznego wyodrębnionego portfela aktywów finansowych, które mogą mieć wpływ na decyzje dotyczące utrzymywania aktywów w portfelu Banku, w tym w szczególności:
o strukturę organizacyjną jednostki,
o założenia w zakresie oceny wyników portfela aktywów (np.: podejścia do planowania, założenia w zakresie informacji zarządczej, kluczowych wskaźników oceny),
o podejście do wynagradzania kluczowej kadry zarządzającej w relacji z wynikami portfela i przepływami pieniężnymi wynikającymi z portfela,
o ryzyka generowanego przez portfel aktywów oraz podejścia do zarządzania tym ryzykiem,
o analizę transakcji sprzedaży z portfela aktywów (częstotliwości, wolumen oraz przesłanek podjętych decyzji),
o analizę przewidywań co do przyszłej aktywności sprzedażowej.
Bank dopuszcza realizację transakcji sprzedaży aktywów finansowych utrzymywanych w celu otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych, która wynika z następujących przesłanek:
o wzrost ryzyka kredytowego,
o blisko terminu zapadalności,
o sporadyczna sprzedaż,
o sprzedaż o nieznacznej wartości.
Bank przyjmuje, że:
o sprzedaż blisko terminu zapadalności oznacza sprzedaż aktywów finansowych:
- z pierwotnym terminem zapadalności dłuższym niż 1 rok, na mniej niż 6 miesięcy przed terminem zapadalności,
- z pierwotnym terminem zapadalności krótszym niż 1 rok, na mniej niż 3 miesiące przed terminem zapadalności.
o sprzedaż sporadyczna oznacza liczbę transakcji sprzedaży w relacji do średniej liczby pozycji w ramach danego modelu biznesowego na poziomie mniejszym niż 10%,
o sprzedaż o nieznacznej wartości oznacza sprzedaż, dla której zarówno wartość sprzedaży w relacji do wartości całego portfela jak i zrealizowany wynik na sprzedaży w relacji do wyniku odsetkowego netto danego modelu biznesowego jest na poziomie mniejszym niż 10%.
4.4.3. Ocena charakterystyki przepływów pieniężnych
Dla celów oceny charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych Bank przyjmuje następujące definicje:
o kapitał – definiowany jest jako wartość godziwa aktywa finansowego na moment początkowego ujęcia w księgach Banku,
o odsetki – definiowane są jako zapłata obejmująca wynagrodzenie:
- za zmianę wartości pieniądza w czasie,
- za ryzyko kredytowe związane z kwotą kapitału pozostającą do spłaty przez określony okres czasu,
- za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzieleniem kredytu (np. ryzyko płynności i koszty administracyjne), oraz
- marżę zysku.
Ocena ma na celu potwierdzenie czy realizowane przepływy pieniężne są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty. Bank weryfikuje postanowienia umowne, które mają wpływ zarówno na moment realizacji przepływów jaki i wysokość kwot przepływów pieniężnych wynikających z określonych aktywów finansowych.
W szczególności weryfikowane są następujące warunki:
o zdarzenia warunkowe mające wpływ na wysokość kwoty przepływów lub terminy ich realizacji,
o dźwignie,
o warunki przedpłaty lub wydłużenia finansowania,
o warunki ograniczające prawo do dochodzenia roszczeń prawnych do realizowanych przepływów,
o warunki modyfikujące wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.
Ocena warunków modyfikujących zmianę wartości pieniądza w czasie jest przeprowadzana w oparciu o analizę jakościową lub ilościową.
W sytuacji, gdy ocena jakościowa nie umożliwia potwierdzenia konkluzji co do charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych, Bank przeprowadza ocenę ilościową. Ocena ilościowa polega na porównaniu:
o niezdyskontowanych przepływów pieniężnych wynikających z analizowanej umowy z
o niezdyskontowanymi przepływami pieniężnymi wynikającymi z referencyjnego aktywa, który nie zawiera warunków modyfikujących wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.
Jeżeli analizowane przepływy znacznie różnią się od siebie, to oceniane aktywo obligatoryjnie klasyfikowane jest do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ponieważ realizowane przepływy pieniężne nie są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty.
4.4.4. Klasyfikacja zobowiązań finansowych
Bank klasyfikuje swoje zobowiązania finansowe do kategorii wycenianych zamortyzowanym kosztem.
Zobowiązania finansowe wyceniane zamortyzowanym kosztem są to zobowiązania finansowe będące wynikającym z umowy obowiązkiem wydania środków pieniężnych lub innego składnika aktywów finansowych innej jednostce niezakwalifikowane do grupy wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat mające charakter zobowiązania finansowego ujętego w wyniku transakcji sprzedaży aktywa finansowego, które nie klasyfikuje się do usunięcia ze sprawozdania z sytuacji finansowej.
4.4.5. Usunięcie ze sprawozdania z sytuacji finansowej
Składnik aktywów finansowych jest wyłączany ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku w momencie, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie, gdy Bank przenosi składnik aktywów finansowych a przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania.
Bank przenosi składnik aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy:
o przenosi umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych, lub
o zatrzymuje umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych ale przyjmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania przepływów pieniężnych innej jednostce.
W sytuacji gdy Bank zatrzymuje umowne prawa do przepływów pieniężnych, ale przejmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania stronom trzecim tych przepływów pieniężnych, Bank traktuje taką transakcje jako przeniesienie składnika aktywów finansowych tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie trzy następujące warunki:
o Bank nie ma obowiązku wypłaty kwoty ostatecznym odbiorcom dopóki nie otrzyma odpowiadających im kwot, które wynikają z pierwotnego składnika aktywów,
o na mocy umowy przeniesienia Bank nie może sprzedać ani zastawić pierwotnego składnika aktywów, w inny sposób niż jako ustanowione na rzecz ostatecznych obiorców zabezpieczenie zobowiązania do przekazania przepływów pieniężnych,
o Bank jest zobowiązany do przekazania wszystkich przepływów pieniężnych otrzymanych z pierwotnego aktywa bez istotnej zwłoki.
Przenosząc składnik aktywów finansowych Bank ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W tym przypadku:
o jeżeli Bank przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych to wyłącza składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej,
o jeżeli Bank zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w ze sprawozdaniu z sytuacji finansowej,
o jeżeli Bank nie przenosi ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to Bank ustala, czy zachował kontrolę nad tym składnikiem aktywów finansowych. W przypadku zachowania kontroli składnik aktywów finansowych jest nadal ujmowany w bilansie Banku, odpowiednio w przypadku braku kontroli jest wyłączony ze sprawozdania z sytuacji finansowej do wysokości wynikającej z utrzymania zaangażowania (continuing involvement).
Bank wyłącza ze swojego sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe (lub jego część), gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.
Bank usuwa aktywa finansowe lub ich części ze sprawozdania z sytuacji finansowej, jeżeli prawa wynikające z tego aktywa wygasają, Bank zrzeknie się tych praw, dokona sprzedaży wierzytelności, nastąpiło umorzenie lub w wyniku istotnej modyfikacji warunków umowy kredytu.
Bank spisuje całość (lub część) wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych w przypadku, gdy nie ma uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części. Koszty egzekucji należności do których Bank ma prawo do zwrotu od klienta lub koszty odsetek podwyższonych są spisywane w całości ze względu na niewielkie prawdopodobieństwo odzyskania tych kwot od klienta. Kwoty należności spisanych odzyskane w późniejszych okresach pomniejszają wartość odpisów utworzonych na oczekiwane straty kredytowe w rachunku zysków i strat.
4.4.6. Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy
Jeżeli w wyniku renegocjacji warunków, przepływy pieniężne związane z danym aktywem finansowym podlegają modyfikacji, Bank przeprowadza ocenę czy przedmiotowa modyfikacja jest istotna i prowadzi do wygaśnięcia tego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku oraz ujęcia nowego aktywa finansowego. Aktywo finansowe wygasa, jeżeli którekolwiek z kryteriów jakościowych lub ilościowych jest spełnione.
Kryteria jakościowe
Bank przyjmuje, że istotna modyfikacja warunków umowy ma miejsce w sytuacji, gdy następuje:
o zmiana dłużnika za zgodą Banku lub
o zmiana formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego lub
o modyfikacja aktywa finansowego, która nie spełnia definicji podstawowej umowy kredytowej tj.: przepływy pieniężne z aktywa finansowego w określonych datach nie stanowią wyłącznie spłaty kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty lub
o zmiana stopy oprocentowania kredytu ze stałej na zmienną lub odwrotnie dla aktywów finansowych dla których nie zidentyfikowano utraty wartości lub
o wydłużenie okresu kredytowania o 50% jeżeli wartość bieżąca przepływów pieniężnych w wyniku modyfikacji warunków umowy zdyskontowana pierwotną efektywną stopą procentową jest co najmniej o 10% różna od wartości bieżącej przepływów pieniężnych z umowy przed modyfikacją zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową.
Kryterium ilościowe
Aktywo finansowe uważa się za wygasłe, jeżeli wartość bieżąca przepływów pieniężnych w wyniku modyfikacji warunków umowy zdyskontowana pierwotną efektywną stopą procentową jest co najmniej o 10% różna od wartości bieżącej przepływów pieniężnych z umowy przed modyfikacją zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową.
Dla modyfikacji, które nie prowadzą do wyłączenia aktywa finansowego, różnica pomiędzy wartością bieżącą przyszłych przepływów pieniężnych (ustaloną z wykorzystaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej) aktywa przed i po modyfikacji jest ujmowana w rachunku zysków i strat. Wartość zysków/strat netto z modyfikacji została zaprezentowana w nocie 6.10. Kredyty i inne należności wobec klientów.
4.4.7. Wycena
Po początkowym ujęciu, Bank wycenia aktywa finansowe, w wartości godziwej, za wyjątkiem aktywów finansowych wycenianych zamortyzowanym kosztem z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.
Po początkowym ujęciu zobowiązania finansowe są wyceniane zamortyzowanym kosztem z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej.
4.4.8. Oczekiwane straty kredytowe
Szacowanie odpisów (rezerw) na utratę wartości opiera się na wycenie oczekiwanej straty kredytowej. Podejście takie stosuje się do dłużnych aktywów finansowych wycenianych zamortyzowanym kosztem oraz aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.
Na każdy dzień sprawozdawczy Bank dokonuje szacunku odpisu na oczekiwane straty kredytowe aktywa finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia. Jeżeli na dzień sprawozdawczy ryzyko kredytowe związane z aktywem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe tego aktywa w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.
Z uwagi na specyfikę działalności Bank wyróżnia tylko rezerwy kolektywne.
Zgodnie z MSSF 9 rezerwa kolektywna jest tworzona dla indywidualnie nieznaczących aktywów finansowych (rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej) jeśli zaistnieją dowody utraty wartości dla pojedynczego składnika aktywów finansowych lub dla grupy aktywów finansowych, w wyniku jednego lub więcej określonych przypadków niewykonania zobowiązania. Rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 20, 21, 22 (szczegółowe mapowanie klas ryzyka przedstawiono poniżej). Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości, składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. W tak wyznaczonych grupach wyliczane są rezerwy kolektywne i zgodnie z MSSF 9 są definiowane jako rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości. Rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 1-19.
Rezerwy kolektywne są kalkulowane przy pomocy metody kolektywnej tworzenia rezerw, która wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 modele szacowania parametrów ryzyka (PD, LGD, EAD).
Dla celów rachunkowości i regulacyjnych Bank przyjmuje, że ekspozycje z utratą wartości obejmują aktywa finansowe, dla których wystąpiło opóźnienie w spłacie istotnej kwoty kapitału i odsetek. Dni zaległości są liczone od dnia uznania przeterminowanego zobowiązania kredytowego za istotne. Bank zdefiniował istotność kwoty przeterminowanej, jako łączne przekroczenie dwóch progów istotności: 400 PLN oraz 1% kwoty zaangażowania bilansowego.
Bank wycenia oczekiwane straty kredytowe w sposób uwzględniający:
o nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotę, którą ustala się, oceniając szereg możliwych wyników,
o wartość pieniądza w czasie oraz
o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.
Bank klasyfikuje do pozycji o utraconej jakości bilansowe ekspozycje kredytowe, które utraciły wartość, zaś strata z tytułu utraty wartości została poniesiona, gdy spełnione zostały dwa warunki:
o istnieją dowody utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu bilansowej ekspozycji kredytowej w księgach rachunkowych,
o zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające z bilansowej ekspozycji kredytowej lub grupy bilansowych ekspozycji kredytowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.
Zwłoka w wykonaniu przez klienta wszelkich istotnych zobowiązań kredytowych wobec Banku, jednostki dominującej przekraczająca 90 dni stanowi niewykonanie zobowiązania przez klienta (default).
Bank stosuje definicję ekspozycji w statusie niewykonania zobowiązania kredytowego (default), ekspozycji z utratą wartości i ekspozycji nieobsługiwanych (non-performing) zgodnie z wymogami regulacyjnymi. Dłużnik lub ekspozycja oceniana, jako będąca w stanie niewykonania zobowiązania jednocześnie jest uznawana za ekspozycję z utratą wartości (impaired) i nieobsługiwaną (non-performing).
Bank stosuje definicję default na poziomie ekspozycji kredytowej oraz dodatkowo stosuje zasady zarażania: wewnątrz segmentową - jeżeli default zostanie rozpoznany na jakiejkolwiek ekspozycji klienta w segmencie MTG (obejmującym portfel Banku oraz portfel ING Banku Śląskiego), to wszystkie pozostałe ekspozycje kredytowe tego klienta w tym segmencie otrzymują status default (zostają „zarażone”).
Podejście oparte na trzech Etapach
W procesie tworzenia oczekiwanych strat kredytowych zmiana jakości kredytowej ekspozycji od momentu jej początkowego ujęcia jest w Banku opisana trzema Etapami o różnym sposobie wyceny oczekiwanych strat kredytowych:
o Etap 1 obejmuje ekspozycje pracujące bez rozpoznanego istotnego wzrostu ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Oczekiwana strata kredytowa jest liczona w oparciu o 12-miesięczną stratę oczekiwaną (lub do daty zapadalności jeśli jest krótsza niż 12 miesięcy).
o Etap 2 obejmuje ekspozycje pracujące z rozpoznanym istotnym wzrostem ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Oczekiwana strata kredytowa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia ekspozycji (lifetime), tj. od daty sprawozdawczej do daty zapadalności (remaining maturity).
o Etap 3 to ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości, czyli w stanie niewykonania zobowiązania (default) Oczekiwana strata kredytowa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia aktywa dla wartości prawdopodobieństwa utraty wartości (PD) = 100%.
Bank kwalifikuje ekspozycje do Etapu 1, 2 lub 3 z wykorzystaniem podejścia kaskadowego w następującej kolejności:
1. Identyfikacja ekspozycji z utratą wartości i zakwalifikowanie ich do Etapu 3.
2. Alokacja ekspozycji do Etapu 2 w oparciu o przesłanki istotnego wzrostu ryzyka kredytowego.
3. Przydzielenie pozostałych ekspozycji do Etapu 1.
Definicja znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego
O istotnym wzroście ryzyka kredytowego, skutkującego klasyfikacją do Etapu 2, świadczy wystąpienie co najmniej jednej z poniższych przesłanek, przy czym wiodąca jest pierwsza z nich:
o istotny wzrost parametru PD w całym okresie życia ekspozycji („lifetime”) określonego na datę sprawozdawczą w stosunku do PD „lifetime” z daty udzielenia ekspozycji w perspektywie okresu pozostałego od daty sprawozdawczej do daty zapadalności.
o trzykrotny wzrost parametru PD od momentu udzielenia ekspozycji,
o fakt nadania udogodnienia (forbearance) klientowi,
o aktywo ma rating 18 lub 19,
o opóźnienie w spłacie zaangażowania powyżej 30 dni,
o pogorszenie profilu ryzyka portfela danej ekspozycji.
Progi znaczącego wzrostu parametru PD w całym okresie życia ekspozycji w stosunku do PD z daty początkowego ujęcia, stanowiące o istotnym wzroście ryzyka kredytowego, wyznaczane są dla modeli, zgodnie z przyjętą metodyką, jako:
próg bezwzględny – wskazuje maksymalną różnicę między PD na datę raportową a PD z początkowego ujęcia ekspozycji, po której przekroczeniu aktywo jest klasyfikowane do Etapu 2,
próg względny – wskazuje maksymalną miarę relacji między PD na datę raportową a PD z początkowego ujęcia ekspozycji z uwzględnieniem współczynnika skalującego określonego na poziomie poszczególnej ekspozycji, bazującego na PD z początkowego ujęcia, po przekroczeniu którego aktywo jest klasyfikowane do Etapu 2.
Przekroczenie przynajmniej jednego z powyższych progów, powoduje klasyfikację aktywa finansowego do Etapu 2.
Metodologia wyznaczania progów PD do wskazania znacznego wzrostu ryzyka kredytowego polega na wyznaczeniu odpowiedniej segmentacji, a następnie statystycznym wskazaniu progu wejścia do Etapu 2, który maksymalizuje moc dyskryminacyjną klasyfikacji do Etapów przy określonych założeniach, między innymi minimalizacji błędu klasyfikacji.
Przesłanki klasyfikacji aktywa wycenianego zamortyzowanym kosztem do Etapu 3
Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy nastąpiła utrata wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Składnik aktywa finansowego lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość, gdy istnieją dowody utraty wartości, wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów (zdarzenie powodujące stratę), a zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające ze składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe. Bank ujmuje oczekiwane straty kredytowe w oparciu o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.
W procesie identyfikacji utraty wartości, w pierwszej kolejności Bank ocenia, czy występują obiektywne dowody lub przesłanki utraty wartości dla składników aktywów finansowych.
Kontrolą pod kątem utraty wartości ekspozycji objęty jest cały portfel kredytowy klientów detalicznych. Ocena ekspozycji kredytowej pod kątem utraty wartości wykonywana jest w stosunku do dłużnika automatycznie w cyklu dziennym dla klientów detalicznych. Wystąpienie obiektywnego dowodu utraty wartości wymaga przekwalifikowania klienta do portfela ekspozycji niepracujących (non-performing).
Przesłanki utraty wartości wymagają indywidualnej eksperckiej oceny sytuacji dłużnika i decyzji, czy klasyfikacja do stanu niewykonania zobowiązania jako ekspozycji z utratą wartości jest uzasadniona.
Przesłanki utraty wartości stosowane dla detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:
o nastąpiły minimum trzy niedotrzymane uzgodnienia spłaty zadłużenia pod rząd w ramach aktualnego Epizodu Długu (Debt Episode),
o osoba fizyczna, która udzieliła poręczenia w Grupie Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. za istotne zobowiązania swojej firmy, znajduje się w stanie default lub osoba fizyczna jest dłużnikiem Banku, a jej firma znajduje się w stanie default.
o jeżeli klient indywidualny jest w default, jest to przesłanka default dla jego firmy, jeżeli firma znajduje się w default, jest to przesłanka dla default osoby indywidualnej,
o brak zamiaru lub możliwości spłaty (not willing or not able) – w ocenie Banku, że dłużnik nie chce spłacić zobowiązania lub nie ma możliwości spłaty. Brak możliwości spłaty zobowiązania występuje wówczas, gdy źródła dochodów dłużnika są niewystarczające by realizować spłaty należnych rat,
Przykładowe przesłanki braku możliwości spłaty kredytów klientów detalicznych:
- utrata pracy,
- zakończenie wypłat świadczeń socjalnych,
- rozwód,
- poważna choroba,
- śmierć dłużnika,
- uzyskanie przez Bank informacji o nieterminowej obsłudze zadłużenia o znacznej wartości w innym banku (przeterminowanie powyżej 90 DPD) lub rozpoczęcie działań egzekucyjnych/ windykacyjnych przez inny bank.
o udzielenie udogodnienia klientowi, który nie jest stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych wynikających z zawartej z Bankiem umowy kredytowej ze względu na występujące lub spodziewane trudności finansowe,
o oszustwo kredytowe (fraud) – oszustwo kredytowe dłużnika wobec Banku.
W przypadku detalicznych ekspozycji kredytowych uzasadnione podejrzenie wyłudzenia kredytu, ma miejsce, kiedy z dokumentacji kredytowej lub z ustalonego stanu faktycznego wynika, że został udzielony w wyniku świadomego wprowadzenia w błąd Banku poprzez przedstawienie dokumentów, zaświadczeń, oświadczeń niezgodnych w treści ze stanem faktycznym. W szczególności mają miejsce następujące zdarzenia:
- rachunek został zarejestrowany przez Bank jako podejrzenie wyłudzenia kredytu,
- po analizie zgłoszenia nastąpiło zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa,
- jest rekomendacja wypowiedzenia kredytu i zawiązanie 100% rezerwy na wierzytelność,
- Bank podjął decyzję o wypowiedzeniu kredytu i zawiązaniu 100% rezerwy na wierzytelność.
o wystąpienie co najmniej 2 udogodnień w okresie 5 lat od zastosowania pierwszego udogodnienia,
o zidentyfikowanie przypadków zaistnienia uprawdopodobnionego czynu zabronionego dotyczącego ekspozycji kredytowej.
Obiektywne dowody utraty wartości
Bank zdefiniował obiektywne dowody utraty wartości, których wystąpienie wpływa bezpośrednio na szacowanie przyszłych przepływów finansowych związanych z daną należnością kredytową. Obiektywne dowody utraty wartości nie wymagają oceny eksperckiej - identyfikacja wystąpienia dowodu powoduje uznanie ekspozycji kredytowej za będącą w stanie niewykonania zobowiązania i jednocześnie ekspozycję z utratą wartości bez dalszej analizy.
Obiektywny dowód utraty wartości może być:
o stanem - tzn. działa tak długo jak długo istnieje warunek, który go dotyczy; lub
o zdarzeniem - występuje w konkretnym momencie.
Obiektywne dowody utraty wartości detalicznej ekspozycji kredytowej obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:
o zaprzestanie przez klienta spłat kapitału, odsetek lub prowizji i opóźnienie w spłacie utrzymuje się powyżej 90 dni, pod warunkiem, że kwota zaległości jest wyższa niż oba progi istotności wskazane w punkcie 4.4.8. Oczekiwane straty kredytowe
o ekspozycja została uznana za ekspozycję z utratą wartości zgodnie z MSSF 9 (ze względu na ujednolicenie definicji default jest równoważny ekspozycji z utratą wartości),
o restrukturyzacja non-performing (zdarzenie),
o złożenie wniosku o upadłość przez klienta (stan),
o ekspozycja kredytowa staje się wymagalna na skutek wypowiedzenia przez Bank umowy kredytowej.
– wypowiedzenie: Bank żąda przedterminowej całkowitej spłaty kredytu przez dłużnika, co powoduje zakończenie relacji z Bankiem (zdarzenie),
o umorzenie lub odpisanie przez Bank detalicznych ekspozycji kredytowych:
- umorzenie salda kapitału lub/i odsetek w kwocie przekraczającej w sumie 200 PLN, przy czym zadłużenie wraz z umorzoną kwotą przekraczają próg istotności,
- spisanie do ewidencji pozabilansowej, a kwota salda powiększona o wartość spisaną wraz z odsetkami przekraczają próg istotności (zdarzenie).
o Bank zbył zobowiązania kredytowe (lub ich część) ze stratą > 5% ekspozycji bilansowej a przyczyną sprzedaży była pogarszająca się jakość ekspozycji (zdarzenie),
o wystąpienie przeterminowania przekraczającego 30 dni na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako forbearance non-performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie forbearance performing w trakcie okresu próbnego. (zdarzenie),
o udzielenie kolejnego udogodnienia (forbearance) na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako forbearance non-performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie forbearance performing w trakcie okresu próbnego (zdarzenie),
o status bezodsetkowy (wstrzymanie naliczania odsetek) dla ekspozycji kredytowej (stan).
W przypadku gdy na ekspozycji danego klienta zidentyfikowany zostanie obiektywny dowód utraty wartości przyjmuje się, że na innych ekspozycjach tego klienta rozpoznawana jest również utrata wartości.
Identyfikacja obiektywnego dowodu utraty wartości wymaga przeklasyfikowania klienta do najniższej klasy ryzyka. Dla portfela kredytowego Banku prowadzony jest monitoring bieżący terminowości spłat zadłużenia wobec Banku w oparciu o dostępne narzędzia i raporty, co umożliwia wczesną identyfikację zagrożenia pojawienia się w przyszłości przesłanek lub obiektywnych dowodów utraty wartości przed ich zmaterializowaniem się.
Kontrolą pod kątem utraty wartości ekspozycji objęty jest cały portfel kredytowy.
Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. Odpis aktualizujący w tak wyznaczonych grupach wyliczany jest metodą kolektywną w oparciu o wycenę oczekiwanych strat kredytowych. Jeśli istnieją dowody, że została poniesiona strata z tytułu utraty wartości składnika aktywów wycenianego zamortyzowanym kosztem, to kwota odpisu aktualizującego równa się różnicy pomiędzy wartością bilansową składnika aktywów a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej danego składnika instrumentu finansowego.
W praktyce oznacza to, że dla portfela w Etapie 3 (aktywa finansowe nieistotne indywidualnie) – strata określana jest przy użyciu metody kolektywnej kalkulacji odpisów z zastosowaniem oczekiwanej straty kredytowej w całym okresie życia aktywa. Podczas szacowania przyszłych przepływów pieniężnych brane są pod uwagę dostępne informacje na temat dłużnika, w szczególności ocenie podlega możliwość spłaty ekspozycji, a w przypadku, gdy ekspozycja kredytowa posiada zabezpieczenie, przy szacowaniu uwzględnia się również oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne z realizacji zabezpieczenia z uwzględnieniem m.in. czasu, kosztów oraz trudności związanych z odzyskaniem płatności w wyniku sprzedaży zabezpieczenia.
Jeżeli istniejące dowody utraty wartości składnika aktywów lub grupy aktywów finansowych wycenianych zamortyzowanym kosztem wskazują, że oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające z wyżej wymienionych aktywów finansowych nie wystąpią, wtedy kwota odpisu aktualizującego wartość aktywów równa jest ich wartości bilansowej.
Wycena oczekiwanej straty kredytowej
Do wyceny oczekiwanej straty kredytowej w podejściu kolektywnym Bank wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 regulacyjne modele szacowania parametrów ryzyka (PD, LGD i EAD) zbudowane dla potrzeb zaawansowanej metody wewnętrznych ratingów (dalej: metoda AIRB). Modele parametrów ryzyka dla potrzeb MSSF 9 zachowują tą samą strukturę co modele regulacyjne, natomiast sposób estymacji konkretnych wartości parametrów (PD, LGD, EAD) jest dostosowany do wymagań MSSF 9, a w szczególności obejmuje racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych. Parametry modeli zostały skalibrowane według podejścia PiT („point-in-time”) i zaprognozowane w perspektywie 30 lat. W parametrze EAD uwzględniono harmonogramy spłat zgodnie z umowami kredytowymi.
Kwota odpisu aktualizującego wyliczana kolektywnie oparta jest na historii strat dla portfeli aktywów o podobnych charakterystykach ryzyka kredytowego.
Bank wycenia oczekiwaną stratę kredytową w całym okresie życia pozostałym do zapadalności (ozn. LEL - Lifetime Expected Loss) na ekspozycji bez rozpoznanej utraty wartości (Etap 2), jako zdyskontowaną sumę cząstkowych strat w okresie życia ekspozycji, odnoszących się do zdarzeń niewykonania zobowiązania w każdym 12-miesięcznym oknie czasowym pozostałym do daty zapadalności ekspozycji, z uwzględnieniem wag scenariuszy.
W przypadku ekspozycji zakwalifikowanych do Etapu 1 stosuje się 12-miesięczną stratę oczekiwaną.
Dla ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości z Etapu 3 (w stanie niewykonania zobowiązania - „in default”), dla których liczy się rezerwę kolektywną, Bank wycenia oczekiwaną stratę kredytową w całym okresie życia pozostałym do zapadalności ekspozycji.
Wartość pieniądza w czasie jest odzwierciedlona w stracie oczekiwanej przez dwa czynniki dyskontujące:
o Dyskontowanie pomiędzy momentem wejścia należności w stan niewykonania zobowiązania, a momentem odzysku należności. Jest ono uwzględnione w parametrach regulacyjnych modeli LGD.
o Dyskontowanie pomiędzy datą sprawozdawczą a momentem wejścia ekspozycji w stan niewykonania zobowiązania, które jest dodatkowo wzięte pod uwagę w kalkulacji straty oczekiwanej w całym okresie życia (LEL). Zakłada się, że dla każdego rocznego przedziału czasu zdarzenie niewykonania zobowiązania występuje średnio w połowie okresu 0 – 12 miesięcy.
Bank kalkuluje oczekiwaną stratę kredytową jako średnią ważoną prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Strata oczekiwana jest liczona oddzielnie dla każdego scenariusza a średnia ważona prawdopodobieństwem wynika z wag (prawdopodobieństw) przypisanych do każdego scenariusza (suma wag = 100%). Takie podejście wypełnia wymóg standardu, aby odpis na oczekiwane straty kredytowe był nieobciążony i ważony prawdopodobieństwem kwoty ustalonej w oparciu o szereg możliwych wyników.
Wagi scenariuszy wynikają wprost z przyjętych założeń makroekonomicznych. Bank zdecydował o wykorzystaniu 90-tego percentyla rozkładu zmiennych makroekonomicznych jako scenariusza negatywnego, zgodnie z założeniami innych kalkulacji w Banku związanych z apetytem na ryzyko, które wykorzystują 90% przedział ufności (np. RWA at risk) oraz 10-tego percentyla dla scenariusza pozytywnego jako podejścia symetrycznego. 90-ty oraz 10-ty percentyl wpływają wprost na prawdopodobieństwo realizacji tych scenariuszy – oba posiadają statystycznie po 20% prawdopodobieństwa realizacji. Finalnie, prawdopodobieństwo realizacji scenariusza bazowego jest dopełnieniem prawdopodobieństw realizacji scenariuszy skrajnych i wynosi 60%.
Prognoza (wycena) straty oczekiwanej jest dokonywana w każdym punkcie czasu w przyszłości w zależności od oczekiwanych w danym punkcie warunków ekonomicznych. W oparciu o dane historyczne Bank określił relacje pomiędzy obserwowanymi parametrami straty oczekiwanej (PD, LGD), a czynnikami makroekonomicznymi jako funkcje, na podstawie których - przy zadanych prognozach czynników makroekonomicznych – oblicza się przewidywane wartości parametrów straty oczekiwanej w danym roku w przyszłości według podejścia PiT (tzw. forward looking PiT).
Dla potrzeb oszacowania straty oczekiwanej Bank określa poziom ekspozycji EAD tylko dla nieodwołalnych zobowiązań kredytowych poprzez zastosowanie współczynników konwersji CCF (procent wykorzystania wolnej części limitu kredytowego w okresie od daty sprawozdawczej do wystąpienia niewykonania zobowiązania) z regulacyjnych modeli EAD (oszacowanych według podejścia TTC – „through the cycle”). EAD spada z czasem zgodnie z harmonogramem spłat danej ekspozycji.
Dla ekspozycji z określoną datą końcowej spłaty czas do zapadalności został ograniczony do 30 lat. W przypadku, gdy istotna część portfela ma czas trwania powyżej 30 lat, długość okresu do zapadalności odpowiada przewidywanemu czasowi trwania takich ekspozycji.
Parametr LGD, będący funkcją stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego i wyrażony jako procent EAD, jest szacowany na poziomie produktu i ekspozycji w oparciu o odpowiednio skalibrowane dla potrzeb MSSF 9 parametry z regulacyjnych modeli LGD (oszacowane według podejścia TTC – „through the cycle”). Odzyski z zabezpieczeń są integralną częścią budowy modeli LGD i co do zasady kryteria uznania zabezpieczenia są zgodne z wymaganiami CRR. Do najważniejszych uznanych przez Bank zabezpieczeń należą zabezpieczenia hipoteczne mieszkalne.
Poziom parametru LGD, służący do wyliczania kwoty odpisu aktualizującego metodą kolektywną dla ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości (PD = 100%), jest dodatkowo uzależniony od czasu przebywania ekspozycji kredytowej w stanie niewykonania zobowiązania.
Ujęcie odpisu na oczekiwane straty kredytowe dotyczącego aktywów wycenianych według zamortyzowanego kosztu
Utrata wartości wykazywana jest jako zmniejszenie wartości bilansowej składnika aktywów, zaś kwota straty obciąża rachunek zysków i strat okresu.
Jeżeli w kolejnym okresie wysokość odpisu na oczekiwane straty kredytowe zmniejszy się na skutek zdarzenia, które nastąpiło po wystąpieniu utraty wartości (np. poprawy oceny zdolności kredytowej dłużnika), wówczas uprzednio dokonany odpis z na oczekiwane straty kredytowe jest odwracany przez rachunek zysków i strat. Bank określił zdarzenia skutkujące możliwością odwrócenia utraty wartości ekspozycji kredytowej – wymagane jest spełnienie wszystkich poniższych warunków łącznie.
Bank stosuje te same kryteria dla celów wyjścia klienta ze stanu niewykonania zobowiązania i odwrócenia odpisu na oczekiwane straty kredytowe. Proces rozpoczęcia okresu próbnego i następnie uzdrowienia, tj. przejścia z portfela niepracującego (non-performing) do portfela pracującego (performing) jest realizowany na poziomie całego portfela, chyba, że dotyczy sytuacji rozpoznawanej na poziomie dłużnika (np. upadłość).
Jeżeli dłużnik znajduje się w portfelu z utratą wartości i nie posiada żadnej ekspozycji w statusie udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing), jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki w poniższej kolejności:
o żaden dowód utraty wartości lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania lub wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo niedokonania płatności – nie są aktywne,
o od daty zakończenia dowodu / przesłanki utraty wartości upłynęło co najmniej 3 miesiące (okres próbny) i w tym okresie zachowanie (zamiar spłaty) i sytuacja klienta (zdolność spłaty) zostały pozytywnie ocenione,
o klient dokonywał regularnych spłat, tj. brak zaległości > 30 dni w okresie próbnym,
o po zakończeniu okresu próbnego klient został uznany za zdolnego do spłaty zobowiązań kredytowych w całości, bez korzystania z zabezpieczenia,
o brak zaległości w spłacie przekraczających kwotę limitu bezwzględnego; jeżeli występują zaległości w kwocie przewyższającej kwotę limitu bezwzględnego, okres próbny zostaje wydłużony do czasu obniżenia kwoty zaległości poniżej kwoty tego limitu.
Klient znajdujący się w portfelu z utratą wartości posiadający ekspozycję ze statusem udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing) jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki:
o żaden dowód utraty wartości lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania lub wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo niedokonania płatności - nie są aktywne,
o od ostatniego z poniższych zdarzeń upłynęło co najmniej 12 miesięcy (okres próbny):
- przyznanie ostatnich środków restrukturyzacji tj. udzielenia udogodnienia w spłacie (forbearance),
- ekspozycji został nadany status niewykonania zobowiązania,
- koniec okresu karencji określonego w umowie restrukturyzacyjnej,
o w okresie próbnym klient dokonał istotnych/ regularnych spłat:
- klient, w ramach swoich regularnych płatności zgodnych z ustalonymi warunkami restrukturyzacji, spłacił materialną kwotę w wysokości stanowiącej wcześniejsze przeterminowanie (jeżeli były kwoty przeterminowane) lub umorzenie (jeżeli nie było żadnych kwot przeterminowania),
- klient dokonywał regularnych spłat, zgodnie z nowym harmonogramem uwzględniającym warunki restrukturyzacji, tj. brak zaległości> 30 dni w okresie próbnym.
o na koniec okresu próbnego klient nie ma żadnych kwot przeterminowanych i nie ma obaw, co do pełnej spłaty ekspozycji zgodnie z warunkami umowy restrukturyzacyjnej.
Bank ustalił następujące dodatkowe warunki odwrócenia utraty wartości / wyjścia ze statusu niewykonania zobowiązania (default) obowiązujące wszystkich klientów:
o jeśli w okresie próbnym zostanie zidentyfikowany dowód lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania/ wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo nie dokonania płatności, data zakończenia okresu próbnego zostanie ponownie ustalona i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu wygaśnięcia działania dowodu/ przesłanki,
o jeżeli w trakcie trwania okresu próbnego i po okresie karencji spłaty wystąpiło zdarzenie DPD > 30, data zakończenia okresu próbnego zostanie zresetowana i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu, kiedy DPD wróciło do poziomu poniżej 31 dni,
o wszystkie warunki odwrócenia utraty wartości/ wyjścia ze stanu niewykonania zobowiązania powinny być spełnione także w odniesieniu do nowych ekspozycji wobec klienta, w szczególności, jeżeli poprzednie ekspozycje kredytowe tego klienta będące wcześniej w restrukturyzacji zostały zbyte lub trwale odpisane,
Wyjątek od zasady braku aktywnych dowodów/ przesłanek utraty wartości będących źródłem niewykonania zobowiązania stanowi dowód „klasyfikacja do Etapu 3/ rezerwa” - jego utrzymywanie się nie wstrzymuje rozpoczęcia okresu próbnego (ponieważ jest on skutkiem a nie przyczyną niewykonania zobowiązania) - klasyfikacja do Etapu 3 i rezerwa utrzymywane są również w okresie próbnym.
4.4.9. Zyski i straty wynikające z wyceny w terminie późniejszym
Zyski lub straty wynikające ze zmiany wartości godziwej składnika aktywów finansowych, zaklasyfikowanego jako wyceniane przez inne całkowite dochody, ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym.
Przychody z tytułu odsetek oblicza się przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Odpowiednią wartość oblicza się przez zastosowanie efektywnej stopy procentowej do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych, z wyjątkiem:
o zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. W odniesieniu do tych składników aktywów finansowych Bank stosuje efektywną stopę procentową skorygowaną o ryzyko kredytowe do wartości zamortyzowanego kosztu składnika aktywów finansowych od momentu początkowego ujęcia oraz,
o składników aktywów finansowych niebędących zakupionymi lub utworzonymi składnikami aktywów finansowych dotkniętymi utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, które następnie stały się składnikami aktywów finansowych dotkniętymi utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (Etap 3).
W przypadku tych składników aktywów finansowych Bank stosuje efektywną stopę procentową do wartości zamortyzowanego kosztu (netto) składnika aktywów finansowych w późniejszych okresach sprawozdawczych.
W momencie usunięcia składnika dłużnych aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w kapitale własnym w zakresie dłużnych aktywów finansowych ujmuje się w rachunku zysków i strat.
Wartość godziwa aktywów finansowych kwotowanych na aktywnym rynku (papierów wartościowych) ustalana jest w oparciu o cenę kupna (bid price) dla pozycji długiej i sprzedaży (offer price) dla pozycji krótkiej. W przypadku papierów wartościowych, które nie są notowane na aktywnym rynku Bank ustala wartość godziwą przy zastosowaniu technik wyceny, do których zalicza się wykorzystanie ostatnich transakcji rynkowych, analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, modele wyceny opcji oraz inne techniki wyceny powszechnie używane przez uczestników rynku.
Aktywność rynku ocenia się w oparciu o częstotliwość i wolumen przeprowadzanych transakcji oraz dostępność do informacji o kwotowanych cenach, które co do zasady powinny być dostarczane w sposób ciągły.
Za rynek główny i zarazem najkorzystniejszy uważa się rynek do którego Bank ma dostęp i na którym w zwykłych warunkach zawarłby transakcje sprzedaży/zakupu składnika aktywów.
W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów finansowych klasyfikuje się do następujących kategorii:
o poziom 1: aktywa finansowe wyceniane bezpośrednio w oparciu o ceny kwotowane na aktywnym rynku,
o poziom 2: aktywa finansowe wyceniane w oparciu o techniki wyceny bazujące na założeniach wykorzystujących informacje pochodzące z aktywnego rynku lub obserwacje rynkowe,
o poziom 3: aktywa finansowe wyceniane w oparciu o powszechnie stosowane przez uczestników rynku techniki wyceny, których założenia nie bazują na informacji pochodzącej z aktywnego rynku.
W cyklach miesięcznych Bank weryfikuje czy wystąpiły zmiany w jakości danych wejściowych stosowanych do poszczególnych technik wyceny i ustala, jakie były powody tych zmian oraz ich wpływ na kalkulację wartości godziwej składnika aktywów finansowych. Każdy zidentyfikowany przypadek rozpatrywany jest indywidualnie i w oparciu o szczegółowe analizy Bank podejmuje decyzję, czy jego identyfikacja wiąże się z koniecznością aktualizacji podejścia do ustalania wartości godziwej czy też nie.
W uzasadnionych przypadkach Bank podejmuje decyzję o wprowadzeniu zmian w metodologii ustalania wartości godziwej oraz dacie ich wprowadzenia rozumianej, jako data zmiany okoliczności. Następnie uwzględnia wpływ wprowadzenia zmian na klasyfikację do poszczególnych kategorii hierarchii wyceny wartości godziwej. Wszelkie zmiany w metodologii wyceny wraz z uzasadnieniem podlegają szczegółowym ujawnieniom w odrębnej nocie do sprawozdania finansowego.
4.4.10. Metoda rozchodu w zakresie dłużnych papierów wartościowych
Dla celów szacowania wartości godziwej oraz wyniku zrealizowanego na sprzedaży papierów wartościowych, konieczne jest zastosowanie określonej metody rozchodu. Zastosowanie metody rozchodu w przedmiotowym zakresie bazuje na interpretacji, której skutkiem jest analogiczne zastosowanie wytycznych wskazanych w MSR 2 Zapasy, jednak w zakresie możliwym do wykorzystania z uwzględnieniem określonej specyfiki tego typu instrumentów finansowych.
Bank stosuje metodę „pierwsze weszło, pierwsze wyszło” FIFO jako obowiązującą metodę rozchodu w zakresie dłużnych papierów wartościowych.
4.5. Aktywa niefinansowe
4.5.1. Rzeczowe aktywa trwałe
4.5.1.1. Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych
Rzeczowe aktywa trwałe stanowią kontrolowane środki trwałe oraz nakłady na ich budowę. Do środków trwałych zaliczane są składniki rzeczowych aktywów trwałych o przewidywanym okresie wykorzystywania dłuższym niż rok, które są utrzymywane z uwagi na ich wykorzystanie na własne potrzeby lub w celu oddania ich do użytkowania innym podmiotom na podstawie umowy najmu lub w celach administracyjnych.
Rzeczowe aktywa trwałe, wykazuje się według modelu opartego na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia tzn. po początkowym ujęciu wykazuje się według kosztu historycznego pomniejszonego o odpisy amortyzacyjne / umorzeniowe oraz z tytułu utraty wartości.
Na koszt historyczny składają się cena nabycia / koszt wytworzenia i koszty bezpośrednio związane z nabyciem danych aktywów.
4.5.1.2. Środki trwałe w leasingu
Bank jest stroną umów leasingowych, na podstawie których otrzymuje prawo do kontroli i użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. Bank stosuje postanowienia MSSF 16 do wszystkich umów leasingowych z wyjątkiem kontraktów leasingu aktywów niematerialnych oraz zwolnień przewidzianych w standardzie i opisanych poniżej.
Bank dokonuje identyfikacji komponentów leasingowych i nieleasingowych w zawartych umowach. Opłaty nieleasingowe z tytułu umów ujmowane są jako koszty na podstawie odpowiednich MSSF. Opłaty leasingowe podlegają ewidencji zgodnie z poniżej opisanymi zasadami.
W dacie rozpoczęcia leasingu Bank ujmuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania aktywa. Początkową wycenę zobowiązania z tytułu leasingu Bank wyznacza w wysokości bieżącej wartości przyszłych opłat leasingowych. Ponieważ zgodnie z Polskim systemem podatkowym faktura jest podstawą płatności podatku od wartości dodanej, wartość podatku od wartości dodanej jest kosztem na moment otrzymania faktury od leasingodawcy oraz nie jest uwzględnienia w wycenie zobowiązania leasingowego. Identyfikacja przyszłych opłat leasingowych wymaga ustalenia okresu leasingu. Określając okres leasingu Bank bierze pod uwagę nieodwołalny okres leasingu wraz z okresami, na które można przedłużyć leasing oraz okresami, w których można wypowiedzieć leasing. W dacie rozpoczęcia umowy leasingowej Bank ocenia, czy można z wystarczającą pewnością założyć, że skorzysta z opcji przedłużenia leasingu, lub że nie skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu. W celu wykonania oceny Bank uwzględnia wszystkie istotne fakty i okoliczności, które tworzą zachętę ekonomiczną do skorzystania lub nieskorzystania z tych opcji. Bank dokonuje przeglądu okresu leasingu w celu ponownej oceny istotnych zdarzeń lub okoliczności, które mogą wpływać na oszacowaną długość okresu leasingu. Leasing przestaje być egzekwowalny gdy zarówno leasingobiorca, jak i leasingodawca ma prawo wypowiedzenia leasingu bez konieczności uzyskania zezwolenia drugiej strony, czego konsekwencją jest najwyżej nieznaczna kara. Dla kontraktów leasingowych zawartych na czas nieokreślony, w których występuje obustronna opcja wypowiedzenia oraz potencjalnie wysokie koszty związane z rozwiązaniem kontraktu Bank dokonuje oszacowania okresu leasingu.
Do wyznaczenia zdyskontowanej wartości opłat leasingowych Bank stosuje stopę procentową leasingu, a jeżeli stopa nie jest łatwo dostępna, Bank stosuje krańcową stopę procentową. Bank określa stopę procentową leasingu jako sumę stopy oprocentowania swap-ów i wewnętrznej ceny transferowej, z uwzględnieniem walut, w jakich denominowane są kontrakty leasingowe oraz okresów zapadalności umów. Po dacie rozpoczęcia leasingu, wartość bilansowa zobowiązania:
o powiększana jest o naliczone odsetki leasingowe, które ujmowane są w rachunku zysków i strat jako koszty odsetkowe,
o pomniejszana jest o zapłacone opłaty leasingowe,
o aktualizowana jest w wyniku ponownej oceny, zmiany leasingu lub zmiany zasadniczo stałych opłat leasingowych.
W dacie rozpoczęcia leasingu Bank ujmuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania według kosztu, którego podstawą jest kwota początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje również:
o opłaty zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed datą rozpoczęcia leasingu, pomniejszone o otrzymane zachęty leasingowe,
o początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę,
o koszty, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z doprowadzeniem aktywa do stanu pierwotnego.
Prawo do użytkowania podlega amortyzacji przez okres trwania leasingu oraz jest pomniejszane o straty z tytułu utraty wartości. Aktualizacja wartości prawa do użytkowania w okresie trwania leasingu następuje w wyniku modyfikacji umowy leasingu.
Bank korzysta ze zwolnień dotyczących:
o leasingów krótkoterminowych - umowa może być zaklasyfikowana jako umowa krótkoterminowa, jeżeli okres trwania umowy nie przekracza 12 miesięcy, a w stosunku do przedmiotu umowy nie jest przewidziana opcja zakupu,
o leasingów, w których przedmiot umowy ma niską wartość- aktywa mogą być zaklasyfikowane jako aktywa o niskiej wartości, jeżeli cena brutto nabycia nowego składnika nie przekracza kwoty 5 000 EUR, a przedmiot umowy nie jest i nie będzie oddany w subleasing.
Opłaty leasingowe z tytułu powyżej wskazanych kontraktów Bank ujmuje jako koszty w rachunku zysków i strat w sposób systematyczny przez okres trwania leasingu.
4.5.2. Wartości niematerialne
Składnik wartości niematerialnych to możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, który nie posiada postaci fizycznej.
Do wartości niematerialnych klasyfikowane są aktywa spełniające następujące wymagania:
o można je wyodrębnić lub wydzielić z jednostki gospodarczej i sprzedać, przekazać, licencjonować lub oddać do odpłatnego użytkowania osobom trzecim, zarówno indywidualnie, jak też łącznie z powiązanymi z nimi umowami, składnikami aktywów lub zobowiązań,
o wynikają z tytułów umownych lub innych tytułów prawnych, bez względu na to, czy podlegają one przeniesieniu lub wyodrębnieniu z jednostki gospodarczej lub innych praw i obowiązków.
4.5.2.1. Oprogramowanie komputerowe
Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są aktywowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania.
Nakłady związane z utrzymywaniem oprogramowania komputerowego są wykazywane jako koszty w momencie ich poniesienia.
4.5.2.2. Późniejsze nakłady
Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości niematerialnych są aktywowane tylko w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:
o jest prawdopodobne, że nakłady (z uwzględnieniem nowej wersji oprogramowania) spowodują istotny wzrost funkcjonalności w stosunku do oryginalnie ocenianego standardu wydajności oraz
o nakłady te mogą być wiarygodnie zmierzone i przypisane do wewnętrznie wykorzystywanego istniejącego oprogramowania.
W pozostałych przypadkach nakłady te są ujmowane w rachunku zysków i strat jako koszty w momencie ich poniesienia.
4.5.3. Odpisy amortyzacyjne
Odpisy amortyzacyjne rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych dokonywane są metodą liniową zgodnie z ustalonymi stawkami amortyzacji przez przewidywany okres ich użyteczności ekonomicznej. Przez wartość podlegającą amortyzacji rozumie się cenę nabycia lub koszt wytworzenia danego składnika aktywów po pomniejszeniu o wartość końcową (rezydualną) tego składnika. Okres ekonomicznej użyteczności, stawki amortyzacji, a także wartość końcowa rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych są corocznie weryfikowane. Wnioski z tej weryfikacji stanowią podstawę dla ewentualnej zmiany okresów amortyzacji rozpoznawanej prospektywnie od daty dostosowania (efekt takiej zmiany jest zgodnie z MSR 8 odnoszony do rachunku zysków i strat).
Odpisy amortyzacyjne rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych są ujmowane w rachunku zysków i strat. Szacowane okresy użytkowania są następujące:
o urządzenia: 3 - 7 lat
o wyposażenie: 5 lat
o koszty wytworzenia oprogramowania: 3 lata
o oprogramowanie komputerowe: 3 lata
4.5.4. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości niefinansowych aktywów
Na każdy dzień bilansowy Bank dokonuje oceny rzeczowych aktywów trwałych pod względem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości.
W przypadku istnienia takiej przesłanki, Bank dokonuje formalnego oszacowania wartości odzyskiwalnej.
W przypadku, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwaną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej.
4.6. Inne aktywa finansowe
Inne aktywa finansowe obejmują należności handlowe i inne należności.
Bank zastosował uproszczone podejście w zakresie szacowania odpisu na oczekiwane straty kredytowe i ujmuje odpis w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia należności.
W uzasadnionych przypadkach, a w szczególności gdy należności z tytułu niedoborów i szkód, roszczeń są kwestionowane przez dłużników oraz innych należności, dla których ryzyko nieodzyskania Bank ocenia jako wysokie, odpisów aktualizujących dokonuje się niezwłocznie po potwierdzeniu takiej oceny. W pozostałych przypadkach należności handlowe obejmowane są odpisami aktualizującymi po osiągnięciu określonego progu przeterminowania.
W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualną wartość pieniądza w czasie.
Należności budżetowe prezentowane są w ramach innych aktywów finansowych, z wyjątkiem należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, które stanowią w sprawozdaniu z sytuacji finansowej odrębną pozycję.
4.7. Kapitały własne
Na kapitały własne składają się: kapitał akcyjny, kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej, zyski zatrzymane oraz skumulowane inne całkowite dochody. Kapitały te są tworzone przez Bank zgodnie z obowiązującym prawem oraz ze statutem. Wszystkie kwoty kapitałów wykazywane są w wartości nominalnej.
4.7.1. Kapitał akcyjny
Kapitał akcyjny wykazywany jest według wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego.
4.7.2. Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej
Tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji, pomniejszonej o poniesione bezpośrednie koszty z nią związane, z przeznaczeniem na pokrycie strat bilansowych, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku.
4.7.3. Zyski zatrzymane
Zyski zatrzymane tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub innych przepisach prawa. Zyski zatrzymane obejmują wynik finansowy netto. Wynik finansowy netto stanowi wynik brutto z rachunku zysków i strat roku bieżącego skorygowany obciążeniem z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.
4.7.4. Skumulowane inne całkowite dochody netto
Skumulowane inne całkowite dochody tworzone są w wyniku:
o wyceny instrumentów finansowych zakwalifikowanych do wyceny przez inne całkowite dochody,
o zysków / strat aktuarialnych.
Na skumulowane inne całkowite dochody odnosi się zmiany aktywa lub zobowiązania z tytułu podatku odroczonego wynikające z ujęcia powyższych wycen. Skumulowane inne całkowite dochody nie podlegają dystrybucji.
4.8. Rozliczenia międzyokresowe
4.8.1. Koszty rozliczane w czasie
Koszty rozliczane w czasie dotyczą poszczególnych rodzajów wydatków, których rozliczenie w ciężar rachunku zysków i strat nastąpi stosownie do upływu czasu w przyszłych okresach sprawozdawczych. Składnikami kosztów rozliczanych w czasie są przede wszystkim opłacone z góry koszty prenumeraty, ubezpieczeń oraz usług IT, które zostaną rozliczone w następnych okresach. Koszty rozliczane w czasie prezentuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji Inne aktywa.
4.9. Świadczenia pracownicze
4.9.1. Świadczenia wynikające z Ustawy o pracowniczych programach emerytalnych
Wydatki ponoszone w związku z programem określonych składek są ujmowane jako koszty w rachunku zysków i strat.
4.9.2. Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Banku (inne niż świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o pracę) zawierają wynagrodzenia, premie, płatne urlopy oraz składki na ubezpieczenie społeczne.
Bank ujmuje przewidywaną niezdyskontowaną wartość krótkoterminowych świadczeń pracowniczych jako koszty w okresie, w którym pracownicy świadczyli związaną z nimi pracę (bez względu na termin zapłaty) w korespondencji z pozostałymi zobowiązaniami sprawozdania z sytuacji finansowej.
Kwota krótkoterminowych świadczeń pracowniczych z tytułu niewykorzystanych dni urlopowych przysługujących pracownikom Banku jest wyliczana jako suma niewykorzystanych urlopów przysługujących poszczególnym pracownikom Banku.
4.9.3. Długoterminowe świadczenia pracownicze
4.9.3.1. Świadczenia z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy
Rezerwy na odprawy emerytalne przyznane w ramach świadczeń z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy szacowane są na podstawie wyceny aktuarialnej. Rezerwa będąca efektem wyceny aktuarialnej jest ujmowana w Skumulowanych innych całkowitych dochodach i aktualizowana jest w okresach rocznych.
Rezerwy z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych ujmuje się w pozycji Rezerwy sprawozdania z sytuacji finansowej w korespondencji z kosztami wynagrodzeń w rachunku zysków i strat.
Opis założeń metody kalkulacji rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe zawarty jest w nocie 6.16 Rezerwy.
4.9.3.2. Świadczenia wynikające z programu zmiennych składników wynagrodzeń
Świadczenia przyznawane w ramach programu zmiennych składników wynagrodzeń realizowane są w dwóch częściach:
o co najmniej 50 % w instrumentach uprawniających do otrzymania środków pieniężnych, których wysokość uzależniona jest od wartości księgowej aktywów netto ING Banku Hipotecznego S.A., skorygowanych o czynniki wpływające na te aktywa, inne niż wynik finansowy.
o pozostałość w formie pieniężnej na rachunek bankowy pracownika wskazany dla celów wypłaty wynagrodzenia, nie później niż do 31 marca kolejnego roku kalendarzowego. W przypadku Członków Zarządu wypłata środków pieniężnych następuje w terminie nie późniejszym niż 30 kwietnia kolejnego roku kalendarzowego.
Część programu płatna w gotówce wykazywana jest zgodnie z metodą prognozowanych uprawnień jednostkowych i jest rozliczana w czasie w okresie oceny pracowników (tj.: w trakcie roku pracy, za który pracownicy otrzymują świadczenie). Wartość świadczenia nieodroczonego ujmowana jest jako zobowiązanie wobec pracowników w korespondencji z rachunkiem wyników. W przypadku świadczeń przyznawanych w formie instrumentów zastosowanie ma roczny termin przetrzymania instrumentów. W 2024 roku Bank stosował zasadę odraczania wynagrodzenia zmiennego, z zastrzeżeniem wartości kwotowej wynagrodzenia zmiennego, które nie podlegało odroczeniu tj. nie przekracza 40 000 PLN ani 10% rocznego łącznego wynagrodzenia pracownika będącego Identified Staff (tj. osoby zatrudnione w Banku, zidentyfikowane, jako mające istotny wpływ na profil ryzyka ING Banku Hipotecznego S.A. w stosunku, do których stosuje się politykę zmiennych składników wynagrodzeń w pełnym zakresie). Okres odroczenia wynosi pięć lat od ustalenia wynagrodzenia zmiennego przez Zarząd lub Radę Nadzorczą. Przyznanie odroczonego wynagrodzenia zmiennego następuje corocznie w okresie pięciu lat, w pięciu równych częściach, o ile nie wystąpiły przesłanki do jego obniżenia lub niewypłacenia. Wartość godziwa świadczenia nieodroczonego w trakcie okresu oceny ujmowana jest jako zobowiązanie wobec pracowników w korespondencji z rachunkiem zysków i strat, natomiast wartość godziwa świadczenia odroczonego ujmowana jest jako rozliczenia międzyokresowe kosztów w korespondencji z rachunkiem zysków i strat.
Zasady wypłaty wynagrodzenia zmiennego dla Identified Staff w pełnym zakresie stosowane są w odniesieniu do członków Zarządu oraz stanowiska Głównej Księgowej. Dla pozostałych Identified Staff stosuje się politykę wynagrodzeń zmiennych w ograniczonym zakresie to znaczy wynagrodzenie zmienne podlega wypłacie w całości w gotówce i do wynagrodzenia zmiennego nie stosuje się zasady odraczania.
Informacje na temat wartości aktywów netto, od których uzależniona jest wartość zmiennych składników wynagrodzeń
|
|
|
|
okres |
okres |
stan na |
stan na |
|
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Aktywa netto (wartość księgowa) |
440 861,2 |
440 622,4 |
Liczba akcji |
380 000 |
380 000 |
Wartość księgowa na jedną akcję |
1 160,16 |
1 159,53 |
|
|
|
4.10. Rezerwy
Rezerwy, są ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jeżeli na Banku ciąży obowiązek prawny lub wynikający z ogólnie przyjętych zwyczajów mający swe źródło w zdarzeniach przeszłych i prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków.
Jeżeli skutek jest istotny, kwotę rezerwy wyznacza się za pomocą zdyskontowanych oczekiwanych przepływów pieniężnych według stopy przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżącą ocenę rynku odnośnie wartości pieniądza w czasie oraz, tam gdzie to dotyczy, ryzyka związane z danym składnikiem zobowiązań.
4.11. Rachunek zysków i strat
4.11.1. Wynik z tytułu odsetek
Przychody i koszty z tytułu odsetek dla wszystkich instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat z wykorzystaniem metody efektywnej stopy procentowej. Opłaty i prowizje, które są bezpośrednio związane z wytworzeniem aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych są częścią efektywnej stopy procentowej aktywów lub zobowiązań i są dlatego prezentowane w przychodzie odsetkowym netto.
Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych przypadkach w okresie krótszym, do bilansowej wartości netto składnika aktywów lub zobowiązania finansowego.
Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej Bank dokonuje oszacowania przepływów pieniężnych, uwzględniając wszelkie postanowienia umowy instrumentu finansowego, jednakże nie uwzględnia potencjalnych przyszłych strat związanych z nieściągalnością kredytów. Wyliczenie obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje i opłaty stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta.
Główne pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Banku, w przypadku których stosowana jest metoda efektywnej stopy procentowej stanowią kredyty i inne należności wobec klientów, a także zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych. Podstawowe koszty transakcyjne dotyczące kredytów stanowią koszty związane z ich nabyciem (m.in. koszty wpisów sądowych dotyczących przeniesienia hipoteki oraz koszty inspekcji poszerzonych), natomiast w odniesieniu do zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych głównymi kosztami rozliczanymi metodą efektywnej stopy procentowej są koszty prawne bezpośrednio związane z emisją.
W przypadku aktywów finansowych lub grupy podobnych aktywów finansowych, zaklasyfikowanych do Etapu 3, przychody odsetkowe są naliczane od wartości bieżącej należności (to jest wartości pomniejszonej o odpis aktualizujący wartość) przy zastosowaniu stopy procentowej użytej do zdyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych dla celów oszacowania odpisu na oczekiwane straty kredytowe.
4.11.2. Przychody i koszty z tytułu prowizji
Przychody z tytułu prowizji powstają w wyniku świadczenia usług finansowych oferowanych przez Bank i obejmują m.in. opłaty za zaświadczenia o posiadanym/ spłaconym zobowiązaniu kredytowym, prowizje za wcześniejszą spłatę kredytów hipotecznych, opłaty za zleconą inspekcję nieruchomości w związku ze zmianą przez klienta zabezpieczenia.
Opłaty i prowizje (zarówno przychody, jak i koszty) bezpośrednio związane z powstaniem aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych posiadających określone harmonogramy spłat są ujmowane jako część wartości bilansowej brutto. W wyniku tego, te opłaty i prowizje są elementem efektywnej stopy procentowej i są ujmowane w rachunku zysków i strat jako przychody lub koszty odsetkowe. Bank do prowizji korygujących efektywną stopę procentową zalicza na przykład prowizje za zmiany w umowie kredytowej skutkujące zmianą kwoty lub harmonogramu spłat kredytu.
Prowizje integralnie związane z powstaniem aktywów bez określonych harmonogramów rozliczane są liniowo w okresie trwania kontraktu.
Bank do prowizji rozliczanych liniowo zalicza prowizje za wystawienie, potwierdzenie, wydłużenie terminu i podwyższenie kwoty gwarancji i akredytyw.
Jeżeli w trakcie trwania kontraktu nieistotnie zmienione zostaną warunki zaangażowania kredytowego, cała pozostająca do rozliczenia część prowizji rozpoznawana jest w rachunku wyników w dniu aktualizacji jako zysk lub strata z modyfikacji.
Opłaty wynikające z przeterminowanych kredytów są spisywane z uwagi na brak uzasadnionych oczekiwań co do ich pobrania.
Pozostałe opłaty i prowizje związane z usługami finansowymi oferowanymi przez Bank, są rozpoznawane w rachunku zysków i strat z uwzględnieniem zasady pięciu kroków:
1. identyfikacji umowy z klientem,
2. identyfikacji poszczególnych zobowiązań w umowie,
3. określenie ceny transakcji,
4. przypisanie ceny do poszczególnych zobowiązań umownych,
5. rozpoznanie przychodu w momencie spełnienia poszczególnych zobowiązań.
Bank rozpoznaje przychody z tytułu opłat i prowizji:
o jednorazowo, gdy usługa została dostarczona (również dla opłat pobieranych z góry) tj. w momencie przeniesienia kontroli nad dobrem lub usługą,
o w miarę upływu czasu, jeśli świadczenie usług jest realizowane w określonym okresie czasu,
o w określonym momencie w czasie (point-in-time), gdy Bank wykonuje kluczowe działania,
o w momencie gdy z punktu widzenia klienta występuje rzeczywista korzyść.
Po spełnieniu (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia Bank ujmuje jako przychód kwotę równą cenie transakcyjnej, która została przypisana do tego zobowiązania do wykonania świadczenia.
Przychody z tytułu prowizji, które zostały naliczone i są należne, ale nie zostały zapłacone w terminie, po upływie 90 dni podlegają wyłączeniu z wyniku finansowego Banku.
4.11.3. Wynik z pozycji wymiany
Transakcje w walutach obcych są przeliczane po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne denominowane w walutach obcych, przeliczane są po kursie obowiązującym w danym dniu. Różnice kursowe powstające z rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych rozpoznawane są w rachunku zysków i strat w pozycji szczegółowej Wynik z pozycji wymiany.
4.11.4. Wynik na pozostałej działalności podstawowej
Do wyniku na pozostałej działalności podstawowej zaliczane są koszty i przychody niezwiązane bezpośrednio z działalnością bankową. Są to w szczególności: zwroty prowizji dot. przedpłaconych kredytów, wynik zbycia środków trwałych, otrzymane i zapłacone odszkodowania, kary i grzywny.
4.12. Podatki
4.12.1. Podatek dochodowy
Podatek dochodowy ujmowany jest jako podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek dochodowy bieżący ujmowany jest w rachunku zysków i strat. Podatek dochodowy odroczony w zależności od źródła pochodzenia różnic przejściowych ujmowany jest w rachunku zysków i strat bądź w innych całkowitych dochodach.
Bieżący podatek jest zobowiązaniem podatkowym odnoszącym się do przychodu do opodatkowania przy użyciu stopy podatkowej obowiązującej na dzień bilansowy, wraz ze wszystkimi korektami zobowiązania podatkowego dotyczącego poprzednich lat.
4.12.2. Odroczony podatek dochodowy
Bank tworzy rezerwę na przejściową różnicę z tytułu podatku dochodowego spowodowaną odmiennością momentu uznania przychodów za osiągnięte oraz kosztów za poniesione w myśl przepisów rachunkowych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest tworzona metodą zobowiązań bilansowych w stosunku do wszystkich dodatnich różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są w zakresie wszystkich ujemnych różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym oraz nierozliczonych strat podatkowych.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są do wysokości, do której jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych, z wyjątkiem sytuacji, gdy składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynika z początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania.
Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlega weryfikacji na każdy dzień bilansowy i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na odroczony podatek dochodowy wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) prawnie lub faktycznie obowiązujące na dzień bilansowy.
4.12.3. Inne podatki
Przychody, koszty i aktywa ujmowane są w kwocie pomniejszonej o wartość podatku od towarów i usług, podatku od czynności cywilno-prawnych i innych podatków od sprzedaży, z wyjątkiem, gdy podatek od sprzedaży zapłacony przy zakupie towarów i usług nie jest możliwy do odzyskania od władz podatkowych; wtedy podatek od towarów i usług jest ujmowany odpowiednio jako część kosztów nabycia składnika aktywów lub jako element kosztów. Kwota netto podatku od sprzedaży możliwa do odzyskania lub należna do zapłaty na rzecz władz podatkowych jest ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako część należności lub zobowiązań.
5. Porównywalność danych finansowych
W niniejszym rocznym sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2024 roku do 31 grudnia 2024 roku w porównaniu do sprawozdania finansowego Banku za okres od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku Bank nie wprowadził zmian w sposobie prezentacji danych.
6. Noty do rocznego sprawozdania finansowego
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
|
Przychody odsetkowe |
277 236,3 |
285 109,6 |
Przychody odsetkowe obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej |
277 236,3 |
285 109,6 |
Odsetki od kredytów i innych należności od klientów wycenianych według zamortyzowanego kosztu |
269 635,3 |
275 117,2 |
Odsetki od środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wycenianych według zamortyzowanego kosztu |
681,0 |
905,1 |
Odsetki od papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu |
1 173,4 |
2 836,5 |
Odsetki od papierów wartościowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
5 746,6 |
6 250,8 |
Koszty odsetek |
-211 945,8 |
-207 582,3 |
Odsetki od zobowiązań wobec innych banków |
-182 235,8 |
-171 247,6 |
Odsetki od zobowiązań z tytułu emisji obligacji |
0,0 |
-6 690,5 |
Odsetki od zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych |
-29 658,6 |
-29 594,4 |
Odsetki od zobowiązań z leasingowych |
-51,4 |
-49,8 |
Wynik z tytułu odsetek |
65 290,5 |
77 527,3 |
|
|
|
Koszty odsetkowe prezentowane w tabeli dotyczą zobowiązań finansowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu.
Dla aktywów w Etapie 3 przychody odsetkowe obliczane są w oparciu o kwoty zaangażowania netto, tzn. kwoty uwzględniające dokonane odpisy na oczekiwane straty kredytowe.
Za rok 2024 przychody odsetkowe od aktywów finansowych w Etapie 3 wynosiły 154,5 tys. PLN w porównaniu z 391,1 tys. PLN za rok 2023.
Wakacje kredytowe
W maju 2024 roku została opublikowana w Dzienniku Ustaw ustawa z 12 kwietnia 2024 roku o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Ustawa wprowadziła m.in. dla części kredytobiorców możliwość zawieszenia spłaty do 4 miesięcznych rat kredytu hipotecznego w okresie od 1 czerwca do 31 grudnia 2024 roku (wakacje kredytowe).
Z możliwości zawieszenia spłaty rat skorzystali w 2024 roku kredytobiorcy reprezentujący około 8,7 % portfela złotowych kredytów hipotecznych Banku. W konsekwencji przychody odsetkowe Banku w 2024 roku uległy zmniejszeniu o stratę na modyfikacji w kwocie 8 075,1 tys. PLN. Wpływ korekty został zaprezentowany w pozycji odsetki od kredytów i innych należności od klientów.
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
|
Przychody z tytułu prowizji |
1,6 |
1,9 |
Koszty prowizji |
-1 481,1 |
-719,9 |
Prowizje i opłaty dla banków zw. z nabytymi wierzytelnościami |
-1 244,9 |
-285,3 |
Prowizje i opłaty dla pozostałych podmiotów finansowych, w tym za udostępnienie informacji kredytowej |
-125,7 |
-118,0 |
Prowizje i opłaty z tyt. prowadzenia rachunku powierniczego przez ING Bank Śląski S.A. |
-31,4 |
-223,8 |
Prowizje i opłaty dla KDPW, w tym za rejestrację emisji |
-0,3 |
-23,4 |
Pozostałe koszty prowizyjne |
-78,8 |
-69,4 |
Wynik z tytułu prowizji |
-1 479,5 |
-718,0 |
|
|
|
6.3. Wynik na pozostałej działalności podstawowej
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
|
Zwroty prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytów hipotecznych |
-695,6 |
-542,9 |
Inne przychody i koszty pozostałej działalności podstawowej |
5,2 |
10,6 |
Wynik na pozostałej działalności podstawowej |
-690,4 |
-532,3 |
|
|
|
6.4. Koszty działania, w tym:
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
|
Koszty pracownicze |
-10 252,9 |
-12 514,9 |
Wynagrodzenia |
-8 102,6 |
-10 486,8 |
w tym program zmiennych składników wynagrodzeń |
-1 326,1 |
-1 403,9 |
Świadczenia na rzecz pracowników |
-2 150,3 |
-2 028,1 |
Koszty regulacyjne |
-1 827,4 |
-2 687,5 |
Opłaty BFG* |
-1 383,2 |
-2 138,2 |
Pozostałe koszty regulacyjne |
-444,2 |
-549,3 |
Pozostałe koszty działania |
-13 308,7 |
-10 607,6 |
Amortyzacja |
-412,5 |
-400,7 |
Koszty z tytułu czynności wspomagających świadczonych w ramach Umowy o współpracy** |
-6 266,7 |
-6 069,8 |
Koszty IT |
-1 788,2 |
-1 135,0 |
Koszty serwisów informacyjnych |
-287,0 |
-353,5 |
Koszty wynajmu budynków |
-235,6 |
-214,1 |
Usługi prawne |
-622,5 |
-480,6 |
Koszty łączności |
-426,1 |
-215,3 |
Pozostałe koszty doradztwa i konsultingu |
-827,6 |
-240,7 |
Zużycie materiałów oraz składników majątkowych niekwalifikowanych do środków trwałych |
-123,1 |
-213,2 |
Podatki i opłaty |
-33,8 |
-11,5 |
Koszty reprezentacji |
-2,6 |
-0,1 |
Opłaty agencji ratingowej |
-552,0 |
-508,4 |
Pozostałe usługi obce |
-1 230,9 |
-285,0 |
Inne koszty, w tym: |
-500,1 |
-479,7 |
- koszty obsługi pocztowej |
-120,2 |
-118,6 |
Koszty działania |
-25 389,0 |
-25 810,0 |
|
|
|
*) 18 kwietnia 2024 roku Zarząd ING Banku Hipotecznego S.A. otrzymał informację od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o wysokości rocznej składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków za 2024 rok. Łączny koszt dla Banku wynosi 1 383,2 tys. PLN, łącznie z korektą składek za lata poprzednie. Cała ta kwota została zaksięgowana w ciężar kosztów 1 kwartału 2024 roku, a opłacona w lipcu 2024 roku.
**) Zakres usług świadczonych przez ING Bank Śląski S.A. na rzecz ING Banku Hipotecznego S.A. wynikający z Umowy o współpracy został opisany w nocie 6.26 Transakcje z jednostkami powiązanymi.
6.5. Odpis na oczekiwane straty kredytowe
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
|
Utworzenie odpisów na oczekiwane straty kredytowe |
-691,8 |
-1 261,7 |
Kredyty i inne należności wobec klientów |
-635,4 |
-1 255,8 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
-56,4 |
-5,9 |
Rozwiązanie odpisów na oczekiwane straty kredytów |
1 864,1 |
2 355,1 |
Kredyty i inne należności wobec klientów |
1 836,5 |
2 345,8 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
0,0 |
0,1 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
27,6 |
9,2 |
Odpis na oczekiwane straty kredytowe |
1 172,3 |
1 093,4 |
|
|
6.6. Podatek dochodowy
Podatek dochodowy ujęty w rachunku zysków i strat |
||
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
|
Podatek bieżący |
-6 715,9 |
0,0 |
Podatek odroczony |
-1 040,7 |
-10 251,6 |
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych |
-1 040,7 |
-10 251,6 |
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych ujemnych z tytułu: |
-701,5 |
-8 744,9 |
Straty podatkowej* |
-1 736,2 |
2 585,1 |
Kosztów utworzenia rezerw na koszty osobowe, rzeczowe i inne |
-233,2 |
136,3 |
Kosztów z tytułu naliczonych, a niezapłaconych odsetek |
1 479,5 |
-248,8 |
Odpisów na oczekiwane straty kredytowe |
-226,0 |
-201,5 |
Przychodów rozliczanych według efektywnej stopy procentowej |
-11,4 |
0,7 |
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów dot. moratoriów kredytowych |
0,0 |
-11 039,5 |
Innych |
25,8 |
22,8 |
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych dodatnich z tytułu: |
-339,2 |
-1 506,7 |
Przychodów z tytułu naliczonych, a niezapłaconych odsetek |
-204,9 |
-1 344,4 |
Różnicy pomiędzy amortyzacją podatkową i bilansową |
1,1 |
-0,3 |
Wyceny papierów wartościowych |
-135,4 |
-162,0 |
Razem podatek księgowy ujęty w rachunku zysków i strat |
-7 756,6 |
-10 251,6 |
|
|
|
*) W pozycji strata podatkowa w 2024 roku została ujęta wartość podatku odroczonego odpowiadająca wartości rozliczonej straty poniesionej w latach 2022-2023, która została rozliczona w 2024 roku. W ocenie Banku, na 31 grudnia 2024 roku nie występują przesłanki, aby aktywo nie było możliwe w całości do zrealizowania w następnych okresach.
|
|
|
|
|
Strata podatkowa za 2022 rok |
Strata podatkowa za 2023 rok |
|
Wartość straty podatkowej |
2 257,6 |
13 760,8 |
|
Rozliczona w 2024 roku |
2 257,6 |
6 880,4 |
|
Pozostała kwota do rozliczenia w latach 2025-2026 |
0,0 |
6 880,4 |
|
|
|
|
|
Wyliczenie efektywnej stopy podatkowej |
|||
|
|
|
|
|
okres |
okres |
|
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
||
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
||
A. Zysk brutto |
39 263,0 |
51 558,1 |
|
B. (-) 19% zysku brutto |
-7 460,0 |
-9 796,0 |
|
C. Zwiększenia - 19% kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, w tym: |
-297,0 |
-426,1 |
|
Składka BFG na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków |
-262,8 |
-406,3 |
|
Inne |
-34,2 |
-19,8 |
|
D. Zmniejszenia - 19% przychodów niepodlegających opodatkowaniu |
-0,4 |
29,5 |
|
E. Podatek księgowy ujęty w rachunku zysków i strat [B+C-D] |
-7 756,6 |
-10 251,6 |
|
Efektywna stopa podatkowa (-E : A)* |
19,76% |
19,88% |
|
|
|
|
|
Na odchylenie efektywnej stawki podatkowej od 19% w 2024 roku wpłynęła przede wszystkim składka BFG na fundusz przymusowej restrukturyzacji w wysokości 1,4 mln PLN. |
|||
Podatek dochodowy ujęty w innych całkowitych dochodach |
|||
|
|
|
|
|
okres |
Okres |
|
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
||
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
||
Podatek odroczony, w tym: |
67,1 |
-291,2 |
|
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych |
67,1 |
-291,2 |
|
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych z tytułu niezrealizowanego wyniku wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
76,4 |
-290,2 |
|
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych z tytułu strat aktuarialnych |
-9,3 |
-1,0 |
|
Razem podatek księgowy ujęty w innych całkowitych dochodach |
67,1 |
-291,2 |
|
|
|
|
|
Podatek dochodowy ujęty w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
|||
okres od 01.01.2024 do 31.12.2024 |
|
|
|
|
|
|
|
|
31.12.2024 |
Rachunek zysków i strat |
31.12.2023 |
Odsetki naliczone od kredytów wobec klientów oraz odsetki naliczone i dyskonto od papierów wartościowych |
-3 441,6 |
-204,9 |
-3 236,7 |
Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych |
-24,5 |
1,0 |
-25,5 |
Wycena papierów wartościowych |
-504,2 |
-135,4 |
-368,8 |
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów dot. moratoriów kredytowych |
-4 401,4 |
0,0 |
-4 401,4 |
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w wyniku finansowym |
-8 371,7 |
-339,3 |
-8 032,4 |
Strata podatkowa za lata 2022-2023 |
1 307,3 |
-1 736,2 |
3 043,5 |
Koszty do zapłacenia |
1 207,2 |
-233,2 |
1 440,4 |
Odsetki naliczone od zobowiązań wobec innych banków oraz odsetki naliczone i dyskonto od zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych |
4 226,5 |
1 256,6 |
2 969,9 |
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe |
475,9 |
-226,0 |
701,9 |
Koszty rozliczane według efektywnej stopy procentowej |
546,8 |
-11,4 |
558,2 |
Różnica między amortyzacją aktywa z tytułu prawa do użytkowania oraz kosztu finansowania leasingu (MSSF 16) |
6,6 |
0,9 |
5,7 |
Korekta odsetek od obligacji nabytych |
342,2 |
223,0 |
119,2 |
Inne |
75,4 |
24,9 |
50,5 |
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w wyniku finansowym |
8 187,9 |
-701,4 |
8 889,3 |
Razem |
-183,8 |
-1 040,7 |
856,9 |
|
|
|
|
|
31.12.2024 |
Inne całkowite dochody |
31.12.2023 |
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
-23,9 |
76,4 |
-100,3 |
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w innych całkowitych dochodach |
-23,9 |
76,4 |
-100,3 |
Straty aktuarialne |
73,8 |
-9,3 |
83,1 |
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w innych całkowitych dochodach |
73,8 |
-9,3 |
83,1 |
Razem |
49,9 |
67,1 |
-17,2 |
|
|
|
|
Aktywa/(Rezerwa) z tytułu podatku odroczonego (prezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej) |
-133,9 |
|
839,7 |
6.7. Zysk oraz wartość księgowa przypadające na jedną akcję
Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję
Wyliczenie podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję Banku oparte jest na zysku netto oraz liczbie akcji zwykłych występujących na koniec roku.
|
|
|
|
okres |
okres |
stan na |
stan na |
|
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Zysk netto |
31 506,4 |
41 306,5 |
Ilość akcji zwykłych |
380 000 |
380 000 |
Zysk przypadający na jedną akcję (w zł) |
82,91 |
108,70 |
|
|
|
Rozwodniony zysk przypadający na jedną akcję
W ciągu 2024 roku jak i również w ciągu roku 2023 nie wystąpiły czynniki rozwadniające zysk przypadający na jedną akcję. W opisywanych okresach ING Bank Hipoteczny S.A. nie emitował obligacji zamiennych na akcje ani opcji na akcje. Kapitał zakładowy dzieli się w całości na akcje zwykłe (nie ma akcji uprzywilejowanych). Ze względu na powyższe wartość rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję pokrywa się z wartością podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję.
Wartość księgowa przypadająca na jedną akcję
Wyliczenie wartości księgowej przypadającej na jedną akcję Banku za rok 2024 oparte jest na kwocie kapitału własnego oraz liczbie akcji występujących na koniec roku.
Aktywa netto |
||
|
|
|
|
okres |
okres |
stan na |
stan na |
|
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Aktywa netto (wartość księgowa) |
440 861,2 |
440 622,4 |
Liczba akcji |
380 000 |
380 000 |
Wartość księgowa na jedną akcję |
1 160,16 |
1 159,53 |
|
|
|
6.8. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Rachunki bieżące |
2 259,9 |
2 924,4 |
Lokaty w bankach |
12 008,0 |
23 218,8 |
Razem (netto) |
14 267,9 |
26 143,2 |
|
|
|
Na 31 grudnia 2024 roku środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki na rachunkach bieżących i lokaty krótkoterminowe (o terminie zapadalności do 3 miesięcy) w ING Banku Śląskim S.A. w PLN.
W Banku nie występują środki pieniężne i ich ekwiwalenty z rozpoznaną utratą wartości. Ponieważ Bank zawiera transakcje międzybankowe jedynie z ING Bankiem Śląskim S.A. ocenia się, że ryzyko kredytowe wynikające z tych transakcji jest istotnie ograniczone, w związku z czym Bank nie tworzy z tego tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe (wartość brutto jest równa wartości netto).
W odniesieniu do przedmiotowych należności ING Bank Hipoteczny S.A. nie identyfikuje ryzyka walutowego i ryzyka stopy procentowej.
6.9. Dłużne papiery wartościowe
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
99 664,8 |
86 293,0 |
Obligacje Skarbu Państwa |
99 664,8 |
86 293,0 |
Razem |
99 664,8 |
86 293,0 |
|
|
|
6.10. Kredyty i inne należności wobec klientów
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
stan na |
stan na |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
31.12.2024 |
31.12.2023 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
brutto |
odpis |
netto |
brutto |
odpis |
netto |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bankowość detaliczna (osoby fizyczne) |
4 272 567,4 |
-2 650,2 |
4 269 917,2 |
3 663 910,0 |
-3 858,2 |
3 660 051,8 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*) obejmuje również aktywa, dla których termin wymagalności upłynął
Jakość portfela kredytowego Portfel kredytowy obejmuje należności od klientów, na które składają się wyłącznie kredyty. Poniżej zaprezentowano wartość bilansową oraz poziom odpisów na oczekiwane starty kredytowe w podziale na Etapy.
Portfel kredytowy wyceniany według zamortyzowanego kosztu
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
stan na |
stan na |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
31.12.2024 |
31.12.2023 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
brutto |
odpis |
netto |
brutto |
odpis |
netto |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aktywa w Etapie 1 |
3 743 724,9 |
-447,2 |
3 743 277,7 |
3 339 795,9 |
-517,6 |
3 339 278,3 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aktywa w Etapie 2 |
526 287,8 |
-1 576,2 |
524 711,6 |
317 951,7 |
-1 846,6 |
316 105,1 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aktywa w Etapie 3 |
2 554,7 |
-626,8 |
1 927,9 |
6 162,4 |
-1 494,0 |
4 668,3 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Razem |
4 272 567,4 |
-2 650,2 |
4 269 917,2 |
3 663 910,0 |
-3 858,2 |
3 660 051,8 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portfel kredytowy - uzgodnienie wartości bilansowej brutto (WBB) i zmiana odpisu na oczekiwane straty kredytowe (odpis)
2024 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
za rok kończący się 31 grudnia |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
WBB |
odpis |
WBB |
odpis |
WBB |
odpis |
WBB |
odpis |
|||||||
|
Etap 1 |
Etap 2 |
Etap 3 |
Razem |
|||||||||||
Saldo na początek okresu po uwzględnieniu zmian zasad rachunkowości |
3 339 795,9 |
517,6 |
317 951,7 |
1 846,6 |
6 162,4 |
1 494,0 |
3 663 910,0 |
3 858,2 |
|||||||
Zmiany w okresie, w tym: |
403 929,0 |
-70,4 |
208 336,1 |
-270,4 |
-3 607,7 |
-867,2 |
608 657,4 |
-1 208,0 |
|||||||
Kredyty nabyte w okresie |
1 156 677,1 |
173,2 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
1 156 677,1 |
173,2 |
|||||||
Transfer do etapu 1 |
220 473,3 |
42,2 |
-219 660,5 |
-1 050,8 |
-812,8 |
-198,5 |
0,0 |
-1 207,1 |
|||||||
Transfer do etapu 2 |
-460 302,9 |
-111,7 |
463 295,7 |
1 075,8 |
-2 992,8 |
-812,6 |
0,0 |
151,5 |
|||||||
Transfer do etapu 3 |
-122,4 |
0,0 |
-554,0 |
-59,4 |
676,4 |
99,9 |
0,0 |
40,5 |
|||||||
Spłaty całkowite |
-189 513,5 |
-24,9 |
-14 746,2 |
-145,0 |
-305,3 |
-25,3 |
-204 565,0 |
-195,2 |
|||||||
Zmiana oszacowania odpisu z tytułu strat oczekiwanych |
0,0 |
57,2 |
0,0 |
1 239,3 |
0,0 |
69,3 |
0,0 |
1 365,8 |
|||||||
Korekty zarządcze |
0,0 |
-206,4 |
0,0 |
-1 330,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
-1 536,7 |
|||||||
Pozostałe |
-323 282,6 |
0,0 |
-19 998,9 |
0,0 |
-173,2 |
0,0 |
-343 454,7 |
0,0 |
|||||||
Razem odpisy na oczekiwane starty kredytowe w rachunku zysków i strat |
403 929,0 |
-70,4 |
208 336,1 |
-270,4 |
-3 607,7 |
-867,2 |
608 657,4 |
-1 208,0 |
|||||||
Naliczenia odsetek karnych (za zwłokę) |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
14,5 |
0,0 |
14,5 |
|||||||
Spisania odsetek karnych (za zwłokę) |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
-14,5 |
0,0 |
-14,5 |
|||||||
Stan na koniec okresu |
3 743 724,9 |
447,2 |
526 287,8 |
1 576,2 |
2 554,7 |
626,8 |
4 272 567,4 |
2 650,2 |
|||||||
2023 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
za rok kończący się 31 grudnia |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
WBB |
odpis |
WBB |
odpis |
WBB |
odpis |
WBB |
odpis |
|||||||
|
Etap 1 |
Etap 2 |
Etap 3 |
Razem |
|||||||||||
Saldo na początek okresu po uwzględnieniu zmian zasad rachunkowości |
2 655 283,2 |
966,2 |
244 731,0 |
2 414,8 |
6 016,3 |
1 538,4 |
2 906 030,5 |
4 919,4 |
|||||||
Zmiany w okresie, w tym: |
684 512,7 |
-448,6 |
73 220,7 |
-568,2 |
146,1 |
-44,4 |
757 879,5 |
-1 061,2 |
|||||||
Kredyty nabyte w okresie |
1 176 898,6 |
242,4 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
1 176 898,6 |
242,4 |
|||||||
Transfer do etapu 1 |
27 780,4 |
8,2 |
-27 780,4 |
-245,5 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
-237,3 |
|||||||
Transfer do etapu 2 |
-124 022,7 |
-78,2 |
124 459,0 |
732,0 |
-436,3 |
-102,2 |
0,0 |
551,6 |
|||||||
Transfer do etapu 3 |
-849,0 |
-9,1 |
-838,0 |
-182,9 |
1 695,6 |
365,0 |
8,6 |
173,0 |
|||||||
Spłaty całkowite |
-170 039,4 |
-43,2 |
-11 592,2 |
-250,8 |
-1 053,7 |
-290,4 |
-182 685,3 |
-584,4 |
|||||||
Zmiana oszacowania odpisu z tytułu strat oczekiwanych |
0,0 |
-360,3 |
0,0 |
-452,2 |
0,0 |
-16,8 |
0,0 |
-829,3 |
|||||||
Korekty zarządcze |
0,0 |
-208,4 |
0,0 |
-168,8 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
- 377,2 |
|||||||
Pozostałe |
-225 255,2 |
0,0 |
-11 027,7 |
0,0 |
-59,5 |
0,0 |
-236 342,4 |
0,0 |
|||||||
Razem odpisy na oczekiwane starty kredytowe w rachunku zysków i strat |
684 512,7 |
-448,6 |
73 220,7 |
-568,2 |
146,1 |
-44,4 |
757 879,5 |
-1 061,2 |
|||||||
Naliczenia odsetek karnych (za zwłokę) |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
5,2 |
0,0 |
5,2 |
|||||||
Spisania odsetek karnych (za zwłokę) |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
-5,2 |
0,0 |
-5,2 |
|||||||
Stan na koniec okresu |
3 339 795,9 |
517,6 |
317 951,7 |
1 846,6 |
6 162,4 |
1 494,0 |
3 663 910,0 |
3 858,2 |
|||||||
Transakcja nabycia portfela wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych
W 2024 roku w ramach podpisanej 11 kwietnia 2024 roku z ING Bankiem Śląskim S.A. umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji Listów Zastawnych nr 15 ING Bank Hipoteczny S.A. nabył portfel wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie za łączną kwotę 365 236,8 tys. PLN.
14 listopada 2024 roku w ramach podpisanej z ING Bankiem Śląskim S.A. umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji Listów Zastawnych nr 16 ING Bank Hipoteczny S.A. nabył portfel wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie za łączną kwotę 829 453,5 tys. PLN.
Natomiast w 2023 roku w ramach podpisanej 3 marca 2023 roku z ING Bankiem Śląskim S.A. umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji Listów Zastawnych nr 13 ING Bank Hipoteczny S.A. nabył portfel wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie za łączną kwotę 637 276,2 tys. PLN.
W ramach podpisanej 23 listopada 2023 roku z ING Bankiem Śląskim S.A. umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji Listów Zastawnych nr 14 ING Bank Hipoteczny S.A. nabył kolejny portfel wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie za łączną kwotę 617 977,5 tys. PLN.
Podstawą nabywania przez ING Bank Hipoteczny S.A. portfeli wierzytelności od ING Banku Śląskiego S.A. jest podpisana w roku 2019 Ramowa umowa przeniesienia wierzytelności w celach emisji listów zastawnych na zasadach i warunkach określonych w szczególności w Ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych.
okres od 01.01.2024 do 31.12.2024
|
|
|||
|
Zmiana odpisu |
różnica |
Objaśnienia |
|
w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
w rachunku zysków i strat |
|
|
|
Zmiana odpisu |
1 208,0 |
1 172,3 |
35,7
|
Różnica dotycząca zmiany stanu odpisu na oczekiwane straty kredytowe w 2024 roku wynika w szczególności z uwzględnienia w rachunku zysków i strat korekty doprowadzającej przychody odsetkowego do poziomu wynikającego z wartości netto ekspozycji. |
|
|
*) Różnica w 2023 roku wynosiła -32,2 tys. PLN i wynikała z analogicznych przyczyn.
Zaangażowanie wobec klientów według klas ryzyka
Bank dzieli klasy ryzyka na cztery podstawowe grupy. Poszczególnym przedziałom klas ryzyka odpowiadają krótkoterminowe ratingi Moody’s, zgodnie z informacją zamieszczoną w poniższej tabeli.
|
|
|
L.p. grupa klas ryzyka przedział klas ryzyka |
|
krótkoterminowy rating Moody’s |
1. grupa klas odpowiadająca ratingom inwestycyjnym 1-10 |
|
od Aaa do Baa3 |
2. grupa klas odpowiadająca ratingom spekulacyjnym 11-17 |
|
od Ba1 do Caa3 |
3. grupa klas zaangażowań potencjalnie nieregularnych 18-19 |
|
od Ca do C |
4. grupa klas zaangażowań nieregularnych 20-22 |
|
- |
|
|
|
Dla ratingów 20-22 prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania wynosi 100%.
2024 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
podział klas ryzyka |
Etap 1 |
Etap 2 |
Etap 3 |
Razem |
1-10 |
3 713 764,4 |
505 892,9 |
0,0 |
4 219 657,4 |
11-17 |
29 960,5 |
17 591,4 |
0,0 |
47 551,8 |
18-19 |
0,0 |
2 803,5 |
0,0 |
2 803,5 |
20-22 |
0,0 |
0,0 |
2 554,7 |
2 554,7 |
Razem brutto |
3 743 724,9 |
526 287,8 |
2 554,7 |
4 272 567,4 |
odpis |
-447,2 |
-1 576,2 |
-626,8 |
-2 650,2 |
Rezem netto |
3 743 277,7 |
524 711,6 |
1 927,9 |
4 269 917,2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2023 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
podział klas ryzyka |
Etap 1 |
Etap 2 |
Etap 3 |
Razem |
1-10 |
3 318 886,9 |
301 750,3 |
0,0 |
3 620 637,2 |
11-17 |
20 909,0 |
14 498,4 |
0,0 |
35 407,4 |
18-19 |
0,0 |
1 703,0 |
0,0 |
1 703,0 |
20-22 |
0,0 |
0,0 |
6 162,4 |
6 162,4 |
Razem brutto |
3 339 795,9 |
317 951,7 |
6 162,4 |
3 663 910,0 |
odpis |
-517,6 |
-1 846,6 |
-1 494,0 |
-3 858,2 |
Rezem netto |
3 339 278,3 |
316 105,1 |
4 668,4 |
3 660 051,8 |
|
|
|
|
|
6.11. Rzeczowe aktywa trwałe
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Wartość brutto, w tym: |
3 487,9 |
3 121,8 |
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania |
3 214,8 |
2 845,5 |
Sprzęt informatyczny |
256,2 |
259,4 |
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe |
16,9 |
16,9 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie), w tym: |
-2 117,5 |
-1 708,3 |
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania |
-1 904,9 |
-1 556,6 |
Sprzęt informatyczny |
-195,9 |
-135,0 |
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe |
-16,7 |
-16,7 |
Razem (netto), w tym: |
1 370,4 |
1 413,5 |
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania |
1 309,9 |
1 288,9 |
Sprzęt informatyczny |
60,3 |
124,4 |
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe |
0,2 |
0,2 |
|
|
|
W tabelach zaprezentowano zmiany wartości brutto oraz skumulowanej amortyzacji dla poszczególnych grup rzeczowych aktywów trwałych, jakie miały miejsce w roku 2024 i 2023.
Zmiany w rzeczowych aktywach trwałych z wyłączeniem prawa do użytkowania |
|||
okres od 01.01.2024 do 31.12.2024 |
|
|
|
|
|||
|
Sprzęt informatyczny |
Pozostałe rzeczowe |
RAZEM |
aktywa trwałe |
|||
Wartość brutto na początek okresu |
259,4 |
16,9 |
276,3 |
Zmniejszenia, w tym: |
3,2 |
0,0 |
3,2 |
Sprzedaż |
3,2 |
0,0 |
3,2 |
Wartość brutto na koniec okresu |
256,2 |
16,9 |
273,1 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
-135,0 |
-16,7 |
-151,7 |
Zwiększenia, w tym: |
-64,2 |
0,0 |
-64,2 |
Odpisy amortyzacyjne |
-64,2 |
0,0 |
-64,2 |
Zmniejszenia, w tym: |
-3,3 |
0,0 |
-3,3 |
Sprzedaż |
-2,7 |
0,0 |
-2,7 |
Inne |
-0,6 |
0,0 |
-0,6 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-195,9 |
-16,7 |
-212,6 |
Wartość netto na koniec okresu |
60,3 |
0,2 |
60,5 |
|
|||
|
|
|
|
okres od 01.01.2023 do 31.12.2023 |
|
|
|
|
|||
|
Sprzęt informatyczny |
Pozostałe rzeczowe |
RAZEM |
aktywa trwałe |
|||
Wartość brutto na początek okresu |
299,2 |
16,9 |
316,1 |
Zmniejszenia, w tym: |
39,8 |
0,0 |
39,8 |
Sprzedaż |
27,9 |
0,0 |
27,9 |
Likwidacja |
11,9 |
0,0 |
11,9 |
Wartość brutto na koniec okresu |
259,4 |
16,9 |
276,3 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
-101,0 |
-14,4 |
-115,4 |
Zwiększenia, w tym: |
-65,2 |
-2,3 |
-67,5 |
Odpisy amortyzacyjne |
-65,2 |
-2,3 |
-67,5 |
Zmniejszenia, w tym: |
-31,2 |
0,0 |
-31,2 |
Sprzedaż |
-21,4 |
0,0 |
-21,4 |
Likwidacja |
-9,8 |
0,0 |
-9,8 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-135,0 |
-16,7 |
-151,7 |
Wartość netto na koniec okresu |
124,4 |
0,2 |
124,6 |
|
Zmiany w aktywach z tytułu prawa do użytkowania |
|||
okres od 01.01.2024 do 31.12.2024 |
|
|
|
|
|||
|
Nieruchomości |
Środki transportu |
RAZEM |
Wartość brutto na początek okresu |
2 501,9 |
343,6 |
2 845,5 |
Zwiększenia, w tym: |
376,7 |
133,8 |
510,5 |
Nowe kontrakty |
0,0 |
133,3 |
133,3 |
Inne |
376,7 |
0,5 |
377,2 |
Zmniejszenia, w tym: |
141,2 |
0,0 |
141,2 |
Likwidacja |
141,2 |
0,0 |
141,2 |
Wartość brutto na koniec okresu |
2 737,4 |
477,4 |
3 214,8 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
-1 303,2 |
-253,4 |
-1 556,6 |
Zwiększenia, w tym: |
-290,0 |
-58,3 |
-348,3 |
Odpisy amortyzacyjne |
-290,0 |
-58,3 |
-348,3 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-1 593,2 |
-311,7 |
-1 904,9 |
Wartość netto na koniec okresu |
1 144,2 |
165,7 |
1 309,9 |
|
okres od 01.01.2023 do 31.12.2023 |
|
|
|
|
|||
|
Nieruchomości |
Środki transportu |
RAZEM |
Wartość brutto na początek okresu |
2 137,0 |
245,0 |
2 382,0 |
Zwiększenia, w tym: |
693,3 |
111,8 |
805,1 |
Nowe kontrakty |
57,8 |
101,8 |
159,6 |
Inne |
635,5 |
10,0 |
645,5 |
Zmniejszenia, w tym: |
328,4 |
13,2 |
341,6 |
Inne |
236,3 |
0,0 |
236,3 |
Likwidacja |
92,1 |
13,2 |
105,3 |
Wartość brutto na koniec okresu |
2 501,9 |
343,6 |
2 845,5 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
-1 073,7 |
-203,0 |
-1 276,7 |
Zwiększenia, w tym: |
-282,9 |
-50,4 |
-333,3 |
Odpisy amortyzacyjne |
-282,9 |
-50,4 |
-333,3 |
Zmniejszenia, w tym: |
-53,4 |
0,0 |
-53,4 |
Likwidacja |
-53,4 |
0,0 |
-53,4 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-1 303,2 |
-253,4 |
-1 556,6 |
Wartość netto na koniec okresu |
1 198,7 |
90,2 |
1 288,9 |
|
Nie występują ograniczenia prawne dotyczące rzeczowych aktywów trwałych na koniec 2024 i 2023 roku.
6.12. Wartości niematerialne
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Wartość brutto, w tym: |
2 975,8 |
2 975,8 |
Oprogramowanie* |
2 975,8 |
2 975,8 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie), w tym: |
-2 975,8 |
-2 975,8 |
Oprogramowanie |
-2 975,8 |
-2 975,8 |
Razem (netto) |
0,0 |
0,0 |
|
|
|
6.13. Inne aktywa
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Rozliczenia międzyokresowe, w tym: |
1 205,7 |
1 934,7 |
Koszty działania opłacone z góry |
1 205,7 |
1 934,7 |
Pozostałe aktywa, w tym: |
193,4 |
149,7 |
Rozrachunki publiczno-prawne |
103,9 |
104,9 |
Rozrachunki z dostawcami |
30,4 |
0,0 |
Rozrachunki z tyt. składek ZUS |
59,1 |
42,7 |
Inne |
0,0 |
2,1 |
Razem |
1 399,1 |
2 084,4 |
|
|
|
6.14. Zobowiązania wobec banków
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Kredyty otrzymane |
3 345 549,4 |
2 795 044,7 |
Zobowiązania z tytułu kwoty refinansowania* |
83 175,5 |
125 881,4 |
Inne |
1,6 |
1,5 |
Razem |
3 428 726,5 |
2 920 927,6 |
|
|
|
*) ING Bank Hipoteczny S.A. świadczy na rzecz ING Banku Śląskiego S.A. usługi refinansowania portfeli wierzytelności hipotecznych poprzez zapłatę kwoty refinansowania, w wysokości ustalonej zgodnie z postanowieniami ramowej umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych i umów przeniesienia, w zamian za przeniesienie na ING Bank Hipoteczny S.A. tych portfeli.
6.15. Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Zobowiązania z tytułu emisji hipotecznych listów zastawnych o okresie spłaty |
508 565,9 |
405 303,0 |
Do 1 roku |
0,0 |
405 303,0 |
Od 2 do 5 lat |
508 565,9 |
0,0 |
Razem |
508 565,9 |
405 303,0 |
|
|
|
Na 31 grudnia 2024 roku Bank posiadał zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych wyemitowanych w ramach Międzynarodowego Programu Emisji Listów Zastawnych ustanowionego w roku 2019. Celem Programu było stworzenie infrastruktury prawnej w ramach której Bank będzie mógł przeprowadzać emisje listów zastawnych zarówno na rynku lokalnym jak i zagranicznym.
Wyemitowane listy zastawne wg stanu na 31.12.2024 |
||||||||
|
||||||||
ISIN |
Waluta |
Wartość nominalna |
Oprocentowanie na 31.12.2024 |
Stopa + marża |
Data emisji |
Termin wykupu |
Rating |
Rynek notowań |
/ stała stopa |
||||||||
XS2895060809 |
PLN |
500 000,0 |
0,064 |
0,55% + WIBOR6M |
2024-09-11 |
2028-09-11 |
Aa1 |
LuxSE, |
|
||||||||
|
W 2024 roku, w ramach Międzynarodowego Programu Emisji Listów Zastawnych Bank, wyemitował 2 serię listów zastawnych oraz dokonał wykupu wyemitowanej w październiku 2019 roku 1 serii listów zastawnych. Szczegółowe informacje zostały zaprezentowane w rozdziale 2. Istotne zdarzenia, w punkcie 2.1. W 2024 roku.
Ewentualne przyszłe emisje listów zastawnych będą bezpośrednio uzależnione od warunków rynkowych oraz sytuacji płynnościowej Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. oraz sytuacji płynnościowej sektora bankowego.
Rejestr zabezpieczeń listów zastawnych
Zabezpieczeniem hipotecznych listów zastawnych są wierzytelności Banku z tytułu kredytów hipotecznych zabezpieczone hipoteką z najwyższym pierwszeństwem ustanowionym na rzecz Banku. Podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych stanowi również część środków Banku ulokowana w obligacjach skarbowych, o których mowa w nocie 6.23. Wartość godziwa.
Wartość kapitału niezapadłego wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych i stanowiących zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych na 31 grudnia 2024 roku wynosiła 2 539 095,6 tys. PLN (dla porównania na 31 grudnia 2023 roku wynosiła 2 391 702,4 tys. PLN) natomiast wartość nominalna dodatkowego zabezpieczenia w postaci papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państwa wynosiła 30 000,0 tys. PLN (podobnie jak na 31 grudnia 2023 roku wynosiła 30 000,0 tys. PLN).
Na 31 grudnia 2024 roku liczba wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych wynosiła 15 592, w tym 19 spłaconych (dla porównania na 31 grudnia 2023 roku wynosiła 14 935, w tym 102 spłaconych).
6.16. Rezerwy
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe |
653,0 |
621,0 |
Krótkoterminowe |
69,0 |
2,5 |
Długoterminowe |
584,0 |
618,5 |
Pozostałe rezerwy |
20,0 |
20,0 |
Długoterminowe |
20,0 |
20,0 |
Razem |
673,0 |
641,0 |
|
|
|
Poniższa tabela prezentuje zmianę stanu zobowiązania ujętego w bilansie.
okres od 01.01.2024 do 31.12.2024 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rezerwa na |
Rezerwa na |
Pozostałe |
RAZEM |
odprawy emerytalne |
odprawy rentowe |
rezerwy |
||
Saldo na początek okresu |
603,8 |
17,2 |
20,0 |
641,0 |
Koszty bieżącego zatrudnienia |
45,0 |
2,3 |
0,0 |
47,3 |
Koszty odsetek |
32,6 |
0,9 |
0,0 |
33,5 |
Zyski/straty aktuarialne |
-43,7 |
-5,1 |
0,0 |
-48,8 |
Z tytułu zmian założeń aktuarialnych ex post |
-10,3 |
-3,9 |
0,0 |
-14,2 |
Z tytułu zmian założeń finansowych |
-21,8 |
-0,5 |
0,0 |
-22,3 |
Z tytułu zmian założeń demograficznych |
-11,6 |
-0,7 |
0,0 |
-12,3 |
Saldo na koniec okresu |
637,7 |
15,3 |
20,0 |
673,0 |
|
||||
|
|
|
|
|
okres od 01.01.2023 do 31.12.2023 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rezerwa na |
Rezerwa na |
Pozostałe |
RAZEM |
odprawy emerytalne |
odprawy rentowe |
rezerwy |
||
Saldo na początek okresu |
522,3 |
19,4 |
20,0 |
561,7 |
Koszty bieżącego zatrudnienia |
43,7 |
2,9 |
0,0 |
46,6 |
Koszty odsetek |
36,6 |
1,4 |
0,0 |
38,0 |
Zyski/straty aktuarialne |
1,2 |
-6,5 |
0,0 |
-5,3 |
Z tytułu zmian założeń aktuarialnych ex post |
11,1 |
-4,1 |
0,0 |
7,0 |
Z tytułu zmian założeń finansowych |
45,7 |
1,0 |
0,0 |
46,7 |
Z tytułu zmian założeń demograficznych |
-55,6 |
-3,4 |
0,0 |
-59,0 |
Saldo na koniec okresu |
603,8 |
17,2 |
20,0 |
641,0 |
|
Rezerwa na odprawy emerytalne
Bank tworzy rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe zgodnie z MSR 19. Rezerwa na odprawy emerytalne i rentowe przyznane w ramach świadczeń z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy wyliczana jest metodą aktuarialną przez niezależnego aktuariusza jako wartość obecna przyszłych, długoterminowych zobowiązań Banku wobec pracowników według stanu zatrudnienia i płac na dzień aktualizacji. Rezerwa będąca efektem wyceny aktuarialnej ujmowana jest i aktualizowana w okresach rocznych.
Wyliczenie rezerw jest oparte na szeregu założeń, zarówno co do stóp dyskontowych, prognozowanych podwyżek wynagrodzeń jak i założeń dotyczących rotacji pracowników, ryzyka śmierci i innych. Założenia są weryfikowane na koniec roku obrotowego.
Poniższe tabele prezentują wrażliwość modelu na przyjęte wartości poszczególnych założeń na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku. Jako wariant bazowy zaprezentowano wartość rezerw emerytalnych i rentowych ujętych w księgach Banku odpowiednio na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku.
Założenia przyjęte do wyceny:
o stopa dyskonta – 5,80% (5,40 % na koniec roku 2023),
o długoterminowa stopa wzrostu wynagrodzeń – 5,00%.
W tabelach poniżej zaprezentowano wrażliwość modelu na przyjęte wartości poszczególnych założeń na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku. Jako wariant bazowy zaprezentowano wartość rezerw emerytalnych i rentowych ujętych w księgach Banku odpowiednio na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku.
2024
|
|
|
|
|
Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe (w tys. PLN) |
||
dolny przedział |
wariant bazowy |
górny przedział |
|
Stopa dyskontowa (-1% / wariant bazowy / +1%) |
699,2 |
653,0 |
612,7 |
Odchylenie od założonej dynamiki zmian w wynagrodzeniach (-0,25% / wariant bazowy / +0,25%) |
640,7 |
653,0 |
665,7 |
2023
|
|
|
|
|
Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe (w tys. PLN) |
||
dolny przedział |
wariant bazowy |
górny przedział |
|
Stopa dyskontowa (-1% / wariant bazowy / +1%) |
674,3 |
620,9 |
574,6 |
Odchylenie od założonej dynamiki zmian w wynagrodzeniach (-0,25% / wariant bazowy / +0,25%) |
607,2 |
620,9 |
635,1 |
6.17. Inne zobowiązania
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Rozliczenia międzyokresowe |
6 515,4 |
7 279,2 |
Z tytułu wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych |
4 452,9 |
5 674,7 |
w tym program zmiennych składników wynagrodzeń |
3 122,0 |
4 146,6 |
Z tytułu Umowy o współpracy* |
504,6 |
563,8 |
Z tytułu kosztów IT |
238,5 |
182,8 |
Z tytułu usług prawnych |
118,7 |
69,9 |
Z tytułu kosztów łączności |
426,7 |
32,7 |
Inne |
774,0 |
755,3 |
Pozostałe zobowiązania |
1 915,1 |
2 469,2 |
Zobowiązania z tytułu leasingu |
1 346,9 |
1 312,4 |
Rozrachunki z pracownikami |
0,0 |
544,3 |
Rozrachunki publiczno-prawne |
544,3 |
598,5 |
Inne |
23,9 |
14,0 |
Razem |
8 430,5 |
9 748,4 |
|
|
|
*) Zakres usług świadczonych przez ING Bank Śląski S.A. na rzecz ING Banku Hipotecznego S.A. wynikający z Umowy o współpracy został opisany w nocie 6.26 Transakcje z jednostkami powiązanymi.
Zobowiązanie z tytułu leasingu
okres od 01.01.2024 do 31.12.2024 |
|
|
|
|
|
|
|
Terminy wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu |
Leasing powierzchni biurowej |
Leasing samochodów |
RAZEM |
Do 1 miesiąca |
26,4 |
5,3 |
31,7 |
Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy |
52,5 |
10,7 |
63,2 |
Powyżej 3 miesięcy do 1 roku |
231,9 |
47,1 |
279,0 |
Powyżej 1 roku do 5 lat |
864,2 |
108,8 |
973,0 |
Razem |
1 175,0 |
171,9 |
1 346,9 |
|
|||
|
|
|
|
okres od 01.01.2023 do 31.12.2023 |
|
|
|
|
|
|
|
Terminy wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu |
Leasing powierzchni biurowej |
Leasing samochodów |
RAZEM |
Do 1 miesiąca |
27,5 |
2,9 |
30,4 |
Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy |
54,6 |
5,5 |
60,1 |
Powyżej 3 miesięcy do 1 roku |
241,3 |
20,4 |
261,7 |
Powyżej 1 roku do 5 lat |
896,4 |
63,8 |
960,2 |
Razem |
1 219,8 |
92,6 |
1 312,4 |
|
6.18. Kapitał akcyjny
Szczegółowa struktura kapitału akcyjnego na 31 grudnia 2024 roku zaprezentowana została w punkcie 1.3. Kapitał akcyjny.
6.19. Skumulowane inne całkowite dochody
W poniższej tabeli zaprezentowano salda bilansowe skumulowanych innych całkowitych dochodów, odpowiednio na 31 grudnia 2024 roku i 31 grudnia 2023 roku.
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Zyski i straty aktuarialne |
-314,8 |
-354,3 |
w tym podatek odroczony |
73,8 |
83,1 |
Wycena papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
102,1 |
427,8 |
w tym podatek odroczony |
-23,9 |
-100,3 |
Razem |
-212,7 |
73,5 |
|
|
|
6.20. Zyski zatrzymane
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Wynik roku bieżącego |
31 506,4 |
41 306,5 |
Wynik lat ubiegłych – część przeznaczona na kapitał zapasowy |
13 570,1 |
3 245,0 |
Razem |
45 076,5 |
44 551,5 |
|
|
|
9 maja 2024 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku netto ING Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy 2023, w której:
o 30 981 400,00 PLN zysku przeznaczono na wypłatę dywidendy,
o 10 325 127,29 PLN zysku przeznaczono na kapitał zapasowy.
Wypłata dywidendy
Szczegółowe informacje nt. polityki dywidendowej Banku oraz ograniczeń w wypłacie dywidendy znajdują się w niniejszym sprawozdaniu w sekcji Zarządzanie ryzykiem oraz kapitałem, w nocie 6.30. Informacje jakościowe - Polityka dywidendowa.
Kapitał zapasowy
Kapitał zapasowy tworzy się z odpisów z zysku po opodatkowaniu, z nadwyżek osiągniętych przy wydawaniu akcji powyżej ich wartości nominalnej oraz z uiszczanych przez akcjonariuszy dopłat, z przeznaczeniem na pokrycie strat bilansowych. Decyzję o wykorzystaniu kapitału zapasowego podejmuje Walne Zgromadzenie.
6.21. Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Dla celów sprawozdania z przepływów pieniężnych, środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują salda rachunków bieżących i lokat krótkoterminowych (zawartych na okres nieprzekraczający 3 miesięcy) w innych bankach. Środki te prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji Środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz w nocie objaśniającej 6.8.
Objaśnienie podziału działalności Banku na działalność operacyjną, inwestycyjną i finansową w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
Działalność operacyjna dotyczy podstawowego obszaru działalności Banku, nie zaliczanej do działalności inwestycyjnej i finansowej.
Działalność inwestycyjna obejmuje nabywanie i zbywanie papierów wartościowych oraz powiązanych wpływów odsetkowych, a także zbywanie rzeczowych aktywów trwałych .
Działalność finansowa dotyczy długoterminowych (powyżej 1 roku) operacji finansowych, przeprowadzanych z podmiotami finansowymi. Wpływy z działalności finansowej wskazują na źródła finansowania Banku, uzyskiwane m.in. poprzez zaciąganie długoterminowych kredytów i pożyczek od innych banków lub emisję dłużnych papierów wartościowych (listów zastawnych i obligacji). Wydatki z działalności finansowej dotyczą głównie spłat przez Bank długoterminowych zobowiązań (m.in.: spłat otrzymanych kredytów wraz z odsetkami, wykupu wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych, spłat odsetek od wyemitowanych papierów dłużnych, spłat zobowiązań leasingowych), a ponadto obejmuje płatność dywidendy na rzecz właściciela).
Przyczyny występowania różnic pomiędzy zmianami stanu niektórych pozycji wykazanymi w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
Przyczyny wystąpienia różnic pomiędzy zmianami stanu wykazanymi w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych zostały wyjaśnione w poniższej tabeli.
Ponadto, zmiany stanu poszczególnych składników aktywów i zobowiązań zostały skorygowane o odsetki, które prezentowane są w pozycji Odsetki otrzymane/zapłacone.
|
|
|||
|
Zmiana stanu |
różnica |
Objaśnienia przyczyn wystąpienia różnicy |
|
w sprawozdaniu |
w sprawozdaniu |
|||
Zmiana stanu kredytów wobec klientów |
-609 865,4 |
-607 893,4 |
-1 972,0 |
Różnica dotycząca zmiany stanu kredytów wobec klientów wynika w szczególności z pomniejszenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o naliczone odsetki od kredytów wobec klientów, które zaprezentowano w pozycji Odsetki otrzymane. |
Zmiana stanu pozostałych aktywów |
685,3 |
336,6 |
348,7 |
Różnica dotycząca zmiany stanu pozostałych aktywów wynika w szczególności z uwzględnienia w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej nie tylko zmiany stanu innych aktywów lecz również m.in. pozostałych zmian rzeczowych aktywów trwałych. |
Zmiana stanu zobowiązań wobec innych banków |
507 798,9 |
-1 006 572,6 |
1 514 371,5 |
Różnica dotycząca zmiany stanu pozostałych zobowiązań wobec innych banków wynika w szczególności z pomniejszenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o zmianę stanu zobowiązań z tytułu finansowania długoterminowego, które wykazane zostały w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności finansowej. |
Zmiana stanu zobowiązań z tyt. listów zastawnych |
103 262,9 |
-971,9 |
104 234,8 |
Różnica dotycząca zmiany stanu zobowiązań z tyt. listów zastawnych wynika w szczególności z korekty tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o przepływy z wykupu 1 serii listów zastawnych i emisji 2 serii listów zastawnych oraz odsetki od zobowiązań z tytułu listów zastawnych, które zaprezentowano w pozycji Odsetki zapłacone. |
Zmiana stanu rezerw |
32,0 |
71,5 |
39,5 |
Różnica dotycząca zmiany stanu rezerw wynika z uwzględnienia w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej nie tylko zmiany stanu rezerw lecz również m.in. zmiany stanu odroczonego podatku dochodowego od osób prawnych odnoszonego na Skumulowane inne całkowite dochody |
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań |
-1 317,9 |
-934,6 |
-383,3 |
Różnica dotycząca zmiany stanu pozostałych zobowiązań w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej wynika w szczególności z wyłączenia z tej pozycji rachunku przepływów pieniężnych przepływów z tytułu leasingu, które zostały wykazane w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności finansowej |
Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
-13 371,9 |
-6 320,7 |
-7 051,2 |
Różnica dotycząca zmiany stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody wynika w szczególności z wyłączenia zmian związanych z nabyciem oraz sprzedażą lub wykupem dłużnych papierów wartościowych. Zmiany te zaprezentowano jako przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej oraz korekty o odsetki, które prezentowane są w pozycji Odsetki otrzymane. |
|
|
6.22. Wartość godziwa
Aktywa finansowe, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej są prezentowane w wartości godziwej
W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów finansowych Bank klasyfikuje do jednej z trzech kategorii, tzw. poziomu w hierarchii wyceny do wartości godziwej. Opis poszczególnych poziomów hierarchii wyceny zawarty jest w Rozdziale 4. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki, w punkcie 4.4.9 Zyski i straty wynikające z wyceny w terminie późniejszym. W 2024 roku podobnie jak w 2023 roku nie było przesunięć pomiędzy poziomami hierarchii wyceny.
W tabelach zaprezentowano wartości bilansowe aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej w rozbiciu na poziomy hierarchii wyceny.
W 2024 roku techniki wyceny dla Poziomu 1 wyceny nie uległy zmianie.
stan na 31.12.2024 |
||||||||
|
|
|
|
|
||||
|
Poziom 1 |
Poziom 2 |
Poziom 3 |
RAZEM |
||||
Aktywa finansowe |
99 664,8 |
0,0 |
0,0 |
99 664,8 |
||||
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
99 664,8 |
0,0 |
0,0 |
99 664,8 |
||||
w tym obligacje skarbowe |
99 664,8 |
0,0 |
0,0 |
99 664,8 |
||||
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
stan na 31.12.2023 |
||||||||
|
|
|
|
|
||||
|
Poziom 1 |
Poziom 2 |
Poziom 3 |
RAZEM |
||||
Aktywa finansowe |
86 293,0 |
0,0 |
0,0 |
86 293,0 |
||||
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
86 293,0 |
0,0 |
0,0 |
86 293,0 |
||||
w tym obligacje skarbowe |
86 293,0 |
0,0 |
0,0 |
86 293,0 |
||||
|
|
|
|
|
W tabelach przedstawiono porównanie wartości bilansowej z wartością godziwą portfela kredytowego, zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych. Dla pozostałych aktywów i zobowiązań finansowych nie wycenianych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości godziwej, wartość godziwa jest zbliżona do wartości bilansowej.
W 2024 roku techniki wyceny dla Poziomu 2 i 3 hierarchii wyceny nie uległy zmianie.
stan na 31.12.2024 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa |
Metoda wyceny |
Wartość godziwa |
RAZEM |
||||
Poziom 1 |
Poziom 2 |
Poziom 3 |
||||||
Aktywa |
|
|
|
|
|
|
|
|
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty |
14 267,9 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
14 267,9 |
0,0 |
14 267,9 |
||
Kredyty i inne należności wobec klientów |
4 269 917,2 |
zdyskontowane przepływy pieniężne |
0,0 |
0,0 |
4 220 376,3 |
4 220 376,3 |
||
Zobowiązania |
|
|
|
|
|
|
||
Zobowiązania wobec banków |
3 428 726,5 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
3 428 726,5 |
0,0 |
3 428 726,5 |
||
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych |
508 565,9 |
zdyskontowane przepływy pieniężne |
0,0 |
508 565,9 |
0,0 |
508 565,9 |
||
Zobowiązania z tytułu leasingu |
1 346,9 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
0,0 |
1 346,9 |
1 346,9 |
||
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
stan na 31.12.2023 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa |
Metoda wyceny |
Wartość godziwa |
RAZEM |
||||
Poziom 1 |
Poziom 2 |
Poziom 3 |
||||||
Aktywa |
|
|
|
|
|
|
|
|
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty |
26 143,2 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
26 143,2 |
0,0 |
26 143,2 |
||
Kredyty i inne należności wobec klientów |
3 660 051,8 |
zdyskontowane przepływy pieniężne |
0,0 |
0,0 |
3 625 358,3 |
3 625 358,3 |
||
Zobowiązania |
|
|
|
|
|
|
||
Zobowiązania wobec banków |
2 920 927,6 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
2 920 927,6 |
0,0 |
2 920 927,6 |
||
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych |
405 303,0 |
zdyskontowane przepływy pieniężne |
0,0 |
406 558,0 |
0,0 |
406 558,0 |
||
Zobowiązania z tytułu leasingu |
1 312,4 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
0,0 |
1 312,4 |
1 312,4 |
||
|
|
|
|
|
Bank ujawnia dane nt. wartości godziwej kredytów zaliczanych do grupy aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej.
Dla potrzeb wyliczeń wartości godziwej portfela kredytów hipotecznych w PLN wykorzystywana jest krzywa rentowności zawierająca ceny transferowe, które są kalkulowane na podstawie stawki WIBOR 6M. W celu wyceny do wartości godziwej stosowana jest metoda dochodowa.
Kluczowe założenia:
o na potrzeby przeprowadzenia wyceny dokonywana jest korekta oryginalnych harmonogramów spłat kapitałowo-odsetkowych przez uwzględnienie przedpłat, ryzyka kredytowego oraz przyjęcie terminowej struktury stóp procentowych,
o parametry ryzyka kredytowego, tj. PD lifetime i LGD w ujęciu zdyskontowanym na potrzeby wyceny ujęte są w spodziewanych przepływach pieniężnych,
o na potrzeby szacowania przepływów pieniężnych uwzględnione są przedpłaty, oszacowane w oparciu o analizę historycznych danych na podstawie stosowanego modelu przedpłat,
o kalkulacja stopy dyskontowej przyjętej w celu oszacowania wartości przepływów pieniężnych uwzględnia wszystkie ryzyka i koszty, z pominięciem ryzyka przedpłat i kosztów ryzyka kredytowego odzwierciedlonych w przepływach,
o ryzyko przedpłat oraz koszty ryzyka kredytowego odzwierciedlone są w przepływach pieniężnych,
o zastosowanie marży kalibracyjnej ustalonej na podstawie portfela kredytów hipotecznych udzielonych w pierwszym i drugim miesiącu aktualnego kwartału, analogicznego do wycenianego portfela.
Wartość godziwa kredytu obliczana jest jako suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych z tytułu spłat kapitału oraz płatności odsetek, z uwzględnieniem kapitału przedpłaconego oraz kosztu ryzyka kredytowego.
W przypadku kredytów nieposiadających harmonogramu spłat oraz kredytów z grupy zagrożonych utratą wartości przyjmuje się, że dla tych kredytów wartość godziwa równa się ich wartości księgowej.
Na 31 grudnia 2023 roku, w związku z toczącym się procesem legislacyjnym, dotyczącym zmiany ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, Bank uwzględnił w wycenie kredytów hipotecznych w PLN, potencjalny wpływ przedłużenia na rok 2024 moratoriów kredytowych. Na 31 grudnia 2023 roku, biorąc pod uwagę status procesu legislacyjnego, Bank w kalkulacji oparł się na eksperckim założeniu, że uczestnicy rynku przyjęli 75%-owe prawdopodobieństwo wejścia w życie ustawy w wersji opublikowanej w projekcie.
Wartość godziwą zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych wylicza się poprzez zastosowanie czynnika dyskontowego dla każdego przepływu pieniężnego. W tym przypadku czynnik dyskontowy to suma:
o stopy rynkowej opartej na krzywej rentowności z dnia bilansowego oraz
o szacunku aktualnej marży jaka byłaby oferowana w przypadku zaciągnięcia zobowiązania.
Wartość ta jest oparta o indykatywne kwotowanie (np. kwotowanie eurorynkowe) oraz koszt zabezpieczenia ryzyka z tytułu niedopasowania walutowego.
6.23. Pozycje pozabilansowe
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Otrzymane zobowiązania pozabilansowe, w tym: |
1 766 198,4 |
1 889 093,5 |
Niewykorzystana linia kredytowa (revolving credit facility) otrzymana od ING Banku Śląskiego S.A. |
1 566 000,0 |
1 689 000,0 |
Niewykorzystany limit do wykorzystania w postaci gwarancji w kwocie wykraczającej ponad limit linii kredytowej (revolving credit facility) |
200 000,0 |
200 000,0 |
Niewykorzystana linia kredytowa dotycząca kart kredytowych do rachunku bieżącego prowadzonego dla Banku w ING Banku Śląskim S.A. |
198,4 |
93,5 |
Razem |
1 766 198,4 |
1 889 093,5 |
|
|
|
W powyższym zestawieniu wykazano gwarancje wystawione przez ING Bank Śląski S.A. w odniesieniu do emisji obligacji ING Banku Hipotecznego S.A. Limit dotyczący maksymalnej kwoty objętej gwarancjami ustalono na poziomie 900,0 tys. PLN, w taki sposób, że:
a) 700,0 tys. PLN stanowi limit możliwy do wykorzystania w postaci gwarancji lub linii kredytowej nr 3 (revolving credit facility), w efekcie elementy tej kwoty są prezentowane następująco:
1. wykorzystana część dot. linii kredytowej - w pozycji bilansowej „Zobowiązania wobec banków”,
2. część przeznaczona na objęcie gwarancjami obligacji - w pozycji pozabilansowej „Gwarancje”,
3. część niewykorzystana do wysokości limitu 700,0 tys. PLN – w pozycji pozabilansowej „Niewykorzystana linia kredytowa”
b) 200,0 tys. PLN stanowi limit możliwy do wykorzystania w postaci gwarancji. Na 31 grudnia 2024 roku Bank nie korzystał z możliwości objęcia gwarancjami wystawionymi przez ING Bank Śląski S.A. w odniesieniu do emisji obligacji, natomiast na 31 grudnia 2023 roku pierwszy próg limitu, możliwego do wykorzystania w postaci gwarancji lub linii kredytowej nr 3 w wysokości 700,0 tys. PLN (a) nie został przekroczony.
6.24. Informacje o wszczętych postępowaniach administracyjnych i istotnych postępowaniach sądowych
W 2024 roku jak i w roku 2023 Bank nie prowadził żadnych postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, których wartość stanowi co najmniej 10% kapitałów własnych Banku.
Nie wystąpiły również żadne istotne sprawy zarówno z powództwa Banku jak i przeciwko Bankowi. Bank nie utworzył żadnych rezerw na toczące się sprawy sporne.
Na 31 grudnia 2024 roku przeciwko Bankowi toczyło się łącznie 12 postępowań sądowych (1 postępowanie na 31 grudnia 2023 roku). W 11 przypadkach klienci kwestionują oparcie umowy kredytu hipotecznego na konstrukcji oprocentowania zmiennego oraz zasady ustalania stopy referencyjnej WIBOR. Bank kwestionuje zasadność roszczeń podnoszonych w tych sprawach, ponieważ stosowanie wskaźnika WIBOR jest zgodne z przepisami prawa. Wskaźnik referencyjny WIBOR jest ustalany przez niezależny od banku podmiot - administratora i nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. W 1 przypadku postępowanie sądowe dotyczy sankcji kredytu darmowego.
Na 31 grudnia 2024 roku dla wszystkich spraw w dalszym ciągu prowadzone było postępowanie sądowe.
6.25. Transakcje z jednostkami powiązanymi
ING Bank Hipoteczny S.A. jest spółką zależną ING Banku Śląskiego S.A., który na 31 grudnia 2024 roku posiadał 100% udziału w kapitale akcyjnym ING Banku Hipotecznego S.A. oraz 100% udziałów w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu ING Banku Hipotecznego S.A.
Począwszy od 2019 roku ING Bank Hipoteczny S.A. nabywa od ING Banku Śląskiego S.A. wierzytelności hipoteczne, które po ocenie przydatności, jako zabezpieczenia udzielonych kredytów i ustaleniu bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości stanowią zabezpieczenie emisji listów zastawnych.
ING Bank Śląski S.A. prowadzi rachunki bieżące, rachunki lokat krótkoterminowych oraz rachunki papierów wartościowych dla ING Banku Hipotecznego S.A. Dodatkowo, ING Bank Hipoteczny S.A. korzysta z linii kredytowej od ING Banku Śląskiego S.A. na potrzeby finansowania działalności operacyjnej, a także z linii kredytowej udostępnionej pracownikom spółki w związku z korzystaniem z kart bankowych ING Banku Śląskiego S.A.
Począwszy od stycznia 2019 roku ING Bank Śląski S.A. wykonuje na rzecz ING Banku Hipotecznego S.A. czynności o podstawowym znaczeniu w oparciu o Umowę o współpracy pomiędzy tymi bankami. Usługi świadczone są w następujących obszarach: Rachunkowości i Podatków, Controllingu, IT, CRO, Biznesu i Operacji, Skarbu, Obsługi Prawnej, Zarządzania Danymi, Ryzyka Braku Zgodności (Compliance), Audytu, BHP oraz usług w zakresie Zakupów i usług w zakresie HR. Część czynności wykonywanych jest w ramach outsourcingu, zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe, natomiast wszelkie procesy decyzyjne związane z prowadzoną działalnością wykonywane są przez ING Bank Hipoteczny S.A.
Pomiędzy ING Bankiem Hipotecznym S.A. a ING Bankiem Śląskim S.A. przeprowadzane są również transakcje wynikające z zawartych umów podnajmu pomieszczeń, w których mieści się siedziba Banku, biuro w Warszawie oraz centrum zapasowe, wsparcia informatycznego oraz obsługi kadrowo-płacowej.
Ponadto, ING Bank Hipoteczny S.A. korzysta z usług innych podmiotów powiązanych, tj. usług operacyjnych dot. SWIFT świadczonych przez ING Belgium N.V. i ING Bank N.V., usług obsługi finansowo-księgowej świadczonych przez ING Usługi dla Biznesu S.A., usług Global Directory Services świadczonych przez ING Bank N.V., usług programistycznych Robotic Process Automation świadczonych przez SAIO S.A.
Wszelkie transakcje dokonane z jednostkami powiązanymi wynikały z bieżącej działalności oraz zostały zawarte na warunkach rynkowych.
Bank podpisał 12 lutego 2024 roku nową Umowę Kredytową z ING Bankiem Śląskim S.A. obowiązującą do 14 grudnia 2026 roku. Szczegółowe informacje zostały zaprezentowane w rozdziale 2. Istotne zdarzenia, w punkcie 2.1. W 2024 roku. Dodatkowo dokonał aktualizacji umów istniejących (m.in. corocznej aktualizacji Umowy o współpracę z ING Bankiem Śląskim S.A.). Bank nie wszedł w relacje z innymi nowymi istotnymi klientami, odbiorcami czy dostawcami.
W poniższych tabelach zaprezentowano informacje liczbowe dotyczące przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań, które wynikają z transakcji zawartych pomiędzy Bankiem a podmiotem dominującym oraz pozostałymi podmiotami z nim powiązanymi.
Koszty zostały zaprezentowane po pomniejszeniu o odliczenie współczynnikiem struktury sprzedaży (VAT).
Koszty i przychody
okres od 01.01.2024 do 31.12.2024 |
||
|
|
|
|
podmiot dominujący |
pozostałe podmioty powiązane |
Przychody |
681,0 |
0,0 |
Przychody odsetkowe |
681,0 |
0,0 |
Koszty |
-190 254,8 |
-1 584,4 |
Koszty odsetkowe |
-182 422,8 |
0,0 |
Koszty prowizji |
-1 284,1 |
0,0 |
Koszty działania |
-6 547,9 |
-1 584,4 |
|
|
|
|
|
|
okres od 01.01.2023 do 31.12.2023 |
||
|
|
|
|
podmiot dominujący |
pozostałe podmioty powiązane |
Przychody |
905,1 |
0,0 |
Przychody odsetkowe |
905,1 |
0,0 |
Koszty |
-178 269,1 |
-712,7 |
Koszty odsetkowe |
-171 395,1 |
0,0 |
Koszty prowizji |
-520,6 |
0,0 |
Koszty działania |
-6 353,4 |
-712,7 |
|
|
|
Należności i zobowiązania
stan na 31.12.2024 |
||
|
|
|
|
podmiot dominujący |
pozostałe podmioty powiązane |
Należności |
15 412,1 |
0,0 |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty |
14 267,9 |
0,0 |
1 144,2 |
0,0 |
|
Zobowiązania |
3 430 411,0 |
884,6 |
Zobowiązania wobec banków |
3 428 726,5 |
0,0 |
Inne zobowiązania |
1 684,5 |
884,6 |
w tym: rozliczenia międzyokresowe kosztów |
509,5 |
884,6 |
Operacje pozabilansowe |
1 966 198,4 |
0,0 |
Otrzymane zobowiązania pozabilansowe |
1 966 198,4 |
0,0 |
|
|
|
stan na 31.12.2023 |
||
|
|
|
|
podmiot dominujący |
pozostałe podmioty powiązane |
Należności |
27 341,9 |
0,0 |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty |
26 143,2 |
0,0 |
Rzeczowe aktywa trwałe |
1 198,7 |
0,0 |
Zobowiązania |
2 922 713,9 |
135,9 |
Zobowiązania wobec banków |
2 920 927,6 |
0,0 |
Inne zobowiązania |
1 786,3 |
135,9 |
w tym: rozliczenia międzyokresowe kosztów |
566,5 |
135,9 |
Operacje pozabilansowe |
1 889 093,5 |
0,0 |
Otrzymane zobowiązania pozabilansowe |
1 889 093,5 |
0,0 |
|
|
|
6.26. Transakcje z personelem zarządzającym i pracownikami
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych
Pracownicy mogą korzystać z różnorodnych form pomocy socjalnej w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Stan Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na 31 grudnia 2024 roku wynosił 271,7 tys. PLN (dla porównania na 31 grudnia 2023 roku wynosił 211,7 tys. PLN).
Wynagrodzenie Członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A.
Skład Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. na koniec 2024 roku został zaprezentowany w rozdziale 1. Informacje o Banku, w punkcie 1.5. Skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku.
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
|
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze* |
1 723,7 |
2 148,9 |
Wynagrodzenia * |
1 596,6 |
1 649,50 |
Korzyści |
127,1 |
499,4 |
Razem |
1 723,7 |
2 148,9 |
|
|
|
* z wyłączeniem programu zmiennych wynagrodzeń |
Na krótkoterminowe świadczenia pracownicze składają się: wynagrodzenia zasadnicze, opieka medyczna oraz inne świadczenia przyznane przez Radę Nadzorczą Banku.
Świadczenia dla Członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. wynikające z Programu Zmiennych Składników Wynagrodzeń za ten sam rok rozliczeniowy co rok sprawozdawczy przyznawane są po pozytywnej rekomendacji Rady Nadzorczej dot. zatwierdzenia sprawozdania finansowego za ww. rok i uwzględniane w kolejnych okresach sprawozdawczych.
Świadczenia za rok 2024 dla Członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. wynikające z Programu Zmiennych Składników Wynagrodzeń nie zostały jeszcze przyznane.
Zgodnie z obowiązującym w Banku systemem wynagrodzeń, Członkom Zarządu Banku może przysługiwać premia za rok 2024, która zostanie wypłacona w latach 2025-2031.
W związku z tym została utworzona rezerwa na wypłatę bonusu za 2024 rok dla Członków Zarządu, która na 31 grudnia 2024 roku wynosiła 957,9 tys. PLN. Ostateczną decyzję odnośnie wysokości premii podejmie Rada Nadzorcza Banku.
Świadczenia dla Członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. wynikające z Programu Zmiennych Składników Wynagrodzeń |
||||
|
|
|
||
|
2024 |
2023 |
||
|
krótkoterminowe świadczenia |
długoterminowe świadczenia |
krótkoterminowe świadczenia |
długoterminowe świadczenia |
płatności w gotówce |
286,4 |
190,9 |
295,8 |
197,2 |
akcje fantomowe |
290,4 |
190,2 |
299,1 |
197,9 |
Razem |
576,8 |
381,1 |
594,9 |
395,1 |
W 2024 roku, Członkom Zarządu wypłacono również świadczenia po okresie zatrudnienia.
Członkowie Zarządu mają zawarte umowy o zakazie konkurencji po zaprzestaniu pełnienia funkcji w Zarządzie Banku. W przypadku nie powołania na nową kadencję lub odwołania Członkom Zarządu przysługuje odprawa. Informacja o odprawach przysługujących Członkom Zarządu jest zawarta w ich umowach o pracę i należy się tylko w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez Bank z przyczyn innych niż uprawniające do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Wynagrodzenie Członków Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.
Skład Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A. na koniec 2024 roku został zaprezentowany w rozdziale 1. Informacje o Banku, w punkcie 1.5. Skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku.
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2024 |
od 01.01.2023 |
|
do 31.12.2024 |
do 31.12.2023 |
|
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze |
136,4 |
132,0 |
Wynagrodzenia |
136,4 |
132,0 |
Razem |
136,4 |
132,0 |
|
|
|
|
Stan posiadania akcji ING Banku Hipotecznego S.A. przez członków Rady Nadzorczej Banku oraz członków Zarządu Banku
Na 31 grudnia 2024 roku, a także odpowiednio na 31 grudnia 2023 roku Członkowie Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku nie posiadali akcji ING Banku Hipotecznego S.A.
6.27. Zatrudnienie
Zatrudnienie w Banku na koniec roku 2024 i 2023 wynosiło odpowiednio:
|
|
|
|
stan na 31.12.2024 |
stan na 31.12.2023 |
w osobach |
32 |
36 |
w etatach |
32 |
36 |
6.28. Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
W 2024 roku oraz w 2023 roku, ze względu na specyfikę działalności biznesowej, Bank nie wydzielał segmentów, a więc nie analizował wyników działalności w podziale na segmenty.
Bank prowadzi działalność wyłącznie na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM I KAPITAŁEM
Uwzględniając skalę oraz specyfikę działalności Banku, Bank ujawnia w rocznym sprawozdaniu finansowym oraz sprawozdaniu Zarządu z działalności Banku wybrane informacje na temat adekwatności kapitałowej i zarządzania ryzykiem. Informacje dotyczą w szczególności:
o celów i strategii w zakresie zarządzania ryzykiem,
o funduszy własnych dla potrzeb adekwatności kapitałowej,
o wymogów kapitałowych,
o buforów kapitałowych,
o dźwigni finansowej,
o ryzyka operacyjnego, zgodnie z wymogami zawartymi w Rekomendacji M,
o systemu zarządzania ryzykiem płynności oraz pozycji płynności, zgodnie z Rekomendacją P,
o wymogów, o których mowa w art. 111 a) Prawo bankowe oraz w Rekomendacji H,
o polityki w zakresie wynagrodzeń osób, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka Banku.
Bank każdorazowo dokonuje oceny adekwatności ujawnianych informacji w kontekście dostarczenia uczestnikom rynku kompleksowego obrazu profilu ryzyka Banku.
Bank, działając w Grupie Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A., dostarcza również informacje podmiotowi dominującemu w celu ujęcia ich w danych skonsolidowanych.
Szczegółowe informacje o zakresie ujawnianych informacji, sposobie ich weryfikacji oraz publikacji zawiera dokument: „Polityka ujawniania informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz innych informacji podlegających ogłaszaniu w ING Banku Hipotecznym S.A.”, dostępny na stronie internetowej Banku.
Cele i zasady zarządzania ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A. ma na celu zapewnienie skutecznej kontroli ryzyka i jego utrzymanie w warunkach zmieniającego się otoczenia makroekonomicznego i prawnego w ramach zaakceptowanego przez Bank apetytu na ryzyko, z uwzględnieniem założonego poziomu działalności biznesowej. Zakładany poziom ryzyka stanowi ważny składnik procesu planistycznego.
Bank monitoruje realizację strategii, w tym strategii zarządzania ryzykiem, a cele strategiczne zostały przypisane poszczególnym jednostkom organizacyjnym lub osobom. Ustanowiony został również nadzór Zarządu nad realizacją tych zadań.
Celem systemu zarządzania ryzykiem:
o kredytowym jest wspieranie efektywnej realizacji celów biznesowych poprzez proaktywne zarządzanie ryzykiem i działalność na rzecz wzrostu organicznego, przy jednoczesnym utrzymywaniu bezpiecznego poziomu wypłacalności i płynności oraz odpowiedniego poziomu rezerw,
o operacyjnym jest ograniczenie ekspozycji Banku na ryzyko niefinansowe oraz minimalizacja konsekwencji z tytułu materializacji ryzyka operacyjnego,
o płynności i finansowania jest utrzymanie odpowiedniego poziomu płynności w celu zapewnienia bezpiecznego i stabilnego działania Banku w normalnych warunkach rynkowych oraz w trakcie kryzysu,
o stopy procentowej jest utrzymanie zmienności wyniku finansowego oraz bilansowej wartości zaktualizowanej kapitału wynikającej ze zmian stóp procentowych, w granicach nie zagrażających bezpieczeństwu Banku i akceptowanych przez Radę Nadzorczą,
o braku zgodności jest identyfikacja zagrożeń dla działania organizacji wynikających z braku zapewnienia zgodności z przepisami prawa i regulacji wewnętrznych – w szczególności w zakresie produktów i usług bankowych, monitorowanie zaistniałych incydentów, a także podejmowanie działań wspierających oraz naprawczych.
Wszystkie cele kompleksowego systemu zarządzania ryzykiem zostały szczegółowo określone w opracowanej przez Zarząd i zaakceptowanej przez Radę Nadzorczą strategii zarządzania ryzykiem.
Zasady zarządzania ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A. opiera się w szczególności na następujących zasadach:
o proces zarządzania ryzykiem, jest określony i regulowany przez strategie, polityki i procedury przyjęte przez Zarząd i Radę Nadzorczą ING Banku Hipotecznego S.A.,
o Bank zarządza wszystkimi zidentyfikowanymi rodzajami ryzyka bankowego i przeprowadza proces adekwatności kapitału wewnętrznego (ang. ICAAP - Internal Capital Adequacy Assessment Proces) przy czym:
proces zarządzania ryzykiem jest odpowiedni do skali działalności oraz do istotności, skali i złożoności danego ryzyka oraz na bieżąco dostosowywany do nowych czynników i źródeł ryzyka,
metody zarządzania ryzykiem, modele i ich systemy pomiaru ryzyka oraz ich założenia są dostosowane do skali i złożoności ryzyka oraz okresowo monitorowane i walidowane,
o struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem zapewnia niezależność obszaru ryzyka, w tym niezależność wyceny nieruchomości i podejmowania decyzji kredytowych od działalności biznesowej,
o proces zarządzania ryzykiem jest zintegrowany z procesami planistycznymi i kontrolingowymi oraz wspiera realizację strategii Banku, przy zachowaniu zgodności ze strategią zarządzania ryzykiem, w szczególności w zakresie apetytu na ryzyko,
o proces zarządzania ryzykiem jest spójny z zasadami zarządzania ryzykiem Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A., w tym również w zakresie wykorzystania grupowych modeli ryzyka, dostosowanych do specyfiki działania ING Banku Hipotecznego S.A. oraz zatwierdzonych przez właściwe organy ING Banku Hipotecznego S.A.,
o testy warunków skrajnych są przeprowadzane w Banku w oparciu o uprzednio zaakceptowane scenariusze. Wyniki testów warunków skrajnych są dyskutowane na posiedzeniach odpowiednich komitetów (opisanych poniżej) oraz Zarządu Banku. Raportowanie źródeł i czynników ryzyka a także pomiaru poziomu ryzyka i jego kosztów umożliwia podjęcie odpowiednich działań profilaktycznych i naprawczych.
Będąc częścią Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. ING Bank Hipoteczny S.A. włącza się swoimi działaniami w strategię biznesową dotyczącą ESG (ang. Environmental, Social, Governance) w części dotyczącej przedmiotu swojej działalności. Zgodnie z podejściem prezentowanym w ECB Guide on climate-related and environmental risks 2020 oraz EBA report on management and supervision of ESG risks for credit institutions and investment firms 2021, Bank nie traktuje ryzyka ESG, jako odrębnej kategorii ryzyka, lecz jako czynnik wzmacniający występujące w Banku podstawowe kategorie ryzyka (ryzyko kredytowe, rynkowe, płynności i finansowania oraz ryzyko niefinansowe). Bank definiuje ryzyko ESG jako ryzyko negatywnego finansowego wpływu na Bank czynników ESG – ryzyko ich wpływu bezpośredniego lub pośredniego (pośredni – poprzez wpływ tych czynników na klientów/kontrahentów Banku).
Bank zarządza ryzykiem ESG poprzez włączanie mechanizmów jego identyfikacji, pomiaru, oceny, ograniczania, monitoringu, raportowania do standardowych procesów zarządzania ryzykiem kredytowym, rynkowym, operacyjnym, płynności i finansowania oraz ryzykiem niefinansowym.
Na początku 2024 roku Rada Nadzorcza Banku zatwierdziła Strategię Zarządzania Ryzykiem, w której wśród kluczowych filarów na lata 2024-2026 zostało zawarte Ryzyko ESG/klimatu, z priorytetem wspierania zrównoważonego rozwoju banku i właściwego zarządzania ryzykiem klimatycznym/ESG.
Zgodnie ze Strategią Zarządzania Ryzykiem na lata 2024-2026 w ING Banku Hipotecznym S.A. Ryzyko klimatyczne należy traktować jako:
o Ryzyko fizyczne – wynikające z gwałtownych zjawisk pogodowych (np. powodzi) oraz ocieplania się klimatu,
o Ryzyko transformacji – wynikające np. ze zmian w prawie, technologii, preferencjach klientów, transformacji gospodarki.
Cele określone w Strategii Zarządzania Ryzykiem w ING Banku Hipotecznym obejmują:
1) Ocenę portfela kredytowego Banku:
o wdrożenie ilościowych miar ryzyka ESG w limitach apetytu na ryzyko RAS (ang. Risk Appetite Statement),
o dalszy rozwój ilościowego podejścia do ryzyka fizycznego i transformacji,
o dalszy rozwój wewnętrznego raportowania ekspozycji na ryzyko ESG.
2) Testy warunków skrajnych ESG:
o dalszy rozwój metodologii klimatycznych/środowiskowych testów warunków skrajnych,
o przeprowadzenie klimatycznych/środowiskowych testów warunków skrajnych w perspektywie średnio- i długoterminowej.
3) Świadomość pracowników:
o zaangażowanie pracowników obszaru ryzyka w rozwój metod i modeli oceny i pomiaru ryzyka ESG.
4) Zapewnienie zgodności wewnętrznych polityk, procedur i procesów Banku z wymogami wynikającymi z zewnętrznych regulacji w sprawie ryzyka klimatycznego i środowiskowego.
W 2024 roku Bank wdrożył między innymi następujące środki zarządzania ryzykiem ESG:
o zatwierdził Metodykę ustalania apetytu na ryzyko transformacji (RAS) dla portfela kredytów mieszkaniowych dla klientów indywidualnych dla nabywanych wierzytelności, ustalił ilościowy cel RAS na 2024 oraz częstotliwość i proces monitorowania oraz wykonania RAS,
o przeprowadził długoterminowe testy warunków skrajnych oparte o scenariusze klimatyczne opracowane przez NGFS (Network for Greening Finacial Sector) zakładające między innymi materializację ryzyka powodzi i ryzyka transformacji,
o wdrożył Instrukcję - wytyczne dotyczące zapobiegania greenwashingowi.
Przeprowadzono również warsztaty z oceny istotności typów ryzyka, na których omówiono i opisano wpływ ryzyka ESG na poszczególne kategorie tradycyjnych grup ryzyka.
ING Bank Hipoteczny S.A. podejmuje szereg działań związanych bezpośrednio lub pośrednio z zagadnieniami ESG. W 2024 roku pracownicy Banku kontynuowali zaangażowanie w wolontariat, m.in: poprzez udział w projekcie „Moje środowisko 2024”, projekt nr 2: Antysmogowy park kieszonkowy, w ramach którego posadzono drzewa i krzewy gatunków antysmogowych, łąkę antysmogową i zamontowano ławki ze skrzyniami na rośliny w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Siewierzu oraz w organizacji spływu kajakowego na Małej Panwi dla dzieci z Domu Dziecka Sindbad w Ustroniu w ramach stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce.
Organizacja zarządzania ryzykiem
Proces zarządzania ryzykiem jest nadzorowany przez Radę Nadzorczą Banku, która regularnie otrzymuje informacje o profilu ryzyka w ING Banku Hipotecznym S.A. oraz najważniejszych działaniach podejmowanych w zakresie zarządzania ryzykiem.
Zarząd Banku odpowiada za zarządzanie ryzykiem, w tym za nadzorowanie i monitorowanie działań podejmowanych przez Bank w tym zakresie. Zarząd Banku podejmuje najważniejsze decyzje mające wpływ na poziom ryzyka Banku oraz uchwala przepisy wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem.
Celem systemu kontroli wewnętrznej jest wspomaganie procesów decyzyjnych przyczyniające się do zapewnienia skuteczności i efektywności działania Banku, wiarygodności sprawozdawczości finansowej przestrzegania zasad zarządzania ryzykiem w Banku oraz przestrzegania przepisów prawa i regulacji wewnętrznych.
Zarządzanie ryzykiem jest realizowane w trzech, wzajemnie niezależnych liniach obrony. Trzy linie obrony o których mówi Rekomendacja H Komisji Nadzoru Finansowego są tymi samymi, które w „Rozporządzeniu Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz polityki wynagrodzeń w bankach” nazwano trzema poziomami systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej.
1) Pierwsza linia obrony
Głównym zadaniem pierwszej linii obrony jest opracowanie, wdrożenie i wykonywanie kontroli ograniczających ryzyko oraz monitorowanie ich efektywności.
W zakres odpowiedzialności wchodzą w m.in:
o analiza, kontrola oraz zarządzanie ryzykiem w swoim obszarze odpowiedzialności,
o zapewnienie identyfikacji ryzyk i mechanizmów kontrolnych dla produktów i procesów zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami,
o przeprowadzanie ocen ryzyka i podejmowanie działań ograniczających w celu utrzymania poziomu ryzyka zgodnego z wyznaczonym apetytem na ryzyko,
o utrzymywanie ciągłości działalności (ang. Business Continuity).
Pierwsza linia obrony odpowiada za wdrożenie i wykonywanie mechanizmów kontrolnych wynikających z polityk i innych regulacji, również dla czynności zleconych na zewnątrz (outsourcing) oraz mających za zadanie zapewnienie osiągania celów ogólnych i szczegółowych systemu kontroli wewnętrznej. W ramach tej linii wykonywany jest również niezależny monitoring przestrzegania mechanizmów kontrolnych w postaci weryfikacji bieżącej i/lub testowania poziomego.
Pierwsza linia obrony odpowiedzialna jest za przestrzeganie zasad wynikających z zatwierdzonych polityk, regulaminów, instrukcji i procedur.
Zadania pierwszej linii obrony wykonują jednostki organizacyjne nie wskazane w drugiej i trzeciej linii obrony.
2) Druga linia obrony
Głównym zadaniem drugiej linii obrony jest wspieranie, instruowanie, opiniowanie, doradzanie, kwestionowanie oraz nadzorowanie pierwszej linii obrony w zakresie zarządzania ryzykiem.
Druga linia obrony odpowiada za:
o wydawanie regulacji oraz zapewnienie metod i narzędzi zarządzania ryzykiem, w tym definiowanie i utrzymanie procesu zarządzania ryzykiem oraz wspieranie pierwszej linii obrony w trakcie realizacji tego procesu,
o weryfikowanie stosowania przez pierwszą linię obrony regulacji z zakresu ryzyka,
o opiniowanie propozycji biznesowych mających wpływ na profil ryzyka banku,
o przygotowywanie informacji zarządczej z zakresu ryzyka z uwzględnieniem ryzyk mających wpływ na realizację strategii Banku oraz ryzyk kluczowych,
o monitorowanie działań ograniczających ryzyko oraz zmian w profilu ryzyka,
o zapewnienie zatrudnienia wykwalifikowanej kadry w obszarze zarządzania ryzykiem,
o zapewnienie niezależnej analizy i ekspertyz wspierających kadrę zarządzającą,
o analizę i monitorowanie zagrożeń i trendów dotyczących zjawisk mających wpływ na profil ryzyka,
o podnoszenie świadomości ryzyka, wywieranie wpływu poprzez stymulowanie kultury ryzyka i prowadzenie szkoleń,
o zapewnienie odpowiedniej jakości danych związanych z zarządzaniem ryzykiem.
W celu zapewnienia efektywnego zarządzania ryzykiem w Banku pierwsza linia obrony zobowiązana jest przekazywać wszystkie istotne informacje z zakresu ryzyka jednostkom drugiej linii obrony.
Jednostki drugiej linii obrony w ramach działań kontrolnych dokonują własnej niezależnej oceny efektywności funkcjonowania pierwszej linii obrony poprzez testy, przeglądy i inne formy kontroli. W związku z tym mają dostęp do wszelkich niezbędnych danych, informacji oraz dokumentów źródłowych, w tym zawierających informacje o charakterze poufnym, jeśli wynika to z zakresu merytorycznego ich zadań.
Zidentyfikowane na poziomie drugiej linii obrony problemy mogą być eskalowane na wyższy szczebel zarządzania – do Prezesa/Wiceprezesa nadzorującego daną jednostkę drugiej linii obrony, w tym również do Zarządu Banku i Rady Nadzorczej, wraz z opinią jednostki drugoliniowej w zakresie decyzji biznesowych obarczonych nieakceptowalnym ryzykiem.
3) Trzecia linia obrony
Stanowisko Audytu Wewnętrznego, pełni rolę trzeciej linii obrony i dostarcza kierownictwu niezależnego, obiektywnego zapewnienia, co do adekwatności i skuteczności systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej w pierwszej i drugiej linii obrony.
Role, uprawnienia, zakres i charakter pracy, w tym zakres odpowiedzialności Stanowiska Audytu Wewnętrznego oraz zasady współpracy jednostek organizacyjnych Banku z tym Stanowiskiem są uregulowane w Polityce – Karta Audytu ING Bank Hipoteczny S.A.
Celem audytu wewnętrznego jest przysporzenie wartości i usprawnienie działalności operacyjnej Banku, a także wspomaganie osiągania celów w Banku poprzez zapewnienie skuteczności procesów funkcjonujących w Banku, jak również poprzez doradztwo.
Linie obrony modelu
Linie obrony modelu nie zawsze odpowiadają liniom obrony opisanym powyżej i określonym w poszczególnych obszarach ryzyk finansowych i niefinansowych. W obszarach tych ryzyk możliwe są przypadki, gdy jednostki drugiej lub trzeciej linii obrony są właścicielami modelu – wtedy, w zakresie linii obrony modelu występują one w roli pierwszej linii obrony modelu (np. audyt wewnętrzny, który funkcjonuje w ramach trzeciej linii obrony opisanej powyżej może być właścicielem modelu i wtedy w zakresie linii obrony modelu będzie pełnił rolę pierwszej linii obrony modelu).
Komórki organizacyjne odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem
Za zarządzanie ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A. odpowiadają następujące komórki organizacyjne Banku:
o Stanowisko Ryzyka Kredytowego - odpowiedzialne w szczególności za pomiar, raportowanie, zarządzanie modelami ryzyka kredytowego,
o Stanowisko Ryzyka Rynkowego - odpowiedzialne w szczególności za zarządzanie ryzykiem rynkowym i płynności,
o Stanowisko Ryzyka Operacyjnego - odpowiedzialne w szczególności za zarządzanie ryzykiem niefinansowym,
o Zespół Wycen i Decyzji Kredytowych - odpowiedzialny w szczególności za niezależny od funkcji sprzedaży proces ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości (BHWN),
o Stanowisko Walidacji Modeli - odpowiedzialne w szczególności za zarządzanie ryzykiem modeli oraz walidację modeli ryzyka i wyceny.
o Komórka ds. zgodności – odpowiedzialna w szczególności za zarządzanie ryzykiem braku zgodności w ramach ryzyka niefinansowego.
Proces zarządzania ryzykiem jest wspierany przez:
Komitet Audytu i Ryzyka Rady Nadzorczej
Komitet wspiera Radę Nadzorczą w szczególności poprzez:
o monitorowanie procesu sprawozdawczości finansowej,
o monitorowanie skuteczności systemów kontroli wewnętrznej, audytu wewnętrznego oraz zarządzania ryzykiem, w tym w zakresie sprawozdawczości finansowej oraz szacowania prawidłowego poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe,
o monitorowanie wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności przeprowadzania przez firmę audytorską badania, z uwzględnieniem wszelkich wniosków i ustaleń Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego wynikających z kontroli przeprowadzonej w firmie audytorskiej,
o kontrolowanie i monitorowanie niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, w szczególności w przypadku świadczenia przez firmę audytorską innych usług niż badanie.
Ponadto, w zakresie ryzyka poprzez :
o opiniowanie całościowej bieżącej i przyszłej gotowości Banku do podejmowania ryzyka,
o opiniowanie opracowanej przez Zarząd Banku strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku oraz przedkładanych przez Zarząd informacji dotyczących realizacji tej strategii,
o nadzorowanie wdrażania strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla,
o weryfikację, czy ceny pasywów i aktywów oferowanych klientom w pełni uwzględniają model biznesowy Banku i jego strategię w zakresie ryzyka.
Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami
Komitet obejmuje zakresem swojego działania :
o zarządzanie ryzykiem rynkowym i płynności w ING Banku Hipotecznym S.A.,
o zarządzanie bilansem Banku (aktywami i zobowiązaniami),
o zarządzanie kapitałem oraz adekwatnością kapitałową,
o proces wyceny instrumentów finansowych oraz kalkulacji korekt wyceny uwzględniających czynniki nieuwzględnione w wycenie w systemach Banku,
o przedkładanie Zarządowi Banku do ostatecznego zatwierdzania polityki z obszaru zarządzania ryzykiem rynkowym, ryzykiem płynności oraz wycen instrumentów finansowych,
o dokonywanie przeglądu stanu wewnętrznych aktów prawnych na bieżąco (co najmniej w cyklu rocznym) i dostosowania ich do profilu ryzyka Banku oraz/lub zmian otoczenia makroekonomicznego i regulacyjnego.
Komitet Polityki Kredytowej
Komitet obejmuje zakresem swojego działania:
o określanie apetytu na ryzyko kredytowe, w zakresie szczegółowych limitów apetytu na ryzyko oraz limitów koncentracji w ramach którego KPK:
określa rodzaje limitów,
ustala i zmienia poziomy limitów.
o podejmowanie decyzji w sprawie regulacji dotyczących realizacji Polityki zarządzania ryzykiem kredytowym w ING Banku Hipotecznym S.A.,
o określanie i modyfikowanie zasad dotyczących identyfikacji, oceny i kontroli ryzyka, w tym:
zasady oceny ryzyka kredytowego,
standardy analizy kredytowej,
kompetencje kredytowe,
przebieg procesu ratingowego,
zasady monitorowania klientów i ekspozycji kredytowych,
zasady prowadzenia restrukturyzacji i windykacji,
zasady ustanawiania i monitorowania zabezpieczeń,
zasady tworzenia odpisów aktualizacyjnych/rezerw,
zasady oceny ryzyka środowiskowego i społecznego,
zasady oceny ryzyka kontrahenta.
o zatwierdzanie regulacji w zakresie budowy, utrzymania oraz stosowania modeli ryzyka, w tym:
zasady zarządzania modelami ryzyka kredytowego,
metodykę budowy i monitorowania modeli,
definicje modeli ryzyka kredytowego,
zakres stosowania modeli ryzyka kredytowego,
instrukcje i procedury opisujące proces walidacji modeli ryzyka kredytowego.
o monitorowanie poziomu ryzyka wyżej wymienionych modeli. Akceptowanie raportów z walidacji oraz wyników monitoringów modeli ryzyka kredytowego,
o monitorowanie poziomu ryzyka kredytowego, zapewnianie przestrzeganie prawa, regulacji nadzorczych oraz standardów Grupy Kapitałowej ING Bank Śląski S.A. oraz omawianie i zatwierdzanie wszelkich innych kwestii związanych z ryzykiem kredytowym oraz rozliczeniowym.
Komitet Ryzyka Niefinansowego
Komitet obejmuje zakresem swojego działania :
o inicjowanie i rekomendowanie zmian oraz nowych rozwiązań w obszarze ryzyka niefinansowego,
o wykonywanie zadań wynikających ze stosowania outsourcingu opisanych w Polityce Outsourcingu ING Banku Hipotecznego S.A. oraz Instrukcji postępowania przy outsourcingu ING Banku Hipotecznego S.A.,
o zatwierdzanie, opiniowanie i rekomendowanie planów, projektów oraz programów, a także standardów kontrolnych związanych z zarządzaniem ryzykiem niefinansowym,
o zatwierdzanie m.in.:
celów zarządzania ryzykiem operacyjnym na dany rok kalendarzowy,
odstąpień od stosowania (ang. Waivers) oraz odstępstw (ang. Deviations) z obszaru ryzyk niefinansowych,
rocznych planów i wyników testowania kluczowych kontroli,
rocznego Planu identyfikacji i oceny ryzyka oraz wyników tego procesu w przypadku zidentyfikowania ryzyk nieakceptowalnych, planu zarządzania kryzysowego oraz wyników Oceny Środowiska Biznesowego,
harmonogramu realizacji zadań oraz raportu z monitoringu drugiej linii obrony w ramach testowania kluczowych kontroli (w tym z obszaru IT), a także wyników niezależnych testów
raportów z zakresu ryzyka niefinansowego (w tym Non-Financial Risk Dashboard) i rekomendowanie Zarządowi Banku, podjęcia decyzji w odniesieniu do istotnych kwestii w zakresie ryzyka niefinansowego (w tym w zakresie nieakceptowalnego ryzyka związanego ze zmianami odnoszącymi się do produktów),
nowych rekomendacji Krytycznego i Wysokiego ryzyka zidentyfikowanych przez pierwszą i drugą linię obrony oraz zmian dat w przypadku realizacji rekomendacji lub akceptacji ryzyka dla Wysokiego poziomu ryzyka,
listy obligatoryjnych szkoleń z obszaru ryzyka niefinansowego,
okresowych wyników przeglądu struktury organizacyjnej Banku, pod kątem jej zgodności z zasadami zarządzania ryzykiem operacyjnym,
metodyki szacowania kapitału z tytułu ryzyka operacyjnego,
wyników pomiaru kapitału ekonomicznego i regulacyjnego na ryzyko operacyjne, w tym monitorowanie w okresach kwartalnych poziomu wymaganego kapitału na ryzyko operacyjne oraz czynników wpływających na jego zmiany,
działań ograniczających.
o monitorowanie:
procesów identyfikacji, oceny, monitorowania i ograniczania ryzyka niefinansowego, w tym także w obszarze outsourcingu oraz oszustw,
procesu zapewnienia jakości w procesach zarządzania ryzykiem niefinansowym,
statusu działań ograniczających, udoskonalających związanych z programami i projektami w Banku (w tym z projektami dotyczącymi ryzyka niefinansowego),
statusu wdrożenia standardów kontrolnych
czynników ryzyka wynikających z Oceny Środowiska Biznesowego.
raportów związanych z ryzykiem reputacyjnym, skarg i reklamacji klientów oraz zagadnień odnoszących się do ryzyka prowadzenia działalności (ang. conduct risk) oraz ryzyka braku zgodności, raportów/dokumentów dotyczących zdarzeń ryzyka niefinansowego, w tym lessons learned.
ryzyk niefinansowych, w odniesieniu do istotnych zmian w strukturze zarządzania Banku oraz istotnych elementów procesów outsourcingowych.
Wpływ reformy stawek referencyjnych
Obecnie kontynuowana jest reforma tylko jednej stawki referencyjnej (tj.: WIBOR), względem której w Banku występują ekspozycje na 31 grudnia 2024 roku. Przewiduje się, że zakończenie publikacji stawki WIBOR i zastąpienie jej przez stopę wolną od ryzyka typu Risk-Free-Rate (RFR) nastąpi po 31 grudnia 2027 roku.
Wspomniane zmiany mają wpływ na Bank, jej klientów oraz na cały sektor finansowy i narażają Bank na ryzyka. Wśród tych ryzyk znajdują się ryzyko prawne, operacyjne i finansowe. Ryzyko prawne jest związane z wszystkimi wymaganymi zmianami w dokumentacji dla nowych, jak i istniejących transakcji. Ryzyko operacyjnie jest związane z wymaganymi zmianami w systemach informatycznych, infrastrukturze sprawozdawczej oraz procesach operacyjnych dla nowych stóp referencyjnych. Ryzyko finansowe (w przeważającym zakresie ograniczone do ryzyka stropy procentowej), jako konsekwencja zmian w wycenie instrumentów finansowych odwołujących się do tych stóp referencyjnych a zmniejszająca się płynność rynku może mieć wpływ na transakcje bezpośrednio lub możliwość zabezpieczenia ryzyka wynikającego z tych transakcji. Zmiany w wycenie, metodologii kalkulacji odsetek lub dokumentacji mogą również skutkować reklamacjami klientów oraz sporami sądowymi.
W celu ograniczenia wspomnianych ryzyk, Bank powołał projekt wdrożeniowy, który ma rozbudowaną strukturę a postęp prac jest na bieżąco monitorowany przez komitet sterujący. Projekt analizuje i koordynuje niezbędne działania w celu wprowadzenia wymaganych zmian do wewnętrznych procesów i systemów, z uwzględnieniem wyceny, zarządzania ryzykiem, dokumentacji prawnej oraz wpływu na klientów. Bank kontynuuje monitorowanie opracowań rynkowych oraz rezultaty analizy w zakresie niepewności wynikających z reformy oraz standardy regulacyjne dotyczących transformacji, w celu oszacowania wpływu na projekt, klientów oraz powiązane ryzyka.
Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej (KS NGR) do reformy stawki WIBOR opublikował 10 grudnia 2024 roku decyzje o wyborze propozycji indeksu o technicznej nazwie WIRF – jako docelowego wskaźnika referencyjnego, który ma zastąpić wskaźnik referencyjny WIBOR. Wybrany wskaźnik jest kalkulowany w oparciu o niezabezpieczone depozyty instytucji kredytowych i finansowych. Tym samym KS NGR zweryfikował i zmienił swoją wcześniejszą decyzję o wyborze wskaźnika WIRON jako alternatywnej stopy wolnej od ryzyka (ang.: Risk-Free-Rate). 30 stycznia 2025 roku KS NGR wybrał nazwę POLSTR dla nowego wskaźnika o technicznej nazwie WIRF-.
Wybór proponowanej stawki POLSTR został dokonany na podstawie konkluzji z konsultacji publicznych z wszystkimi interesariuszami i uczestnikami rynku, które rozpoczęły się w maju 2024 roku i zakończyły 31 października 2024 roku po dwóch rundach konsultacji. Skupiały się one na ocenie jakości rozważanych indeksów, ich charakterystyki oraz innych czynników w tym rozwoju rynku pieniężnego w celu identyfikacji alternatywnego indeksu, który najlepiej spełniałby definicję stopy wolnej od ryzyka lub bliskiej stopy wolnej od ryzyka oraz odpowiadałby cechom krajowego rynku finansowego.
Zgodnie z opublikowanym podsumowaniem publicznych konsultacji, wybrany indeks POLSTR charakteryzuje się homogenicznością zasobu transakcyjnego (najniższym, niemniej jednak wystarczającym zasobem), relatywnie niską zmiennością oraz najwyższym prawdopodobieństwem stworzenia rynku instrumentów pochodnych i tym samym wykreowania stopy procentowej w strukturze terminowej.
Kolejnymi krokami KS NGR będzie aktualizacja Mapy Drogowej konwersji, w celu zapewnienia bezpiecznego przeprowadzenia reformy wskaźników referencyjnych w Polsce.
6.29. Informacje jakościowe
Zarządzanie kapitałem
Proces zarządzania kapitałem prowadzony jest w Banku w oparciu o zaimplementowaną Politykę Zarządzania Kapitałem w ING Banku Hipotecznym S.A., która powstała na bazie obowiązujących przepisów.
Zarządzanie kapitałem w ING Banku Hipotecznym S.A. ma na celu umożliwić i ułatwić rozwój Banku zgodnie z przyjętą strategią i modelem biznesowym, przy zachowaniu w sposób ciągły funduszy własnych na poziomie adekwatnym do skali oraz profilu ryzyka działalności Banku, z uwzględnieniem wymogów nadzorczych. Ponadto pozwala aktywnie zarządzać kapitałem mając na uwadze wielkość jak i dynamiki zmian, zarówno obecnie jak i w przyszłości.
Nadrzędnym celem tego procesu jest posiadanie wystarczającej i efektywnej kapitalizacji Banku do spełnienia strategii biznesowej i planów rozwojowych sformułowanych w planach finansowych, przy jednoczesnym spełnianiu wszystkich wewnętrznych i zewnętrznych wymogów kapitałowych. Oznacza to elastyczność finansową w obecnym i przyszłym otoczeniu w celu dostosowania do zmieniających się warunków rynkowych i regulacyjnych. W tym względzie działania z zakresu zarządzanie kapitałem wykorzystują dostępne kapitałowe instrumenty i transakcje zarówno w scenariuszu bazowym jak również w scenariuszu szokowym.
Zachowanie odpowiedniego poziomu adekwatności kapitałowej regulują przepisy zewnętrzne. Główne ograniczenia kapitałowe wynikają z wewnętrznej odporności na ryzyko ocenianej m.in. w testach warunków skrajnych, wymagań nadzorczych (SREP), regulacyjnych minimalnych poziomów współczynników kapitałowych i dźwigni oraz wewnętrznego apetytu na ryzyko.
Zarządzanie to obejmuje:
o Filar I: minimalne wymogi kapitałowe określone w przepisach,
o Filar II: kapitał wewnętrzny, wyznaczony za pomocą modeli własnych Banku, dla rodzajów ryzyka uznanych za istotne oraz trwale istotne.
o Filar III: ujawnienia na temat profilu ryzyka i poziomu kapitalizacji w sprawozdaniu finansowym.
W ramach zarządzania kapitałem Bank:
o planuje kapitał wewnętrzny i wymóg kapitałowy oraz fundusze własne,
o ustala limity wewnętrzne w celu ograniczania generowanych wymogów kapitałowych oraz kapitału wewnętrznego,
o monitoruje potencjalne zagrożenia dla adekwatności kapitałowej,
o prowadzi identyfikację i ocenę istotności rodzajów ryzyka występujących w jego działalności,
o prowadzi działania mające na celu szacowanie i monitorowanie kapitału wewnętrznego, wymogu kapitałowego oraz funduszy własnych,
o dokonuje alokacji kapitału wewnętrznego,
o prowadzi politykę dywidendową wynikającą z długoterminowego celu kapitałowego oraz preferowanej struktury kapitału,
o przygotowuje awaryjne plany kapitałowe definiujące kroki postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia spadku adekwatności kapitałowej poniżej poziomów „niedopuszczalnych”,
o prowadzi analizy wpływu czynników makroekonomicznych na adekwatność kapitałową zgodnie z „Polityką przeprowadzania testów warunków skrajnych w ING Banku Hipotecznym S.A.”.
Minimalne wymogi kapitałowe
23 grudnia 2024 roku Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) skierowała do Banku pismo, w którym sformułowano zalecenie dotyczące narzutu kapitałowego w ramach filara II (P2G). Wyznaczony narzut kapitałowy P2G przed kompensacją buforem zabezpieczającym wynosi 1,82 p.p. Natomiast całkowity narzut kapitałowy zalecany w ramach filara II skompensowany wymogiem w zakresie bufora zabezpieczającego wynosi 0,00 p.p. Mając powyższe na uwadze, Komisja Nadzoru Finansowego nie wyznaczyła dodatkowego narzutu kapitałowego w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych
Bank cechuje wysoki i bezpieczny poziom wskaźnika adekwatności kapitałowej, który na 31 grudnia 2024 roku wynosił 20,28% (dla porównania na 31 grudnia 2023 roku wynosił 23,58%), znacznie przekraczający regulacyjne wymogi.
Zgodnie z Ustawą o nadzorze makroostrożnościowym transponującą przepisy Dyrektywy CRD oraz Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z 1 września 2017 roku w sprawie bufora ryzyka systemowego (Dz. U. z 2017, poz. 1776) Bank zobowiązany jest do utrzymywania współczynników kapitałowych uwzględniających bufory kapitałowe w wysokości:
o łączny współczynnik kapitałowy (TCR) = 8% + wymóg połączonego bufora,
o współczynnik kapitału Tier 1 (T1) = 6% + wymóg połączonego bufora,
o współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET1) = 4,5% + wymóg połączonego bufora,
gdzie wymóg połączonego bufora stanowi sumę obowiązujących buforów, tj.:
o bufora zabezpieczającego w wysokości 2,5%,
o bufora antycyklicznego w wysokości 0% dla ekspozycji kredytowych na terytorium RP,
o bufora ryzyka systemowego w wysokości 0%,
o bufora innej instytucji o znaczeniu systemowym określanego w drodze indywidualnej decyzji KNF. ING Bank Hipoteczny S.A. nie został przez KNF uznany za inną instytucję o znaczeniu systemowym, w związku z czym nie ma obowiązku utrzymywania dodatkowych wymogów kapitałowych z tego tytułu,
Jednocześnie zgodnie z przepisami wynikającymi z art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru nałożyć na Bank wymóg utrzymywania dodatkowych funduszy własnych (P2R), w szczególności w przypadkach określonych w wyżej wskazanych przepisach.
W 2024 roku Bank kontynuował działania zmierzające do realizacji strategii zarządzania kapitałem.
Na 31 grudnia 2024 roku Bank obowiązywały następujące minimalne poziomy współczynników kapitałowych z uwzględnieniem wymogu połączonego bufora:
o Wymóg kapitału podstawowego Tier 1 (CET1) > = 7,0%,
o Wymóg Tier 1 (T1) > = 8,5%,
o Wymóg łącznego współczynnika kapitałowego (TCR) > = 10,5%
Zgodnie z zaleceniami nadzorczymi wskaźniki na 31 grudnia 2023 roku są ponownie przeliczane po zatwierdzeniu podziału zysku przez Walne Zgromadzenie, a następnie raportowane nadzorcy. Powyżej uwzględniono wartości wskaźnika wskaźników TCR na 31 grudnia 2023 roku uwzględniające przedmiotowe ponowne przeliczenie. Przed zatwierdzeniem podziału zysku za rok 2023 roku wskaźniki TCR opublikowany w rocznym sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku kształtował się na poziomie 23,31%.
Polityka dywidendowa
Najważniejsze założenia polityki dywidendowej Banku są następujące:
o stabilne realizowanie wypłat dywidend w dającej się przewidzieć perspektywie w wysokości do 100% rocznego zysku netto Banku, z zachowaniem zasady ostrożnego zarządzania oraz wszelkich wymogów regulacyjnych, do których zachowania Bank jest zobowiązany,
o propozycja wypłaty dywidendy w wysokości wyższej niż wynikałoby to ze wskaźnika wskazanego powyżej jest możliwa, gdy jest to uzasadnione sytuacją finansową Banku (np. z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych) oraz pod warunkiem spełnienia wszystkich pozostałych wymogów określonych w przepisach prawa i polityce dywidendowej,
o możliwość realizowania wypłat dywidendy z nadwyżki kapitału powyżej minimalnych współczynników adekwatności kapitałowej oraz powyżej określonych przez Komisję Nadzoru Finansowego („KNF”) dla celów wypłaty dywidendy minimalnych poziomów współczynników kapitałowych.
Decydując o proponowanej kwocie wypłaty dywidendy, Zarząd Banku bierze pod uwagę wymogi nadzorcze przekazywane w ramach oficjalnego komunikatu KNF dotyczącego polityki dywidendowej banków, jak również następujące przesłanki:
o aktualną sytuację ekonomiczno-finansową Banku, w tym ograniczenia w sytuacji generowania strat finansowych lub niskiej rentowności (niski zwrot z aktywów / kapitału),
o założenia strategii zarządzania i strategii zarządzania ryzykiem Banku,
o indywidualne zalecenia nadzorcy kierowane bezpośrednio do Banku,
o ograniczenia wynikające z art. 56 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym,
o konieczność pomniejszania zysków bieżącego okresu lub niezatwierdzonych zysków rocznych zaliczanych do funduszy własnych o możliwe do przewidzenia dywidendy, zgodnie z artykułem 26 Rozporządzenia UE nr 575/2013,
o otoczenie makroekonomiczne.
Wytyczne KNF w sprawie dywidend za 2024 rok
10 grudnia 2024 roku Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała stanowisko w sprawie polityki dywidendowej w 2025 roku. Kwotę do wysokości 50% zysku z 2024 roku mogą wypłacić jedynie banki, które spełniają jednocześnie poniższe kryteria:
o nie realizują programu naprawczego,
o są pozytywnie oceniane w ramach procesu Badania i Oceny Nadzorczej (ocena końcowa BION nie gorsza niż 2,5),
o wykazują poziom dźwigni finansowej (LR) na poziomie wyższym niż 5%,
o posiadają współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET1) nie niższy niż wymagane minimum: 4,5% + 56,25% * wymóg P2R + wymóg połączonego bufora + P2G,
o posiadają współczynnik kapitału Tier 1 (T1) nie niższy niż wymagane minimum: 6% + 75% * wymóg P2R + wymóg połączonego bufora + P2G,
o posiadają łączny współczynnik kapitałowy (TCR) nie niższy niż wymagane minimum: 8% + wymóg P2R + wymóg połączonego bufora + P2G.
Kwotę do wysokości 75% zysku z 2024 roku mogą wypłacić jedynie banki spełniające kryteria do wypłaty 50%, a jednocześnie których portfel należności od sektora niefinansowego charakteryzuje się dobrą jakością kredytową (udział NPL, z uwzględnieniem instrumentów dłużnych, na poziomie nieprzewyższającym 5%).
Kryteria określone powyżej Bank powinien spełniać zarówno na koniec 2024 roku oraz w dniu podjęcia decyzji o wypłacie dywidendy przez Walne Zgromadzenie.
Maksymalny możliwy do wypłaty poziom dywidendy jest ograniczony do 75%, w związku z oczekiwaniem zapewnienia stabilności polskiego sektora finansowego poprzez dostosowywanie bazy kapitałowej podmiotów nadzorowanych do poziomu ponoszonego przez nie ryzyka oraz ochrona odbiorców usług finansowych tych podmiotów.
Na 31 grudnia 2024 roku Bank spełnia wymogi wypłaty dywidendy do maksymalnego poziomu tj. 75%. Ewentualna wypłata dywidendy nie będzie miała wpływu na spełnianie przez Bank wymogów w zakresie adekwatności kapitałowej. Współczynnik TCR będzie się utrzymywał na bezpiecznym poziomie, powyżej obowiązującego Bank limitu.
Zadeklarowane i wypłacone dywidendy
Zarząd ING Banku Hipotecznego S.A. zamierza zarekomendować Walnemu Zgromadzeniu Banku podjęcie uchwały o przeznaczeniu na wypłatę dywidendy 50% zysku jednostkowego Banku za 2024 rok. Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Bank spełnia kryteria i wymogi KNF umożliwiające wypłatę dywidendy z zysku za rok 2024 do wysokości 75%. Wysokość proponowanej dywidendy uwzględnia zarówno obecną sytuację finansową i kapitałową Banku, jak i jego plany rozwoju.
9 maja 2024 roku Zwyczajne Walne Zgromadzeniu Banku podjęło uchwałę w sprawie wypłaty dywidendy z zysku za 2023 rok. Na podstawie tej uchwały, Bank 24 maja 2024 roku wypłacił dywidendę w łącznej wysokości 30 981,4 tys. PLN, tj. w kwocie 81,53 PLN brutto na jedną akcję.
Ryzyko kredytowe
ING Bank Hipoteczny S.A. zarządza ryzykiem kredytowym zgodnie z zasadami określonymi w normach polskiego prawa, regulacjami Komisji Nadzoru Finansowego oraz innych uprawnionych organów, a także zgodnie ze standardami określonymi przez Grupę ING w stopniu, który nie prowadzi do naruszenia wspomnianych wcześniej regulacji oraz dokumentów z zakresu najlepszych praktyk.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym portfela ekspozycji kredytowych jest realizowane poprzez:
o określanie strategii zarządzania ryzykiem kredytowym,
o określanie poziomu apetytu na ryzyko,
o określenie polityki kredytowej,
o budowę oraz rozwój narzędzi wspomagających pomiar i ocenę ryzyka,
o raportowanie i analizy jakości portfela kredytowego oraz wartości i jakość zabezpieczeń,
o określenie limitów koncentracji oraz limitów ryzyka kredytowego dla wybranych pod-portfeli,
o kalkulowanie adekwatnego poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe i wymogów kapitałowych,
o przeprowadzanie i analizę testów warunków skrajnych,
o szkolenia pracowników uczestniczących w realizacji procesu kredytowego,
o tworzenie i utrzymywanie systemu motywacyjnego pracowników ukierunkowanego na przestrzeganie wewnętrznych standardów kredytowych,
o ustalanie w uzgodnieniu z jednostkami biznesowymi cech i parametrów wierzytelności, które Bank nabywa.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym indywidualnych ekspozycji kredytowych obejmuje w szczególności:
o ocenę ryzyka klienta i transakcji,
o monitorowanie klienta oraz transakcji kredytowej,
o ustalanie BHWN oraz monitorowanie wartości zabezpieczeń.
W ramach ograniczania ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje zabezpieczenia hipoteczne z uzyskanym wpisem hipotecznym dla celów klasyfikacji ekspozycji do klas ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomości oraz stosowania preferencyjnej wagi ryzyka.
W ramach systemu zarządzania ryzykiem Bank:
o stosuje sformalizowane zasady służące określaniu wielkości podejmowanego ryzyka i zasady zarządzania ryzykiem,
o stosuje sformalizowane procedury mające na celu identyfikację, pomiar lub szacowanie oraz monitorowanie ryzyka, uwzględniające również przewidywany poziom ryzyka w przyszłości,
o stosuje sformalizowane limity ograniczające ryzyko i zasady postępowania w przypadku przekroczenia limitów,
o stosuje przyjęty system sprawozdawczości zarządczej umożliwiający monitorowanie poziomu ryzyka,
o posiada strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego przez Bank ryzyka,
o posiada odpowiednio zdefiniowany proces oceny i pomiaru ryzyka kredytowego, niezależny od funkcji biznesowych, obejmujący:
skuteczny proces pozyskiwania odpowiednich informacji, w tym prognoz, wykorzystywanych do wyceny oczekiwanych strat kredytowych,
politykę oceny, która zapewnia, że wycena oczekiwanych strat kredytowych odbywa się metodą kolektywną,
skuteczny proces walidacji modeli, który zapewnia, że modele generują na bieżąco dokładne, spójne i obiektywne prognozy i szacunki,
jasno sformułowaną, formalną komunikację i koordynację działania wszystkich pracowników zaangażowanych w proces oceny ryzyka i wyceny oczekiwanych strat kredytowych.
Cele zarządzania ryzykiem kredytowym są realizowane poprzez:
o wspieranie inicjatyw biznesowych poprzez wprowadzanie mechanizmów kontroli ryzyka kredytowego,
o utrzymywanie strat kredytowych na założonym poziomie,
o ciągłą weryfikację, ocenę adekwatności oraz rozwój stosowanych procedur, modeli i innych elementów systemu zarządzania ryzykiem,
o dostosowywanie działalności do zmieniających się warunków zewnętrznych,
o utrzymywanie na adekwatnym poziomie wymogów kapitałowych na ryzyko kredytowe oraz odpisów (rezerw),
o zapewnienie zgodności z wymogami regulatora.
Bank zarządza ryzykiem kredytowym w sposób zintegrowany, w oparciu o planowanie strategiczne, spójny system polityk i procedur oraz narzędzi służących do zarządzania ryzykiem, w tym do identyfikacji, pomiaru i kontroli ryzyka.
Struktura organizacyjna Banku zapewnia rozdzielenie na poziomie Zarządu funkcji kontroli ryzyka kredytowego od funkcji komercyjnej, związanej z generowaniem ryzyka kredytowego. Zarządzanie ryzykiem kredytowym w Banku odbywa się w ramach trzech niezależnych organizacyjnie i funkcjonalnie linii obrony.
Wszystkie jednostki i osoby realizujące zadania w ramach procesu kredytowego ściśle współpracują ze sobą w celu zwiększenia efektywności zarządzania ryzykiem oraz utrzymania ryzyka na poziomie zgodnym ze strategią, apetytem na ryzyko i planami finansowymi Banku.
System raportowy, składający się z szeregu raportów, umożliwia skuteczną identyfikacje źródeł i czynników ryzyka, pomiar poziomu ryzyka, pomiar kosztów ryzyka, wspiera inicjatywy biznesowe oraz pozwala na skuteczne zarządzanie ryzykiem kredytowym przy utrzymaniu przyjętego poziomu apetytu na ryzyko.
Celem raportowania ryzyka kredytowego jest:
o przedstawienie niezbędnej informacji pozwalającej na ocenę ryzyka ekspozycji kredytowych w celu zapewnienia zgodności rozwoju portfela ze strategią i polityką zarządzania ryzykiem w Banku,
o pomiar i ocena poziomu ryzyka w relacji do założonego apetytu na ryzyko,
o identyfikacja ekspozycji dotkniętych utratą wartości (zagrożonych) dla tworzenia odpisów (rezerw) na pokrycie strat,
o ocena adekwatności poziomu odpisów (rezerw),
o identyfikacja słabych stron w zakresie procesu zarządzania ryzykiem w celu podjęcia działań naprawczych.
Zakres raportowania obejmuje w szczególności między innymi:
o jakość ekspozycji kredytowych (np. wielkość opóźnień oraz poziom migracji między klasami opóźnień, itp.),
o poziom odpisów (rezerw) i parametrów ryzyka (PD/LGD/EAD),
o wykorzystanie i przestrzeganie przyjętych limitów,
o skuteczność procesu monitorowania ekspozycji i dochodzenia roszczeń,
o kwoty nieodzyskane (straty kredytowe),
o poziom pokrycia ekspozycji zabezpieczeniami hipotecznymi,
o monitoring kluczowych wskaźników efektywności dotyczących portfela NPE,
o monitoring poziomów wskaźnika LtV (na moment nabycia wierzytelności i w całym okresie spłaty), DSTI oraz kształtowania się zestawu wskaźników standardów kredytowych (DTI, LTI, LSTI), dopuszczalnej wielkość kredytu w stosunku do możliwości spłaty zadłużenia w terminie (zdolność kredytowa) – zgodnie z wymaganiami regulacyjnymi,
o analizy koncentracji w różnych przekrojach.
Raporty są przygotowywane tygodniowo, miesięcznie, kwartalnie oraz rocznie.
Limity apetytu na ryzyko kredytowe (RAS) ustalane są w cyklach rocznych w formie:
o strategicznych limitów ryzyka – zatwierdzanych przez Zarząd i/lub Radę Nadzorczą Banku,
o operacyjnych i wewnętrznych limitów na ryzyko kredytowe – zatwierdzanych przez Komitet Polityki Kredytowej (w tym limitów koncentracji).
Wykorzystanie limitów ryzyka kredytowego badane jest z częstotliwością nie mniejszą niż raz w miesiącu a informacja o wykorzystaniu limitów prezentowana jest na posiedzeniu Zarządu Banku i Rady Nadzorczej .
Mając na uwadze wysoki stopień rozproszenia portfela Banku pod względem ekspozycji pojedynczych klientów, Bank identyfikuje i ocenia ryzyko koncentracji analizując strukturę portfela względem czynników ryzyka (cech ekspozycji) istotnych z punktu widzenia ryzyka kredytowego i na tej podstawie wyodrębniono grupy ekspozycji, których nadmierna koncentracja jest niepożądana i w skrajnych warunkach może generować straty przewyższające apetyt na ryzyko kredytowe Banku.
Pomiar i kontrola ryzyka koncentracji jest dokonywany przez ustalenie wielkości zaangażowania, które generuje ryzyko koncentracji oraz odniesienie tej wielkości do ustalonych limitów wynikających z przepisów prawa oraz limitów wewnętrznych. Zgodnie z zaleceniami ustawowymi oraz uchwałami i rekomendacjami Komisji Nadzoru Finansowego, Bank ustala i kontroluje wewnętrzne limity rozważając ryzyko koncentracji wobec:
o poszczególnych klientów i grup klientów powiązanych,
o klientów z tego samego regionu geograficznego,
o klientów posiadających zaangażowania na stałą/okresowo stałą stopę oprocentowania.
W 2024 roku wszystkie limity ujęte w RAS były na akceptowalnym poziomie - żaden z kluczowych ani szczegółowych limitów ryzyka kredytowego nie został przekroczony.
Nabyte papiery wartościowe
Ryzyko kredytowe posiadanych w portfelu obligacji Skarbu Państwa Bank wycenia na poziomie niskim. Ma na to wpływ przede wszystkim rating inwestycyjny nadany Polsce przez główne agencje ratingowe, a także stosunkowo niewielki wolumen tych instrumentów, co wpływa na ich wysoką płynność. Dla przedmiotowych aktywów nie stwierdzono utraty wartości ani istotnego wzrostu ryzyka kredytowego (Etap 1).
Kredyty i inne należności wobec klientów
Bank kalkuluje odpisy na oczekiwane straty kredytowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości MSSF 9 oraz Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (Rozporządzenie CRR).
Portfel kredytowy charakteryzuje się bardzo dobrą jakością. Na 31 grudnia 2024 roku rozpoznano 14 ekspozycji z utratą wartości na kwotę ok. 2 554,7 tys. PLN. tj. 0,06% portfela kredytów mieszkaniowych (dla porównania na 31 grudnia 2023 roku rozpoznano 31 ekspozycje z utratą wartości na kwotę ok. 6 162,4 tys. PLN. tj. 0,17% portfela kredytów mieszkaniowych). Wartość zabezpieczeń (według Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości) dla tych przypadków wyniosła 5 051,0 tys. PLN (dla porównania na 31 grudnia 2023 roku wyniosła 10 552,5 tys. PLN).
|
stan na 31.12.2024 |
stan na 31.12.2023 |
Wartość bilansowa brutto |
|
|
Etap 1 |
3 743 724,9 |
3 339 795,9 |
Etap 2 |
526 287,8 |
317 951,7 |
Etap 3 |
2 554,7 |
6 162,4 |
Razem |
4 272 567,4 |
3 663 910,0 |
Odpis z tytułu straty oczekiwanej |
|
|
Etap 1 |
447,2 |
517,7 |
Etap 2 |
1 576,2 |
1 846,6 |
Etap 3 |
626,8 |
1 494,0 |
Razem |
2 650,2 |
3 858,2 |
Kredyty i inne należności wobec klientów bez rozpoznanej utraty wartości (Etap 1 i 2) – według okresów przeterminowania
|
stan na 31.12.2024 |
stan na 31.12.2023 |
Wartość bilansowa brutto, według okresów przeterminowania |
|
|
do 30 dni |
4 268 819,4 |
3 655 505,7 |
od 31 do 60 dni |
1 193,3 |
1 422,1 |
od 61 do 90 dni |
0 |
684,5 |
powyżej 90 dni |
0 |
135,2 |
Razem |
4 270 012,7 |
3 657 747,6 |
do 30 dni |
99,972% |
99,939% |
od 31 do 60 dni |
0,028% |
0,038% |
od 61 do 90 dni |
0,000% |
0,018% |
powyżej 90 dni |
0,000% |
0,004% |
Razem |
100% |
100% |
Ujawnienia stanowiące wymóg rekomendacji R
|
||||||||||
|
|
Skala PD |
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto |
Ekspozycje pozabilansowe |
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej |
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%) |
Liczba ekspozycji |
Średni LGD wyrażone w % |
Średni |
Oczekiwana strata kredytowa (ECL) |
|
|
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
Faza 1 |
Klienci strategiczni |
0,00 do <0,15% |
113 977,6 |
0,0 |
113 961,5 |
0,08 |
7 |
0,47 |
3 |
44,9 |
Podsuma |
113 977,6 |
0,0 |
113 961,5 |
0,08 |
7 |
0,47 |
3 |
44,9 |
||
Detal - kredyty hipoteczne |
0,00 do <0,15% |
2 801 205,6 |
0,0 |
2 799 695,0 |
0,05 |
15 123 |
22,94 |
19 |
293,9 |
|
0,15% do <0,25% |
475 046,3 |
0,0 |
474 790,3 |
0,06 |
2 580 |
23,90 |
19 |
69,1 |
||
0,25% do <0,50% |
304 279,2 |
0,0 |
304 095,1 |
0,07 |
1 431 |
24,55 |
20 |
52,1 |
||
0,50% do <0,75% |
162 592,0 |
0,0 |
162 496,8 |
0,08 |
774 |
25,92 |
20 |
32,0 |
||
0,75% do <2,50% |
601,8 |
0,0 |
601,5 |
0,08 |
3 |
24,00 |
17 |
0,1 |
||
Podsuma |
3 743 724,9 |
0,0 |
3 741 678,7 |
0,05 |
19 911 |
23,32 |
19 |
447,2 |
||
Ogółem Faza 1 |
3 857 702,5 |
0,0 |
3 855 640,2 |
0,05 |
19 918 |
22,65 |
18 |
492,2 |
||
Faza 2 |
Detal - kredyty hipoteczne |
0,00 do <0,15% |
376 513,3 |
0,0 |
376 288,6 |
0,16 |
1 476 |
25,49 |
21 |
965,2 |
0,15% do <0,25% |
70 156,2 |
0,0 |
70 114,2 |
0,25 |
268 |
26,65 |
21 |
342,0 |
||
0,25% do <0,50% |
55 093,2 |
0,0 |
55 057,4 |
0,16 |
210 |
26,16 |
22 |
155,1 |
||
0,50% do <0,75% |
24 525,1 |
0,0 |
24 509,4 |
0,24 |
101 |
26,48 |
22 |
113,9 |
||
Podsuma |
526 287,8 |
0,0 |
525 969,6 |
0,17 |
1 055 |
25,76 |
21 |
1 576,2 |
||
Ogółem Faza 2 |
526 287,8 |
0,0 |
525 969,6 |
0,17 |
2 055 |
25,76 |
21 |
1 576,2 |
|
||||||
|
|
Czas w defaulcie |
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej |
Liczba ekspozycji |
Średni LGD |
Oczekiwana strata kredytowa (ECL) |
|
|
a |
b |
c |
d |
|
Faza 3 |
Detal – kredyty hipoteczne |
do 12 miesięcy |
282,8 |
3 |
14,82 |
104,3 |
od 13 do 24 miesięcy |
120,2 |
3 |
16,28 |
47,7 |
||
od 25 do 36 miesięcy |
375,2 |
5 |
26,30 |
240,9 |
||
od 37 do 48 miesięcy |
282,6 |
3 |
34,34 |
233,9 |
||
Podsuma |
1 060,8 |
14 |
24,25 |
626,8 |
||
Ogółem Faza 3 |
1 060,8 |
14 |
24,25 |
626,8 |
Zabezpieczenia
W ramach ograniczania ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje zabezpieczenia hipoteczne z uzyskanym wpisem hipotecznym dla celów klasyfikacji ekspozycji do klas ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomości oraz stosowania preferencyjnej wagi ryzyka.
Ustanowione zabezpieczenia spełniają następującą rolę:
o finansową:
mają ograniczyć straty na ekspozycji kredytowej w przypadku materializacji ryzyka kredytowego tzn. zaprzestania regulowania umownych zobowiązań przez dłużnika,
mogą być uwzględniane w procesie szacowania wymogów kapitałowych na ryzyko kredytowe oraz szacowania rezerw kolektywnych dla portfela kredytowego z tytułu utraty wartości aktywów, jeśli spełniają warunki określone w regulacjach bankowych dotyczących zabezpieczeń. Przypisane poszczególnym kategoriom zabezpieczeń stopy odzysku, zostały wyznaczone na podstawie odpowiedniego modelu LGD,
o pozafinansową:
zwiększają uprawnienia kontrolne Banku jako wierzyciela przez ograniczenie możliwości dysponowania przez dostawcę zabezpieczenia majątkiem obciążonym na rzecz Banku,
wzmacniają pozycję negocjacyjną Banku w stosunku do dłużnika (klienta), innych wierzycieli dłużnika i dostawcy zabezpieczenia.
Bank stosuje technikę ograniczania ryzyka kredytowego w postaci ochrony kredytowej rzeczywistej związanej z zabezpieczeniami rzeczowymi, umożliwiającymi odzyskanie wierzytelności przez Bank, w przypadku niewykonania zobowiązania przez klienta.
Regulacje Banku w zakresie zabezpieczeń zawierają m.in.:
o wskazanie kryteriów dotyczących uznawania zabezpieczeń w procesie kalkulacji wymogu kapitałowego na ryzyko kredytowe,
o określenie generalnych zasad, którymi Bank kieruje się przy wyborze zabezpieczeń, z uwzględnieniem poziomu akceptowalnego ryzyka kredytowego,
o określenie szczegółowych zasad dla poszczególnych rodzajów zabezpieczeń rzeczowych uczestniczących w szacowaniu odzysków (m.in. w zakresie ustalania wartości zabezpieczenia, wymogów w zakresie ubezpieczenia przedmiotu zabezpieczenia rzeczowego).
Ponadto regulacje Banku w zakresie zabezpieczeń uwzględniają szczególnie te aspekty Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku, które dotyczą kwestii stosowania modeli LGD, pewności prawnej zabezpieczeń i ich monitorowania.
Przed przyjęciem zaangażowania dla każdej nieruchomości będącej zabezpieczeniem ekspozycji kredytowej musi być ustalona Bankowo-Hipoteczna Wartość Nieruchomości (BHWN).
Akceptowane formy wycen zabezpieczeń:
o Wartość nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie wierzytelności Banku określa się w formie ekspertyzy BHWN,
o Ekspertyzy BHWN muszą być wykonane zgodnie z zasadami opisanymi w Ustawie o bankach hipotecznych i listach zastawnych, Rekomendacji „F” Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) i Regulaminu ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości, zatwierdzonego przez KNF.
Akceptowane są ekspertyzy BHWN wykonane przez upoważnionego pracownika Banku.
Szczegółowe zasady ustalania BHWN zawiera Regulamin ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości oraz Instrukcja ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości.
Procesowi monitoringu podlegają nieruchomości mieszkalne stanowiące zabezpieczenie kredytów. Zgodnie z treścią art. 208 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku warunkiem uznania zabezpieczenia na nieruchomości mieszkalnej jest regularne, nie rzadziej niż co trzy lata monitorowanie wartości nieruchomości.
Bank dostosował tryb i zasady przeprowadzania okresowego monitoringu BHWN do istniejącej praktyki rynkowej w bankach hipotecznych oraz wymogów art. 129 Rozporządzenia 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające Rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (CRR).
W odniesieniu do zasad i trybu przeprowadzania monitoringu BHWN powyższy przepis wprowadził konieczność przestrzegania rocznego cyklu monitoringu BHWN nieruchomości stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych.
Powyższa zmiana wpłynęła na możliwość preferencyjnego traktowania wyemitowanych przez Bank listów zastawnych (zgodnie z art. 129 CRR).
Maksymalna uznawalna kwota zabezpieczenia lub gwarancji
Bank stosuje zabezpieczenia wyłącznie na nieruchomości.
Wartość zabezpieczeń ekspozycji kredytowych w Etapie 3 w wysokości nie przekraczającej sald poszczególnych kredytów na 31 grudnia 2024 roku wynosiła 2 495,4 tys. PLN w porównaniu z 6 001,2 tys. PLN na koniec roku 2023.
Poniższe tabele przedstawiają wartość zabezpieczeń nie przekraczającą wartości bilansowej brutto powiązanych ekspozycji kredytowych. Prezentowane wartości zabezpieczeń wynikają z przyjętych przez Bank założeń określania nominalnej wartości zabezpieczeń.
Maksymalna uznawalna kwota zabezpieczenia lub gwarancji kredyty zabezpieczone nieruchomościami
|
||
|
stan na 31.12.2024 |
stan na 31.12.2023 |
Kredyty i zaliczki dla gospodarstw domowych na zakup nieruchomości mieszkaniowych |
4 272 567,4 |
3 663 910,0 |
|
|
|
Struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem kredytowym
W 2024 roku w strukturze organizacyjnej Obszaru Zarządzania Ryzykiem nie wystąpiły zmiany.
Główne zmiany w polityce kredytowej Banku
o Wdrożono rekomendację S (nowe wymogi dotyczące buforów na ryzyko stopy procentowej).
o Wydłużono możliwość ustawowego zawieszania spłaty rat kredytów hipotecznych,
o Wprowadzono zmiany w zasadach oceny zdolności kredytowej, w tym m.in.: zaktualizowano tabele minimalnych kosztów utrzymania przyjmowanych przy kalkulacji zdolności kredytowej, rozszerzono katalog akceptowalnych źródeł dochodu oraz zaktualizowano bufory na ryzyko stóp procentowych.
Konwersja kredytów na stałą stopę
Główne działania w obszarze modelowania
o Zaktualizowano stopę przedpłat całkowitych (ESR) w modelu MSSF 9 wykorzystywanym w procesie estymacji oczekiwanej straty kredytowej,
o Wspólnie z ING Bankiem Śląskim S.A. rozpoczęto przebudowę modeli kapitałowych w ramach przygotowań do uzyskania zgody na stosowanie metody AIRB.
Testy warunków skrajnych
Zgodnie z „Polityką przeprowadzania testów warunków skrajnych”, Bank przeprowadził wewnętrzne testy warunków skrajnych w celu dokonania oceny wpływu potencjalnych zdarzeń lub zmian warunków makroekonomicznych na wymóg kapitałowy, kapitał ekonomiczny, profil ryzyka oraz wynik finansowy. Raport z wyników testów warunków skrajnych został zatwierdzany przez Zarząd Banku oraz przedstawiony Radzie Nadzorczej. Wyniki testów warunków skrajnych są uwzględniane w zakresie tworzenia planów strategicznych, w tym planów kapitałowych i finansowania, podejmowania działań naprawczych bądź działań mających na celu ograniczenie ekspozycji Banku na ryzyko, dostosowania profilu ryzyka Banku do przyjętej tolerancji na ryzyko, kształtowania awaryjnych planów działania na wypadek pojawienia się warunków skrajnych, codziennej praktyki zarządzania ryzykiem, określaniu apetytu na ryzyko i limitów wewnętrznych oraz dostosowania i ulepszania regulacji wewnętrznych.
Testy warunków skrajnych zostały przeprowadzone w 2024 roku na danych na 31 grudnia 2023 roku.
Obejmowały one:
o testy scenariuszowe:
- Scenariusz referencyjny (bazowy) – zgodnie z planem finansowym zatwierdzonym przez Radę Nadzorczą i zaktualizowanym o warunki makroekonomiczne (zatwierdzone przez Zarząd);
- Scenariusz globalnego kryzysu - silny globalny szok. Globalny kryzys finansowy, po którym następuje przedłużony okres głębokiej recesji. Kryzys przenosi się z przestrzeni finansowej do gospodarki realnej, negatywnie wpływając na nastroje w sektorze przedsiębiorstw i gospodarstw domowych pod względem zmniejszonej podaży kredytu. Gwałtowny spadek cen (deflacja) i reakcja rządów centralnych w postaci obniżek stóp procentowych i luzowania ilościowego. Po kryzysie na rynkach finansowych następuje fala kryzysu zadłużenia w niektórych krajach (problemy z finansowaniem potrzeb fiskalnych);
- Scenariusz ryzyka geopolitycznego - silny globalny szok oparty na scenariuszu Grupy „Ryzyka geopolityczne”. Wojna na Ukrainie i rosnące napięcia między USA i Chinami zmuszają Europę do zajęcia jasnego stanowiska, co prowadzi do dalszych zakłóceń w handlu międzynarodowym. Izolacja USA i UE od Chin następuje poprzez ograniczenia w handlu towarami i transferze technologii. Gospodarka realna cierpi na stagflację (wysoka inflacja połączona ze stagnacją wzrostu gospodarczego lub recesją). Gwałtowny wzrost cen towarów, inflacji, stóp procentowych i spreadów kredytowych występuje na większą skalę w porównaniu ze Scenariuszem Kryzysu Globalnego. Towarzyszy temu poważniejszy kryzys gospodarczy i wzrost stopy bezrobocia.
o testy wrażliwości (wzrost stopy procentowej o 800 p.b., 400 p.b. oraz 200 p.b., spadek cen nieruchomości o 30%, spadek dynamiki PKB do poziomu -8%, wzrost poziomu bezrobocia do 20%, spadek wynagrodzeń o 10%, spadek popytu krajowego o 13%), deprecjacja Złotówki względem Euro o 30% i 50%), odwrotne testy warunków skrajnych,
o testy koncentracji,
o testy warunków skrajnych dla aktywów ważonych ryzykiem liczonych metodologią AIRB.
Otrzymane wyniki wykazały bardzo dobrą odporność Banku na niekorzystne warunki makroekonomiczne. Współczynnik wypłacalności utrzymywał się na bezpiecznym poziomie w testowanych scenariuszach.
Ryzyko rynkowe
Ryzyko rynkowe jest rozumiane w Banku szeroko i uwzględnia wrażliwość pozycji Banku na zmiany parametrów rynkowych oraz zachowania klientów. Wrażliwość obejmuje zarówno zmiany wyników ekonomicznych oraz przedstawianych, we właściwych sprawozdaniach, wyników finansowych jak również zmiany poziomów pokrycia wymogów regulacyjnych i kapitału ekonomicznego. Stopy rynkowe obejmują stopy procentowe, kursy wymiany walutowej oraz ceny papierów wartościowych. Zachowania klientów dotyczą możliwych przedpłat, spłat po terminie lub braku spłat kredytów hipotecznych w portfelu Banku.
Limity na ryzyko rynkowe są akceptowane przez Zarząd Banku i są zgodne z ogólnym poziomem apetytu na ryzyko akceptowanym przez Radę Nadzorczą Banku. Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami realizuje strategię zarządzania ryzykiem rynkowym oraz nadzoruje i monitoruje poziom ryzyka rynkowego w Banku.
Ryzyko stopy procentowej jest transferowane do Stanowiska Skarbu, gdzie jest zarządzane w ramach przyjętych limitów. Ryzyko walutowe wynika z gospodarki własnej Banku i jest zabezpieczone przez Stanowisko Skarbu. W 2024 roku nie odnotowano przekroczeń limitów regulacyjnych oraz limitów wewnętrznych.
W Banku opracowywane są raporty dotyczące ryzyka rynkowego w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym oraz kwartalnym. Raporty tygodniowe, miesięczne oraz kwartalne są prezentowane na posiedzeniach Zarządu Banku. Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami otrzymuje odpowiednie informacje w trybie miesięcznym, a Rada Nadzorcza w trybie kwartalnym.
Ryzyko płynności i finansowania
Ryzyko płynności i finansowania jest rozumiane przez Bank jako ryzyko polegające na niemożności spełnienia, przy racjonalnej cenie, zobowiązań pieniężnych wynikających z pozycji bilansowych i pozabilansowych. Bank utrzymuje płynność w taki sposób, aby zobowiązania pieniężne Banku mogły być zawsze realizowane przy pomocy dostępnych środków, wpływów z zapadających transakcji, dostępnych źródeł finansowania po cenach rynkowych lub z likwidacji zbywalnych aktywów. Ryzyko płynności jest dla Banku ryzykiem istotnym. Poziom ryzyka płynności w Banku jest ograniczony, ze względu na brak produktów generujących niekontraktowe odpływy płynności. Bank jest narażony i monitoruje ryzyko zmniejszenia wpływów płynności z tytułu kredytów hipotecznych na skutek materializacji ryzyka kredytowego lub ograniczeń regulacyjnych oraz ryzyko zmniejszenia wartości rynkowej bufora płynności. Ponadto, w zakresie ryzyka finansowania, Bank jest narażony na ryzyko wzrostu kosztu finansowania w postaci emisji listów zastawnych. Bank monitoruje poziomy cen emisji listów zastawnych i decyzje w zakresie emisji podejmuje z uwzględnieniem sytuacji rynkowej.
Rada Nadzorcza Banku pełni nadzór nad zarządzaniem ryzykiem płynności poprzez akceptację ogólnego poziomu apetytu na ryzyko oraz kwartalną analizę raportów w zakresie ryzyka płynności Banku.
Zarząd Banku odpowiada za:
o ustanowienie strategii w zakresie ryzyka płynności i finansowania, docelowej pozycji płynnościowej, metod jej finansowania oraz profilu ryzyka płynności,
o ustanowienie akceptowanego poziomu ryzyka (apetytu na ryzyko), tolerancji ryzyka płynności i przedstawienie go do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej,
o akceptację polityki zarządzania ryzykiem płynności i finansowania i istotnych zmian w polityce, w tym w szczególności limitów dostosowanych do ogólnego poziomu akceptowalnego ryzyka zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą,
o zapewnianie alokacji odpowiednich zasobów ludzkich oraz zasobów teleinformatycznych w celu realizacji procesu zarządzania ryzykiem płynności.
Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO) nadzoruje i monitoruje poziom ryzyka płynności jak również strukturę finansowania Banku oraz poziom bufora płynności. Bank utrzymuje adekwatny poziom bufora płynności w postaci obligacji skarbowych. Adekwatność bufora jest potwierdzona w raportowaniu płynności oraz wynikach testów warunków skrajnych.
Ryzyko płynności strukturalnej jest transferowane do Stanowiska Skarbu i tam zarządzane. Stanowisko Skarbu odpowiada za operacyjne zarządzanie płynnością krótkoterminową oraz pozyskiwanie finansowania na rynku. Bank pozyskuje finansowanie w postaci emisji listów zastawnych oraz emisji obligacji własnych. Pozostała część aktywów jest finansowana kapitałami oraz kredytem z podmiotu dominującego.
W Banku opracowywane są raporty dotyczące ryzyka płynności w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym oraz kwartalnym. Raporty tygodniowe, miesięczne oraz kwartalne są prezentowane na posiedzeniach Zarządu Banku. Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami otrzymuje odpowiednie informacje w trybie miesięcznym, a Rada Nadzorcza w trybie kwartalnym. Dodatkowo, Bank przygotowuje w cyklu rocznym raport z przeglądu procesu ILAAP. Raport prezentuje, w sposób całościowy i spójny, kluczowe wskaźniki i dane liczbowe dotyczące profilu ryzyka płynności Banku. Uwzględnia on strategię, plan finansowania oraz tolerancję Banku na ryzyko. Wyniki raportu akceptowane są przez Zarząd, który informuje Radę Nadzorczą o wynikach oceny. Stanowisko Ryzyka Rynkowego jest odpowiedzialne za monitorowanie i raportowanie ryzyka płynności i finansowania, nadzór nad transferem ryzyka płynności oraz merytoryczne wsparcie dla Stanowiska Rachunkowości i Podatków, które odpowiada za raportowanie regulacyjne nadzorczych norm płynności.
Testy warunków skrajnych
Testy płynnościowe warunków skrajnych prezentują wpływ wystąpienia warunków skrajnych na poziom płynności Banku. Bank przeprowadza testy płynnościowe, aby wskazać źródła potencjalnie ograniczonej płynności i określenia, jak można takim sytuacjom zapobiec, aby obecne ekspozycje pozostały w obrębie ustalonych limitów. Scenariusze testów płynnościowych są konstruowane i testowane w trzech wariantach ze względu na charakter: wewnętrznym, systemowym oraz mieszanym. Następujące czynniki wewnętrzne i systemowe są uwzględniane przy konstruowaniu scenariuszy testów:
o brak możliwości pozyskiwania dodatkowego finansowania od podmiotu dominującego, z wyłączeniem niewykorzystanych środków z linii kredytowych przyrzeczonych,
o pogorszenie się sytuacji podmiotu dominującego,
o wzrost kosztów emisji listów zastawnych,
o brak nowych transakcji na rynku międzybankowym,
o spadek wartości rynkowej aktywów płynnych,
o zmniejszenie przepływów z tytułu kredytów hipotecznych na skutek pogorszenia jakości portfela kredytowego (z uwzględnieniem wpływu ryzyka ESG) lub zmian regulacyjnych.
Wyniki testów płynnościowych warunków skrajnych są wykorzystywane przez Bank do:
o monitorowania ekspozycji Banku na ryzyko płynności w warunkach skrajnych,
o ustalania limitów na ryzyko płynności i finansowania,
o przeglądu regulacji wewnętrznych w obszarze ryzyka płynności i finansowania w tym w szczególności podczas przeglądu awaryjnego planu finansowania,
o oceny adekwatności poziomu aktywów płynnych i nadwyżki płynności,
o jako podstawa do podjęcia działań naprawczych, w przypadku, gdy wyniki testów zostaną ocenione negatywnie,
o dostosowania profilu płynności do przyjętego apetytu na ryzyka, w tym w szczególności do zaakceptowanego przez Radę Nadzorczą okresu przetrwania.
Testy warunków skrajnych przeprowadzone w 2024 na danych na 31 grudnia 2023 roku nie wykazały zagrożenia płynności Banku na skutek wystąpienia warunków skrajnych. Wyniki testów pokazują stabilną sytuację płynnościową banku. Skumulowana luka płynności uwzględniająca zdolność Banku do równoważenia płynności wykazuje wartości dodatnie do 9 miesięcy we wszystkich scenariuszach. Miara LCR wykazuje wartości znacznie przekraczające limity nadzorcze oraz limity operacyjne we wszystkich scenariuszach. Testy wykazały adekwatny poziom nadwyżki płynności.
Ryzyko modeli
Zarządzanie ryzykiem modeli realizowane jest zgodnie z Polityką zarządzania ryzykiem modeli w ING Banku Hipotecznym S.A. Polityka ta określa m. in.:
o obowiązki związane z cyklem życia modeli,
o obowiązki związane z oceną istotności i ryzyka modeli,
o zasady funkcjonowania rejestru modeli,
o zasady przeprowadzania procesów monitorowania i walidacji modeli.
Stanowisko Walidacji Modeli zapewnia funkcjonowanie rejestru modeli, który stanowi repozytorium informacji na temat funkcjonujących w Banku modeli ryzyka oraz modeli wyceny, i który aktualizowany jest przez uczestników procesu zarządzania ryzykiem modeli. Rejestr i dzienniki modeli zawierają informacje m.in. o istotności modeli, wynikach procesów monitorowania i walidacji modeli oraz o poziomach ich ryzyka.
Bank regularnie ocenia ryzyka poszczególnych modeli, szacuje kapitał z tytułu poszczególnych ryzyk (kredytowego, rynkowego), a także, jeśli jest to wymagane, alokuje narzuty kapitałowe dla modeli zgodnie z zasadami przyjętymi w regulacjach wewnętrznych.
Jakość funkcjonowania modeli podlega weryfikacji w ramach procesów monitorowania i walidacji modeli. Walidacja modeli wykonywana jest zgodnie z Polityką Walidacji Modeli w ING Banku Hipotecznym S.A. oraz szczegółowymi standardami i instrukcjami przeprowadzania walidacji.
Raportowanie zarządcze w zakresie zarządzania ryzykiem modeli na dedykowane Komitety, Zarząd oraz Radę Nadzorczą uwzględnia m. in. wyniki procesów monitorowania i walidacji oraz ocenę zagregowanego poziomu ryzyka modeli w kontekście przyjętego poziomu tolerancji na to ryzyko.
ING Bank Hipoteczny S.A. zarządza ryzykiem operacyjnym kierując się wymogami wynikającymi z przepisów prawa, rekomendacjami i uchwałami Komisji Nadzoru Finansowego i innych regulatorów.
System zarządzania ryzykiem operacyjnym został opracowany zgodnie z zasadą proporcjonalności tzn. z uwzględnieniem charakteru, skali i złożoności działalności, a także istotności procesów oraz profilu ryzyka operacyjnego Banku. Dotyczy on wszystkich sfer działalności Banku i stanowi spójną, stałą praktykę obejmującą następujące elementy:
o identyfikację i ocenę ryzyka,
o ograniczanie ryzyka,
o wykonywanie kontroli,
o monitorowanie i zapewnienie jakości.
Nadzór nad zarządzaniem ryzykiem operacyjnym w Banku sprawuje Rada Nadzorcza Banku, która na podstawie okresowej informacji zarządczej, dokonuje oceny efektywności działań w tym zakresie.
Zarząd Banku po uzyskaniu zgody Rady Nadzorczej określa strategię zarządzania ryzykiem operacyjnym, wprowadzając spójny pakiet wewnętrznych dokumentów normatywnych regulujących zakres, zasady i obowiązki pracowników Banku w obszarze zarządzania ryzykiem operacyjnym.
Pomiar ryzyka operacyjnego w ING Banku Hipotecznym S.A. ma na celu określenie skali oraz profilu zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka operacyjnego przy wykorzystaniu ustalonych miar ryzyka. W ramach doskonalenia systemu kontroli wewnętrznej, Bank zapewnił w 2024 roku bieżącą aktualizację danych zawartych w Matrycy Funkcji Kontroli dla procesów (zaktualizowano Matryce Funkcji Kontroli dla wszystkich istotnych procesów/podprocesów Banku).
W 2024 roku przeprowadzone zostało wymagane testowanie kluczowych kontroli zawartych w Matrycy Funkcji Kontroli, zaplanowanych do testowania na 2024 rok zgodnie z zatwierdzonym w tym zakresie planem działań.
14 marca 2025 roku Rada Nadzorcza zatwierdziła skuteczność i adekwatność systemu kontroli wewnętrznej w Banku w 2024 roku.
W 2024 roku nie wystąpiły w Banku straty z tytułu zdarzeń wewnętrznych ryzyka operacyjnego.
W ramach działań związanych z ograniczaniem ryzyka IT Bank przeprowadził prace związane z wdrożeniem rozporządzenia DORA (ang. Digital Operational Resilience Act) oraz powiązanych z tym procesem RTS (ang. Regulatory Technical Standards).
Ciągłość działania
Zapewnienie ciągłości działania jest dla Banku priorytetem. W Banku cel ten jest realizowany dwustopniowo. Po pierwsze Bank utrzymuje i doskonali system zarządzania ciągłością działania. Po drugie, wdrożono Strategię odtwarzania operacyjnego w celu zapewnienia monitorowania i kontroli jakości czynności wykonywanych przez głównego dostawcę Banku, jakim jest ING Bank Śląski S.A. oraz zapewnienia odpowiedniej reakcji na zakłócenia po stronie dostawcy.
W ramach systemu zarządzania ciągłością są identyfikowane procesy, których dostępność jest najważniejsza dla Banku. Dla tych procesów są tworzone Plany ciągłości działania (BCP), które umożliwiają funkcjonowanie w przypadku wystąpienia awarii lub innych zagrożeń. Oprócz Planów ciągłości działania Bank utrzymuje i testuje także Plany odtworzenia działalności (obszar IT), które pozwalają przywrócić dostępność kluczowych aplikacji w wymaganym czasie.
Bank stara się przeciwdziałać wszelkim zakłóceniom. W przypadku wystąpienia zdarzeń o istotnym wpływie na działalność Banku powoływany jest zespół zarządzania kryzysowego, który koordynuje działania wszystkich zaangażowanych jednostek. W 2024 roku konieczność zwołania rzeczywistego posiedzenia zespołu zarządzania kryzysowego wystąpiła jeden raz.
W 2024 roku odbyły się również testy planów BCP dla wymagających tego procesów Banku, dwa testy planu zarządzania kryzysowego, (w tym jeden z uwzględnieniem cyberataku) oraz testy Planu odtworzenia działalności (tzw. DRP – Disaster Recovery Plan) dla obu Centrów Komputerowych.
Ryzyko braku zgodności (Compliance)
Ryzyko braku zgodności (Ryzyko Compliance) w ING Banku Hipotecznym S.A. rozumiane jest jako ryzyko skutków nieprzestrzegania w procesach funkcjonujących w Banku: przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz standardów rynkowych, obejmujące w szczególności:
o brak zgodności wynikający z braku wdrożenia w regulacjach wewnętrznych wymogów regulacji zewnętrznych dotyczących instytucji finansowych: przepisów prawa powszechnie obowiązującego, rekomendacji organów nadzoru, orzeczeń i decyzji wiążących Bank na podstawie prawa, zaakceptowanych kodeksów postępowania,
o brak zgodności wynikający z nieefektywności mechanizmów kontrolnych zdefiniowanych w politykach i procedurach bankowych w kluczowych obszarach ryzyka braku zgodności, w tym w obszarze działań Komórki ds. Zgodności,
o inne zidentyfikowane niezgodności z zakresu prawa powszechnie obowiązującego dotyczącego instytucji finansowych.
Wynikiem zmaterializowania się Ryzyka Compliance mogą być:
o Konsekwencje finansowe w tym:
- kary pieniężne nałożone przez regulatorów,
- koszty odszkodowań a także koszty sądowe, związane z roszczeniami klientów,
- zmniejszenie przychodów wynikające z rezygnacji części klientów z usług Banku,
- koszty odszkodowań dla pracowników, a także koszty prowadzenia dodatkowej rekrutacji związanej z rezygnacją z pracy w Banku przez część personelu,
o Konsekwencje niefinansowe ryzyka braku zgodności, które mogą obejmować: negatywne reakcje ze strony regulatorów, pogorszenie reputacji Banku na skutek negatywnych publikacji w mediach, negatywne reakcje klientów, negatywne reakcje pracowników oraz negatywny wpływ na funkcjonowanie w Banku procesów, modeli i systemów.
Zarządzanie ryzykiem braku zgodności jest zorganizowane w sposób zapewniający zarządzanie nim na trzech niezależnych poziomach (liniach obrony).
Jednostki pierwszej linii obrony odpowiedzialne są za zapewnienie zgodności realizowanych zadań z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi, w tym za identyfikację i ocenę - przy wsparciu jednostek organizacyjnych drugiej linii obrony - ryzyka braku zgodności dla swoich procesów, jak również kontrolę oraz zarządzanie tym ryzykiem obejmujące projektowanie, wdrażanie i realizację mechanizmów kontrolnych.
Rolą Komórki ds. Zgodności jako wiodącej jednostki drugiej linii obrony w obszarze ryzyka braku zgodności jest w szczególności wsparcie jednostek pierwszej linii obrony (1 LoD) w procesie identyfikacji i oceny ryzyka braku zgodności oraz zatwierdzanie wyników identyfikacji wykonanych na poziomie 1 LoD. Komórka ds. zgodności odpowiada za organizację i funkcjonowanie procesu zarządzania ryzykiem braku zgodności, rozumiane jako proces identyfikacji, oceny, kontroli i monitorowania ryzyka braku zgodności działalności Banku z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi oraz przedstawianie raportów w tych zakresach, w oparciu o wyniki realizacji własnych działań oraz informacje otrzymywane od pozostałych jednostek pierwszej i drugiej linii obrony.
W 2024 roku Bank kontynuował działania związane z zapewnieniem zgodności Banku z wymogami regulacyjnymi, obejmujące monitoring, analizę i wdrażanie zmian regulacyjnych, usprawnianie mechanizmów kontrolnych w kluczowych procesach Banku, w tym w obszarze Poznaj Swojego Klienta KYC (ang. Know Your Customer). W obszarze Compliance nie zostały wydane rekomendacje z poziomem ryzyka wysokim lub krytycznym. Brak również rekomendacji wydanych w ING Banku Śląskim S.A, których wpływ na ryzyka ING Banku Hipotecznego S.A. byłby oceniony jako wysoki lub krytyczny. Ryzyko Compliance utrzymywało się stabilnie na niskim poziomie w pierwszym i drugim kwartale. W trzecim kwartale wrosło do poziomu średniego, co było spowodowane wzrostem ryzyka w obszarze FEC/AML (rekomendacje, backlog CAM) by ponownie obniżyć się do poziomu niskiego, w czwartym kwartale po zamknięciu większości zidentyfikowanych nieprawidłowości w obszarze AML/FEC. Regularnie budowana jest i utrwalana świadomość pracowników Banku w zakresie kluczowych obszarów zapewniania zgodności. 10 lutego 2024 roku Rada Nadzorcza Banku przyjęła do wiadomości Raport Roczny Compliance za 2023 rok oraz zatwierdziła Roczny Plan działania Compliance na 2024 rok. Raport roczny za rok 2024 oraz Plan działania Compliance na rok 2025 został zatwierdzony przez Radę Nadzorczą 14 marca 2025 roku.
Ryzyko biznesowe
W ramach ryzyka biznesowego Bank jako ryzyko istotne wyróżnia ryzyko makroekonomiczne.
Ryzyko makroekonomiczne to ryzyko wynikające ze zmian czynników makroekonomicznych oraz ich wpływu na wysokość minimalnych wymogów kapitałowych. Bank zarządza tym ryzykiem poprzez regularne przeprowadzanie wewnętrznych testów warunków skrajnych, co pozwala na bieżący monitoring wrażliwości minimalnych wymogów kapitałowych na czynniki makroekonomiczne. W 2024 roku Bank przeprowadził pełne testy kapitałowe na koniec 2023 roku.
Zgodnie z metodologią Bank szacuje dodatkowy wymóg kapitałowy w oparciu o wyniki wewnętrznych testów warunków skrajnych dla scenariusza łagodnej recesji. Wyniki testów warunków skrajnych pokazały, że materializacja scenariusza łagodnej recesji nie spowoduje spadku adekwatności kapitałowej poniżej wymaganego poziomu.
Pozostałe ryzyka – Cyberbezpieczeństwo
Cyberbezpieczeństwo to zestaw procesów, najlepszych praktyk i rozwiązań technologicznych, stosowanych w celu ochrony sieci informatycznych, urządzeń, programów i danych przed atakami, uszkodzeniami lub nieautoryzowanym dostępem. Cyberbezpieczeństwo to odporność systemów informatycznych na działania naruszające poufność, integralność, dostępność i autentyczność przetwarzanych danych lub związanych z nimi usług.
Strategia działania w zakresie cyberbezpieczeństwa
Odporność na cyberprzestępczość jest jedną z podstawowych zasad przyjętych w Banku.
Bank postępuje zgodnie z poniższymi zasadami:
o Bezpieczeństwo w centrum w obszarze infrastruktury teleinformatycznej.
o Bezpieczeństwo jako nieodłączna część świadomości biznesowej.
o Bezpieczeństwo jako przewaga konkurencyjna.
Szczególny nacisk Bank przykłada do:
o Budowania bezpiecznych i odpornych na zaburzenia rozwiązań informatycznych, zgodnych z architekturą bezpieczeństwa i modelem operacyjnym.
o Wielowarstwowego modelu ochrony środowisk teleinformatycznych.
o Zabezpieczania wszystkich zasobów
o Modelowanie zagrożeń na wszystkich etapach wdrażania i eksploatacji rozwiązań teleinformatycznych.
o Stosowania zautomatyzowanych mechanizmów kontrolnych.
o Budowania świadomości zagrożeń oraz kompetencji bezpieczeństwa IT.
o Bezpiecznego świadczenia usług przez dostawców zewnętrznych.
o Zgodności z regulacjami wewnętrznymi i zewnętrznymi.
Bank zapewnia dla obszaru cyberbezpieczeństwa zgodność z wymaganiami rozporządzenia w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej (DORA), które określa nowe europejskie ramy efektywnego i kompleksowego zarządzania ryzykiem cyfrowym na rynkach finansowych.
Bank dba o świadomość swoich pracowników. Realizowanych jest wiele działań edukacyjnych, aby zapewnić odpowiedni poziom wiedzy na temat zagrożeń związanych z oszustwami oraz cyberbezpieczeństwem Banku. W Banku przeprowadza się szereg szkoleń z zakresu systemu kontroli ryzyka IT, szkoleń technicznych skierowanych do specjalistów z zakresu cyberbezpieczeństwa.
Działania Banku nie ograniczają się tylko do zasobów i danych zarządzanych bezpośrednio przez Bank, ale realizowane są także w odniesieniu do podmiotów trzecich, będących dostawcami kluczowych usług. W tym celu stale weryfikowane są umowy zawarte przez Bank pod kątem zgodności z obowiązującymi regulacjami jak np.: komunikat chmurowy KNF, wytyczne EBA oraz standardy Grupy ING N.V. odnośnie wymagań bezpieczeństwa dla dostawców usług IT oraz chmurowych. Bank zobowiązuje firmy, z którymi współpracuje do stosowania najlepszych standardów i wytycznych w zakresie ochrony powierzonych im danych i usług. Wymagania te Bank weryfikuje w trakcie przeprowadzanych inspekcji bezpieczeństwa u dostawców, ze szczególną dbałością o całe procesy biznesowe, z uwzględnieniem działań wykonywanych także przez podwykonawców.
Działania w zakresie cyberbezpieczeństwa
Za zapewnienie bezpieczeństwa danych i systemów informatycznych odpowiedzialni są wszyscy pracownicy, w ramach swoich obszarów i realizowanych zadań.
Z uwagi na ciągły rozwój nowych, zaawansowanych metod ataków, Bank stale udoskonala istniejące systemy a także buduje nowe, skuteczniejsze mechanizmy detekcji i prewencji.
Wszystkie działania mają na celu ochronę zasobów Banku przed zagrożeniami z wewnątrz oraz z zewnątrz. Wiele z tych działań Bank realizuje wspólnie z innymi jednostkami Grupy ING, a także we współpracy z instytucjami finansowymi i organami Państwa.
6.30. Informacje ilościowe
Ryzyko kredytowe
Informacje liczbowe na temat jakości portfela kredytowego zamieszczone są w niniejszym sprawozdaniu w nocie nr 6.10 Kredyty i inne należności wobec klientów oraz 6.32. Ujawnienia w zakresie adekwatności kapitałowej.
Ryzyko rynkowe
Ryzyko stopy procentowej
Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej jest uznawane za ryzyko istotne. Bank wykorzystuje następujące miary ryzyka stopy procentowej:
o miara wrażliwości (BPV),
o dochód narażony na ryzyko (NIIaR),
o nadzorczy test wartości odstających dla dochodu narażonego na ryzyko (SOT NII),
o nadzorczy test wartości odstających dla wartości ekonomicznej kapitału (SOT EVE),
o miary wrażliwości portfela papierów wartościowych.
W 2024 roku Bank nie odnotował przekroczeń limitów na ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym. Podstawowe miary na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku kształtowały się na następujących poziomach:
Miara ryzyka |
|
stan na 31.12.2024 |
stan na 31.12.2023 |
|
37,8 |
3,0 |
|
NIIaR (tys. PLN) |
|
2 761,4 |
2 118,7 |
SOT NII (ΔNII / Tier I) |
|
2,31% |
1,68% |
SOT EVE (ΔEVE / Tier I) |
|
2,16% |
2,62% |
Wrażliwość portfela papierów wartościowych na zmianę spreadu kredytowego (tys. PLN) |
|
1 665,4 |
741,9 |
Ryzyko walutowe
Bank nie utrzymuje znaczących pozycji w walutach obcych. Na 31 grudnia 2024 roku ryzyko walutowe jest uznawane za nieistotne. Bank wykorzystuje następujące miary ryzyka walutowego:
o miara pozycji w poszczególnych walutach,
o wartość narażona na ryzyko walutowe (VaR).
Na 31 grudnia 2024 roku Bank utrzymywał pozycję walutową w EUR w kwocie 2,43 tys. EUR (pozycja krótka) oraz 12,3 tys. USD (pozycja długa) - (w porównaniu z 93,0 tys. EUR (pozycja krótka) na 31 grudnia 2023 roku). Pozycja ta generowała VaR w wysokości 0,5 tys. PLN (w porównaniu z 4,5 tys. PLN na 31 grudnia 2023 roku).
Ryzyko płynności i finansowania
Pomiar ryzyka płynności
W Banku wykorzystywane są następujące miary ryzyka płynności:
o wskaźnik pokrycia płynności krótkoterminowej (LCR),
o wskaźnik stabilnego finansowania (NSFR),
o luka płynności strukturalnej,
o okres przetrwania w sytuacji stresowej,
o testy warunków skrajnych.
W 2024 roku Bank nie odnotował przekroczeń limitów na ryzyko płynności. Nadzorcze miary płynności na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku kształtowały się na następujących poziomach:
Miary płynności |
stan na 31.12.2024 |
Limit nadzorczy |
stan na 31.12.2023 |
Limit nadzorczy |
|
LCR |
Wskaźnik pokrycia płynności |
2392% |
>100% |
1348% |
>100% |
NSFR |
Wskaźnik stabilnego finansowania |
155% |
>100% |
137% |
>100% |
Składowe miary LCR na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku kształtowały się następująco:
Pozycja |
stan na 31.12.2024 |
stan na 31.12.2023 |
|
Zabezpieczenie przed utratą płynności (tys. PLN) |
69 223,0 |
54 703,5 |
|
Wypływy płynności (tys. PLN) |
11 576,3 |
16 226,7 |
|
Wpływy płynności (tys. PLN) |
504 317,4 |
43 687,1 |
|
Wypływy płynności netto (tys. PLN) |
2 894,1 |
4 056,7 |
|
12 lutego 2024 roku Bank podpisał z podmiotem dominującym umowę kredytową przyrzeczoną z przeznaczeniem na ogólne cele zarządzania ryzykiem płynności i złożył wniosek do KNF o zezwolenie na zaliczenie niewykorzystanych środków z linii do wpływów płynności w pomiarze LCR.
3 kwietnia 2024 roku Bank uzyskał zgodę KNF na zaliczenie niewykorzystanych środków z tytułu umowy kredytowej do wpływów płynności w pomiarze LCR. Na dzień 31 grudnia 2024 roku wartość niewykorzystanych środków wyniosła 470 mln PLN.
Składowe miary NSFR na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku kształtowały się następująco:
Pozycja |
stan na 31.12.2024 |
stan na 31.12.2023 |
|
Dostępne stabilne finansowanie (tys. PLN) |
4 805 163 |
3 475 424 |
|
Wymagane stabilne finansowanie (tys. PLN) |
3 094 759 |
2 544 932 |
|
23 maja 2024 roku Bank uzyskał zezwolenie KNF na zaliczenie niewykorzystanych środków z tytułu linii kredytowej przyrzeczonej do dostępnego stabilnego finansowania w pomiarze NSFR.
Poniższe tabele prezentują urealnioną lukę płynności na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023:
Luka płynności Stan na 31.12.2024 |
1 dzień |
1 dzień – 1 miesiąc |
1-3 miesiące |
3-6 miesięcy |
6-12 miesięcy |
12-24 miesięcy |
24-60 miesięcy |
powyżej 60 miesięcy |
Urealniona luka okresowa |
528 340 |
74 598 |
121 246 |
178 792 |
331 469 |
-2 813 728 |
779 654 |
799 629 |
Urealniona skumulowana luka okresowa |
528 340 |
602 938 |
724 184 |
902 977 |
1 234 445 |
-1 579 283 |
-799 629 |
- |
Luka płynności Stan na 31.12.2023 |
1 dzień |
1 dzień – 1 miesiąc |
1-3 miesiące |
3-6 miesięcy |
6-12 miesięcy |
12-24 miesięcy |
24-60 miesięcy |
powyżej 60 miesięcy |
Urealniona luka okresowa |
47 490 |
103 373 |
156 262 |
224 158 |
-73 517 |
-2 167 179 |
1 238 899 |
470 514 |
Urealniona skumulowana luka okresowa |
47 490 |
150 863 |
307 125 |
531 283 |
457 766 |
-1 709 413 |
-470 514 |
|
Luka skumulowana wykazuje wartości dodatnie w okresie do roku oraz ujemne w kolejnych latach. Wynika to z faktu, iż znaczną część aktywów Banku stanowią długoterminowe kredyty hipoteczne, które są finansowane zobowiązaniami z terminem pierwotnym dwa lata.
Struktura finansowania
Bank monitoruje strukturę finansowania. Model biznesowy zakłada pozyskiwanie środków w postaci emisji listów zastawnych, emisji obligacji własnych oraz kredytu z podmiotu dominującego. Poniższa tabela prezentuje strukturę finansowania na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku:
Struktura finansowania |
stan na 31.12.2024 |
stan na 31.12.2023 |
Środki od podmiotu dominującego |
78,15% |
77,32% |
Emisje listów zastawnych |
11,59% |
10,73% |
Kapitały własne |
10,05% |
11,67% |
Pozostałe |
0,21% |
0,28% |
Razem |
100,00% |
100,00% |
Na 31 grudnia 2024 roku Bank posiadał 500 000,0 tys. PLN finansowania w postaci listów zastawnych. Pozostała część portfela kredytów hipotecznych jest finansowana kapitałami oraz kredytem z podmiotu dominującego.
Analiza wymagalności aktywów oraz zobowiązań finansowych według umownych terminów płatności
Tabele poniżej przedstawiają aktywa oraz zobowiązania finansowe w podziale na pozostałe – licząc od dnia sprawozdawczego – umowne terminy wymagalności. Prezentowane wartości uwzględniają przyszłe kwoty płatności odsetek.
2024 |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|||||
|
bez określonego terminu |
do 1 m-ca |
1- 12 m-cy |
1-5 lat |
pow. 5 lat |
|||||
Aktywa finansowe |
2 259,9 |
52 855,2 |
445 415,3 |
1 962 852,8 |
5 816 430,6 |
|||||
Kredyty i inne należności udzielone innym bankom |
2 259,9 |
12 008,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
|||||
Inwestycyjne papiery wartościowe |
0,0 |
295,9 |
5 520,1 |
111 924,7 |
0,0 |
|||||
Kredyty i inne należności wobec klientów |
0,0 |
40 551,3 |
439 895,2 |
1 850 928,1 |
5 816 430,6 |
|||||
Zobowiązania finansowe |
1 346,9 |
11 574,7 |
237 996,4 |
4 148 890,1 |
0,0 |
|||||
Zobowiązania wobec banków |
0,0 |
11 574,7 |
205 996,4 |
3 552 802,5 |
0,0 |
|||||
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych |
0,0 |
0,0 |
32 000,0 |
596 087,7 |
0,0 |
|||||
Inne zobowiązania finansowe |
1 346,9 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|||||
2023 |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
||||||
|
bez określonego terminu |
do 1 m-ca |
1- 12 m-cy |
1-5 lat |
pow. 5 lat |
|||||
Aktywa finansowe |
2 924,4 |
59 436,5 |
380 819,0 |
1 688 253,3 |
5 071 614,7 |
|||||
Kredyty i inne należności udzielone innym bankom |
2 924,4 |
23 218,8 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
|||||
Inwestycyjne papiery wartościowe |
0,0 |
1 688,8 |
3 702,5 |
94 091,8 |
0,0 |
|||||
Kredyty i inne należności wobec klientów |
0,0 |
34 528,9 |
377 116,5 |
1 594 161,5 |
5 071 614,7 |
|||||
Zobowiązania finansowe |
1 312,4 |
16 124,9 |
677 282,2 |
2 924 032,8 |
0,0 |
|||||
Zobowiązania wobec banków |
0,0 |
16 124,9 |
252 775,2 |
2 924 032,8 |
0,0 |
|||||
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych |
0,0 |
0,0 |
424 507,0 |
0,0 |
0,0 |
|||||
Inne zobowiązania finansowe |
1 312,4 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|||||
6.31. Ujawnienia w zakresie adekwatności kapitałowej
Uwzględniając skalę oraz specyfikę działalności Banku, Bank ujawnia w rocznym sprawozdaniu finansowym wybrane informacje na temat adekwatności kapitałowej. Informacje dotyczą w szczególności:
o funduszy własnych dla potrzeb adekwatności kapitałowej,
o wymogów kapitałowych,
o korekt z tytułu ryzyka kredytowego.
Bank każdorazowo dokonuje oceny adekwatności ujawnianych informacji w kontekście dostarczenia uczestnikom rynku kompleksowego obrazu profilu ryzyka Banku.
Fundusze własne i wymogi kapitałowe
Fundusze własne Banku na potrzeby adekwatności kapitałowej składają się wyłącznie z kapitału podstawowego Tier 1 (CET 1) i zostały wyznaczone zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe oraz postanowieniami Rozporządzenia CRR oraz powiązanymi regulacjami.
Równocześnie, zgodnie z Rozporządzeniem CRR Bank wylicza wymogi w zakresie funduszy własnych dla następujących rodzajów ryzyka:
o z tytułu ryzyka kredytowego – metodą standardową,
o z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej (CVA) – metodą standardową,
o z tytułu ryzyka rozliczenia i dostawy – metodą standardową,
o z tytułu ryzyka operacyjnego – metodą wskaźnika bazowego (BIA),
o z tytułu ryzyka rynkowego (ryzyko walutowe) – metodą podstawową.
Na 31 grudnia 2024 roku Bank wykazuje zerowe wartości dla wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej, rozliczenia i dostawy oraz rynkowego. W związku z powyższym na łączny wymóg w zakresie funduszy własnych na datę przedmiotowego sprawozdania składał się wymóg z tytułu ryzyka kredytowego oraz operacyjnego.
Łączny współczynnik kapitałowy
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2024 |
31.12.2023 |
|
Fundusze własne |
|
|
A. Kapitały własne ze sprawozdania z sytuacji finansowej, w tym: |
440 861,2 |
450 947,6 |
A.I. Kapitały własne ujęte w funduszach własnych, w tym: |
409 354,8 |
409 641,0 |
Kapitał akcyjny |
380 000,0 |
380 000,0 |
Kapitał zapasowy – agio |
15 997,4 |
15 997,4 |
Zyski zatrzymane w poprzednich latach |
0,0 |
10 325,1 |
Skumulowane inne całkowite dochody |
-212,7 |
73,5 |
Kapitał rezerwowy |
13 570,1 |
3 245,0 |
A.II. Kapitały własne nie ujęte w funduszach własnych, w tym: |
31 506,4 |
41 306,5 |
Zysk bieżącego okresu |
31 506,4 |
41 306,5 |
B. Pozostałe składniki (pomniejszenia i zwiększenia) funduszy własnych, w tym: |
-1 407,0 |
-3 129,8 |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej rentowności i niewynikające z różnic przejściowych po odliczeniu powiązanych rezerw z tytułu podatku dochodowego |
-1 307,3 |
-3 043,5 |
Korekta wartości z tytułu wymogów w zakresie ostrożnej wyceny |
-99,7 |
-86,3 |
Fundusze własne przyjęte do kalkulacji łącznego współczynnika kapitałowego (A.I. + B), w tym: |
407 947,8 |
406 511,2 |
Kapitał podstawowy Tier I |
407 947,8 |
406 511,2 |
Aktywa ważone ryzykiem, w tym: |
2 011 891,0 |
1 723 847,3 |
z tytułu ryzyka kredytowego |
1 889 356,5 |
1 601 312,8 |
z tytułu ryzyka operacyjnego |
122 534,5 |
122 534,5 |
Łączne wymogi kapitałowe |
160 951,3 |
137 907,8 |
|
|
|
Łączny współczynnik kapitałowy (TCR) |
20,28% |
23,58% |
minimalny wymagany poziom |
8,00% |
10,50% |
nadwyżka wskaźnika TCR |
246 996,6 |
225 507,3 |
Współczynnik kapitału Tier I (T1) |
20,28% |
23,58% |
minimalny wymagany poziom |
6,00% |
8,50% |
nadwyżka wskaźnika T1 |
287 234,4 |
259 984,2 |
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET1) |
20,28% |
23,58% |
minimalny wymagany poziom |
4,50% |
7,00% |
nadwyżka wskaźnika T1 |
317 412,7 |
285 841,9 |
|
|
|
*) Zgodnie z zaleceniami nadzorczymi wskaźniki na 31 grudnia 2023 roku są ponownie przeliczane po zatwierdzeniu podziału zysku przez Walne Zgromadzenie, a następnie raportowane nadzorcy. Powyżej uwzględniono wartości wskaźników na 31 grudnia 2023 roku uwzględniające przedmiotowe ponowne przeliczenie. Przed zatwierdzeniem podziału zysku za rok 2023 wskaźniki TCR i LR opublikowane w rocznym sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku kształtowały się na poziomie: odpowiednio 23,31% oraz 10,57%.
Aktywa ważone ryzykiem i wymogi kapitałowe
Poniżej Bank prezentuje wartości aktywów ważonych ryzykiem (RWA – Risk Weighted Assets) wraz z wymogami w zakresie funduszy własnych oraz podziałem na poszczególne klasy ekspozycji:
|
||||
|
Wartość ekspozycji brutto |
Wartość ekspozycji netto** |
Aktywa ważone ryzykiem (RWA) |
Wymóg w zakresie funduszy własnych |
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych |
100 481,4 |
100 465,2 |
0,0 |
0,0 |
Ekspozycje wobec instytucji |
14 267,9 |
14 267,9 |
0,0 |
0,0 |
Ekspozycje detaliczne* |
972 278,1 |
971 364,3 |
728 523,3 |
58 281,9 |
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach |
3 297 734,4 |
3 296 284,0 |
1 157 002,9 |
92 560,2 |
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
2 554,7 |
1 060,8 |
1 060,8 |
84,9 |
Inne ekspozycje |
2 769,5 |
2 769,5 |
2 769,5 |
221,6 |
Razem |
4 390 086,0 |
4 386 211,7 |
1 889 356,5 |
151 148,6 |
*) Wynikają z części ekspozycji dotyczących nabytych wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych, która nie jest w pełni i całkowicie zabezpieczona tzn. takiej która jest w okresie przejściowym tj. do czasu ustanowienia zabezpieczenia lub przekracza 80% BHWN.
**) Wartość ekspozycji bilansowych i ekwiwalentu bilansowego zobowiązań i transakcji warunkowych, po uwzględnieniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego oraz CCF (Credit Conversion Factor - współczynnik konwersji kredytowej).
Proces Zarządzania ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej prowadzony jest w Banku w oparciu o Politykę zarządzania ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej w ING Banku Hipotecznym S.A. wdrażającą w szczególności wymogi wynikające z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE (CRR). Polityka reguluje zarządzanie ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej LR (ang. Leverage Ratio) w ING Banku Hipotecznym S.A. określając m.in. odpowiedzialność uczestników procesu:
Obszar Rachunkowości i Podatków odpowiada za:
o metodologię wyliczania wskaźnika dźwigni finansowej oraz za bieżące wyliczanie tego wskaźnika;
o prowadzenie raportowania obligatoryjnego do podmiotów zewnętrznych wobec Banku, w tym NBP i KNF.
Stanowisko Analiz Finansowych i Raportowania Zarządczego odpowiada za:
o przygotowanie planu pozycji bilansowych i pozabilansowych służących do planowania składowych wskaźnika dźwigni;
o planowanie, raportowanie i monitorowanie wskaźnika dźwigni finansowej oraz przekazywanie informacji w tym zakresie kadrze zarządzającej Bankiem;
o inicjowanie działań mających na celu utrzymanie wskaźników na pożądanym poziomie;
o prowadzenie testów warunków skrajnych obejmujących ryzyko nadmiernej dźwigni;
o w przypadku uznania tego ryzyka jako istotnego, opracowanie metodologii szacowania kapitału ekonomicznego z tytułu ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej.
Ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej rozumiane jest jako ryzyko wynikające z podatności instytucji na zagrożenia z powodu dźwigni finansowej, które może wymagać podjęcia niezamierzonych działań korygujących jej plan biznesowy, w tym awaryjnej sprzedaży aktywów mogącej przynieść straty lub spowodować konieczność korekty wyceny jej pozostałych aktywów. Na potrzeby procesu adekwatności kapitału wewnętrznego, ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej zostało zidentyfikowane przez Bank i uznane za nieistotne.
Dźwignia finansowa (LR) oznacza względną – w stosunku do funduszy własnych – wielkość posiadanych przez Bank aktywów, zobowiązań pozabilansowych oraz zobowiązań warunkowych dotyczących płatności lub dostawy lub dostarczenia zabezpieczenia, z uwzględnieniem zobowiązań z tytułu otrzymanych środków finansowych, zaciągniętych zobowiązań, lecz z wyjątkiem zobowiązań, które można wyegzekwować wyłącznie w przypadku likwidacji Banku.
Bank kalkuluje poziom dźwigni finansowej zgodnie z Rozporządzeniem CRR.
Bank przyjmuje za bezpieczny i nie wymagający podejmowania dodatkowych działań poziom wskaźnika przewyższający 5,5%. W celu ograniczenia niebezpieczeństwa spadku wskaźnika poniżej wymaganego poziomu, Stanowisko Analiz Finansowych i Raportowania Zarządczego monitoruje poziom wskaźnika w odniesieniu do limitu. Jeżeli bieżący lub planowany wskaźnik obniży się poniżej poziomu pożądanego, pracownik na Stanowisku Analiz Finansowych i Raportowania Zarządczego informuje o tym Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO) oraz Zarząd Banku. Na podstawie przekazanej informacji ALCO może podjąć decyzję o rekomendowaniu Zarządowi Banku jednego z następujących działań:
o niewypłacaniu lub zmniejszeniu wielkości dywidendy;
o emisję kapitału, który może być zaliczony do Tier 1;
o sekurytyzację lub sprzedaż niektórych portfeli kredytów nie stanowiących zabezpieczenia listów zastawnych;
o inne skutkujące poprawą wielkości wskaźnika
Zarząd na podstawie rekomendacji ALCO, podejmuje decyzję o dalszych krokach oraz wyznacza jednostkę odpowiedzialną za realizację tych zadań. W 2024 roku wskaźnik dźwigni finansowej utrzymywał się na poziomie powyżej wewnętrznego minimum oraz wymagań regulacyjnych. Największy wpływ na jego kształtowanie miała:
o stopniowa amortyzacja portfela wierzytelności kredytowych zabezpieczonych hipotecznie,
o uwzględnienie w funduszach własnych Banku wpływu tzw. „wakacji kredytowych”.
Dźwignia finansowa
|
|
|
|
|
|
stan na 31.12.2024 |
stan na 31.12.2023 |
Współczynnik dźwigni finansowej (LR) |
|
9,33% |
10,84% |
*) Zgodnie z zaleceniami nadzorczymi wskaźniki na 31 grudnia 2023 roku są ponownie przeliczane po zatwierdzeniu podziału zysku przez Walne Zgromadzenie, a następnie raportowane nadzorcy. Powyżej uwzględniono wartości wskaźnika LR na 31 grudnia 2023 roku uwzględniające przedmiotowe ponowne przeliczenie. Przed zatwierdzeniem podziału zysku za rok 2023, wskaźnik LR opublikowany w rocznym sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku kształtował się na poziomie 10,57%.
PODPISY CZŁONKÓW ZARZĄDU ING BANKU HIPOTECZNEGO S.A.
2025-04-15
2025-04-15
2025-04-15 |
Jacek Frejlich Prezes Zarządu
Marek Byczek Wiceprezes Zarządu
Katarzyna Majchrzak Wiceprezes Zarządu |
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
PODPIS OSOBY, KTÓREJ POWIERZONO PROWADZENIE KSIĄG RACHUNKOWYCH
2025-04-15 |
Anna Lewandowska Główny Księgowy |
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
|